Malowanie palcami

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Dzieci poznają pojęcia: barwy podstawowe, barwy pochodne.

b) Umiejętności

Dzieci uczą się, jak mieszać kolory, jak uzyskiwać nowe barwy. Ćwiczą malowanie beż użycia pędzla – m.in. techniką stemplowania.

2. Metoda i forma pracy

zajęcia plastyczne, warsztatowe

3. Środki dydaktyczne

Farby akrylowe ew. plakatowe (zbyt szybko schną) – czerwona, żółta, niebieska, biała

Blok rysunkowy

Kubeczki jednorazowe ew. po jogurtach itp.

Tacka metalowa, plastikowa, ew. styropianowa

Wilgotna ściereczka

Cztery pędzelki (do każdego koloru)

Kawałki ziemniaka do stemplowania liści

Dla każdego dziecka przygotowujemy kubeczki z czterema farbami i tackę do mieszania kolorów (ew. 2‑3, jeśli są niewielkie)

4. Przebieg lekcji

Powiedzcie mi na początek, jakie znacie kolory? Zwykle, kiedy mamy zestaw farb albo kredek, to większość z tych kolorów tam jest. Ale czy wiecie, że można samemu zrobić te wszystkie kolory, używając tylko kolorów podstawowych? My będziemy dziś tworzyć różne kolory, używając tylko czterech barw – zobaczcie, w waszych kubeczkach jest farba żółta, niebieska, czerwona i biała. Zaraz zobaczymy, jakie kolory możemy wyczarować. Weźcie pędzelki, trochę farby żółtej na tackę, potem obok zróbcie plamkę z farby niebieskiej. Pamiętajcie, żeby odkładać wasze pędzelki do farby, w której były na początku. A teraz chciałabym, żebyście palcami pomieszali bardzo dokładnie farbę żółtą i niebieską. Jaki kolor wam wyszedł? (zielony). Wytrzyjcie palce w szmatkę i teraz nałóżcie na czystą część tacki trochę koloru żółtego i czerwonego. Odłóżcie pędzelki i wymieszajcie znowu dokładnie palcami. Jaką teraz barwę uzyskaliśmy? (pomarańczową). A teraz pomieszamy farbę czerwoną i niebieską. Pamiętajcie, żeby nałożyć je na tackę obok siebie tak, żeby pędzelki nie zabrudziły się w innym kolorze. Znów wymieszajcie palcami – jaki mamy teraz kolor? (fioletowy). Żółty, czerwony i niebieski to barwy podstawowe; te kolory, które wyszły po zmieszaniu to barwy pochodne. Wytrzyjcie rączki, za chwilę zabierzemy się do łączenia kolorów, które mamy z białym. Weźcie trochę farby czerwonej i trochę białej. Pomieszajcie; co wam wyszło (różowa). Reszta kolorów nie zmienia się tak magicznie, kiedy dodamy białej – stają się tylko jaśniejsze. Spróbujcie sami. Weźcie trochę niebieskiej i białej – jak pomieszamy wyjdzie nam jasnoniebieska. Tak samo będzie, kiedy zmieszamy żółta i białą – wyjdzie jasnożółta.

Dzisiaj nie będziemy malować pędzelkami, ale palcami. Chciałbym, żebyście spróbowali, jak to się robi. Nabierzcie najpierw trochę farby na wasz kciuk i odciśnijcie na papierze. A teraz nabierzcie farby na palec wskazujący i też przyciśnijcie do papieru. To samo zróbcie, używając waszego najmniejszego paluszka. Czy widzicie, że możecie robić kropki różnej wielkości? A teraz wypróbujcie, jak można tymi trzema palcami rysować linie – widzicie, że też wychodzą różnej grubości? A gdzie każda z linii jest najgrubsza, a gdzie najcieńsza? Najgrubsza jest na początku, bo tam zostaje najwięcej farby. Te linie, które narysowaliście, nie są takie równe jak malowane pędzelkiem; ale to nic nie szkodzi – tak właśnie maluje się palcami.

Możemy teraz zabrać się do wykonania obrazka. Chciałabym, żebyście spróbowali namalować palcami kwiaty. (Nauczyciel może wykonać próbną pracę i zaprezentować ją klasie). Nie starajcie się kopiować mojego rysunku. Każdy może namalować swój bukiet – możecie używać różnych barw, wszystkich, które razem stworzyliśmy. Możecie też malować kwiaty o różnych kształtach. Ja zaproponuję wam kilka. Są na przykład kwiaty, które mają dużo cienkich i długich płatków. Malujemy je, pociągając palcem po papierze, ale uwaga! bardzo ważne, żeby zacząć od środka kwiatka a nie od końca płatka. Na końcach płatki są zwykle cieńsze, a wiecie już, że w miejscu, gdzie zaczynamy malować palcami, linia jest najgrubsza. Są też takie kwiatki, które mają okrągłe płatki. Możemy je namalować, odciskając farbę opuszkami palców – ważne, żeby odciskać je dookoła. Są czasem takie roślinki, które mają bardzo dużo małych kwiatków. Możemy je namalować, robiąc dużo drobnych kropeczek blisko siebie.

Zacznijcie malować swoje kwiaty na górnej połowie rysunku tak, żeby zostało jeszcze miejsce na wazon. Nie musicie rysować łodyżek – kiedy w wazonie jest dużo kwiatów, to też nie widać za bardzo łodyżek; zostawcie za to trochę miejsca na listki. Kiedy skończycie rysować kwiatki, powiem wam, jak zrobić listki. Najpierw jednak narysujemy wazon. Pomyślcie, jakiego kształtu i koloru wazon chcielibyście mieć. Weźcie teraz trochę farby i naszkicujcie kontury wazonu. Postarajcie się, żeby wazon był symetryczny, tzn. żeby był równy, taki sam z obu stron. Kiedy macie już gotowy kształt, możecie zamalować cały wazon farbą. Wasze rysunki są prawie skończone. Brakuje tylko listków. Zaraz wam pokażę, jak można je zrobić. Kiedy malowaliście kwiaty, to odciskaliście farbę palcami. Można odciskać farbę też w inny sposób. Mam tu kawałki ziemniaka. Spróbujcie zanurzyć je w zielonej farbie i mocno przycisnąć do kartki – widzicie, wychodzą nam liście.

Co najbardziej wam się podobało na dzisiejszych zajęciach? Czy pamiętacie, jakie to są barwy podstawowe, a jakie pochodne. A co to znaczy, że coś jest symetryczne?

5. Bibliografia

F. Watt, Zabawy plastyczne, Wydawnictwo Delta, Warszawa 2005.

6. Załączniki

brak

7. Czas trwania lekcji

ok. 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Dzieci powinny być w ubraniach „roboczych” – farby akrylowe ciężko się spierają z materiałów.