Marzenia uskrzydlają... Historia Dedala i Ikara

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna treść lektury,

• zna zasady interpretacji mitu,

• wie, w jakim celu tworzono mity.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi wymienić najważniejsze wydarzenia wybranego mitu,

• umie zinterpretować tekst mitu,

• potrafi wyjaśnić znaczenie postaw i zdarzeń przedstawionych w micie.

2. Metoda i forma pracy

• Praca z tekstem,

• praca w grupach.

3. Środki dydaktyczne

• Tekst mitu o Dedalu i Ikarze w interpretacji Jana Parandowskiego,

• mapa Europy.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Na wstępie nauczyciel czyta uczniom treść mitu.

2. Uczniowie starają się zapisać najważniejsze wydarzenia tego mitu. Notują je w brudnopisach.

3. Po wysłuchaniu mitu uczniowie wskazują czas i miejsce zdarzeń fantastycznej historii. Warto zapisać te informacje w zeszycie.

4. Nauczyciel przygotowuje wraz z uczniami szczegółowy plan wydarzeń mitu. Zadaniem uczniów jest uzupełnienie zapisu zaproponowanego przez nauczyciela (załącznik 1).

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel dzieli uczniów na dwa zespoły. Grupa 1. gromadzi informacje dotyczące Dedala, grupa 2. przygotowuje wiadomości na temat Ikara w formie tabeli (załącznik 2).

Następnie nauczyciel rozdaje uczniom kartki z reprodukcją obrazu Petera Bruegla pt. Upadek Ikara. Zadaniem uczniów będzie przygotowanie opisu tego obrazu według określonego planu:

• podanie tytułu, autora, przybliżonej daty, okresu powstania dzieła,

• określenie tematyki obrazu,

• wskazanie postaci występujących na obrazie,

• charakterystyka bohaterów,

• określenie emocji i stanów, jakie wywołuje obraz.

c) Faza podsumowująca

Po wykonaniu opisu obrazu nauczyciel prosi uczniów o odpowiedź na pytanie, kto zrealizował swoje marzenie. Odpowiedzi powinny być poparte argumentami.

Na pewno warto podyskutować z dziećmi i dowiedzieć się, czy warto, według nich, dążyć do realizacji swoich marzeń, choćby były one najbardziej nierealne.

5. Bibliografia

1. Bruegel P., Upadek Ikara, reprodukcja

2. 2. J.

   Parandowski, Mitologia grecka, Wydawnictwo PULS, Warszawa 1992.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1.

Uzupełnij poniższy plan wydarzeń

1. Przybycie Dedala do króla Minosa

a).....................................................

b).....................................................

2. Wybudowanie labiryntu dla królewskiego syna

a).......................................................

b).......................................................

3. Marzenia Dedala o powrocie do ukochanej Sycylii

a).....................................................

b).....................................................

4. Skonstruowanie i wykonanie skrzydeł

a).....................................................

b).....................................................

5. Lot do wolności

a)......................................................

b).....................................................

załącznik 2.

b) Notatki dla nauczyciela

Przykład notatki ucznia, w której mają znaleźć się najważniejsze wydarzenia tego mitu.

Zdarzenia opisane w tym micie mają miejsce w czasach starożytnych, tj. przed naszą erą, rozgrywają się na wyspie noszącej nazwę Kreta, na Ikarii – wyspie na Morzu Egejskim oraz na Sycylii.

Głównymi bohaterami są Dedal i jego syn Ikar. Oprócz nich spotykamy też Minosa – króla,

u którego pracuje Dedal, Minotaura – syna króla, Pazyfae – żonę króla.

• Przykład charakterystyki postaci Dedala i Ikara

Dedal:

sławny artysta, bo stworzył dzieła sztuki, np. labirynt dla Minotaura,

wynalazca, bo wymyślił poziomicę, świder,

pomysłowy twórca, bo wymyślił i wykonał skrzydła,

dzielny i odważny konstruktor, bo jako pierwszy wzbił się w przestworza,

rozsądny mężczyzna, bo unikał niebezpieczeństw,

człowiek rozważny i rozumny, bo obmyślił plan ucieczki.

Ikar:

nieposłuszny, bo nie posłuchał rad ojca,

lekkomyślny, bo niebezpiecznie blisko pofrunął w stronę słońca,

beztroski, bo zachwycił się pięknymi widokami i zapomniał o realiach swego lotu,

nierozważny, ponieważ nie przewidział skutków swego lotu,

odważny, bo bez wahania poszybował ku słońcu,

wrażliwy, bo został oczarowany pięknem przestworzy.

• Przygotowując opis, uczniowie powinni wykorzystać następujące zwroty i wyrażenia:

na pierwszym planie obrazu…, na drugim planie można zauważyć…, w głębi z prawej strony obrazu…, z lewej strony…, obraz utrzymany jest w jasnej, ciemnej tonacji, na obrazie panuje nastrój..., obraz wywołuje uczucia…

• Przewidywane, poparte argumentami odpowiedzi na pytanie, który z bohaterów mitu zrealizował swoje marzenie.

Marzenia zrealizował Dedal, bo:

dotarł na Sycylię, do swego rodzinnego domu,

był wolny,

zrealizował swój plan,

uwolnił się od obowiązków wykonywania poleceń króla,

stał się niezależny.

Marzenia zrealizował Ikar, bo:

poczuł prawdziwą wolność, szybując w błękicie,

sam decydował o sobie,

widział ziemię z lotu ptaka,

uwolnił się od wszystkich zmartwień.

c)

Zadanie domowe

Przygotuj streszczenie mitu o Dedalu i Ikarze.

Dla chętnych: Napisz, dlaczego warto spełniać swoje marzenia. Forma dowolna (list, kartka z pamiętnika). Praca powinna liczyć przynajmniej 10 zdań. Pamiętaj o uzasadnianiu swojej opinii.

7. Czas trwania lekcji

2 x 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz przeznaczony jest do realizacji w klasie 5.