Matematyka, doskonały język opisu

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

1. Uczeń zna wzór na prędkość i drogę w ruchu jednostajnym.

2. Uczeń zna wzór na drogę i prędkość w ruchu jednostajnie zmiennym.

3. Uczeń zna wzór na przyspieszenie w ruchu jednostajnie zmiennym.

b) Umiejętności

1. Uczeń umie obliczyć prędkość, drogę i czas ruchu ciała w ruchu jednostajnym mając podane dwie z tych wielkości.

2. Uczeń umie obliczyć prędkość, drogę i czas ruchu ciała w ruchu jednostajnym mając podane odpowiednie wielkości.

3. Uczeń umie obliczyć przyspieszenie ciała w ruchu jednostajnie zmiennym mając podany czas ruchu oraz prędkości końcową i początkową.

2. Metoda i forma pracy

Podział metod nauczania według koncepcji nauczania wielostronnego W. Okonia:

1. Metody asymilacji wiedzy: rozmowa nauczająca, wymyślanie mnemotechnik.

2. Metody praktyczne: rozwiązywanie zadań rachunkowych.

Forma pracy: grupowa.

3. Środki dydaktyczne

1. Tablica i kreda.

2. Podręcznik uczniowski.

3. Karta pracy z opisami wielkości oraz zależnościami.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Dlaczego matematyka? Wprowadzając uczniów do lekcji nauczyciel krótko omawiając poprzednie tematy zwraca uwagę, że poszukujemy ciągle sposobów opisu ruchu, które miałyby charakter jak najbardziej obiektywny i jednocześnie zwięzły oraz jednoznaczny. Opis taki powinien pozwalać nam przewidzieć jak będzie dalej przebiegał ruch ciała, którego sytuację znamy w danej chwili. Najlepszym „językiem”, który jest w stanie spełnić te wymagania jest matematyka. Związki, które poznaliśmy na poprzednich lekcjach spróbujemy wyrazić za pomocą równań, wyrażeń algebraicznych. Dziś całą lekcję poświęcimy na poznawanie tych wyrażeń oraz używanie ich do rozwiązywania zadań.

b) Faza realizacyjna

Prezentacja zależności. Nauczyciel prezentuje wzory na drogę, prędkość, przyspieszenie objaśniając je uczniom. Aby przekonać uczniów do stosowania matematyki można posłużyć się porównaniem sposobów opisu poprzez słowa oraz poprzez wyrażenia algebraiczne (załącznik). Uczniowie sami muszą sformułować prostsze zależności. Wszystkie wzory uczniowie zapisują w zeszytach i starannie opisują, aby wiedzieć co oznaczają poszczególne parametry.

Mnemotechniki. Nauczyciel podaje uczniom przykładowe mnemotechniki słowne wspomagające zapamiętywanie wzorów np: $v=\frac{s}{t}$ - Violetta siedzi na tarasie. Uczniowie mają za zadanie wymyślić do każdego wzoru swoje własne mnemotechniki, jednocześnie nauczyciel zwraca uwagę, że jeżeli ktoś dobrze rozumie wprowadzone pojęcia, to nie powinien mieć trudności z odtworzeniem wzorów z pamięci, trzeba jedynie krytycznie patrzeć na to co się napisało.

Zadania rachunkowe. Uczniowie rozwiązują zadania rachunkowe. Zadania są rozwiązywane w podobnych dwójkach. Pierwsze zadanie jest rozwiązywane na tablicy, a drugie uczniowie wykonują sami. Zadania są proste, nie wymagają przekształcania zależności.

Przekształcanie zależności. Nauczyciel przypomina uczniom, że już w szkole podstawowej na matematyce przy rozwiązywaniu równań wykonywali przekształcenia algebraiczne. Prezentuje przekształcenie jednego z trudniejszych wzorów. Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela przekształcają wszystkie poznane zależności, na wszystkie możliwe sposoby.

c) Faza podsumowująca

Zapisanie wzorów na schematach. Uczniowie wpisują poznane zależności na schematach podziału ruchów, które wykonywali na jednej z poprzednich lekcji.

5. Bibliografia

1. Rozenbajger M., Rozenbajger R., Kreiner J.M., Fizyka dla gimnazjum część 1, Kraków, Wydawnictwo „Zamiast Korepetycji”, 2000.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Karta pracy. Matematyka_doskonaly_jezyk_opisu.doc

b) Zadanie domowe

Zapamiętać wszystkie poznane zależności, tak aby z pamięci można je było odtworzyć na następnej lekcji.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Brak.