Materiały stosowane w robotach regulacyjnych i melioracyjnych
WIZUALIZACJA 3D
Spis treści
Materiały stosowane w robotach regulacyjnych i melioracyjnychMateriały stosowane w robotach regulacyjnych i melioracyjnych
1. Kamienie naturalne1. Kamienie naturalne
2. Kiszka faszynowa2. Kiszka faszynowa
3. Okładzina betonowa3. Okładzina betonowa
4. Faszyna4. Faszyna
5. Materac taflowy5. Materac taflowy
6. Okładzina z kamienia naturalnego6. Okładzina z kamienia naturalnego
7. Okładzina z kamienia sztucznego7. Okładzina z kamienia sztucznego
8. Darnina8. Darnina
9. Narzuty kamienne9. Narzuty kamienne
10. Pustobety10. Pustobety
Przykładowe normy branżowe (BN)Przykładowe normy branżowe (BN)
Powiązane ćwiczeniaPowiązane ćwiczenia
Materiały stosowane w robotach regulacyjnych i melioracyjnych
Zgodnie z art. 236 ustawy z dnia 14 października 2021 r. Prawo wodne, Dz.U. 2021 poz. poz. 2233 regulacja koryt cieków naturalnych, zwana „regulacją wód”, służy poprawie warunków korzystania z wód i ochronie przeciwpowodziowej lub ochronie przed suszą. Prace te mają na celu kształtowanie przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku naturalnego. Prace regulacyjne wykraczają poza działania związane z bieżącym utrzymaniem wód.
W myśl art. 195 ustawy z dnia 14 października 2021 r. Prawo wodne, Dz.U. 2021 poz. poz. 2233 melioracje wodne polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy. To wykonanie i przebudowa urządzeń melioracyjnych, tj. rowów, drenowań, rurociągów, stacji pomp służących do celów rolniczych, ziemnych stawów rybnych, grobli na obszarach nawadnianych, systemów nawodnień grawitacyjnych i ciśnieniowych.
Wizualizacja trzy de przedstawia materiały stosowane w robotach regulacyjnych i melioracyjnych. Umożliwia obserwację obiektu z zewnątrz, z perspektywy obserwatora obchodzącego obiekt wokół, z góry i od dołu. Zaprezentowano na niej budowę obiektu melioracyjnego, zbudowanego z sześciu elementów. Każdy z nich posiada znacznik w postaci kółka z cyfrą. Po jego kliknięciu wyświetla się opis danego elementu oraz pasek odtwarzania. Nagrania są tożsame z treścią opisów.
1. Drewno
Brzeg zbiornika wodnego wykończony jest drewnianymi belkami.
Tekst
Surowiec pozyskiwany ze ściętych drzew. Formowany w różne sortymenty w zależności od rodzajów drewna, jego wymiarów i przeznaczenia. Jest to materiał niejednorodny, charakteryzujący się porowatą strukturą oraz systemem przestrzeni kapilarnych. Drewno cechuje się dużą łatwością obróbki, niewielką przewodnością cieplną i elektryczną oraz odpornością na działanie związków chemicznych. Do jego właściwości mechanicznych należą: wytrzymałość na ściskanie, rozciąganie i zginanie statyczne, wytrzymałość na zmęczenie, twardość, łupliwość oraz ścieralność. Jest materiałem o niewielkiej trwałości, ulega pęcznieniu, kurczeniu się i pękaniu w czasie wysychania. W obiektach melioracyjnych często – do umacniania brzegów, zabezpieczenia kanałów melioracyjnych etc. – wykorzystywane są kołki faszynowe wykonane najczęściej z drewna sosnowego bądź młodych modrzewi.
2. Blok betonowy
Wizualizacja ukazuje brzeg zbiornika wykończony betonowymi blokami.
Tekst
Produkt powstały z wysokiej klasy betonu metodą wibrowania odlewu. Zamocowane uchwyty ułatwiają przenoszenie bloków i ustawianie ich na gruncie, posadzce czy betonowych płytach, zaś system symetrycznych zamków, charakterystyczny dla konstrukcji bloków, umożliwia połączenie poszczególnych elementów. Bloki betonowe znajdują swoje zastosowanie do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
3. Piasek
Warstwa piasku znajduje się tuż nad blokami betonowymi pod warstwą trylinki.
Tekst
Luźna skała osadowa, złożona z ziaren mineralnych (najczęściej kwarcu) niezwiązanych spoiwem. PN‑EN 13043:2004. Piasek (zarówno w formie luźniej, jak i workowany) jest stosowany w obiektach melioracyjnych np. w celu drenażu. Drenaż to rodzaj konstrukcji hydrotechnicznej, która ma na celu odpowiednie wykorzystanie zasobów wodnych (także ochronę przed nadmiernym gromadzeniem się wody).
4. Żwir
Warstwa żwiru znajduje się ponad warstwą piasku i trylinki.
Tekst
Luźna, okruchowa skała osadowa okruchowa (zbudowana z drobnych okruchów, które oddzieliły się od innych skał). Skały i minerały, tworzące żwir, mają średnicę od 2 mm do kilku centymetrów. PN‑EN ISO 14688‑1:2018‑05. Żwir, podobnie jak piasek, jest wykorzystywany do drenażu. Żwir (najlepiej jeśli jest płukany) powinien posiadać frakcję, która będzie większa niż średnica drenu (rury drenażowej). Uchroni to rurę przed zablokowaniem.
5. Trylinka
Na wizualizacji przedstawiono pas ułożony z sześciobocznych betonowych płyt.
Tekst
Trylinka – płyta betonowa w kształcie sześcianu mająca zastosowanie do budowy, zabezpieczania i utwardzania pochyłych nawierzchni, wykopów, składowisk, tymczasowych dróg. Powierzchnia górna płyty na brzegach wzbogacona jest w fazę, powierzchnie boczne w odstępniki. Trylinka wklęsła (płyty sześciokątne wklęsłe) przeznaczona jest zwykle do zabezpieczania, wzmacniania nasypów oraz zboczy naturalnych. Trylinka jest wykorzystywana do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
6. Kostka betonowa
Wizualizacja ukazuje pas obudowany kostką betonową, znajdujący się nad warstwą żwiru.
Tekst
Produkt powstały w procesie wibroprasowania, podczas którego łączona jest masa betonowa, czyli warstwa konstrukcyjna, z warstwą ścieralną. Kostki składają się z odpowiednio dobranych i spełniających parametry jakościowe elementów: cementu, wody, barwników, kruszywa i plastyfikatorów, czyli substancji ułatwiającej nadawanie pożądanej elastyczności danej substancji. Kostka betonowa, podobnie jak bloki betonowe i trylinka, znajduje swoje zastosowanie do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Kamienie naturalne
Skały, minerały lub substancje stałe pochodzenia organicznego. PN‑EN 12440:2008.
Kamienie naturalne wykorzystuje się w celu ochrony rowów melioracyjnych (ich dolnej części) przed erozją.
Wizualizacja ukazuje kamienie naturalne. Jeden jest mniejszy w jasnym piaskowym kolorze, drugi większy o ciemnoszarej barwie. Kamienie te mają nieregularne kształty i nierówną powierzchnię.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Kiszka faszynowa
Elastyczny element składający się z faszyny wiklinowej lub liściastej leśnej odpowiednio ułożonej wzdłuż osi kiszki oraz usztywnionej przez przewiązanie drutem w określonych odstępach. Kiszki faszynowe stosuje się w budowlach wodnych śródlądowych, melioracyjnych i morskich. BN‑69/8952‑27.
Kiszka faszynowa jest stosowana w melioracjach przeciwerozyjnych do budowy np. płotków i tam faszynowych w celu umocnienia rowów i skarp. Jej trwałość wynosi ok. 4 lat.
Wizualizacja ilustruje kiszkę faszynową, czyli walec z pędów wikliny. Wybudowano z niej płotek wzdłuż brzegu zbiornika wodnego.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Okładzina betonowa
Wierzchnia warstwa ścian budynku, kanału, skarpy lub nasypu, nakładana w celu ich wzmocnienia, ochrony przed zniszczeniem lub dla ozdoby.
Okładziny betonowe znajdują swoje zastosowanie do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
Na wizualizacji zaprezentowano wykorzystanie okładziny betonowej do obłożenia ścian kanału wodnego oraz tamy. Brzegi kanału są wypłaszczone.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Faszyna
Kilkuletnie pręty wikliny (wierzby krzaczastej lub ogławianej wierzby drzewiastej) o określonych wymiarach i własnościach, służące jako materiał budowlany. BN‑69/8952‑30. Sortyment z drewna małowymiarowego iglastego i liściastego, zwykle formowany w wiązki. BN‑78/9224‑04. Faszyna świeża – faszyna mająca pełną giętkość i zdolność wypuszczania pędów i korzeni. BN‑69/8952‑30. Faszyna sucha – faszyna z prętów, które dają się wyginać i nadają się do robót budowlanych, ale zatraciły zdolność wypuszczania pędów i korzeni. BN‑69/8952‑30.
W obiektach melioracyjnych często – do umacniania brzegów, zabezpieczenia kanałów melioracyjnych etc. – wykorzystywane są kołki faszynowe wykonane najczęściej z drewna sosnowego bądź młodych modrzewi.
Na wizualizacji zaprezentowano faszynę, czyli pręty wikliny, którymi obudowano brzegi zbiornika wodnego.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Materac taflowy
Elastyczny element budowlany o ograniczonych wymiarach, składający się z pakunku faszynowego ułożonego między dwiema siatkami z kiszek faszynowych, związanymi strzemionami z drutu oraz z płotków wykonanych w kratę, umocowanych na górnej siatce kiszek i tworzących przestrzeń wypełnioną obciążnikiem. BN‑69/8952‑26.
Materace są wykorzystywane do zabezpieczenia ziemi przed erozją. Są sytuowane w wałach przeciwpowodziowych dna rzek lub innych obszarach ziemi na styku z wodą.
Wizualizacja ilustruje materac taflowy wybudowany z kiszek faszynowych, mających postać walców z pędów wiklinowych. Materac ma kształt litery C i znajduje się na powierzchni zbiornika wodnego tuż przy brzegu.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Okładzina z kamienia naturalnego
Okładziny tworzone ze skał magmowych, osadowych i metamorficznych, takich jak: piaskowiec, dolomit, wapienie lekkie, granit, sjenit. Elementy okładzinowe mają formę dużych płyt kamiennych lub niewielkich płytek. Faktura płyt może być: polerowana, szlifowana, płomieniowana, piaskowana, groszkowana. Płyty mają kształty regularne (prostokątne, kwadratowe) lub nieregularne.
Okładziny kamienne znajdują swoje zastosowanie do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
Wizualizacja prezentuje okładzinę z kamienia naturalnego. Wykończono nią dwa schody łączące wyższy poziom ścieżki z niższym poziomem.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Okładzina z kamienia sztucznego
Forma otrzymywana przez zmieszanie piasku, cementu, wody, plastyfikatora i barwników. Charakteryzuje się dużą wytrzymałością; odporna na warunki atmosferyczne (bardzo niskie czy wysokie temperatury), mechaniczne, chemiczne, a także na ścieranie, ściskanie, rozciąganie.
Okładziny z kamienia sztucznego znajdują swoje zastosowanie do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
Wizualizacja prezentuje okładzinę z kamienia sztucznego, którą wykończono wypłaszczone brzegi kanału oraz tamy.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Darnina
Wierzchnia warstwa gleby o grubości 6‑10 cm z roślinnością trawiastą, motylkowatą, ziołami i innymi drobnymi roślinami.
Darnina wykorzystywana jest w obiektach melioracyjnych do zabezpieczania i umocnień skarp (darniowanie całopowierzchniowe bądź „w kratę”).
Na wizualizacji przedstawiono darninę. Warstwa ta pokrywa nierówną, pagórkowatą powierzchnię.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Narzuty kamienne
Grunt nasypowy budowlany otrzymywany z wyłomów w skałach litych (silnie zespolonych). Wykorzystywany jest do budowy korpusów zapór narzutowych, nasypów drogowych oraz umocnień skarp i budowli hydrotechnicznych. Uziarnienie, czyli rozmiar odłamków skalnych, wynosi od 4 do 120 cm.
Narzuty kamienne znajdują swoje zastosowanie do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
Wizualizacja ukazuje narzuty kamienne wykonane z elementów skalnych kilkucentymetrowej wielkości.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Pustobety
Pustobet – płyta w kształcie sześciokąta lub ośmiokąta, podobna do trylinki, mająca większe od niej rozmiary oraz otwór w środku. Pustobety układane są pasmowo, zaś puste przestrzenie oraz otwory między nimi wypełniane są grubym tłuczniem kamiennym.
Pustobety znajdują swoje zastosowanie do konstrukcji kanałów odwadniających, w umacnianiu dna rowów melioracyjnych oraz w budowie ścieków skarpowych.
Na wizualizacji zaprezentowano pustobety, podobne do trylinki płyty, które jednak mają w środku otwór.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
R2EBaOiDNcnBt
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści