Metale i niemetale
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „Metale i niemetale”
Chemia, III etap edukacyjny
Temat: Metale i niemetale.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (1.5) [uczeń] klasyfikuje pierwiastki na metale i niemetale; odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | wie, co to jest układ okresowy pierwiastków; |
zna historię odkryć niektórych pierwiastków; | |
definiuje pojęcia: pierwiastek, związek chemiczny, metal, niemetal, stop metalu; | |
zna podstawowe cechy metali i niemetali; | |
określa przynależność do grupy metali/niemetali wybranego pierwiastka; | |
odróżnia metale od niemetali na podstawie ich właściwości; | |
podaje przykłady z życia codziennego zastosowania metali, niemetali oraz stopów metali. |
Nabywane umiejętności
UCZEŃ | odszukuje pierwiastki w układzie okresowym; |
pisze symbole podstawowych pierwiastków chemicznych; | |
bada właściwości metali i niemetali; | |
znajduje zastosowanie poznanych procesów chemicznych w życiu codziennym; | |
wykonuje doświadczenie zgodnie z instrukcją; | |
obserwuje przebieg doświadczenia; | |
analizuje i wyciąga wnioski z przeprowadzanych doświadczeń; | |
posługuje się w sposób bezpieczny odczynnikami chemicznymi, sprzętem i szkłem laboratoryjnym. |
Kompetencje kluczowe
kompetencje naukowe
porozumiewanie się w języku ojczystym
umiejętność uczenia się
umiejętność pracy w grupie
Etapy lekcji
Wstęp:
Nauczyciel podaje uczniom temat zajęć. Wprowadza definicję pierwiastka i związku chemicznego, podaje przykłady. W kilku zdaniach opowiada o układzie okresowym pierwiastków. Przedstawia ją na tablicy interaktywnej, pokazuje: grupy, okresy, podział na metale, niemetale gazy szlachetne.
Opowiada historię powstania układu okresowego oraz historię odkrycia wybranych dwóch pierwiastków.
Uczniowie korzystając z podręcznika, encyklopedii bądź Internetu wyszukują symbole najważniejszych pierwiastków: np. sodu, potasu, chloru, żelaza, magnezu, tlenu, wapnia, wodoru.
Przebieg zajęć:
Nauczyciel wprowadza definicje oraz dokonuje podziału metali i niemetali podając przykłady. Następnie pokazuje zdjęcia wybranych metali i niemetali. Obserwując zdjęcia uczniowie zapisują nazwę pierwiastka, jego kolor oraz stan skupienia.
Nauczyciel dzieli klasę na zespoły kilkoosobowe. Przypomina zasady pracy w grupie. Przydziela każdej z grup przygotowane wcześniej pierwiastki. Uczniowie mając do dyspozycji podręcznik, encyklopedię, Internet, opisują cechy metali i niemetali (połysk, barwę, stan skupienia, przewodnictwo cieplne i elektryczne).
Instrukcja przeprowadzenia obserwacji
1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska:
Metale i niemetale mają charakterystyczne właściwości.
2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań:
Celem obserwacji jest ustalenie właściwości i różnic metali i niemetali.
3. Sposób przygotowania obserwacji (czas, miejsce itd.):
Obserwacja jest prowadzona podczas lekcji chemii w klasie. Nauczyciel przygotowuje: magnez, glin, siarkę, węgiel.
4. Sposób przeprowadzenia obserwacji:
Uczniowie pracują w grupach. Po dokonaniu obserwacji, przedstawiciele grup przedstawiają klasie wnioski. Uzupełniają tabelę przygotowaną na tablicy:
Pierwiastek | Metal/Niemetal | Połysk | Barwa | Stan skupienia | Przewodnictwo cieplne | Przewodnictwo elektryczne |
Magnez | ||||||
Glin | ||||||
Siarka | ||||||
Węgiel |
5. Inne informacje:
Uczniowie zapisują wnioski z doświadczenia.
Podsumowanie:
Nauczyciel wraz z uczniami podsumowują cechy wspólne oraz różnice między metalami oraz niemetalami. Na koniec weryfikują swoje wnioski z tabelą nr 1 wyświetloną na tablicy interaktywnej.
W krótkiej pogadance uczniowie wymieniają przykłady zastosowania metali i niemetali w życiu codziennym.
W ostatniej części lekcji uczniowie definiują pojęcie stopu metali oraz podają przykłady z życia codziennego ich zastosowania.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje i wyjaśnia pracę domową.
Zadanie domowe
Opisz na przykładzie żelaza zjawisko korozji. Jak można zabezpieczyć metale przed korozją?
Środki dydaktyczne
podręcznik, encyklopedia
komputery połączone z Internetem
sprzęt laboratoryjny
zestaw zdjęć „Metale”
zestaw zdjęć „Niemetale”
Metody nauczania
pogadanka
rozmowa kierowana
praca z podręcznikiem, encyklopedią, Internetem
zajęcia praktyczne (ćwiczenia laboratoryjne)
obserwacja
Formy pracy
praca indywidualna
praca w grupie
Zadanie dla chętnych
Korzystając z różnych źródeł podaj przykłady oraz wyjaśnij rolę metali i niemetali, które odgrywają ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu człowieka.
