Metoda i struktura etyki
Metoda i struktura etyki
Celem lekcji jest zapoznanie uczniów z zagadnieniami dotyczącymi metody i struktury etyki jako nauki. Omówienie takich zagadnień jak: sposób dochodzenia do twierdzeń w etyce i ich uzasadniania, przedmiot a metoda etyki, sposób poznania a sposób bytowania, sąd konkretny o dobru (powinności), omówienie naczelnej zasady etycznej. Przedstawienie tematyki poznania słuszności i realności powinności (dobra) w strukturze etyki (powinność bytem realnym, sposób istnienia powinności moralnej a sposób istnienia osoby ludzkiej).
Umiejętności
Uczeń potrafi:
Omówić tematykę naczelnej zasady etycznej.
Wyjaśnić sposób poznania i sposób bytowania przedmiotu etyki.
Wyjaśnić problematykę poznania powinności w strukturze etyki.
Wyjaśnić problematykę poznania słuszności w strukturze etyki.
Omówić problem realności powinności w strukturze etyki.
Wyjaśnić pojęcie: afirmacja.
Metoda i forma pracy
Metoda pogadanki z elementami opisu.
Merecki J., Styczeń T., ABC Etyki, Wyd. KUL, Lublin 2005.
Podsiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, PAX, Warszawa 1983.
Karta pracy ucznia.
Sprawdzenie obecności.
Sprawdzenie zadania domowego.
Przypomnienie metodą pogadanki najważniejszych wiadomości z poprzedniej lekcji.
(10 min.)
Wyjaśnienie metodą opisu terminu – afirmacja (jako asercja – stwierdzenie pozytywne lub negacja – stwierdzenie negatywne).
Zapisanie przez uczniów notatki do zeszytu.
Notatka:
Afirmacja – jest to moment stwierdzenia lub uznania czegoś albo pozytywnie (wtedy mamy do czynienia z asercją) albo negatywnie (wtedy jest to negacja).
Omówienie metodą opisu źródła poznania moralnego (sumienie) i sposobu bytowania przedmiotu etyki (sąd sumienia ujawniający powinność działania, jego słuszność i realność).
Wyjaśnienie metodą opisu zagadnienia poznania powinności (sumienie jako źródło poznania dobra moralnego, sąd konkretny o powinności).
Metodą pogadanki z elementami opisu ustalenie treści naczelnej zasady etycznej (wszystkiemu, co wartościowe należna jest afirmacja od osoby; osobie od osoby należna jest afirmacja) i jej uzasadnienie.
Wyjaśnienie metodą opisu zagadnienia poznania słuszności działania (zagadnienie sumienia, które naprowadza nas na wiedzę o człowieku).
Ukazanie metodą opisu sumienia jako sprawcy ujawnienia egzystencjalnego wymiaru powinności.
Usystematyzowanie metodą pogadanki wiadomości z przeprowadzonej lekcji.
(20 min.)
Faza podsumowująca
Zapisanie przez uczniów notatki do zeszytu.
Notatka:
Osąd sumienia stanowi dla podmiotu działania najbliższe źródło poznania moralnego, a zarazem podstawowe źródło poznania etyki. O sposobie dochodzenia do twierdzeń w etyce i ich uzasadniania rozstrzygają trzy aspekty powinności moralnej jako przedmiotu etyki i odpowiadające tym aspektom trzy aspekty sumienia jako sądu o powinności –poznanie powinności (dobra) działania, jego słuszności, i realności powinności moralnej działania (wymiar egzystencjalny)
Poznanie powinności – sumienie jako bezpośrednie źródło poznania powinności moralnej uznaje za ważne sądy konkretne typu – to i to powinienem wobec ciebie. Pod naporem pytania – dlaczego powinienem sumienie wskazuje na godność osoby ludzkiej jako dobra najwyższego. W ten sposób stanowi podstawę do sformułowania naczelnej zasady etycznej w rodzaju – osobie od osoby zawsze należna jest afirmacja.
Poznanie słuszności – sumienie wskazuje na zdroworozsądkową (mądrościową) lub naukową wiedzę o człowieku jako własną podstawę ważności wszelkiej wiedzy o słuszności moralnej postępowania. W oparciu o tę wiedzę wydaje sądy i ustanawia normy postępowania moralnego.
Realność powinności – sumienie stwierdza faktycznie (choć zwykle wirtualnie) realność powinności moralnej (a nie tylko jej poczucie) i dzięki temu sąd ten staje się sądem egzystencjalnym.
(15 min.)
Merecki J., Styczeń T., ABC Etyki, Wyd. KUL, Lublin 2005.
Podsiad A., Więckowski Z., Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych, PAX, Warszawa 1983.
Najważniejsze zagadnienia związane z tematem lekcji Metoda i struktura etyki.