Mickiewicz jako orientalny podróżnik

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna rozmaite przejawy fascynacji romantyków Wschodem,

• zna rosyjski epizod biografii Adama Mickiewicza,

• zapoznaje się ze sztuką doby romantyzmu,

• rozumie pojęcia: orient, orientalizm.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi dokonywać samodzielnych refleksji i przemyśleń,

• potrafi rozpoznawać stereotypy myślowe dotyczące odmiennych kultur,

• potrafi wymienić hasła charakterystyczne dla doby pozytywizmu,

• potrafi wymienić trzech malarzy doby romantyzmu,

• potrafi wymienić utwory ukazujące związki Europy z kulturą wschodu.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, referowanie, burza mózgów

3. Środki dydaktyczne

reprodukcje obrazów:

• Eugene Delacroix – Kobiety algierskie i Potyczka Arabów w górach

• Verdi – Aida

• Antoine – Jean Gros – Bitwa pod Aburkiem

materały dodatkowe przygotowane na lekcję przez uczniów

4. Przebieg lekcji

Faza przygotowawcza

1. Wstępna rozmowa o europejskich zainteresowaniach kulturą wschodu. Uczniowie starają się scharakteryzować zjawisko orientalizmu.

2. Nauczyciel pyta uczniów o twórcę literackiego, który podróżował w rejony wschodnie. Uczniowie wskazują na Adama Mickiewicza.

3. Nauczyciel podaje uczniom temat lekcji

1. Faza realizacyjna

   1. Dokładne wyjaśnienie terminu orient, ustalenie geograficznego zasięgu tego terminu – na podstawie materiałów przygotowanych przez uczniów

   2. Nauczyciel pokazuje uczniom obrazy inspirowane Wschodem

      • Eugene Delacroix – Kobiety algierskie i Potyczka Arabów w górach

      • Verdi – Aida

      • Antoine – Jean Gros – Bitwa pod Aburkiem

   3. Nauczyciel prosi uczniów o wymienienie dzieł, które zawierają elementy kultury wschodniej ( załącznik 1)

   4. Nauczyciel zadaje pytanie uczniom dlaczego romantyków inspirowała kultura Wschodu? (załącznik 2.)

   5. Nauczyciel krótko opowiada uczniom o podróżach Mickiewicza po Krymie. Uczniowie robią notatki ( załącznik 3. – notatka dla nauczyciela)

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi o odczytanie dwóch referatów:

1. Informacje historyczne o Odessie

2. Informacje historyczne o Krymie

1. Dwoje uczniów prezentuje referaty, wszyscy uczniowie robią notatki w zeszycie przedmiotowym.

5. Bibliografia

Łukasiewicz J., *Mickiewicz,*Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1996.

Słownik literatury polskiego oświecenia, pod red. T. Kostkiewiczowej, Ossolineum, Wrocław 1996*.*

Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Ossolineum, Wrocław 1991.

Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Ossolineum, Wrocław 2002.

6. Załączniki

a). załącznik 1. – powane nawiązania literackie do orientu

Pieśń o Rolandzie – starcie zbrojne Europejczyków z Arabami - Saracenami

Pan Wołodyjowski – wojny polsko‑tureckie

W pustyni i w puszczy - kolonizacja

Faraon- „odkrycie” Egiptu

Listy z Afryki – Henryk Sienkiewicz – opis podróży bliskowschodnich

b). załącznik 2. – skrót proponowanej odpowiedzi na pytanie - dlaczego romantyków inspirowała kultura Wschodu?

Romantycy w urokach schodu doszukali si ę wolności natury. Inspirowała ich egzotyka, malowniczość, zmysłowość i tajemniczość orientu.

c). Załącznik 3. – notatka dla nauczyciela

Mickiewicz wyjechał z Litwy po procesie filaretów w 1824 roku, co było spowodowane wyrokiem sądowym, który skazywał go na osiedlenie w głębi Rosji. W tym samym roku trafił do Odessy, gdzie miał pracować jako nauczyciel. Niestety pojawił się problem. W czasie czekania na wyjaśnienie sprawy odbył dwumiesięczną wycieczkę na Krym. Mickiewicz podróżował w towarzystwie Jana Witta, Karoliny Sobońskiej oraz Henryka Rzewuskiego.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Uczniowie nie mają ograniczonych źródeł w przygotowaniu do lekcji. Mogą posługiwać się mediami, książkami, własną zdobytą wcześniej wiedzą itp.

Obrazy proponowane do zaprezentowania można znaleźć w internecie na stronie http://sunsite.icm.edu.pl/cgfa/delacroi

O przygotowaniu referatów należy poinformować uczniów co najmniej trzy dni wcześniej. Referowanie ma nie przekraczać 5 minut każdy.