Między arkadią a katastrofą – ambiwalencje w poezji Józefa Czechowicza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna znaczenie pojęcia – ambiwalencja,

• potrafi podać kilka faktów z życia J. Czechowicza,

• rozumie znaczenie motywu arkadii i katastrofy w poezji Czechowicza.

b) Umiejętności

Uczeń:

• umie pokazać związki utworu z biografią autora,

• wyciąga wnioski o charakterze utworu na podstawie jego zapisu graficznego,

• potrafi podać cechy charakterystyczne dla poezji Czechowicza.

2. Metoda i forma pracy

Elementy metody problemowej, podającej, heurystycznej, metoda ćwiczeń praktycznych, praca zbiorowa, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik Opowieść o człowieku (teksty wiersz J. Czechowicza)

Tomik poezji

Prezentacja biografii J. Czechowicza przygotowana przez ucznia

Popularny słownik wyrazów obcych

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Powitanie. Sprawdzenie listy obecności. Nauczyciel podaje temat lekcji: Między arkadią a katastrofą – ambiwalencje w poezji Józefa Czechowicza.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel, spodziewając się pytań o to, co oznacza słowo ambiwalencja, zleca wybranemu uczniowi wyjaśnienia jego znaczenia, posługując się słownikiem wyrazów obcych. Nauczyciel objaśnia temat lekcji i jej cele.

2. Nauczyciel prosi ucznia, który przygotował wiadomości biograficzne o Czechowiczu o ich prezentację (ewentualne uzupełnienia wiadomości przez nauczyciela).

3. Nauczyciel prosi klasę o interpretację tytułu tomiku, z którego pochodzą te wiersze. (ballada z tamtej strony).

4. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o głośną lekturę wierszy „Lato na Wołyniu”, „Sam”.

5. Uczniowie wyrażają swoje odczucia po lekturze wierszy, wypełniając ankietę. (załącznik 1)

6. Nauczyciel prosi o określenie specyfiki zapisu graficznego obu wierszy (brak interpunkcji i wielkich liter, zróżnicowana rozpiętość wersów).

7. Nauczyciel prosi o graficzny zapis tego, jak zachowuje się wykrywacz kłamstw, wówczas gdy ktoś kłamie oraz o objaśnienie, na jakiej podstawie odbywa się to wykrywanie (napięcie emocjonalne).

8. Nauczyciel proponuje eksperyment z ułożonymi poziomo tekstami wierszy. Tworzenie analogii kształtu granicy wersów wierszy do nerwowej linii rysowanej przez urządzenie.

9. Interpretacja celowości wszystkich zauważonych zabiegów: językowych i graficznych w kontekście arkadii i katastrofy – radości, ale i przeczucie końca.

c) Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o ocenę atrakcyjności poezji Czechowicza, co ich zainteresowało, co sprawiło kłopot.

5. Bibliografia

1. Biedrzycki K., Opowieść o człowieku. Klasa III , Znak, Warszawa 2003. (teksty wierszy J. Czechowicza)

2. Czechowicz J., Wybór poezji, Ossolineum, Wrocław 1985.

3. Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus‑Sitarz, Universitas, Kraków 2004.

4. Popularny słownik wyrazów obcych, red. L.B. Jawor, Printex, Białystok 2000.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1.

Wiersze podobały mi się na....... pkt. (0- 10)

Brzmiały.................................

Były / nie były obrazowe ( podkreśl słowo zgodne z Twoją opinią)

Ich język jest.....................................................................

Panuje w nich nastrój ..........................................................

Taki nastrój budują słowa...................................................

Jest to realizacja motywu ..................................................

Może to mieć związek z takimi wydarzeniami w życiu poety, jak.....

.........................................................................................

b) Zadanie domowe

Praca dla całej klasy – przygotujemy wystawę prac plastycznych inspirowanych wierszami „Lato na Wołyniu” oraz „Sam”.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak