Mieszaniny substancji i sposoby ich rozdzielania
Mieszaniny substancji i sposoby ich rozdzielania
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń wie:
co to jest mieszanina,
jak dzielimy mieszaniny,
jakie są metody rozdziału mieszanin jednorodnych i niejednorodnych.
b) Umiejętności
Uczeń powinien:
pomieszać dwie lub więcej substancji tak, aby uzyskać mieszaninę jednorodną i niejednorodną,
rozdzielić mieszaninę na składniki wyjściowe.
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach
3. Środki dydaktyczne
Sprzęt i naczynia laboratoryjne:
rozdzielacz,
zlewki,
lejek,
szkiełko zegarkowe,
moździerz.
Substancje chemiczne:
olej,
woda,
sól kuchenna,
siarka,
opiłki żelaza,
kreda.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel po sprawdzeniu listy obecności przypomina, jakimi właściwościami charakteryzuje się dana substancja chemiczna, a następnie dzieli klasę na pięć zespołów. Każda grupa otrzymuje potrzebny sprzęt oraz odpowiednie substancje chemiczne:
Zespół 1: olej, woda, rozdzielacz, zlewka.
Zespół 2: siarka, opiłki żelaza, magnes, szkiełko zegarkowe, moździerz.
Zespół 3: sól kuchenna, woda, zlewka.
Zespół 4: piasek, woda, lejek, zlewka, sączek.
Zespół 5: kreda, woda, zlewka, moździerz.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel rozdaje każdej grupie instrukcję (załącznik 1), w której jest opisany sposób wykonania doświadczenia oraz informacja, w jaki sposób należy to doświadczenie opisać.
Każdy uczeń po wykonaniu doświadczenia opisuje je w zeszycie.
Na podstawie wykonanych doświadczeń uczniowie pod kierunkiem nauczyciela dokonują podziału mieszanin.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie rozpoczynają następującą zabawę:
Jeden uczeń podaje mieszaninę, z którą spotyka się w kuchni, wyznacza kolejnego ucznia, aby ten odpowiedział na pytanie: Jaki to typ mieszaniny i jak można ją rozdzielić na składniki? Jeżeli uczeń poda prawidłową odpowiedź, sam wymyśla nową mieszaninę i kieruje ją do następnego ucznia z klasy. Jeżeli udzieli niepoprawnej odpowiedzi, czeka na kolejne pytanie. Ma zadawane pytania tak długo, dopóki nie odpowie prawidłowo.
5. Bibliografia
Bielański A., Podstawy chemii nieorganicznej, WN, Warszawa 1987.
Kałuża B., Reych A., Chemia - zbiór zadań, Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej, Warszawa 2005.
Kulawik J., Kulawik T., Litwin M., Chemia dla gimnazjum - część 2, Nowa Era, Warszawa 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
załącznik 1
Zespół 1: Wymieszaj w zlewce wodę i olej. Co widzisz? Przelej mieszaninę do rozdzielacza, poczekaj dłuższą chwilę. Co widzisz? Podstaw pod rozdzielacz zlewkę, odkręć kranik. Czy można rozdzielić tę mieszaninę na składniki wyjściowe?
Opisz doświadczenie w następujący sposób:
Wymyśl temat doświadczenia.
Temat doświadczenia: ....................................................
Opisz, co zaobserwowałeś podczas mieszania substancji i jak można je rozdzielić.
Obserwacje: ..................................................................
Na podstawie obserwacji sformułuj wnioski.
Wnioski: ............................................................
Zespół 2: W moździerzu rozdrobnij siarkę. Wymieszaj ją na szkiełku zegarkowym z opiłkami żelaza. Co widzisz? Przyłóż magnes. Co zaobserwowałeś?
Opisz doświadczenie w następujący sposób:
Wymyśl temat doświadczenia.
Temat doświadczenia: ....................................................
Opisz, co zaobserwowałeś podczas mieszania substancji i jak można je rozdzielić.
Obserwacje..................................................................
Na podstawie obserwacji sformułuj wnioski.
Wnioski: ............................................................
Zespół 3: W zlewce wymieszaj sól kuchenną z wodą. Co widzisz? Zostaw mieszaninę w ciepłym miejscu. Zastanów się, co zobaczysz po upływie kilku dni?
Opisz doświadczenie w następujący sposób:
Wymyśl temat doświadczenia.
Temat doświadczenia:....................................................
Opisz, co zaobserwowałeś podczas mieszania substancji i jak można je rozdzielić.
Obserwacje..................................................................
Na podstawie obserwacji sformułuj wnioski.
Wnioski: ............................................................
Zespół 4: W zlewce wymieszaj piasek z wodą. Co widzisz? Na lejek nałóż sączek, umieść go nad drugim naczyniem i przelej przez lejek. Co zaobserwowałeś?
Opisz doświadczenie w następujący sposób:
Wymyśl temat doświadczenia.
Temat doświadczenia: ....................................................
Opisz, co zaobserwowałeś podczas mieszania substancji i jak można je rozdzielić.
Obserwacje: ..................................................................
Na podstawie obserwacji sformułuj wnioski.
Wnioski: ............................................................
Zespół 5: W moździerzu rozetrzyj kredę. Wymieszaj kredę z wodą. Co widzisz? Odczekaj chwilę. W jaki sposób można rozdzielić mieszaninę na składniki?
Opisz doświadczenie w następujący sposób:
Wymyśl temat doświadczenia.
Temat doświadczenia: ....................................................
Opisz, co zaobserwowałeś podczas mieszania substancji i jak można je rozdzielić.
Obserwacje: ..................................................................
Na podstawie obserwacji sformułuj wnioski.
Wnioski:............................................................
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak