Miłość do Boga i miłość do człowieka w poezji Jana Twardowskiego

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna sylwetkę J. Twardowskiego i tytuły najważniejszych tomików jego poezji. Wie, jaka jest tematyka i cechy twórczości poety. Zna pojęcie franciszkanizm.

b) Umiejętności

Uczeń dostrzega w twórczości poety idee franciszkanizmu (miłość, pokora, dobro). Potrafi określić charakter i atmosferę wierszy oraz wyjaśnić, dlaczego twórczość Twardowskiego cieszy się dużą popularnością.

2. Metoda i forma pracy

Metoda podająca: jeden z uczniów przedstawia przygotowaną wcześniej biografię ks. Jana Twardowskiego. Inny uczeń na podstawie zebranych wcześniej informacji opowiada, jakim człowiekiem był poeta. Nauczyciel w skrócie wyjaśnia, na czym polega wybitność twórcy. Następnie uczniowie wraz z nauczycielem analizują wybrane wiersze (metoda poszukująca, praktyczna).

3. Środki dydaktyczne

1. Skopiowane wiersze ks. Jana Twardowskiego.

2. Wypowiedzi różnych ludzi (zaczerpnięte z gazet, z Internetu) ukazujące, jakim człowiekiem był ks. Jan Twardowski.

4. Przebieg lekcji

a) Faza realizacyjna

Zaznajomienie uczniów z sylwetką poety oraz z tradycją, na której opierał swą twórczość.

1. Krótka notka biograficzna. Urodził się w Warszawie w 1915 roku, zmarł w 2006.
   W czasie wojny brał udział w powstaniu warszawskim jako żołnierz AK. Ukończył polonistykę na UW, a następnie seminarium duchowne, po którym przyjął święcenia kapłańskie.

2. Najważniejsze tytuły tomików: Znaki ufności, Niebieskie okulary, W kolejce do nieba, Rachunek dla dorosłego, wybór Nie przyszedłem pana nawracać. Wiersze 1973‑1985, Nie bój się kochać.

3. Krótka notatka na temat osobowości poety (dziecięcość, pokora, skromność, dobro, pełen zachwytu).

4. Wybitna odrębność jego twórczości (autentyzm, pokora, rezygnacja z uświęconej poetyki, ubogi „stylistyczny rozmiar”).

Przedstawienie tematyki podejmowanej w twórczości Twardowskiego: wiara, kruchość człowieka, patrzenie na świat z pozycji „ubogiego w duchu”, obecność Chrystusa
w codziennym życiu, tajemnica wcielenia, miłość do Boga, ludzi i świata, przyroda.

Tradycje i inspiracje (krótka notka): franciszkanizm, ks. Baka, Józef Czechowicz.

Głośna lektura wybranych wierszy i ich analiza (Głodny; Dziękuję; Uciekaj; Jeszcze; Nie bój się; Czemu; Boże).

b) Faza podsumowująca

Na podstawie analizy wiersza Głodny uczniowie ukazują wypływającą z tradycji franciszkanizmu ideę miłości do Boga i do ludzi.
Czy miłość ukazana jest poprzez górnolotne słowa, sytuacje, czy poprzez naturalność, prostotę i codzienność? W jaki sposób poeta ukazuje świat? Co próbuje podkreślić w codziennej rzeczywistości?

5. Bibliografia

1. Twardowski J., „Rzuć na bezsennych garsteczkę siana”. Wiersze nie tylko o Bożym Narodzeniu, wybór, oprac. i wstęp B. Kuczera‑Chachulska, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego 2000.

2. Twardowski J., Znaki ufności, posł. W. Staszcz, Białystok, Studio Wydawnicze Unikat 2004.

3. Twardowski J., Wiersze 59, posł. W. Staszcz, Białystok, Studio Wydawnicze
   Unikat 2002.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Z podanych wierszy wybierz jeden i postaraj się przeprowadzić jego analizę, wykorzystując umiejętności i wiadomości zdobyte podczas lekcji.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Twórczość ks. Jana Twardowskiego nie poddaje się prostej klasyfikacji.

Ważne jest, by uczniowie, zaznajamiając się z twórczością ks. Jana Twardowskiego, głęboko uświadomili sobie, że w prostocie, pewnej szorstkości języka, pokorze, zwyczajności można zawrzeć przekonujący, autentyczny, niosący wiele prawd i refleksji obraz świata.