Miłość niejedno ma imię
Miłość niejedno ma imię
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń zna różne sposoby mówienia o miłości (porównanie mowy biblijnej z językiem erotyku).
Uczeń wie, że normy intymności w poezji miłosnej są różne (zależą od epoki i konwencji).
b) Umiejętności
Uczeń umie nazywać uczucia.
Uczeń sprawnie posługuje się pojęciami: werset biblijny, erotyk.
Uczeń interpretuje teksty poetyckie (zestawia je, wskazuje podobieństwa i różnice, nazywa środki stylistyczne).
2. Metoda i forma pracy
pogadanka, dyskusja
3. Środki dydaktyczne
tablica, flamastry, ksero obu omawianych tekstów
4. Przebieg lekcji
Nauczyciel pyta uczniów o różne rodzaje miłości (krótka rozmowa na ten temat, ich refleksje w związku z tym), np.:
miłość własna (narcyzm, umiłowanie siebie),
miłość platoniczna (idealna, pozbawiona pierwiastków zmysłowych),
miłość bliźniego (wynika z dekalogu),
miłość rodzinna (m.in. miłość zakochanych, małżonków),
miłość Boga.
Ciąg dalszy rozmowy z uczniami. Czym jest miłość? Jak ją okazywać? Jakie emocje towarzyszące człowiekowi są przeciwieństwem miłości, a bez jakich trudno mówić o miłości? Na przykład: miłość – niecierpliwość, wzruszenie… (zapis w zeszytach i na tablicy)
Proszę jednego z uczniów o otwarcie Pisma Świętego Nowego Testamentu i odszukanie Hymnu o miłości (przypomnienie zasady wyszukiwania odpowiednich fragmentów w Biblii, rozumienie skrótów biblijnych (1Kor 13, 1‑13), powtórzenie definicji wersetu). Nauczyciel prosi jednego z uczniów o głośne przeczytanie tekstu. Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem Leśmiana Śledzą nas. Po głośnym przeczytaniu utworu nauczyciel prosi, żeby wszyscy uczniowie się chwilę zastanowili, jeszcze raz – po cichu – przeczytali oba teksty (uczniowie mają ksero obu utworów) i spróbowali dokonać porównania (interpretacji) obu utworów.
Wspólnie tworzymy tabelę:
Podobieństwa | Różnice |
1. Osobisty stosunek do poruszanych kwestii: - formy: „gdybym mówił”, „stałbym się” (św. Paweł), „śpieszno nam, czujemy” (podmiot mówiący u Leśmiana). 2. Tematyka (miłość). 3. Szczegółowość opisu uczucia. | 1. Różne rodzaje miłości. 2. Język, którym się mówi o miłości: - Leśmian: a) miłość zmysłowa; b) Leśmian łączy szczerość wyznania z dyskrecją (odważne opisy, ale nie wszystko zostaje powiedziane) – tu warto przytoczyć cytat Skubalanki: „realistyczną, niemal werystyczną opisowość umiał zespolić z intymnością, co w rezultacie dało prawdziwą odnowę języka liryki miłosnej” (w: Głowiński, Sławiński, Studia o Leśmianie); c) emocjonalność, ekspresyjność (słownictwo o emocjonalno‑nastrojowej intensywności); d) pokaźny rejestr pieszczot i gestów (spojrzenia, bladość, łzy szczęścia…). - święty Paweł: a) miłość wypływa z Boga, jest drogą do Niego; b) litanijne wyliczenie określeń miłości (aż 15); c) personifikacja (aby żywiej i bardziej plastycznie przedstawić miłość); d) podniosłość, patetyczność; e) spośród trzech cnót (wiary, nadziei, miłości) największa jest miłość, bo Bóg jest miłością (odwołanie do 1J, 4‑16), miłość nie przemija; f) aż 8 razy pojawia się partykuła „nie”, jakby łatwiej było wypowiedzieć czym nie jest miłość, niż czym jest (to świadczyć może o jej niewyrażalności). |
Nauczyciel pyta, z czego może wynikać – zdaniem uczniów – różnica w ujęciu tematu (krótka dyskusja), np. epoka, konwencja, dostosowanie formy do tematu (inaczej mówi się o Bogu, inaczej o człowieku w kontekście miłości do nich).
5. Bibliografia
Głowiński M., Sławiński J., Studia o Leśmianie, PIW, Warszwa 1971.
Hymn o miłości [w:] Pismo Święte Nowego Testamentu. Pierwszy List do Koryntian świętego Pawła, Pallottinum, Poznań 2000.
Leśmian B., Śledzą nas, [w:] tegoż, W malinowym chruśniaku, Visage, Warszwa 1999.
6. Załączniki
Zadanie domowe
Naucz się na pamięć wybranego fragmentu Hymnu o miłości świętego Pawła lub jednego z erotyków Leśmiana.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz przewidziany do realizacji dla III klasy gimnazjum.