Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1I9ocmCrpNej1
Obraz przedstawia portret kobiety. Ma ona brązowe upięte w kok włosy. Jest ubrana w czarną sukienkę. Sylwetkę ma zwróconą w prawą stronę. Postać jest przedstawiona do wysokości barków. Została umieszczona na żółtym tle. Po prawej stronie znajduje się podpis artysty zapisany czarnym kolorem.
Portret Bronisławy Ostrowskiej
Źródło: Electron, Konrad Krzyżanowski, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Warszawie, domena publiczna.

Poetki Młodej Polski, wśród których wymienia się przede wszystkim: Marylę Wolską, Kazimierę Zawistowską, Bronisławę Ostrowską oraz Marię Komornicką, to kobiety, które w zdecydowany sposób zaznaczyły swą obecność w świecie literackim. Były wykształcone i bardzo odważne w kwestii poetyckiego wyrażania uczuć. Ich twórczość okazała się pełna kobiecej subtelności i wyjątkowej wrażliwości w postrzeganiu świata i skomplikowanych relacji międzyludzkich.

Już wiesz

1) Na podstawie słownika symboli omów symbolikę kwiatów maku.

R1L6U9pxtIdlK
(Uzupełnij).

2) Odwołaj się do wiedzy historycznej i przypomnij, czym była emancypacja kobiet. Zgromadź informacje na temat przebiegu tego procesu aż do czasów współczesnych.

RTC5rtDAAcCXo
(Uzupełnij).
j0000000F4B2v23_0000000H
JPOL_E3_E4_Tekstykultury

O maków purpurowych

Ćwiczenie 1.1

Wyjaśnij powody nielicznej obecności kobiet w kręgach artystycznych wcześniejszych epok.

RCMlRl8gpCRmS
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 1.2

Podaj przyczyny pojawienia się kobiet tworzących i z powodzeniem publikujących swe utwory w okresie Młodej Polski.

RY7YVfL5KrByD
(Uzupełnij).
R15QzJKBHvrEP
Pole maków
Źródło: Gustav Klimt, olej na płótnie, The Österreichische Galerie Belvedere, domena publiczna.
O maków purpurowych…Kazimiera Zawistowska
Kazimiera Zawistowska O maków purpurowych…

O maków purpurowych, kraśnych maków kwiecie!
O usta całowane, drogie usta twoje!
Złote życia na oścież otwarte podwojepodwojepodwoje,
Słońce! Słońce w upalnym rozgorzałym lecie!

Słońce! Słońce! I maków purpurowych kwiecie!
Pszennych łanów poszumy, pszczół grające roje!
I usta całowane, drogie usta twoje,
I na lipowych alejach kwietniane zamiecie!

Harfo wspomnień! twe struny z rdzy krwawych korali
Dłoń moja dziś otrząsa, ogrzewa, rozzłaca,
Lecz melodia ta dawna, słoneczna nie wraca,

Tylko motyw tęsknoty snuje się i żali...
A ścichłe, obumarłe jak cmentarni stróże
Więdną maki w królewskiej zszarpanej purpurze.

j0000000F4B2v23_00000_BIB_001 Źródło: Kazimiera Zawistowska, O maków purpurowych…, [w:] tegoż, Poezje, Lwów 1903, s. 5.
Ćwiczenie 2.1
RYOKCita3MXK61
Wskaż gatunek literacki, jaki reprezentuje wiersz Kazimiery Zawistowskiej O maków purpurowych… Omów budowę wiersza. Możliwe odpowiedzi: 1. Sonet, 2. Sielankę, 3. Fraszkę, 4. Pieśń
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2.2

Określ typ liryki ze względu na temat utworu.

R1Tpi0wv71hfi
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2.3

Wyjaśnij, kto jest podmiotem lirycznym w wierszu.

R175075WWssD8
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2.4

Podaj adresata utworu. Przywołaj odpowiednie cytaty.

R1VHcblVAMM5v
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2.5

Omów wrażenia wywoływane przez wizje ukazane w wierszu. Uzupełnij swą wypowiedź odpowiednimi cytatami.

RZd274DG6q4Fy
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Wyjaśnij powód, dla którego w pierwszym wersie pojawił się obraz maków.

RRZ7npbpHTOt3
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 4

Scharakteryzuj wizerunek świata przedstawiony w pierwszych dwóch strofach.

R1bNGoUsNX0xi
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 5

Scharakteryzuj obraz rzeczywistości zawarty w strofach trzeciej i czwartej. Jakie zmiany nastąpiły w zaprezentowanym świecie?

RKl0k0xmTSEvN
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 6

Określ ogólną wymowę utworu Kazimiery Zawistowskiej.

R1bP5Zr4q7amD
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 7

Wyjaśnij, czy wiersz wpisuje się w typowy dla Młodej Polski sposób obrazowania i odczuwania. Swoją wypowiedź uzasadnij.

R2B3xrDkbozh9
(Uzupełnij).
Polecenie 1

Zapoznaj się z treścią ilustracji do Kwiatów zła Charles’a Baudelaire’aCharles BaudelaireCharles’a Baudelaire’a stworzoną przez Carlosa SchwabeCarlos SchwabeCarlosa Schwabe.

R1ZmDC6u3nvda
 Zniszczenie, ilustracja do Kwiatów zła Charlesa Baudelaire'a
Źródło: Carlos Schwabe, domena publiczna.
Ćwiczenie 8

Określ, czy ten obraz mógłby stanowić ilustrację do wiersza Kazimiery Zawistowskiej O maków purpurowych.... Odpowiedź uzasadnij.

R1RrmDiJWVOOa
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij, czy obraz przedstawiający nagą kobietę ukrytą za makami mogłaby stanowić ilustrację do wiersza Kazimiery Zawistowskiej O maków purpurowych... Odpowiedź uzasadnij.

Odpowiedź: Obraz ten mógłby stanowić ilustrację, ponieważ przedstawia nagą kobietę, co nasuwa skojarzenia z erotyzmem. W wierszu jest ukazane pole maków, gdzie bohaterka całowała się z ukochanym.

R1c63ZRftwwat
(Uzupełnij).
podwoje
Charles Baudelaire
Carlos Schwabe
j0000000F4B2v23_0000002E
JPOL_E3_E4_Konteksty

Fortepian się skarży i płacze

Bronisława Ostrowska19281881
R1I9ocmCrpNej
Portret Bronisławy Ostrowskiej
Źródło: Electron, Konrad Krzyżanowski, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Warszawie, domena publiczna.

Bronisława Ostrowska

Poetka młodopolska, tłumaczka poezji francuskiej i autorka książek dla dzieci. Swoje utwory publikowała, używając czasem jednego z dwóch pseudonimów: Edma Mierz i Wojciech Chełmski.

Fortepian skarży się i płaczeBronisława Ostrowska
Bronisława Ostrowska Fortepian skarży się i płacze

Fortepian się skarży i płacze
Spod miękkich, białych rąk...
Do nóg twoich rzucam mą miłość
I złudy i łzy i rozpacze
I białej róży pąk.
Odchodzę w me drogi tułacze,
W samotnej zorzy krąg...
Do nóg twoich rzucam mą miłość –
I nigdy cię już nie zobaczę.

Fortepian się skarży i płacze
Spod miękkich, białych rąk...

j0000000F4B2v23_00000_BIB_002 Źródło: Bronisława Ostrowska, Fortepian skarży się i płacze, [w:] W kręgu Salome i Astarte. Młodopolskie wiersze miłosne, oprac. Ireneusz Sikora, Wrocław 1993, s. 117.
Ćwiczenie 9.1

Określ nastrój wiersza Bronisławy Ostrowskiej.

RBUAH8uokVydR
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 10

Nazwij typ liryki reprezentowany przez wiersz.

R15PccIQ6imxR
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 11

Scharakteryzuj postać mówiącą.

R1EcT3eWaeklu
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 12

Przedstaw, w jakiej sytuacji się ona znajduje.

R1NNFBvK04fmT
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 13

Podaj adresata utworu.

RxBS8ikY5wx7m
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 14
RNCFjexZyxUFX1
Nazwij środek stylistyczny, jakiego poetka użyła przy opisie fortepianu. Możliwe odpowiedzi: 1. personifikacja, 2. animizacja, 3. przenośnia, 4. eufemizm
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 15

Wyjaśnij, czemu służy zastosowanie tego zabiegu.

RlN3BgzzMv5CN
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 16

Określ barwę, która trzykrotnie pojawia się w utworze, i ustal jej symbolikę.

R1TEqol303ZNR
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 17

Określ ogólną wymowę wiersza.

RTy1KeqlQVF1y
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 18

Wyjaśnij, czy utwór jest typowy dla epoki, w której powstał. Uzasadnij swoją odpowiedź.

R4l1WLm5t4HL0
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Zapoznaj się z treścią czterech obrazów powstałych na przełomie wieków i prezentujących kobiety siedzące przy pianinie. Wybierz ten wizerunek, który najlepiej odpowiada wierszowi Bronisławy Ostrowskiej. Wyjaśnij swój wybór.

REHLY0kr28fNz
(Uzupełnij).
R1K0qm4Vrz8Xj
Marguerite Gachet przy pianinie
Źródło: a. nn., Vincent van Gogh.
R1SWqxP79fKrJ
Madame Juliette Pascal przy pianinie w salonie Chateau de Malrome
Źródło: wikiart, Henri de Toulouse-Lautrec, 1896, domena publiczna.
R17PI2yjJwJ0L
Przy pianinie,
Źródło: wikiart, Childe Hassam, 1908, domena publiczna.
RxstS4DAypchv
Przy pianinie
Źródło: wikiart, Julian Alden Weir, 1903, domena publiczna.
j0000000F4B2v23_00000048
JPOL_E3_E4_Preteksty

Dziewczyna przy pianinie

Wizerunek kobiety siedzącej przy fortepianie lub pianinie pojawia się także w twórczości XX i XXI wieku. Instrument ten, funkcjonujący jako swoiste medium, przekazywał uczucia rozmarzonej lub pogrążonej w zamyśleniu bohaterki do jej nieobecnego kochanka. Fortepian, wygrywający melancholijne pieśni, pomagał porozumiewać się bez słów, wyrażać ból i tęsknotę.

Rl6Mvo30UnBcJ
Dziewczyna przy pianinie
Źródło: wikiart, Roy Lichtenstein, druk sitowy, domena publiczna.

Dziewczyna przy pianinie (1963) to typowe dzieło w twórczości jednego z głównych przedstawicieli pop‑artu: Roya LichtensteinaRoy LichtensteinRoya Lichtensteina. Amerykański malarz użył w nim charakterystycznej komiksowej estetyki. W dymku nad głową bohaterki zapisane są jej myśli: Chociaż trzyma w swych rękach pędzel i paletę, wiem, że jego serce jest zawsze ze mną!

Ćwiczenie 19.1

Zastanów się i  wyjaśnij, dlaczego wizerunek kobiety sportretowanej przy fortepianie był tak popularny w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku.

RfWtEqI2jSdq1
(Uzupełnij).
Polecenie 3.1

Porównaj dzieło Lichtensteina z poznanymi na lekcji wizerunkami kobiet siedzących przy pianinie lub fortepianie.

R6XFAMY4uSrBy
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 19.2

Zinterpretuj myśl kobiety sportretowanej przez Roya Lichtensteina.

Rvxa9eSNwHQ0Y
(Uzupełnij).
Roy Lichtenstein
j0000000F4B2v23_0000004W
JPOL_E3_E4_Zadaniowo

Zadaniowo

Polecenie 4.1

Napisz interpretację porównawczą wierszy Kazimiery Zawistowskiej O maków purpurowych… oraz Bronisławy Ostrowskiej Fortepian skarży się i płacze….

ReGfwBJhHBuiO
(Uzupełnij).
Polecenie 4.2

Wymyśl i opisz dzieje bohaterki obrazu Dziewczyna przy pianinie Roya Lichtensteina. Możesz wykonać komiks.

RhuWeOfM8PQpp
(Uzupełnij).
Polecenie 4.3

Na podstawie materiałów zawartych w podręczniku oraz dostępnych źródeł informacji napisz esej na temat: „Subtelna poezja młodopolskich pisarek”.

R1VGGpfH8FYGv
(Uzupełnij).
Rmu7PS4l3gtzl1
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Zapoznaj się z poniższymi słowami‑kluczami związanymi z lekcją, a następnie zaproponuj ich własną kolejność. Możesz kierować się tym, co Cię zaciekawiło, poruszyło, zaskoczyło itp. Przygotuj krótkie uzasadnienie swojej propozycji. Słowa‑klucze: Kazimiera Zawistowska, Bronisława Ostrowska, miłość, symbolizm, maki, tęsknota, fortepian, kobieta, samotność, erotyk.

Rh84dTyyc6LGL
(Uzupełnij).
Aplikacje dostępne w
Pobierz aplikację ZPE - Zintegrowana Platforma Edukacyjna na androida