458 p.n.e. – wygrana Ajschylosa podczas agonu dramatycznego (wystawienie Orestei)
418‑410 p.n.e. – okres w którym mogła zostać wystawiona Elektra Sofoklesa
408 p.n.e. – wystawienie tragedii Orestes przez Eurypidesa
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
RyegBtQTFpCVP1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
II. W zakresie kompetencji kulturowych. Uczeń: 1. posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej: b) mity o bogach olimpijskich i pozostałych bóstwach panteonu greckiego.
Nauczysz się
opisywać treść mitu o Orestesie;
umiejscawiać postać Orestesa na tle poznanych już postaci mitologicznych (ród Atrydów);
rozróżniać postać Orestesa w sztuce antycznej i późniejszej;
wykazywać dzieła literatury antycznej i późniejszej, w których obecna jest postać i historia Orestesa;
Obraz autorstwa Hippolyte Berteauxa pod tytułem „Orestes” przedstawia grupę osób w przestworzach. W centrum obrazu znajdują się dwie osoby. – czarnowłosa kobieta siedząca na górnej chmurze, która ubrana jest w czerwone szaty. W jej dłoniach widoczny jest złoty sztylet. Pod nią na chmurze siedzi mężczyzna o atletycznej budowie ciała, który okryty jest zielonymi szatami. Mężczyzna osaczony jest przez trzy osoby – kobietę trzymającą węże, mężczyznę z pochodnią i sztyletem oraz drugiego mężczyznę, który w dłoniach trzyma coś co przypomina metalową kratę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Orestes jest niezwykle ciekawą i tragiczną postacią mitologii greckiej. Spośród zachowanych do naszych czasów tragedii, posiadamy kilka utworów, w których pojawia się postać Orestesa. Niejednokrotnie też treść mitu różni się w poszczególnych źródłach. Informacje o Orestesie znajdujemy w obu eposach homeryckich – zarówno w Iliadzie, jak i Odysei. Pojawia się on naturalnie w jedynej zachowanej w całości do naszych czasów trylogii tragicznej, czyli Orestei Ajschylosa. Dalej, postać tę spotykamy w tragedii Sofoklesa pod tytułem Elektra. Wśród dramatów Eurypidesa jest kilka związanych z Orestesem.
Obraz autorstwa Hippolyte Berteauxa pod tytułem „Orestes” przedstawia grupę osób w przestworzach. W centrum obrazu znajdują się dwie osoby. – czarnowłosa kobieta siedząca na górnej chmurze, która ubrana jest w czerwone szaty. W jej dłoniach widoczny jest złoty sztylet. Pod nią na chmurze siedzi mężczyzna o atletycznej budowie ciała, który okryty jest zielonymi szatami. Mężczyzna osaczony jest przez trzy osoby – kobietę trzymającą węże, mężczyznę z pochodnią i sztyletem oraz drugiego mężczyznę, który w dłoniach trzyma coś co przypomina metalową kratę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Orestes jest niezwykle ciekawą i tragiczną postacią mitologii greckiej. Spośród zachowanych do naszych czasów tragedii, posiadamy kilka utworów, w których pojawia się postać Orestesa. Niejednokrotnie też treść mitu różni się w poszczególnych źródłach. Informacje o Orestesie znajdujemy w obu eposach homeryckich – zarówno w Iliadzie, jak i Odysei. Pojawia się on naturalnie w jedynej zachowanej w całości do naszych czasów trylogii tragicznej, czyli Orestei Ajschylosa. Dalej, postać tę spotykamy w tragedii Sofoklesa pod tytułem Elektra. Wśród dramatów Eurypidesa jest kilka związanych z Orestesem.
Hippolyte Berteaux, „Orestes”, Teatr Graslin, Nantes, Francja, Wikipedia, CC BY-SA 3.0
Rzymscy autorzy również nie pozostają obojętni wobec historii syna Agamemnona. Wspomina go m.in. Owidiusz w Heroidach (list ósmy z tego zbiorku to list Hermiony do Orestesa). Mit ten poznajemy również za pośrednictwem Hyginusa, rzymskiego wyzwoleńca i mitografa z I w. n.e.
RVafvfxlsPReF1
Obraz autorstwa Bernardino Mei pod tytułem „Orestes zabija matkę Klitajmesrę” przedstawia scenę matkobójstwa. Orestes znajduje się w centrum obrazu, ubrany jest w złoto-zieloną zbroję, wspina się po zwłokach mężczyzny i chwyt za warkocz kobietę i wymierza cios w szyję. Na twarzy kobiety widoczne jest przerażenie. W tle widoczne są dwie postacie, którzy z niedowierzaniem obserwują scenę morderstwa.
Ilustracja nieznanego autora przedstawia czarno-białe drzewo genealogiczne Orestesa według Ajchylosa. Na ilustracji naniesione są napisy: THE GENEALOGY OF ORESTES. Poniżej znajdują się imiona dziadków, rodziców i rodzeństwa Orestesa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Orestes jest synem Agamemnona, króla Argolidy i jednego z przywódców Greków w wojnie trojańskiej. Gdy król wraca do Argos po zakończeniu wojny, zostaje zamordowany przez swoją żonę Klitajmestrę i jej kochanka Ajgistosa. Zabójstwo ma być zemstą Klitajmestry za złożenie przez Agamemnona w ofierze ich córki Ifigenii.
Ilustracja nieznanego autora przedstawia czarno-białe drzewo genealogiczne Orestesa według Ajchylosa. Na ilustracji naniesione są napisy: THE GENEALOGY OF ORESTES. Poniżej znajdują się imiona dziadków, rodziców i rodzeństwa Orestesa. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Orestes jest synem Agamemnona, króla Argolidy i jednego z przywódców Greków w wojnie trojańskiej. Gdy król wraca do Argos po zakończeniu wojny, zostaje zamordowany przez swoją żonę Klitajmestrę i jej kochanka Ajgistosa. Zabójstwo ma być zemstą Klitajmestry za złożenie przez Agamemnona w ofierze ich córki Ifigenii.
Rodowód Orestesa według Ajschylosa (Penguin Classics edition), Wikipedia, domena publiczna
Po kilku latach do Argos przybywa Orestes i po spotkaniu z siostrą Elektrą planuje zamach na życie matki oraz jej kochanka. Według niektórych wersji mitu (taką wersję przedstawia w swej twórczości Eurypides), początkowo kryje on przed matką swą prawdziwą tożsamość. W końcu, za namową swojego towarzysza Pyladesa, dokonuje zemsty, zabijając Ajgistosa i Klitajmestrę. Zamordowanie matki ściąga na Orestesa gniew eryniErynieeryni. Sposób, w jaki miał się on od nich uwolnić, został różnie przedstawiony przez poszczególnych autorów. Według jednej z wersji pomógł w tym Apollo. Ateńska wersja mitu zakładała, że Orestes po matkobójstwie dotarł do Aten, gdzie obywatele mieli przesądzić o jego winie. Przy równym stosunku głosów na korzyść Orestesa zagłosowała bogini Atena. Według Ifigenii w Taurydzie Eurypidesa, Orestes miał zasłużyć na oczyszczenie, sprowadzając do Grecji posąg Artemidy. W wykradnięciu posągu miała mu pomóc jego siostra – Ifigenia.
Rc1mc9hC9Gfbk1
Obraz autorstwa Williama-Adolphe Bouguereau pod tytułem „Skrucha Orestesa”, na którym przedstawiono scenę gonitwy rozwścieczonych kobiet za Orestesem. Na pierwszym planie widoczny jest Orestes, który ma atletycznej budowy ciało, opasany jest tylko biała szatą, która przykrywa jego genitalia, jego dłonie zakrywają uszy, a na jego twarzy widoczny jest strach i przerażenie. Tuż za nim widoczne są trzy kobiety, które z szałem w oczach biegną za mężczyzną, każda z nich próbuje złapać młodego mężczyznę i zadać mu cios. Najbliżej tego jest kobieta, która znajduje się po prawej stronie – próbuje złapać Orestesa za ramię i zadać mu cios pochodnią. W tle widoczna jest starsza kobieta, która upada, ponieważ w jej piersi widnieje wbity do rękojeści sztylet.
William-Adolphe Bouguereau, „Skrucha Orestesa”, 1862, Muzeum Sztuki Chrysler, Norfolk, Stany Zjednoczone Ameryki, Wikipedia, domena publiczna
RnpDEmAAnzysm1
Obraz autorstwa Pierre-Narcisse Guerina pod tytułem: Orestes mówi Hermionie o zabiciu Neoptolemosa, na którym widoczne są trzy osoby – mężczyzna i dwie kobiety. Mężczyzna znajduje się z prawej strony obrazu, ubrany jest w długą biało-czerwoną szatę, w jednej dłoni trzyma zakrwawiony sztylet. Orestes zmierza z nim w kierunku dwóch kobiet, które są załamane. Kobiety znajdują się z lewej strony obrazu, jedna z nich siedzi na tronie, ubrana jest w długą złoto-czerwoną suknię, za nią znajduje się stojąca kobieta w niebieskiej sukni. W tle widoczne jest miasto oraz pomnik Posejdona. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Po powrocie do Grecji miał upomnieć się jeszcze o Hermionę, córkę Menelaosa i Heleny, z którą był zaręczony w młodości. Orestes zabił jej męża - Neoptolemosa.
Obraz autorstwa Pierre-Narcisse Guerina pod tytułem: Orestes mówi Hermionie o zabiciu Neoptolemosa, na którym widoczne są trzy osoby – mężczyzna i dwie kobiety. Mężczyzna znajduje się z prawej strony obrazu, ubrany jest w długą biało-czerwoną szatę, w jednej dłoni trzyma zakrwawiony sztylet. Orestes zmierza z nim w kierunku dwóch kobiet, które są załamane. Kobiety znajdują się z lewej strony obrazu, jedna z nich siedzi na tronie, ubrana jest w długą złoto-czerwoną suknię, za nią znajduje się stojąca kobieta w niebieskiej sukni. W tle widoczne jest miasto oraz pomnik Posejdona. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Po powrocie do Grecji miał upomnieć się jeszcze o Hermionę, córkę Menelaosa i Heleny, z którą był zaręczony w młodości. Orestes zabił jej męża - Neoptolemosa.
Pierre-Narcisse Guérin, „Orestes mówi Hermionie o zabiciu Neoptolemosa”, Muzeum Sztuk Pięknych, Caen, Francja, Wikipedia, domena publiczna
Recepcja mitu o Orestesie
Mity dotyczące rodu Atrydów były często podejmowane przez pisarzy późniejszych wieków. Twórczość teatralną inspirowały tragedie Ajschylosa i Eurypidesa. Postać Orestesa szczególnie często przedstawiana była w dramacie klasycystycznym. Występuje on m.in. w sztuce Andromacha Jean Baptiste Racine’a.
R19bONl2ZgJSi1
Fotografia przedstawia inscenizację spektaklu „Muchy” autorstwa Jean-Paula Satre’a, na której widoczne są dwie osoby – kobieta i mężczyzna. Obie osoby znajdują się w pokoju i są pokryte krwią, mężczyzna ubrany jest w biały sweter, a w dłoni trzyma sztylet. Kobieta przytula mężczyznę i płacze. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W XX w. postać tę wykorzystał m.in. Jean-Paul Satre w swoim utworze Muchy.
Fotografia przedstawia inscenizację spektaklu „Muchy” autorstwa Jean-Paula Satre’a, na której widoczne są dwie osoby – kobieta i mężczyzna. Obie osoby znajdują się w pokoju i są pokryte krwią, mężczyzna ubrany jest w biały sweter, a w dłoni trzyma sztylet. Kobieta przytula mężczyznę i płacze. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W XX w. postać tę wykorzystał m.in. Jean-Paul Satre w swoim utworze Muchy.
Inscenizacja „Much” Jean-Paul Satre’a, amazon.com, CC BY 3.0
RAYMOwSGZ7WLN1
Fotografia nieznanego autora przedstawia okładkę powieści pod tytułem „Historia Orriego” autorstwa Thomasa Bergera. Okładka jest koloru niebieskiego, na której znajduje się czerwona waza z postacią mężczyzny. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.
Współczesną wersją mitu o Atrydach jest powieść Historia Orriego Thomasa Bergera. Tytułowy bohater zabija w niej kochanka matki, który wcześniej zabił jego ojca - amerykańskiego weterana wojennego. Historia Orestesa była również inspiracją dla twórczości grupy muzycznej A Perfect Circle.
Fotografia nieznanego autora przedstawia okładkę powieści pod tytułem „Historia Orriego” autorstwa Thomasa Bergera. Okładka jest koloru niebieskiego, na której znajduje się czerwona waza z postacią mężczyzny. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1.
Współczesną wersją mitu o Atrydach jest powieść Historia Orriego Thomasa Bergera. Tytułowy bohater zabija w niej kochanka matki, który wcześniej zabił jego ojca - amerykańskiego weterana wojennego. Historia Orestesa była również inspiracją dla twórczości grupy muzycznej A Perfect Circle.
Okładka powieści „Historia Orriego”, inspirowanej mitem o Orestesie, amazon.com, CC BY 3.0
Polecenie 1
Z pomocą słownika przetłumacz opis mitu o Orestesie autorstwa Hyginusa (ok. 64 p.n.e. - 17 n.e.).
Orestēs Agamemnonis et Clytaemnēstrae fīlius postquam in pūberem aetātem vēnit, studēbat patris suī mortem exsequī; itaque cōnsilium capit cum Pylade et Mycēnās venit ad mātrem Clytaemnēstram, dīcitque sē Aeolium hospitem esse nūntiatque Orestem esse mortuum, quem Aegisthus populō necandum dēmandāverat. Nec multō post Pyladēs Strophiī fīlius ad Clytaemnēstram venit urnamque sēcum affert dīcitque ossa Orestis condita esse; quōs Aegisthus laetābundus hospitiō recēpit. Quī occāsiōne captā Orestēs cum Pylade noctū Clytaemnēstram mātrem et Aegisthum interficiunt. Quem Tyndareus cum accūsāret, Orestī ā Mycēnēnsibus fuga data est propter patrem; quem posteā furiae mātris exagitārunt.
Przyjrzyj się poniższym obrazom i postaciom na nich przedstawionych. Na podstawie znajomości mitu o Orestesie dodaj do ilustracji odpowiedni podpis.
Orestes i erynie, Orestes i Klitajmestra, Orestes i Hermiona
.................
.................
.................
R897tvc6xNGZ6
Ćwiczenie 2
Klitajmestra dla Orestesa była: Możliwe odpowiedzi: 1, matką 2. siostrą 3. babką
Klitajmestra dla Orestesa była: Możliwe odpowiedzi: 1, matką 2. siostrą 3. babką
Ilustracje umieść w kolejności w jakiej przedstawione na nich wydarzenia występują w micie.
RDnXvnZrxygr2
Ćwiczenie 3
Do poniższych opisów dodaj odpowiednie opisy twórców tragedii greckiej: Ajschylos Możliwe odpowiedzi: 1. Najstarszy spośród wielkich tragików. Brał udział w walkach Greków z Persami, co miało wpływ na jego twórczość. Udoskonalił tragedię, wprowadzając drugiego aktora, nadal jednak chór odgrywa w jego sztukach rolę zdecydowanie dominującą. Jego twórczość cechuje podniosły ton i majestatyczność postaci. Zachowało się 7 tragedii Ajschylosa (poza fragmentami i znanymi tytułami niektórych pozostałych sztuk): Persowie, Błagalnice, Prometeusz skowany, Siedmiu przeciw Tebom<.i> oraz trylogia Oresteja (składają się na nią tragedie pt. Agamemnon, Ofiarnice i Eumenidy)., 2. Twórca, którego rozkwit twórczości przypada na czasy Peryklesa. Rozwinął on w tragedii psychologię postaci, rezygnując z wpływu bogów i ich roli w sztuce. Ze względu na rozbudowane charaktery i mistrzowskie intrygi, sztuki Sofoklesa do dziś cieszą się niezwykłą popularnością. W całości zachowało się 7 tragedii: Ajas, Antygona, Król Edyp, Trachinki, Elektra, Filoktet i Edyp w Kolonie., 3. Autor tragedii, który często podejmował mniej znane mity, lub wystawiał znane historie w nowatorski sposób. Krytykowany był za swoje poglądy dotyczące wiary i życia społecznego (zwalczał poglądy o nierówności kobiet i mężczyzn oraz wolnych i niewolników; był również pacyfistą). Poglądom tym niejednokrotnie dawał wyraz również w swojej twórczości. Zachowało się do dziś 17 tragedii Eurypidesa oraz 1 dramat satyrowy pt. Cyklop (dramaty takie były wystawiane wraz z tragediami podczas agonów). Sofokles Możliwe odpowiedzi: 1. Najstarszy spośród wielkich tragików. Brał udział w walkach Greków z Persami, co miało wpływ na jego twórczość. Udoskonalił tragedię, wprowadzając drugiego aktora, nadal jednak chór odgrywa w jego sztukach rolę zdecydowanie dominującą. Jego twórczość cechuje podniosły ton i majestatyczność postaci. Zachowało się 7 tragedii Ajschylosa (poza fragmentami i znanymi tytułami niektórych pozostałych sztuk): Persowie, Błagalnice, Prometeusz skowany, Siedmiu przeciw Tebom<.i> oraz trylogia Oresteja (składają się na nią tragedie pt. Agamemnon, Ofiarnice i Eumenidy)., 2. Twórca, którego rozkwit twórczości przypada na czasy Peryklesa. Rozwinął on w tragedii psychologię postaci, rezygnując z wpływu bogów i ich roli w sztuce. Ze względu na rozbudowane charaktery i mistrzowskie intrygi, sztuki Sofoklesa do dziś cieszą się niezwykłą popularnością. W całości zachowało się 7 tragedii: Ajas, Antygona, Król Edyp, Trachinki, Elektra, Filoktet i Edyp w Kolonie., 3. Autor tragedii, który często podejmował mniej znane mity, lub wystawiał znane historie w nowatorski sposób. Krytykowany był za swoje poglądy dotyczące wiary i życia społecznego (zwalczał poglądy o nierówności kobiet i mężczyzn oraz wolnych i niewolników; był również pacyfistą). Poglądom tym niejednokrotnie dawał wyraz również w swojej twórczości. Zachowało się do dziś 17 tragedii Eurypidesa oraz 1 dramat satyrowy pt. Cyklop (dramaty takie były wystawiane wraz z tragediami podczas agonów). Eurypides Możliwe odpowiedzi: 1. Najstarszy spośród wielkich tragików. Brał udział w walkach Greków z Persami, co miało wpływ na jego twórczość. Udoskonalił tragedię, wprowadzając drugiego aktora, nadal jednak chór odgrywa w jego sztukach rolę zdecydowanie dominującą. Jego twórczość cechuje podniosły ton i majestatyczność postaci. Zachowało się 7 tragedii Ajschylosa (poza fragmentami i znanymi tytułami niektórych pozostałych sztuk): Persowie, Błagalnice, Prometeusz skowany, Siedmiu przeciw Tebom<.i> oraz trylogia Oresteja (składają się na nią tragedie pt. Agamemnon, Ofiarnice i Eumenidy)., 2. Twórca, którego rozkwit twórczości przypada na czasy Peryklesa. Rozwinął on w tragedii psychologię postaci, rezygnując z wpływu bogów i ich roli w sztuce. Ze względu na rozbudowane charaktery i mistrzowskie intrygi, sztuki Sofoklesa do dziś cieszą się niezwykłą popularnością. W całości zachowało się 7 tragedii: Ajas, Antygona, Król Edyp, Trachinki, Elektra, Filoktet i Edyp w Kolonie., 3. Autor tragedii, który często podejmował mniej znane mity, lub wystawiał znane historie w nowatorski sposób. Krytykowany był za swoje poglądy dotyczące wiary i życia społecznego (zwalczał poglądy o nierówności kobiet i mężczyzn oraz wolnych i niewolników; był również pacyfistą). Poglądom tym niejednokrotnie dawał wyraz również w swojej twórczości. Zachowało się do dziś 17 tragedii Eurypidesa oraz 1 dramat satyrowy pt. Cyklop (dramaty takie były wystawiane wraz z tragediami podczas agonów).
Do poniższych opisów dodaj odpowiednie opisy twórców tragedii greckiej: Ajschylos Możliwe odpowiedzi: 1. Najstarszy spośród wielkich tragików. Brał udział w walkach Greków z Persami, co miało wpływ na jego twórczość. Udoskonalił tragedię, wprowadzając drugiego aktora, nadal jednak chór odgrywa w jego sztukach rolę zdecydowanie dominującą. Jego twórczość cechuje podniosły ton i majestatyczność postaci. Zachowało się 7 tragedii Ajschylosa (poza fragmentami i znanymi tytułami niektórych pozostałych sztuk): Persowie, Błagalnice, Prometeusz skowany, Siedmiu przeciw Tebom<.i> oraz trylogia Oresteja (składają się na nią tragedie pt. Agamemnon, Ofiarnice i Eumenidy)., 2. Twórca, którego rozkwit twórczości przypada na czasy Peryklesa. Rozwinął on w tragedii psychologię postaci, rezygnując z wpływu bogów i ich roli w sztuce. Ze względu na rozbudowane charaktery i mistrzowskie intrygi, sztuki Sofoklesa do dziś cieszą się niezwykłą popularnością. W całości zachowało się 7 tragedii: Ajas, Antygona, Król Edyp, Trachinki, Elektra, Filoktet i Edyp w Kolonie., 3. Autor tragedii, który często podejmował mniej znane mity, lub wystawiał znane historie w nowatorski sposób. Krytykowany był za swoje poglądy dotyczące wiary i życia społecznego (zwalczał poglądy o nierówności kobiet i mężczyzn oraz wolnych i niewolników; był również pacyfistą). Poglądom tym niejednokrotnie dawał wyraz również w swojej twórczości. Zachowało się do dziś 17 tragedii Eurypidesa oraz 1 dramat satyrowy pt. Cyklop (dramaty takie były wystawiane wraz z tragediami podczas agonów). Sofokles Możliwe odpowiedzi: 1. Najstarszy spośród wielkich tragików. Brał udział w walkach Greków z Persami, co miało wpływ na jego twórczość. Udoskonalił tragedię, wprowadzając drugiego aktora, nadal jednak chór odgrywa w jego sztukach rolę zdecydowanie dominującą. Jego twórczość cechuje podniosły ton i majestatyczność postaci. Zachowało się 7 tragedii Ajschylosa (poza fragmentami i znanymi tytułami niektórych pozostałych sztuk): Persowie, Błagalnice, Prometeusz skowany, Siedmiu przeciw Tebom<.i> oraz trylogia Oresteja (składają się na nią tragedie pt. Agamemnon, Ofiarnice i Eumenidy)., 2. Twórca, którego rozkwit twórczości przypada na czasy Peryklesa. Rozwinął on w tragedii psychologię postaci, rezygnując z wpływu bogów i ich roli w sztuce. Ze względu na rozbudowane charaktery i mistrzowskie intrygi, sztuki Sofoklesa do dziś cieszą się niezwykłą popularnością. W całości zachowało się 7 tragedii: Ajas, Antygona, Król Edyp, Trachinki, Elektra, Filoktet i Edyp w Kolonie., 3. Autor tragedii, który często podejmował mniej znane mity, lub wystawiał znane historie w nowatorski sposób. Krytykowany był za swoje poglądy dotyczące wiary i życia społecznego (zwalczał poglądy o nierówności kobiet i mężczyzn oraz wolnych i niewolników; był również pacyfistą). Poglądom tym niejednokrotnie dawał wyraz również w swojej twórczości. Zachowało się do dziś 17 tragedii Eurypidesa oraz 1 dramat satyrowy pt. Cyklop (dramaty takie były wystawiane wraz z tragediami podczas agonów). Eurypides Możliwe odpowiedzi: 1. Najstarszy spośród wielkich tragików. Brał udział w walkach Greków z Persami, co miało wpływ na jego twórczość. Udoskonalił tragedię, wprowadzając drugiego aktora, nadal jednak chór odgrywa w jego sztukach rolę zdecydowanie dominującą. Jego twórczość cechuje podniosły ton i majestatyczność postaci. Zachowało się 7 tragedii Ajschylosa (poza fragmentami i znanymi tytułami niektórych pozostałych sztuk): Persowie, Błagalnice, Prometeusz skowany, Siedmiu przeciw Tebom<.i> oraz trylogia Oresteja (składają się na nią tragedie pt. Agamemnon, Ofiarnice i Eumenidy)., 2. Twórca, którego rozkwit twórczości przypada na czasy Peryklesa. Rozwinął on w tragedii psychologię postaci, rezygnując z wpływu bogów i ich roli w sztuce. Ze względu na rozbudowane charaktery i mistrzowskie intrygi, sztuki Sofoklesa do dziś cieszą się niezwykłą popularnością. W całości zachowało się 7 tragedii: Ajas, Antygona, Król Edyp, Trachinki, Elektra, Filoktet i Edyp w Kolonie., 3. Autor tragedii, który często podejmował mniej znane mity, lub wystawiał znane historie w nowatorski sposób. Krytykowany był za swoje poglądy dotyczące wiary i życia społecznego (zwalczał poglądy o nierówności kobiet i mężczyzn oraz wolnych i niewolników; był również pacyfistą). Poglądom tym niejednokrotnie dawał wyraz również w swojej twórczości. Zachowało się do dziś 17 tragedii Eurypidesa oraz 1 dramat satyrowy pt. Cyklop (dramaty takie były wystawiane wraz z tragediami podczas agonów).
Do poniższych opisów dodaj odpowiednie opisy twórców tragedii greckiej:
Autor tragedii, który często podejmował mniej znane mity, lub wystawiał znane historie w nowatorski sposób. Krytykowany był za swoje poglądy dotyczące wiary i życia społecznego (zwalczał poglądy o nierówności kobiet i mężczyzn oraz wolnych i niewolników; był również pacyfistą). Poglądom tym niejednokrotnie dawał wyraz również w swojej twórczości. Zachowało się do dziś 17 tragedii Eurypidesa oraz 1 dramat satyrowy pt. <i>Cyklop</i> (dramaty takie były wystawiane wraz z tragediami podczas agonów).</i>, Twórca, którego rozkwit twórczości przypada na czasy Peryklesa. Rozwinął on w tragedii psychologię postaci, rezygnując z wpływu bogów i ich roli w sztuce. Ze względu na rozbudowane charaktery i mistrzowskie intrygi, sztuki Sofoklesa do dziś cieszą się niezwykłą popularnością. W całości zachowało się 7 tragedii: <i>Ajas</i>, <i>Antygona</i>, <i>Król Edyp</i>, <i>Trachinki</i>, <i>Elektra</i>, <i>Filoktet</i> i <i>Edyp w Kolonie</i>., Najstarszy spośród wielkich tragików. Brał udział w walkach Greków z Persami, co miało wpływ na jego twórczość. Udoskonalił tragedię, wprowadzając drugiego aktora, nadal jednak chór odgrywa w jego sztukach rolę zdecydowanie dominującą. Jego twórczość cechuje podniosły ton i majestatyczność postaci. Zachowało się 7 tragedii Ajschylosa (poza fragmentami i znanymi tytułami niektórych pozostałych sztuk): <i>Persowie</i>, <i>Błagalnice</i>, <i>Prometeusz skowany</i>, <i>Siedmiu przeciw Tebom<.i> oraz trylogia <i>Oresteja</i> (składają się na nią tragedie pt. <i>Agamemnon</i>, <i>Ofiarnice</i> i <i>Eumenidy</i>).
Ajschylos
Sofokles
Eurypides
RwtjfkTMAGJqJ
Ćwiczenie 4
Zaznacz zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Orestes był synem Menelaosa i Heleny., 2. Orestes zabił Klitajmestrę i Ajgistosa., 3. Siostrami Orestesa były Elektra i Ifigenia., 4. Bratem Orestesa był Agamemnon., 5. Erynie to greckie boginie zemsty za nieprawość i wyrzutów sumienia.
Zaznacz zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Orestes był synem Menelaosa i Heleny., 2. Orestes zabił Klitajmestrę i Ajgistosa., 3. Siostrami Orestesa były Elektra i Ifigenia., 4. Bratem Orestesa był Agamemnon., 5. Erynie to greckie boginie zemsty za nieprawość i wyrzutów sumienia.
Zaznacz zdania prawdziwe.
Orestes był synem Menelaosa i Heleny.
Orestes zabił Klitajmestrę i Ajgistosa.
Siostrami Orestesa były Elektra i Ifigenia.
Bratem Orestesa był Agamemnon.
Erynie to greckie boginie zemsty za nieprawość i wyrzutów sumienia.
RbbEtQGvTe3Bv
Ćwiczenie 5
Oresteja to trylogia tragiczna, której autorem jest Możliwe odpowiedzi: 1. Eurypides, 2. Ajschylos, 3. Sofokles
Oresteja to trylogia tragiczna, której autorem jest Możliwe odpowiedzi: 1. Eurypides, 2. Ajschylos, 3. Sofokles
Oresteja to trylogia tragiczna, której autorem jest
Eurypides
Ajschylos
Sofokles
Rwg15q7AzqXPX
Ćwiczenie 6
Orestes sprowadził z Taurydy do Grecji: Możliwe odpowiedzi: 1. posąg Artemidy, 2. posąg Ateny, 3. posąg Zeusa
Orestes sprowadził z Taurydy do Grecji: Możliwe odpowiedzi: 1. posąg Artemidy, 2. posąg Ateny, 3. posąg Zeusa
Orestes sprowadził z Taurydy do Grecji:
posąg Artemidy
posąg Ateny
posąg Zeusa
RSgVynTz9DY5z
Ćwiczenie 7
Siostrą Orestesa NIE była: Możliwe odpowiedzi: 1. Hermiona, 2. Elektra, 3. Ifigenia
Siostrą Orestesa NIE była: Możliwe odpowiedzi: 1. Hermiona, 2. Elektra, 3. Ifigenia
Siostrą Orestesa NIE była:
Hermiona
Elektra
Ifigenia
Słowniki
Słownik pojęć
Erynie
Erynie
boginie będące uosobieniem zemsty za nieprawość oraz wyrzutów sumienia. Alekto uosabiać miała gniew, Tyzyfone zemstę, Megera zaś nienawiść. Wszystkie trzy mieszkały w Erebie.
Oresteja
Oresteja
trylogia greckich tragedii autorstwa Ajschylosa z V wieku p.n.e., składają się na nią tragedie: Agamemnon, Ofiarnice i Eumenidy. Jest to jedyna zachowana trylogia teatralna ze starożytnych agonów. Została ona wystawiona na Wielkich Dionizjach w 458 r. p.n.e.
Słownik łacińsko‑polski
R1UklYvDUGbCK1
Słownik łacińsko-polski.
Słownik łacińsko-polski.
Źródło: online skills, licencja: CC0.
Galeria dzieł sztuki
RMe4ncEYEuPML1
Obraz autorstwa Hippolyte Berteauxa pod tytułem „Orestes” przedstawia grupę osób w przestworzach. W centrum obrazu znajdują się dwie osoby. – czarnowłosa kobieta siedząca na górnej chmurze, która ubrana jest w czerwone szaty. W jej dłoniach widoczny jest złoty sztylet. Pod nią na chmurze siedzi mężczyzna o atletycznej budowie ciała, który okryty jest zielonymi szatami. Mężczyzna osaczony jest przez trzy osoby – kobietę trzymającą węże, mężczyznę z pochodnią i sztyletem oraz drugiego mężczyznę, który w dłoniach trzyma coś co przypomina metalową kratę.
Hippolyte Berteaux, „Orestes”, Teatr Graslin, Nantes, Francja, Wikipedia, CC BY-SA 3.0
RVafvfxlsPReF1
Obraz autorstwa Bernardino Mei pod tytułem „Orestes zabija matkę Klitajmesrę” przedstawia scenę matkobójstwa. Orestes znajduje się w centrum obrazu, ubrany jest w złoto-zieloną zbroję, wspina się po zwłokach mężczyzny i chwyt za warkocz kobietę i wymierza cios w szyję. Na twarzy kobiety widoczne jest przerażenie. W tle widoczne są dwie postacie, którzy z niedowierzaniem obserwują scenę morderstwa.
Obraz autorstwa Williama-Adolphe Bouguereau pod tytułem „Skrucha Orestesa”, na którym przedstawiono scenę gonitwy rozwścieczonych kobiet za Orestesem. Na pierwszym planie widoczny jest Orestes, który ma atletycznej budowy ciało, opasany jest tylko biała szatą, która przykrywa jego genitalia, jego dłonie zakrywają uszy, a na jego twarzy widoczny jest strach i przerażenie. Tuż za nim widoczne są trzy kobiety, które z szałem w oczach biegną za mężczyzną, każda z nich próbuje złapać młodego mężczyznę i zadać mu cios. Najbliżej tego jest kobieta, która znajduje się po prawej stronie – próbuje złapać Orestesa za ramię i zadać mu cios pochodnią. W tle widoczna jest starsza kobieta, która upada, ponieważ w jej piersi widnieje wbity do rękojeści sztylet.
William-Adolphe Bouguereau, „Skrucha Orestesa”, 1862, Muzeum Sztuki Chrysler, Norfolk, Stany Zjednoczone Ameryki, Wikipedia, domena publiczna
RvuNUohgNl8vD1
Obraz autorstwa Pierre-Narcisse Guerina pod tytułem: Orestes mówi Hermionie o zabiciu Neoptolemosa, na którym widoczne są trzy osoby – mężczyzna i dwie kobiety. Mężczyzna znajduje się z prawej strony obrazu, ubrany jest w długą biało-czerwoną szatę, w jednej dłoni trzyma zakrwawiony sztylet. Orestes zmierza z nim w kierunku dwóch kobiet, które są załamane. Kobiety znajdują się z lewej strony obrazu, jedna z nich siedzi na tronie, ubrana jest w długą złoto-czerwoną suknię, za nią znajduje się stojąca kobieta w niebieskiej sukni. W tle widoczne jest miasto oraz pomnik Posejdona. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Po powrocie do Grecji miał upomnieć się jeszcze o Hermionę, córkę Menelaosa i Heleny, z którą był zaręczony w młodości. Orestes zabił jej męża - Neoptolemosa.
Pierre-Narcisse Guérin, „Orestes mówi Hermionie o zabiciu Neoptolemosa”, Muzeum Sztuk Pięknych, Caen, Francja, Wikipedia, domena publiczna
Bibliografia
R. Greaves, Mity greckie, Kraków 2009.
J. Parandowski, Mitologia, Londyn 1992.
P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008.
S. Wilczyński, T. Zarych, Lectio Latina I, Warszawa 1995.
