V w. p.n.e. – powstanie niezachowanej tragedii Eurypidesa p.t. Steneboja, w której obok tytułowej bohaterki występuje także Bellerofont
2001 – wydanie książki Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć pióra Newta Skamandra, (Książka wydana przez J.K. Rowling)w której znaleźć można opis Chimery
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1UxLnZD7Gldd1
II. W zakresie kompetencji kulturowych. Uczeń: 1. posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej: b) mity o bogach olimpijskich i pozostałych bóstwach panteonu greckiego.
Nauczysz się
rozwijać umiejętność samodzielnego czytania tekstu w języku łacińskim;
charakteryzować mit o Bellerofoncie i Pegazie;
wymieniać najważniejsze recepcje mitu o Bellerofoncie i Pegazie w malarstwie, rzeźbie i literaturze.
Bellerophon
Rq7VlBb6gNtkd1
RiezKtIFbJBai1
R1DtxkDULNiuA1
R1OCaQI4sN3u91
R1YChwvg2q5An1
R1J7OfdH9gerG1
Ćwiczenie 1
RNdkzhyX6PL7M
Ćwiczenie 2
Bellerofont - niechciany gość
Bellerofont był wnukiem nieszczęśliwego Syzyfa, jest więc związany z Koryntem. Od początków jego losów widzimy jednak, że postępowanie bohatera było bardziej honorowe niż dziadka. Już na starcie spotkało go wielkie nieszczęście - nieumyślnie przyczynił się do śmierci brata, co spowodowało wygnanie Bellerofonta z kraju. Przyjął go w gościnę Projtos, władca Tirynsu. Wkrótce okazało się, że żona króla Projtosa, Stenoboja obdarzyła gościa afektem większym, niż przystoi królowej i zakochana zaczęła uwodzić Bellerofonta. Ten jednak postąpił honorowo, nie dając królowej żadnej nadziei na realizację jej pragnień. Nie od dziś wiadomo, że odrzucona kobieta może być bardzo niebezpieczna. Tak stało się i tym razem - Stenoboja, by zemścić się na Bellerofoncie okłamała męża, że gość z Koryntu próbował ją zgwałcić. Rozgniewany władca nie mógł złamać prawa gościnności, wysłał więc Bellerofonta do swojego teścia Jobatesa z listem, w którym prosił władcę Lykii o pozbawienie życia zuchwałego Koryntyjczyka. Jobates zaś najpierw ugościł Bellerofonta, dopiero później przeczytał list, co spowodowało, że miał związane ręce zupełnie jak Projtos.
R1DylXXpHOTgj1
R1NsdWtIGQpjH
Ćwiczenie 3
ma646120fbb8d005b_0000000000083
Bellerofont i Pegaz
RvbBjjtpYtCkP1
Skoro Jobates nie mógł osobiście ukarać Bellerofonta postanowił użyć podstępu, by uśmiercić bohatera. Zdecydował się wysłać swojego gościa na misję pozornie niemożliwą do wykonania - mianowicie by pozbył się ChimerychimeraChimery, dwugłowego potwora ziejącego ogniem. Bellerofont przyjął wyzwanie, choć nie miał jeszcze pomysłu, jak zabić okropne monstrum, ani nawet gdzie go szukać. Z pomocą przyszła mu bogini Atena. Gdy Koryntyjczyk spał w cieniu świątyni ukazała mu się bogini, która wręczyła mu złotą uprząż i poleciła poszukać skrzydlatego konia - Pegaza. Gdy Bellerofont się obudził, znalazł złotą uprząż leżącą przy jego posłaniu. Zgodnie z instrukcją bogini przyczaił się na Pegaza przy źródełku z wodą, a gdy ten w końcu nadleciał, Bellerofont wyskoczył z zarośli i ujarzmił skrzydlatego rumaka nakładając mu złotą uprząż.
Rvphvv5p6p6cs1
RvhcJD8pQalAP
Ćwiczenie 4
Przeczytaj zdania dotyczące mitu o Bellerofoncie. Następnie podziel je na zgodne z treścią mitu (PRAWDA) i odbiegające od tejże treści (FAŁSZ). Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Bellerofont sam przyniósł do Jobatesa list z wyrokiem śmierci dla siebie. 2. Bellerofont zaczaił się na Pegaza w źródełku pod wodą. 3. Jobates i Projtos nie mogli sami zabić Bellerofonta, ponieważ obowiązywało ich prawo gościnności. 4. Złotą uprząż dla Pegaza przyniosła Bellerofontowi Atena. 5. Bellerofont próbował uwieść żonę króla Projtosa. 6. Jobates nakłonił Bellerofonta do zabicia Meduzy. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Bellerofont sam przyniósł do Jobatesa list z wyrokiem śmierci dla siebie. 2. Bellerofont zaczaił się na Pegaza w źródełku pod wodą. 3. Jobates i Projtos nie mogli sami zabić Bellerofonta, ponieważ obowiązywało ich prawo gościnności. 4. Złotą uprząż dla Pegaza przyniosła Bellerofontowi Atena. 5. Bellerofont próbował uwieść żonę króla Projtosa. 6. Jobates nakłonił Bellerofonta do zabicia Meduzy.
Przeczytaj zdania dotyczące mitu o Bellerofoncie. Następnie podziel je na zgodne z treścią mitu (PRAWDA) i odbiegające od tejże treści (FAŁSZ). Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Bellerofont sam przyniósł do Jobatesa list z wyrokiem śmierci dla siebie. 2. Bellerofont zaczaił się na Pegaza w źródełku pod wodą. 3. Jobates i Projtos nie mogli sami zabić Bellerofonta, ponieważ obowiązywało ich prawo gościnności. 4. Złotą uprząż dla Pegaza przyniosła Bellerofontowi Atena. 5. Bellerofont próbował uwieść żonę króla Projtosa. 6. Jobates nakłonił Bellerofonta do zabicia Meduzy. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Bellerofont sam przyniósł do Jobatesa list z wyrokiem śmierci dla siebie. 2. Bellerofont zaczaił się na Pegaza w źródełku pod wodą. 3. Jobates i Projtos nie mogli sami zabić Bellerofonta, ponieważ obowiązywało ich prawo gościnności. 4. Złotą uprząż dla Pegaza przyniosła Bellerofontowi Atena. 5. Bellerofont próbował uwieść żonę króla Projtosa. 6. Jobates nakłonił Bellerofonta do zabicia Meduzy.
Przeczytaj zdania dotyczące mitu o Bellerofoncie. Następnie podziel je na zgodne z treścią mitu (PRAWDA) i odbiegające od tejże treści (FAŁSZ) i umieść odpowiedzi we właściwym miejscu tabeli.
Złotą uprząż dla Pegaza przyniosła Bellerofontowi Atena., Bellerofont zaczaił się na Pegaza w źródełku pod wodą., Jobates nakłonił Bellerofonta do zabicia Meduzy., Bellerofont sam przyniósł do Jobatesa list z wyrokiem śmierci dla siebie., Bellerofont próbował uwieść żonę króla Projtosa., Jobates i Projtos nie mogli sami zabić Bellerofonta, ponieważ obowiązywało ich prawo gościnności.
Zdania prawdziwe
Zdania fałszywe
ma646120fbb8d005b_0000000000099
Bellerofont i Chimera
RSt9ym23v20QT1
Tylko na grzbiecie Pegaza miał Bellerofont szanse w nierównej walce z potworem. Skrzydlaty wierzchowiec zabrał swojego nowego pana w przestworza aż do siedziby Chimery. Trudność w pokonaniu bestii polegała na tym, że Chimera ziała ogniem dookoła, nie dopuszczając atakującego na tyle blisko, by mógł ugodzić ją mieczem. W związku z tym Bellerofont zaatakował monstrum swoją włócznią, której ostrze zrobione było z ołowiu. Młodzieniec umieścił ostrze włóczni w paszczy Chimery, i gdy ta zionęła ogniem wysoka temperatura stopiła ołówołówołów, który wlał się do gardła kreatury. W ten oto sposób Bellerofont pokonał bestię, która udusiła się płynnym metalem.
R33Etpyn72PVp1
R1aMnrG2NO74A
Ćwiczenie 5
ma646120fbb8d005b_0000000000123
Pycha ukarana
RKyaSq11QIang1
Po powrocie Bellerofonta do Lykii dwukrotnie jeszcze próbował Jobates podstępnie pozbyć się bohatera. Wysłał go na wojnę z dzikimi Solymami i walecznymi Amazonkami i za każdym razem Koryntyjczyk powracał zwycięski. W końcu więc uznał Jobates, że ma do czynienia z nietuzinkowym mężem o wielkiej waleczności. Postanowił więc oddać mu za żonę swoją córkę i podzielić się z Bellerofontem władzą. Wydawało się, że młodzieniec osiągnął już wszystko, czego tylko można pragnąć. Miał sławę, bogactwo, władzę i miłość. Wkrótce jednak okazało się, że oprócz tych wszystkich wartości dojrzała w bohaterze jeszcze jedna cecha - pycha, i to ona właśnie doprowadziła go do upadku. Pewnego dnia Bellerofont stwierdził, że człowiek jego pokroju powinien mieszkać na Olimpie, razem z bogami nieśmiertelnymi. Dosiadł więc Pegaza i ruszył na świętą górę. Gdy ujrzał to Zeus, nie wahał się ani chwili - strącił śmiertelnika z konia. Bellerofont spadł z dużej wysokości, nie zginął jednak - jego kara była gorsza niż śmierć. Dzieci, których doczekał się ze swoją małżonką umarły młodo, a sam bohater kulawy i niewidomy pędził nieszczęśliwy żywot aż do kresu swoich dni.
RZtli3eyhH4fP1
R1Fw2tF5LLQ9s
Ćwiczenie 6
Na podstawie mitu o Bellerofoncie połącz opisy z bohaterami z nimi związanymi. Steneboja Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Jobates Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Projtos Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Syzyf Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Pegaz Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Chimera Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa
Na podstawie mitu o Bellerofoncie połącz opisy z bohaterami z nimi związanymi. Steneboja Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Jobates Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Projtos Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Syzyf Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Pegaz Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa Chimera Możliwe odpowiedzi: 1. dwugłowy potwór, 2. skrzydlaty rumak, 3. król Lykii, 4. dziadek Bellerofonta, 5. władca Tirynsu, 6. żona króla Projtosa
Na podstawie mitu o Bellerofoncie połącz opisy z bohaterami z nimi związanymi.
żona króla Projtosa, dwugłowy potwór, skrzydlaty rumak, król Lykii, władca Tirynsu, dziadek Bellerofonta
Steneboja
Jobates
Projtos
Syzyf
Pegaz
Chimera
R1W2OQ41AHoud
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się ze słownikiem pojęć i odpowiedz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe? Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Hippika to nauka o hipopotamach. 2. Chimera w zoologii związana jest z łączeniem dwóch zarodków w ramach inżynierii genetycznej. 3. Ołów ma silnie trujące właściwości. 4. Ołów ma srebrny kolor. 5. W kołczanie przechowywane są strzały. 6. Chimera to gatunek zwierzęcia o dwóch różnych głowach. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Hippika to nauka o hipopotamach. 2. Chimera w zoologii związana jest z łączeniem dwóch zarodków w ramach inżynierii genetycznej. 3. Ołów ma silnie trujące właściwości. 4. Ołów ma srebrny kolor. 5. W kołczanie przechowywane są strzały. 6. Chimera to gatunek zwierzęcia o dwóch różnych głowach.
Zapoznaj się ze słownikiem pojęć i odpowiedz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe? Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Hippika to nauka o hipopotamach. 2. Chimera w zoologii związana jest z łączeniem dwóch zarodków w ramach inżynierii genetycznej. 3. Ołów ma silnie trujące właściwości. 4. Ołów ma srebrny kolor. 5. W kołczanie przechowywane są strzały. 6. Chimera to gatunek zwierzęcia o dwóch różnych głowach. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Hippika to nauka o hipopotamach. 2. Chimera w zoologii związana jest z łączeniem dwóch zarodków w ramach inżynierii genetycznej. 3. Ołów ma silnie trujące właściwości. 4. Ołów ma srebrny kolor. 5. W kołczanie przechowywane są strzały. 6. Chimera to gatunek zwierzęcia o dwóch różnych głowach.
Zapoznaj się ze słownikiem pojęć i odpowiedz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe? Umieść odpowiedzi we właściwym miejscu tabeli.
Chimera w zoologii związana jest z łączeniem dwóch zarodków w ramach inżynierii genetycznej., W kołczanie przechowywane są strzały., Hippika to nauka o hipopotamach., Ołów ma silnie trujące właściwości., Chimera to gatunek zwierzęcia o dwóch różnych głowach., Ołów ma srebrny kolor.
Zdania prawdziwe
Zdania fałszywe
Słowniki
Słownik pojęć
chimera
chimera
zool. u zwierząt osobnik powstały przez połączenie się 2 odrębnych zarodków lub wymieszanie komórek między 2 zarodkami w wyniku zastosowania metod inżynierii genetycznej
hippika
hippika
jeździectwo
kołczan
kołczan
futerał na strzały do łuku
ołów
ołów
pierwiastek chemiczny, szary, ciężki metal, będący silną trucizną
Słownik łacińsko‑polski
Rj9sAqlgOVHpJ1
Galeria dzieł sztuki
R1COARnpbx1GU
R3wtwVd4RCFBP1
RNDjrUieejHXT1
R1Kf6MvshgODo1
R1DylXXpHOTgj1
RvbBjjtpYtCkP1
Rvphvv5p6p6cs1
RSt9ym23v20QT1
R33Etpyn72PVp1
RKyaSq11QIang1
ma646120fbb8d005b_0000000000172
Bibliografia
Oryginalna azetka; Encyklopedia PWN,Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2016r.
Słownik mitów i tradycji kultury, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa 2003 r.
Jan Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Wydawnictwo Puls, Warszawa 1992 r.
Katarzyna Marciniak, Mitologia grecka i rzymska. Spotkania ponad czasem., Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2018.
Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Świat Książki, Warszawa 1997.
Luigi Miraglia Fabulae Syrae – Graecorum Romanorumque fabulae ad usum discipulorum Latine narratae. Rzym: Vivarium Novum, 2010.