lata 80‑te XX w. – powstaje projekt internetowy Tufts University w Stanach Zjednoczonych polegający na tworzenie bazy danych, zawierającej materiały źródłowe, w tym teksty greckie i łacińskie.
2005 r. – internetowy Tufts University w Stanach Zjednoczonych polegający na tworzenie bazy danych, zawierającej materiały źródłowe, w tym teksty greckie i łacińskie.
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R16MHAve3S8Kd1
II. W zakresie kompetencji kulturowych. Uczeń: 1. posiada podstawową wiedzę o następujących kluczowych zjawiskach z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej: b) mity o bogach olimpijskich i pozostałych bóstwach panteonu greckiego.
Nauczysz się
rozwijać umiejętność samodzielnego czytania tekstu w języku łacińskim;
charakteryzować mit o Perseuszu;
wymieniać najważniejsze recepcje mitu o Perseuszu w malarstwie, rzeźbie i literaturze.
Perseus et Andromeda
R1R8IFzAnow1e
RTosLv469BRZQ
RfhKJf5serf7h
R1LGy6M7lMPi0
Ra5T6me4Ot3fQ
RRoLPiW0RJsQe1
Ćwiczenie 1
RSPdSPLFl6ah1
Ćwiczenie 2
me1f09c68d9396313_0000000000065
Perseusz - syn Danae
Historia Perseusza rozpoczyna się w Argos na dworze króla Arkizjosa, którego największym pragnieniem jest posiadanie męskiego potomka, czego nie rekompensuje mu nawet wielkiej urody córka, Danae. Król udaje się więc do wyroczni, by zasięgnąć rady nieśmiertelnych bogów. Tam dowiaduje się, że doczeka się męskiego potomka, który będzie synem Danae, sam król zginie jednak z jego ręki. Arkizjos postanowił odmienić zamierzenia losu i zamknął córkę w podziemnej komnacie, by nie miała kontaktu z żadnym potencjalnym konkurentem. Nic jednak nie poradzi człowiek na decyzje bogów, a sam Zeus upodobał sobie Danae. Władca bogów zmienił się więc w złoty deszcz i przez szczelinę w suficie dostał się na łono pięknej dziewczyny. W ten sposób został poczęty Perseusz. Początkowo Danae ukrywała syna w swoim więzieniu, wkrótce jednak płacz chłopca zdradził jego obecność królowi. Arkizjos umieścił córkę i wnuka w skrzyni, którą starannie zamkniętą wrzucił do morza porzucając oboje na pewną śmierć. Bogowie czuwali jednak nad Danae i skrzynia wraz z zawartością bezpiecznie dobiła do brzegu wyspy Serifos, gdzie rozbitkami zajął się rybak Diktys.
R1LWKbytQslVE1
RALEh334rsqrn
Ćwiczenie 3
me1f09c68d9396313_0000000000083
Perseusz i Meduza
R4nlcPPCKSxJ61
Danae wraz z synem zamieszkała na wyspie Serifos, niestety ich spokój nie trwał długo. Oto brat rybaka Diktysa, król wyspy Polidektes zakochał się w pięknej matce Perseusza. Danae nie odwzajemniała afektu króla, a dorastający syn wspierał ją w trzymaniu zalotnika na dystans. Polidektes postanowił więc pozbyć się Perseusza za pomocą podstępu. Zauważywszy jego skłonność do wielkich czynów udawał, że ma zamiar wziąć za żonę Hippodameję i oczekiwał godnego królewskiej pary prezentu. Perseusz bez wahania zaofiarował się przynieść Polidektesowi w darze głowę Meduzy, kobiety - potwora z wężowymi włosami, na którą wystarczyło spojrzeć, by zamienić się w kamień.
Polidektes był przekonany, że Perseusz nie wróci żywy z tej wyprawy. Nie przewidział jednak, że chłopak ma potężnego sojusznika - samą boginię Atenę. Otrzymawszy niezbędne dary - skrzydełka przy butach, specjalną torbę na głowę Meduzy, hełm Hadesa, czyniący niewidzialnym oraz sierp Hermesa, Perseusz wyruszył na spotkanie Gorgon.
RUevIje3QArJl1
Nad brzegiem oceanu znalazł GorgonyGorgonyGorgony śpiące. Wszystkie były okropne: włosy z wężów uwite, kły jak u dzikiej świni, ręce z brązu, a skrzydła ze złota. Lecz najmłodsza, Meduza, była najstraszniejsza, kto na nią spojrzał, obracał się w kamień. Perseusz stanął tyłem do śpiących i patrząc w miedzianą tarczę, w której odbijała się postać Meduzy, uciął jej głowę, schował do torby i odleciał. Z rozciętej szyi Meduzy wyskoczył koń skrzydlaty, PegazPegazPegaz. Gorgony obudziły się i zaczęły ścigać Perseusza, lecz z powodu owej czapki - niewidki, którą miał na głowie nigdzie nie mogły go dojrzeć.
Źródło: Jan Parandowski Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Wydawnictwo Puls 1992 r., s. 165
RHgGt9nrgr0My
Ćwiczenie 4
Przeczytaj zdania dotyczące mitu o Perseuszu. Następnie podziel je na zgodne z treścią mitu (PRAWDA) i odbiegające od tejże treści (FAŁSZ). Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Z rozciętej szyi Meduzy wyskoczył bóg skrzydlaty, Hermes. 2. Atena pomagała Perseuszowi w zdobyciu głowy Meduzy. 3. Perseusz nie został zamieniony w kamień, ponieważ patrzył na odbicie Gorgon w miedzianej tarczy. 4. Perseusz otrzymał od bogów skrzydełka przy butach, specjalną torbę na głowę Meduzy, hełm Hadesa, czyniący niewidzialnym oraz topór Hermesa. 5. Polidektes pragnął ożenić się z Hippodameją. 6. Danae nie była zainteresowana małżeństwem z królem wyspy Serifos. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Z rozciętej szyi Meduzy wyskoczył bóg skrzydlaty, Hermes. 2. Atena pomagała Perseuszowi w zdobyciu głowy Meduzy. 3. Perseusz nie został zamieniony w kamień, ponieważ patrzył na odbicie Gorgon w miedzianej tarczy. 4. Perseusz otrzymał od bogów skrzydełka przy butach, specjalną torbę na głowę Meduzy, hełm Hadesa, czyniący niewidzialnym oraz topór Hermesa. 5. Polidektes pragnął ożenić się z Hippodameją. 6. Danae nie była zainteresowana małżeństwem z królem wyspy Serifos.
Przeczytaj zdania dotyczące mitu o Perseuszu. Następnie podziel je na zgodne z treścią mitu (PRAWDA) i odbiegające od tejże treści (FAŁSZ). Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Z rozciętej szyi Meduzy wyskoczył bóg skrzydlaty, Hermes. 2. Atena pomagała Perseuszowi w zdobyciu głowy Meduzy. 3. Perseusz nie został zamieniony w kamień, ponieważ patrzył na odbicie Gorgon w miedzianej tarczy. 4. Perseusz otrzymał od bogów skrzydełka przy butach, specjalną torbę na głowę Meduzy, hełm Hadesa, czyniący niewidzialnym oraz topór Hermesa. 5. Polidektes pragnął ożenić się z Hippodameją. 6. Danae nie była zainteresowana małżeństwem z królem wyspy Serifos. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Z rozciętej szyi Meduzy wyskoczył bóg skrzydlaty, Hermes. 2. Atena pomagała Perseuszowi w zdobyciu głowy Meduzy. 3. Perseusz nie został zamieniony w kamień, ponieważ patrzył na odbicie Gorgon w miedzianej tarczy. 4. Perseusz otrzymał od bogów skrzydełka przy butach, specjalną torbę na głowę Meduzy, hełm Hadesa, czyniący niewidzialnym oraz topór Hermesa. 5. Polidektes pragnął ożenić się z Hippodameją. 6. Danae nie była zainteresowana małżeństwem z królem wyspy Serifos.
Przeczytaj zdania dotyczące mitu o Perseuszu. Następnie podziel je na zgodne z treścią mitu (PRAWDA) i odbiegające od tejże treści (FAŁSZ) i umieść odpowiedzi we właściwym miejscu tabeli:
Z rozciętej szyi Meduzy wyskoczył bóg skrzydlaty, Hermes., Perseusz otrzymał od bogów skrzydełka przy butach, specjalną torbę na głowę Meduzy, hełm Hadesa, czyniący niewidzialnym oraz topór Hermesa., Polidektes pragnął ożenić się z Hippodameją., Perseusz nie został zamieniony w kamień, ponieważ patrzył na odbicie Gorgon w miedzianej tarczy., Atena pomagała Perseuszowi w zdobyciu głowy Meduzy., Danae nie była zainteresowana małżeństwem z królem wyspy Serifos.
Zdania prawdziwe
Zdania fałszywe
Perseusz i Andromeda
RAglj0loMmJkW1
W drodze powrotnej Perseusz przelatywał nad Etiopią. Przypadkiem pojawił się tam w momencie, gdy Andromeda przykuta do skały czekała z trwogą na niechybną śmierć w paszczy potwora morskiego - Cetusa. Perseusz myślał, że ma przed sobą posąg bogini, wkrótce jednak przekonał się, że to córka pary królewskiej Etiopii, Kasjopei i Cefeusza. Perseusz urzeczony widokiem pięknej królewny zabił potwora swoim ostrym mieczem i uwolnił dziewczynę z kajdanów. Uradowany Cefeusz oddał mu Andromedę za żonę. Młoda para wyruszyła razem na wyspę Seryfos, do matki Perseusza.
R7Ci2JkFupdPH1
R1BER8knE9ueo
Ćwiczenie 5
Historia z happy endem
R1JrISKWFvBtU1
Perseusz zabrał Andromedę na Seryfos, niepokoił się bowiem o losy Danae, zdanej na łaskę i niełaskę króla Polidektesa. Obawy Perseusza nie były bezpodstawne - po przybyciu na wyspę okazało się, że Danae wraz z Diktysem musieli schronić się w świątyni przed Polidektesem, który postanowił w końcu wziąć matkę bohatera siłą. Rozgniewanu Perseusz udał się do króla, który właśnie spożywał ucztę. Pogromca Meduzy wyciągnął z torby jej głowę, by pokazać ją zgromadzonym w sali i za chwilę i król i wszyscy jego poddani zastygli w bezruchu zamieniając się w kamienie.
Danae wraz z nowożeńcami postanowili powrócić do rodzinnego Argos. Po drodze natknęli się na igrzyska, w których Perseusz bardzo chciał wziąć udział. Podczas rzutu dyskiem przypadkiem ranił w nogę swojego dziadka, Arkizjosa tak nieszczęśliwie, że ten zmarł. W ten sposób spełniły się słowa wyroczni. Perseusz powrócił do Argos, nie chciał jednak objąć tronu, który zdobył w tak nieszczęśliwy sposób. Zamienił się na zamki z kuzynem i panował w Tirynsie, później także w Mykenach, a Andromeda trwała lojalnie przy jego boku. Po śmierci zaś trafili na nieboskłon jako gwiazdozbiory - i Perseusz i Andromeda, Kasjopeja i Cefeusz, nawet potwór Cetus znalazł swoje miejsce na gwiaździstym niebie.
Rv16TClsSS4WS1
R16cpfy1v7t1t
Ćwiczenie 6
Na podstawie mitu o Perseuszu połącz miejsca z bohaterami z nimi związanymi: Andromeda Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Arkizjos Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Polidektes Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Gorgony Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Perseusz i Andromeda Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia
Na podstawie mitu o Perseuszu połącz miejsca z bohaterami z nimi związanymi: Andromeda Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Arkizjos Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Polidektes Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Gorgony Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia Perseusz i Andromeda Możliwe odpowiedzi: 1. Serifos, 2. Mykeny, 3. Etiopia, 4. Argos, 5. Libia
Na podstawie mitu o Perseuszu połącz miejsca z bohaterami z nimi związanymi:
Etiopia, Argos, Serifos, Libia, Mykeny
Andromeda
Arkizjos
Polidektes
Gorgony
Perseusz i Andromeda
Rk22b7k2sIi3a
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się ze słownikiem pojęć i odpowiedz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe? Umieść odpowiedzi we właściwym miejscu tabeli: Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Perseidy to inaczej rój meteorytów. 2. Meduza była niegdyś piękną dziewczyną, lecz Atena za karę zmieniła jej postać. 3. Perseusz umieścił głowę Meduzy w świątyni Ateny. 4. Skały Andromedy znajdują się w Izraelu. 5. Gorgony miały wielkie skrzydła, szpony, sierść zamiast włosów, a spojrzenie ich zamieniało człowieka w kamień. 6. Perseidy związane są z kometą Halleya. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Perseidy to inaczej rój meteorytów. 2. Meduza była niegdyś piękną dziewczyną, lecz Atena za karę zmieniła jej postać. 3. Perseusz umieścił głowę Meduzy w świątyni Ateny. 4. Skały Andromedy znajdują się w Izraelu. 5. Gorgony miały wielkie skrzydła, szpony, sierść zamiast włosów, a spojrzenie ich zamieniało człowieka w kamień. 6. Perseidy związane są z kometą Halleya.
Zapoznaj się ze słownikiem pojęć i odpowiedz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe? Umieść odpowiedzi we właściwym miejscu tabeli: Zdania prawdziwe Możliwe odpowiedzi: 1. Perseidy to inaczej rój meteorytów. 2. Meduza była niegdyś piękną dziewczyną, lecz Atena za karę zmieniła jej postać. 3. Perseusz umieścił głowę Meduzy w świątyni Ateny. 4. Skały Andromedy znajdują się w Izraelu. 5. Gorgony miały wielkie skrzydła, szpony, sierść zamiast włosów, a spojrzenie ich zamieniało człowieka w kamień. 6. Perseidy związane są z kometą Halleya. Zdania fałszywe Możliwe odpowiedzi: 1. Perseidy to inaczej rój meteorytów. 2. Meduza była niegdyś piękną dziewczyną, lecz Atena za karę zmieniła jej postać. 3. Perseusz umieścił głowę Meduzy w świątyni Ateny. 4. Skały Andromedy znajdują się w Izraelu. 5. Gorgony miały wielkie skrzydła, szpony, sierść zamiast włosów, a spojrzenie ich zamieniało człowieka w kamień. 6. Perseidy związane są z kometą Halleya.
Zapoznaj się ze słownikiem pojęć i odpowiedz, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe? Umieść odpowiedzi we właściwym miejscu tabeli:
Skały Andromedy znajdują się w Izraelu., Meduza była niegdyś piękną dziewczyną, lecz Atena za karę zmieniła jej postać., Perseidy to inaczej rój meteorytów., Perseidy związane są z kometą Halleya., Gorgony miały wielkie skrzydła, szpony, sierść zamiast włosów, a spojrzenie ich zamieniało człowieka w kamień., Perseusz umieścił głowę Meduzy w świątyni Ateny.
Zdania prawdziwe
Zdania fałszywe
Słowniki
Słownik pojęć
Pegaz
Pegaz
skrzydlaty rumak, symbol natchnienia poetyckiego, koń, który uderzeniem kopyta sprawił, że wytrysły źródła Hippokrenena górze Helikon i Peirene pod Koryntem
Gorgony
Gorgony
potworne istoty płci żeńskiej z wężami zamiast włosów, o wzroku zamieniającym ludzi w kamień: Steno, Euryale, Meduza
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Muza, Warszawa, 2001.
Słownik łacińsko‑polski
R1F9CrQXX51fI1
me1f09c68d9396313_0000000000165
Galeria dzieł sztuki
R1SgAHJ9B114W1
RzXlYrf54beur1
REJvp6yVzxwpz1
RPTsXXg1vKKw21
RUVyNHBon6nMD1
R1LWKbytQslVE1
R4nlcPPCKSxJ61
RUevIje3QArJl1
RAglj0loMmJkW1
R7Ci2JkFupdPH1
R2hZpspm2PWAp1
me1f09c68d9396313_0000000000170
Bibliografia
J. Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Wydawnictwo Puls 1992 r.
K. Marciniak, Mitologia grecka i rzymska. Spotkania ponad czasem., Wydawnictwo Naukowe PWN SA, Warszawa 2018
W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Muza, Warszawa, 2001.
Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Świat Książki, Warszawa 1997