Mit o szklanych domach a rzeczywistość polska w Przedwiośniu

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zapoznaje się z realiami Polski po odzyskaniu niepodległości: wyglądem miasta, sytuacją obywateli, władzą,

• utrwala wiadomości dotyczące historii Polski na początku XX wieku,

• zna mit o szklanych domach pojawiający się w utworze.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi zilustrować przykładami z utworu sytuację Polski po odzyskaniu niepodległości oraz określić stosunek Stefana Żeromskiego do tej rzeczywistości.

2. Metoda i forma pracy

Dyskusja, praca w grupach, nauczanie sytuacyjne, praca analityczna z tekstem Przedwiośnie.

3. Środki dydaktyczne

Egzemplarze Przedwiośnia Stefana Żeromskiego.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Sprawdzenie listy obecności.

2. Swobodna dyskusja na temat mitu szklanych domów.

b) Faza realizacyjna

Mit o szklanych domach:

• Gdzie i który fragment opowiada o micie szklanych domów?

• Kto jest twórcą szklanych domów?

• Jakie są domy ze szkła? - fragment.

• Jaka jest postawa Cezarego wobec ojcowskiej relacji?

• Co przeżywa Cezary po przyjeździe do Polski? - Gdzież są ojcze, twoje szklane domy?

• Rzeczywisty obraz Polski – przypomnienie - fragmenty: Nawłoć, Chłodek.

• Jak postrzega Cezary te dwie miejscowości?

  • jako dwa bieguny ludzkiego życia,

  • Jedni mają tyle jadła, że uczynili z tego kult, obrzęd, świętość, a drudzy po to tylko żyją, aby nie zdechnąć z głodu.

• Znajdźcie fragmenty potwierdzające powyższy cytat:

  • dzieci wyrobników wiejskich masowo umierające w czasie przednówka,

  • starcy i chorzy wynoszeni na mróz, aby prędzej doszli.

• Jaka jest sytuacja w mieście? - przypomnienie, poparte fragmentami:

  • warszawskie doświadczenia bohatera – fragmenty,

  • potworne warunki higieniczne dzielnicy żydowskiej,

  • koszmarne warunki życia robotników,

  • zebranie komunistów – prześladowanie więźniów politycznych i mniejszości narodowych,

• Przypomnijcie sobie, czy Cezary zaakceptował program naprawy państwa przedstawiony przez Gajowca?

• Dlaczego nie przyjął reform Gajowca?

c) Faza podsumowująca

Dyskusja podsumowująca:

Czy udział Cezarego w pochodzie komunistów możemy traktować jako ostrzeżenie Żeromskiego przed rewolucją?

5. Bibliografia

S. Żeromski, Przedwiośnie, PIW, Warszawa 1995.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Przygotujcie do dyskusji podsumowującej fragmenty powieści opisujące rewolucję.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Jest to czwarta lekcja z cyklu pięciu zajęć poświęconych analizie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego – przeznaczona dla klasy trzeciej liceum ogólnokształcącego.