Grafika przedstawia na ciemno brązowym tle mitologiczne postacie nagich, umięśnionych mężczyzn o kręconych włosach i brodach, część z nich trzyma tarcze i dzidy. Po prawej stronie ukazany jest centaur, po lewej fragment wazy z antycznym ornamentem. Pomiędzy postaciami namalowano gwiazdozbiory, ilustracje wykonano w żółtym kolorze.
Grafika przedstawia na ciemno brązowym tle mitologiczne postacie nagich, umięśnionych mężczyzn o kręconych włosach i brodach, część z nich trzyma tarcze i dzidy. Po prawej stronie ukazany jest centaur, po lewej fragment wazy z antycznym ornamentem. Pomiędzy postaciami namalowano gwiazdozbiory, ilustracje wykonano w żółtym kolorze.
Mitologia grecka i rzymska
Mitologia, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Mitologia, licencja: CC BY 3.0.
Nauczysz się
opowiadać o wyobrażeniach powstania świata przez starożytnych Greków i Rzymian;
wymieniać i charakteryzować najważniejszych bogów z panteonu grecko‑rzymskiego;
wyjaśniać związki pomiędzy mitologią grecką i rzymską.
O mitologii greckiej i rzymskiej
Mitologia stanowi zbiór podań na temat losów bogów i herosów. Wierzenia Greków z różnych państw‑miast z początku wcale nie były takie same. Liczne ośrodki greckiej kultury wytworzyły różnorodne pierwotne wierzenia. Często były to praktyki bardzo prymitywne. Dopiero z czasem ujednoliciły się one i stały jednym z czynników, który łączył Greków z różnych zakątków Hellady. Nie bez znaczenia był wpływ twórczości HomeraHomerHomera, czytanego przez wszystkich i zwanego wychowawcą Greków. Jego poematy zapoznawały kolejne pokolenia z bogami olimpijskimi, jakże podobnymi do ludzi – snującymi intrygi, porywczymi, ingerującymi w losy wojny trojańskiej.
Ros6WFxfxSiM9
Na obrazie zaprezentowana została scena biesiady przy bogato zastawionym stole. Na pierwszym planie ukazana jest naga jasnowłosa kobieta; o jej kolana wsparty jest mały chłopiec ze skrzydełkami. Tuż za kobietą stoi mężczyzna w brązowo złotych szatach trzymający w prawej ręce dzidę, na tułów założoną ma zbroję, a na głowie ma hełm. Na wprost siedzą kobiety wraz z mężczyznami, niektórzy z nich są półnadzy i dyskutują o czymś z ożywieniem. Jeden z mężczyzn dzierży w prawej dłoni złote jabłko. Nad rozmówcami unosi się mężczyzna w jasnej, zwiewnej szacie, który posiada skrzydła i ma wyciągniętą przed siebie lewą rękę.
Jacob Jordaens, „Ślub Tetydy i Peleusa – Złote jabłko niezgody”, 1633 r., Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Jacob Jordaens, Ślub Tetydy i Peleusa – Złote jabłko niezgody, Olej na płótnie, Muzeum Prado, Madryt, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Golden_Apple_of_Discord_by_Jacob_Jordaens.jpg [dostęp 20.09.2022], domena publiczna.
Ciekawostka
Mityczne jabłko niezgody stało się przyczyną sporu bogiń Hery, AfrodytyAfrodytaAfrodyty i AtenyAtenaAteny, który w dalszej konsekwencji doprowadził do wybuchu wojny trojańskiej.
Według greckiej mitologii z istniejącego na początku Chaosu wyłoniły się dwa pierwsze bóstwa – Uranos (Niebo)UranosUranos (Niebo) i Gaja (Ziemia)GajaGaja (Ziemia). Ich potomstwem byli tytaniTytanitytani, cyklopiCyklopicyklopi i sturęcySturęcysturęcy. Uranos, niezadowolony ze swojego potomstwa, strącił je do TartaruTartarTartaru – najniższej części krainy zmarłych. Rozgniewana tym czynem Gaja uknuła spisek przeciwko mężowi, namawiając do zemsty najmłodszego tytana – Kronosa. Strącił on swego ojca z niebiańskiego tronu, po czym zapanował nad światem wraz ze swoją małżonką RejąRejaReją. Klątwa Uranosa głosiła, że KronosKronosKronos również zostanie zdetronizowany przez swego potomka. W związku z tym podejrzliwy bóg połykał kolejno swoje narodzone dzieci. Postępowaniu męża sprzeciwiła się Reja, która zamiast szóstego poczętego dziecka podała bogu do połknięcia kamień zawinięty w pieluszki. Niemowlęciem, które ocaliła i ukryła na ziemi, był ZeusZeusZeus. W późniejszym czasie syn Rei stanął do walki z ojcem. Z pomocą matki doprowadził także do uwolnienia rodzeństwa z wnętrzności żarłocznego ojca. W ten sposób na świecie pojawili się: HadesHadesHades, PosejdonPosejdonPosejdon, Hera, DemeterDemeterDemeter oraz HestiaHestiaHestia.
R19RZTqKuOOQF
Obraz przedstawia na tle ciemnoniebieskiego rozgwieżdżonego nieba nagiego, dobrze zbudowanego mężczyznę o długich kręconych włosach oraz brodzie. Ma rozpostarte ręce, a nad jego głową widnieje jasna gwiazda. W tle znajduje się postać nagiego mężczyzny o kręconych włosach oraz brodzie, trzymającego na ramieniu wielką wazę. Kolejną osobą jest naga kobieta przytulająca dużego kozła, dalej nagi mężczyzna ze skrzydłami, trzymający w rękach napięty łuk, a tuż obok niego po lewej stronie jest skorpion. Wymienione postaci symbolizują znaki zodiaku, poniżej znajdują się także byk, bliźnięta, rak, lew, waga oraz ryby. Przed mężczyzną, który stanowi główny element obrazu znajduje się kilkanaście nagich osób kobiet oraz mężczyzn trzymających się za ręce. Sprawiają wrażenie pogrążonych w tańcu.
Karl Friedrich Schinkel, „Uranos i taniec gwiazd”, 1834 r., Muzeum Architektury Uniwersytetu Technicznego, Berlin, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Karl Friedrich Schinkel, Uranos i taniec gwiazd, malarstwo, Muzeum Architektury Uniwersytetu Technicznego, Berlin, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Karl_Friedrich_Schinkel_-_Uranus_and_the_Dance_of_the_Stars.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Zeus przez dziesięć lat prowadził walki ze swoim ojcem Kronosem. W tym czasie wraz z rodzeństwem obrali górę OlimpOlimpOlimp na swoją siedzibę. Na Olimpie Zeus przebywać miał później z najbliższymi sobie bogami – swoim rodzeństwem oraz potomstwem. Oprócz już wspomnianych, do bogów olimpijskich zalicza się: Afrodytę, Apolla, Aresa, Artemidę, Atenę, Hefajstosa oraz Hermesa. Dodatkowo Hades bywa wymieniany wśród bogów olimpijskich, choć nie brał on udziału w biesiadach i naradach na Olimpie. Odpowiednik dwunastki bogów olimpijskich w mitologii rzymskiej określany jest po łacinie jako Dii Consentes („wspólnie istniejący”, „rada bogów”).
RCgVUbTXzXJrN
Na obrazie zaprezentowana została scena rozgrywająca się wśród klifów. Między skałami znajdują się nadzy, umięśnieni mężczyźni w różnym wieku, którzy podają sobie z rąk do rąk duże kamienie. Nad nimi na chmurze siedzi mężczyzna. Ma on siwe włosy oraz brodę. Wskazuje na jednego z mężczyzn. Towarzyszą mu nadzy ludzie, kobiety oraz mężczyźni. Część z nich przygląda się z góry wykonywanej pracy, a część prowadzi dyskusje.
Cesare Rossetti, „Walka bogów z gigantami”, XVII w., kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Cesare Rossetti, Walka bogów z gigantami, olej na desce, kolekcja prywatna, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Battle_of_the_Gods_and_Giants_-_Cesare_Rossetti.jpg?uselang=pl [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RfXa7aZ3O7cH7
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Mit o Niobe”.
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Mit o Niobe”.
„Mit o Niobe” - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, „Mit o Niobe” - film, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
Rwy59AmzoSZuw
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Dzieci Niobe zginęły przez pychę i arogancję matki. Niobe wyśmiewała córkę Zeusa, która urodziła „tylko” dwójkę dzieci.
Polecenie 2
RMIIxocqLKjBm
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Najistotniejszą różnicą była ilość posiadania dzieci przez Niobe. W wersji mitu opisanej przez Apollodorosa nie wszystkie dzieci Niobe giną.
Polecenie 3
RzllMkkeqtYT9
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Herodot przestrzegał czytelników przed pychą - czyli tym, za co ukarana została Niobe.
Szczególną rolę wśród greckich wierzeń zajmowały opowieści o dokonaniach herosów. Heros to postać zrodzona ze związku boga z człowiekiem. Byli oni najczęściej dobroczyńcami ludzi, broniąc ich przed potworami i nieprawością. Greckie państwa otaczały czcią poszczególnych herosów. Do najbardziej znanych należą: HeraklesHeraklesHerakles, TezeuszTezeuszTezeusz, JazonJazonJazon, PerseuszPerseuszPerseusz oraz AchillesAchillesAchilles – bohater wojny trojańskiej. Szczególnie Herakles był bohaterem dla Greków w całej Helladzie. Liczne legendy o jego dokonaniach stanowiły inspirację, choć bywały również przedmiotem żartów w komediach. Niemal każde greckie państwo starało się wskazywać na swoje związki z Heraklesem. Bohaterowi stawiano liczne świątynie, na jego cześć organizowano igrzyska.
RzGZpjix8XTsJ
Obraz przedstawia umięśnionego mężczyznę o ciemnych kręconych włosach, który walczy z rosłym lwem. Chwycił go w mocny uścisk tuż przy szyi. W tle znajdują się skały, a między nimi pień uschniętego drzewa. Niebo jest wyjątkowo ciemne, ponieważ przysłoniły je chmury deszczowe.
Francisco de Zurbarán, „Herkules walczący z lwem nemejskim”, 1634 r., Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Francisco de Zurbarán, Herkules walczący z lwem nemejskim, Olej na płótnie, Muzeum Prado, Madryt, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:H%C3%A9rcules_lucha_con_el_le%C3%B3n_de_Nemea,_por_Zurbar%C3%A1n.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Poszczególne miasta miały również swoje bóstwa opiekuńcze oraz podania dotyczące legendarnych założycieli. Do najbardziej znanych miejscowych legend należą te związane z dziejami Aten (Kekrops)KekropsAten (Kekrops), Teb (Kadmos)KadmosTeb (Kadmos), Koryntu (Syzyf)SyzyfKoryntu (Syzyf), czy Krety (MinosMinosMinos i RadamantysRadamantysRadamantys).
RrXvjXHRF4pQY
Na ilustracji znajduje się starożytna waza. Na jej jasnym tle zostały namalowane postaci. Jedną z nich jest nagi, dobrze zbudowany mężczyzna z brodą, pomalowany na czarno, w rękach trzyma duży kamień. Za nim stoi kobieta w szatach o kolorach czerwonym oraz czarnym, jej głowa jest zakryta chustą; ma uniesioną ku swej twarzy lewą rękę.
Bibi Saint‑Pol (fotograf), Syzyf przedstawiony na greckiej amforze, VI w. p.n.e., Muzeum Antyczne, Monachium, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Bibi Saint-Pol, Syzyf przedstawiony na greckiej amforze, malarstwo czarnofigurowe, Muzeum Antyczne, Monachium, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nekyia_Staatliche_Antikensammlungen_1494_n2.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY 3.0.
R1YCBfUmpqM5d
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Bohaterowie wojny trojańskiej”.
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany „Bohaterowie wojny trojańskiej”.
„Bohaterowie wojny trojańskiej” - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, „Bohaterowie Wojny Trojańskiej” - film, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 4
R1Txcshkz5XpL
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Do najważniejszych bohaterów wojny trojańskiej możemy zaliczyć:
Pojedynek Achillesa z Hektorem był niezwykle ważny. Achilles chciał dokonać zemsty za śmierć swojego przyjaciela Patroklosa, który został zabity przez Hektora. Obaj wojownicy należeli do najlepszych - Achilles był najbardziej uzdolnionym wojownikiem Achajów a Hektor - Trojan. Śmierć jednego z nich mogła się przyczynić do osłabienia morale i przechylenia szali zwycięstwa. Finalnie, Achilles zabija Hektora co doprowadza do zdobycia Troi.
Polecenie 6
RTiCoictqFbpN
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Przypomnij sobie, z czym wiązała się śmiertelność Achillesa.
Pierwotne wierzenia w starożytnym Rzymie bardzo różniły się od greckich. Rzymianie wierzyli w istnienie bardzo wielu większych i pomniejszych bóstw, czasami nawet nie potrafiąc ich wszystkich nazwać. Podczas wykonywania codziennych czynności odprawiano liczne prostsze i bardziej skomplikowane rytuały religijne. Wierzono w istnienie osobistego opiekuna – geniuszaGeniuszgeniusza. Istotną rolę odgrywały też laryLarylary i penatyPenatypenaty – opiekuńcze bóstwa domowe. Początkowo czczono bogów staroitalskich, na przykład JanusaJanusJanusa (boga o dwóch twarzach, opiekuna drzwi i patrona układów) lub TerminusaTerminusTerminusa (opiekuna granic posiadłości). Duży wpływ na wierzenia Rzymian mieli EtruskowieEtruskowieEtruskowie. Rzymianie czcili między innymi TagesaTagesTagesa – etruskiego boga mądrości, opisywanego jako dziecko z brodą starca. Dopiero z czasem, gdy Rzymianie opanowywali nowe tereny i weszli w ścisłe kontakty z Grekami, wierzenia rzymskie i greckie zaczęły się przenikać. Początkowo najważniejsza tzw. trójca kapitolińska - Jowisz, Junona i Minerwa - została skojarzona z bogami greckimi – Zeusem, Herą i Ateną. Z czasem najważniejsi bogowie zaczęli odpowiadać greckim mieszkańcom Olimpu. Byli to: Jowisz (Zeus)ZeusJowisz (Zeus), Junona (Hera), Minerwa (Atena)AtenaMinerwa (Atena), Neptun (Posejdon)PosejdonNeptun (Posejdon), Mars (Ares)AresMars (Ares), Wenus (Afrodyta)AfrodytaWenus (Afrodyta), Diana (Artemida)ArtemidaDiana (Artemida), Wulkan (Hefajstos)HefajstosWulkan (Hefajstos), Westa (Hestia)HestiaWesta (Hestia), Merkury (Hermes), Febus (Apollo)ApolloFebus (Apollo) oraz Ceres (Demeter)DemeterCeres (Demeter).
R9LKNQzPW8GSw
Na zdjęciu przedstawiona została rzeźba w jasnym kolorze, ukazująca dwóch mężczyzn o kręconych włosach oraz brodach. Mężczyźni stoją do siebie plecami; wydaje się że są ze sobą scaleni. Tuż pod szyjami widnieją cyfry 2899.
Leon Reed (fot.), Popiersie Boga Janusa, czas powstania dzieła nieznany, Muzea Watykańskie, Watykan, Włochy, flickr.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Leon Reed, Popiersie Boga Janusa, popiersie, marmur, Muzea Watykańskie, Watykan, dostępny w internecie: https://www.flickr.com/photos/leonandloisphotos/7556468646 [dostęp 21.09.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Również dla Rzymian istotne były legendy dotyczące początków własnego miasta. Swoje pochodzenie wywodzili oni od EneaszaEneaszEneasza – legendarnego protoplasty, uciekiniera spod Troi, który po długiej tułaczce przypłynął i osiedlił się w Lacjum. W tej opowieści, powiązanej z mitem wojny trojańskiej, wyraźne są również nawiązania do historii OdyseuszaOdyseuszOdyseusza. Potomkami Eneasza mieli być bracia RomulusRomulusRomulus i Remus. AskaniuszaAskaniuszAskaniusza (Julusa), syna Eneasza, Rzymianie uważali za założyciela rodu Juliuszów, do którego należeli Juliusz CezarJuliusz CezarJuliusz Cezar oraz Oktawian AugustOktawian AugustOktawian August.
RIfdlmglxxqnN
Na obrazie zaprezentowana została następująca scena: mężczyzna ubrany w hełm trzyma na rękach innego mężczyznę w starszym wieku, ucieka z budynku w popłochu. Towarzyszą im dwie osoby. Jedną z nich jest młoda kobieta odziana w luźne czerwone szaty. Z lewej strony biegnie młody chłopiec ubrany w czerwono białe szaty.
Federico Barocci, „Eneasz uciekający z płonącej Troi”, 1598 r., Galeria Borghese, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Federico Barocci, Eneasz uciekający z płonącej Troi, Olej na płótnie, Galeria Borghese, Rzym, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RVLzVzy1A98Rq
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: „Eneasz i powstanie Rzymu”.
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: „Eneasz i powstanie Rzymu”.
„Eneasz i powstanie Rzymu” - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, „Eneasz i powstanie Rzymu” - film, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 7
RwpivO143F6I7
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Historia Eneasza to opowieść o bohaterze - półbogu, który przemierzał długą i trudną drogę, aby spełnić swoją boską misję i założyć nowe państwo w Italii. Jego opowieść jest ważną częścią zarówno mitologii greckiej, jak i rzymskiej historii i kultury.
Historia Odyseusza opisana w „Odysei” Homera to podróż, pełna przygód i trudności, które testują jego spryt, wytrwałość i wierność. Jego tęsknota za domem i rodziną oraz jego upór w dążeniu do powrotu do domy są głównymi motywami opowieści.
Polecenie 8
R5mXYNIcpszp3
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Eneasz jak i bliźniacy - Romulus i Remus uważani są za „ojców” i założycieli Rzymu. Romulusa i Remusa uważa się za potomków Eneasza.
Polecenie 9
R1eBifwbQCMg6
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Eneasz, oraz Romulus i Remus uważani są za mitologicznych przodków Juliusza Cezara i Oktawiana Augusta.
RUlcIQzTdIRtK
„Spacer po Muzeum w Nieborowie i Arkadii” - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, „Spacer po Muzeum w Nieborowie i Arkadii” - film, licencja: CC BY 3.0.
„Spacer po Muzeum w Nieborowie i Arkadii” - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, „Spacer po Muzeum w Nieborowie i Arkadii” - film, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 10
Wyjaśnij, dlaczego grecka kraina Arkadia stała się symbolem kraju szczęśliwości.
R1JJy81h5iPc0
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Wierzono, że Arkadia to miejsce, w którym przez cały rok panuje wiosna, i że ludzie żyją tam w zgodzie z naturą.
Polecenie 11
Wymień najważniejsze zabytki ogrodu Arkadii.
R16EOwTKX4obU
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Do najważniejszych zabytków ogrodu zaliczyć można:
Świątynię Diany;
Domek gotycki, w którym znajduje się ekspozycja związana z Wojskiem Polskim.
Domek murgrabiego oraz dom arcykapłana;
Akwedukt rzymski.
Polecenie 12
Sporządź krótką notatkę na temat roli, jaką odegrała Helena Radziwiłłowa w propagowaniu sztuki antycznej.
RKaTSX0ggpWeg
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Helena Radziwiłłowa była arystokratką i filantropką, która zamarzyła sobie stworzenie ogrodu - Arkadii, który będzie zupełnie inny niż znane jej ogrody barokowe. Oprócz ogrodu, posiadała także dużą kolekcję sztuki.
Wybrane budowle i budynki sakralne na Forum Romanum
R15vqvqW4vso3
Interaktywna mapa przedstawia wybrane budowle i budynki sakralne położone na Forum Romanum w Rzymie. Budynki omawiane w mapie leżą w centralnej części mapy. Z prawej strony znajduje się panel boczny na którym zostały wypisane nazwy budowli i budynków. Po kliknięciu na wybraną nazwę ta wyświetla się na mapie w czerwonym okręgu. Obok nazwy budynku/budowli jest przycisk „…”, po jego naciśnięciu pojawia się informacja dodatkowa. Po kliknięciu na napis Basilica Aemilia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Basilica Aemilia [czytaj: bazilika emylia] była jedną z najstarszych bazylik w Rzymie i została ufundowana przez dwóch cenzorów Marka Emiliusza Lepidusa i Marka Fulwiusza Nobiliora w 176 r. p.n.e. Została zniszczona w 410 r. n.e., kiedy Wizygoci zajęli Rzym.
Bazylika pełniła dwie funkcje - handlową i sądowniczą. Funkcja handlowa nie sprowadzała się bynajmniej do hali targowej. Bazylika była miejscem zgromadzeń kupców, gdzie zawierano umowy finansowe i długoterminowe kontrakty, np. transportowe w handlu morskim, a także udzielano kredytów. Funkcji sądowniczej – miejsca, gdzie toczyły się procesy cywilnoprawne – odpowiadała wydzielona część bazyliki (tribunal) w postaci podwyższenia ze schodami, mieszczącego się na osi wejścia. Pod tekstem wyświetlają się dwie fotografie. Jedna przedstawia pozostałości po budynku – stertę kamieni oraz fragmenty kolumn, które są wkopane w ziemię. Druga fotografia przedstawia rekonstrukcję – wysoki, trzykondygnacyjny budynek oparty konstrukcyjnie na arkadach. Na poszczególnych piętrach budynku umieszczone zostały rzeźby. Budynek jest wielokolorowy – arkady są wykonane z jasnego kamienia, ściany z barwionego na zielono, czerwono oraz żółto kamienia. Po kliknięciu na napis Curia Iulia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Curia Iulia [czytaj: kuria julia] to jeden z najważniejszych budynków znajdujący się na Forum Romanum. Pełnił on funkcję Senatu, czyli najwyższego organu doradczego i ustawodawczego w Rzymie. W budynku odbywały się także debaty polityczne oraz sądownicze, a także różnego rodzaju głosowania. Budowę tego budynku zlecił Juliusz Cezar, finalnie gmach został odsłonięty w 29 r. p.n.e., za panowania Oktawiana Augusta. Pod tekstem wyświetlają się dwie fotografie – jedna przedstawia istniejący po dziś dzień budynek – brązowa bryła wykonana z cegły stojąca na Forum Romanum przy ruinach nieistniejących już budynków. Budynek został wybudowany na planie prostokąta, ma po jednym dużym oknie na każdej ścianie, umieszczone wysoko, lekko pod dachem. Do budynku prowadzą wielkie żeliwne drzwi. Kolejna fotografia przedstawia rekonstrukcję – Budynek zbudowany z jasnego kamienia, posiadający portyk oraz kolumnadę biegnącą wzdłuż budynku. Przed nim, znajdować się miał plac wraz z fontanną.Po kliknięciu na napis Rostra, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Mównica w Rzymie położna na Forum Romanum; tworzyło ją podium (wys. 5 m, dług. 29 m, szer. 10 m), otoczone z trzech stron balustradą. Rostra ozdobiona była dziobami okrętów zdobytych w 338 r. p.n.e. przez Rzymian w bitwie z mieszkańcami Ancjum. Za panowania Augusta powstała nowa mównica (Rostra nova [czytaj: rostra nowa]). Pod tekstem umieszczona jest fotografia prezentująca omawianą budowlę. Jej ruiny zachowały się do dzisiaj – jest to budowla wykonana z cegły, do której prowadziły schody. Obok niej, stoi łuk Septymiusza Sewera. Po kliknięciu na napis Basilica Iulia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Bazylika wzniesiona w okresie panowania Oktawiana Augusta, a prace budowlane rozpoczęły się w roku 54 p.n.e. na zlecenie Juliusza Cezara, jako część odnowionego Forum Romanum. Po pożarze została odbudowana w 12 r. p.n.e. Pełniła te same funkcje, jak bazylika Emilia, czyli sądowniczą i handlową. Pod tekstem znajdują się dwie fotografie. Jedna przedstawia pozostałości po budynku, które ostały się do dzisiaj – fundamenty, kamienie oraz fragment kolumnady. Te elementy znajdują się obok ścieżki turystycznej i są od niej odgrodzone płotkiem. Druga ilustracja przedstawia rekonstrukcję z domniemanym wyglądem Bazyliki. Składała się ona z trzech kondygnacji, konstrukcyjnie oparta została o arkady. Na poszczególnych piętrach umieszczono rzeźby zdobiące budynek. Po kliknięciu na napis Tabularium, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: To budynek, w którym przechowywano niezwykle istotne dokumenty, takie jak akty prawne, dekrety, edykty oraz zapisy administracyjne – wszystkie niezbędne dokumenty do właściwego funkcjonowania miasta lub państwa. W dzisiejszych czasach odpowiednikiem tabularium są państwowe archiwa. Pod tekstem umieszczono fotografię oraz ilustrację. Fotografia przedstawia pozostałości po tabularium – starożytny budynek, który był przekształcany przez kolejne lata – widoczne są stare kolumnady oraz kamienie, na które został niejako nałożony nowszy budynek . Obok budynku stoją dwie wysokie kolumny. Ilustracja przedstawia rekonstrukcję, która prezentuje domniemany wygląd budynku. Był on trójkondygnacyjnym budynkiem, konstrukcyjnie opartym na arkadach. Wejście do budynku znajdowało się w ślepej ścianie pozbawionej okien – były tylko małe otwory okienne zapewniające minimalny dopływ światła. Dach budynku pokryty był czerwoną dachówką.Po kliknięciu na napis Regia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Budynek – rezydencja króla; uważana za jeden z najstarszych budynków wzniesionych na Forum Romanum, prawdopodobnie z okresu królestwa rzymskiego. Budynek wielokrotnie remontowany i przebudowywany. Na przestrzeni wieków pełnił wielorakie funkcje – dom króla, urząd najwyższego kapłana oraz archiwum. Pod tekstem wyświetla się fotografia przedstawiająca stos gruzu, obrazujący pozostałości po budynku, który był wykonany z jasnego kamienia. Poszczególne kamienie pokryte są fryzem. Po kliknięciu na napis Porticus Deorum Consentium, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Budowla wzniesiona w 367 r. p.n.e. za panowania Marka Furiusza Kamillusa, podobnie jak świątynia Konkordii miała upamiętniać porozumienie, które zostało zawarte pomiędzy rzymskimi patrycjuszami i plebejuszami. Pełniła ona funkcje kulturową i kultową. Jak sama nazwa wskazuje, zbudowana była z portyku oraz z kolumnady, wewnątrz której znajdował się plac pełniący funkcję miejsca publicznego. Budowla związana z kultem bogini Konkordii, którą czczono jako personifikację zgody społecznej. Pod tekstem umieszczona została fotografia przedstawiająca pozostałości po portyku, który składał się z kolumnady stojącej przy budynku. Kolumny są podniszczone, ale całe – zostały przy nich wykonane prace zabezpieczające – metalowe obręcze zabezpieczają kolumnę przed kolejnymi uszkodzeniami. Po kliknięciu na napis Templum Concordiae, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Świątynia Konkordii znana także jako świątynia Zgody, została wzniesiona w 367 r. p.n.e. na Forum Romanum za panowania Marka Furiusza Kamillusa. Budynek miał upamiętniać porozumienie, które zostało zawarte pomiędzy rzymskimi patrycjuszami i plebejuszami. Budynek pełnił funkcję polityczną (tutaj zbierał się senat, aż do upadku republiki rzymskiej) oraz kulturalną (w budynku znajdowała się duża kolekcja dzieł sztuki greckiej). Pod tekstem znajduje się fotografia oraz ilustracja. Fotografia przedstawia widok na zachowane do dzisiaj elementy świątyni – trzy kolumny połączone ze sobą kawałkiem ściany. Obok kolumn pozostałości po innych starożytnych budowlach. Ilustracja przedstawia rekonstrukcję, która ma obrazować jak wyglądać mogła świątynia. Budynek konstrukcyjnie miał być oparty na planie prostokąta, przed którym znajdował się portyk z kolumnadą. Do świątyni miały prowadzić wysokie drzwi. Budynek posiadał także okna. Wykonany miał być z jasnego kamienia. Po kliknięciu na napis Templum Iunonis Monetae, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Świątynia Junony Monety powstała w 344 r. p.n.e., na Kapitolu, z widokiem na Forum Romanum. Budowla była wielokrotnie remontowana i przebudowywana. Świątynia położona była prawdopodobnie obok mennicy, co było częstą praktyką w starożytnym Rzymie. Junona Moneta była uważana za opiekunkę funduszy miasta.
Przy świątyni trzymano gęsi, które kojarzono z Junoną. Gęsi uważane były za symbol czystości i przywiązania do domu. Według legendarnych podań, to właśnie te ptaki zaalarmowały Rzymian przed atakiem Galów w 390 r. p.n.e.
Interaktywna mapa przedstawia wybrane budowle i budynki sakralne położone na Forum Romanum w Rzymie. Budynki omawiane w mapie leżą w centralnej części mapy. Z prawej strony znajduje się panel boczny na którym zostały wypisane nazwy budowli i budynków. Po kliknięciu na wybraną nazwę ta wyświetla się na mapie w czerwonym okręgu. Obok nazwy budynku/budowli jest przycisk „…”, po jego naciśnięciu pojawia się informacja dodatkowa. Po kliknięciu na napis Basilica Aemilia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Basilica Aemilia [czytaj: bazilika emylia] była jedną z najstarszych bazylik w Rzymie i została ufundowana przez dwóch cenzorów Marka Emiliusza Lepidusa i Marka Fulwiusza Nobiliora w 176 r. p.n.e. Została zniszczona w 410 r. n.e., kiedy Wizygoci zajęli Rzym.
Bazylika pełniła dwie funkcje - handlową i sądowniczą. Funkcja handlowa nie sprowadzała się bynajmniej do hali targowej. Bazylika była miejscem zgromadzeń kupców, gdzie zawierano umowy finansowe i długoterminowe kontrakty, np. transportowe w handlu morskim, a także udzielano kredytów. Funkcji sądowniczej – miejsca, gdzie toczyły się procesy cywilnoprawne – odpowiadała wydzielona część bazyliki (tribunal) w postaci podwyższenia ze schodami, mieszczącego się na osi wejścia. Pod tekstem wyświetlają się dwie fotografie. Jedna przedstawia pozostałości po budynku – stertę kamieni oraz fragmenty kolumn, które są wkopane w ziemię. Druga fotografia przedstawia rekonstrukcję – wysoki, trzykondygnacyjny budynek oparty konstrukcyjnie na arkadach. Na poszczególnych piętrach budynku umieszczone zostały rzeźby. Budynek jest wielokolorowy – arkady są wykonane z jasnego kamienia, ściany z barwionego na zielono, czerwono oraz żółto kamienia. Po kliknięciu na napis Curia Iulia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Curia Iulia [czytaj: kuria julia] to jeden z najważniejszych budynków znajdujący się na Forum Romanum. Pełnił on funkcję Senatu, czyli najwyższego organu doradczego i ustawodawczego w Rzymie. W budynku odbywały się także debaty polityczne oraz sądownicze, a także różnego rodzaju głosowania. Budowę tego budynku zlecił Juliusz Cezar, finalnie gmach został odsłonięty w 29 r. p.n.e., za panowania Oktawiana Augusta. Pod tekstem wyświetlają się dwie fotografie – jedna przedstawia istniejący po dziś dzień budynek – brązowa bryła wykonana z cegły stojąca na Forum Romanum przy ruinach nieistniejących już budynków. Budynek został wybudowany na planie prostokąta, ma po jednym dużym oknie na każdej ścianie, umieszczone wysoko, lekko pod dachem. Do budynku prowadzą wielkie żeliwne drzwi. Kolejna fotografia przedstawia rekonstrukcję – Budynek zbudowany z jasnego kamienia, posiadający portyk oraz kolumnadę biegnącą wzdłuż budynku. Przed nim, znajdować się miał plac wraz z fontanną.Po kliknięciu na napis Rostra, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Mównica w Rzymie położna na Forum Romanum; tworzyło ją podium (wys. 5 m, dług. 29 m, szer. 10 m), otoczone z trzech stron balustradą. Rostra ozdobiona była dziobami okrętów zdobytych w 338 r. p.n.e. przez Rzymian w bitwie z mieszkańcami Ancjum. Za panowania Augusta powstała nowa mównica (Rostra nova [czytaj: rostra nowa]). Pod tekstem umieszczona jest fotografia prezentująca omawianą budowlę. Jej ruiny zachowały się do dzisiaj – jest to budowla wykonana z cegły, do której prowadziły schody. Obok niej, stoi łuk Septymiusza Sewera. Po kliknięciu na napis Basilica Iulia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Bazylika wzniesiona w okresie panowania Oktawiana Augusta, a prace budowlane rozpoczęły się w roku 54 p.n.e. na zlecenie Juliusza Cezara, jako część odnowionego Forum Romanum. Po pożarze została odbudowana w 12 r. p.n.e. Pełniła te same funkcje, jak bazylika Emilia, czyli sądowniczą i handlową. Pod tekstem znajdują się dwie fotografie. Jedna przedstawia pozostałości po budynku, które ostały się do dzisiaj – fundamenty, kamienie oraz fragment kolumnady. Te elementy znajdują się obok ścieżki turystycznej i są od niej odgrodzone płotkiem. Druga ilustracja przedstawia rekonstrukcję z domniemanym wyglądem Bazyliki. Składała się ona z trzech kondygnacji, konstrukcyjnie oparta została o arkady. Na poszczególnych piętrach umieszczono rzeźby zdobiące budynek. Po kliknięciu na napis Tabularium, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: To budynek, w którym przechowywano niezwykle istotne dokumenty, takie jak akty prawne, dekrety, edykty oraz zapisy administracyjne – wszystkie niezbędne dokumenty do właściwego funkcjonowania miasta lub państwa. W dzisiejszych czasach odpowiednikiem tabularium są państwowe archiwa. Pod tekstem umieszczono fotografię oraz ilustrację. Fotografia przedstawia pozostałości po tabularium – starożytny budynek, który był przekształcany przez kolejne lata – widoczne są stare kolumnady oraz kamienie, na które został niejako nałożony nowszy budynek . Obok budynku stoją dwie wysokie kolumny. Ilustracja przedstawia rekonstrukcję, która prezentuje domniemany wygląd budynku. Był on trójkondygnacyjnym budynkiem, konstrukcyjnie opartym na arkadach. Wejście do budynku znajdowało się w ślepej ścianie pozbawionej okien – były tylko małe otwory okienne zapewniające minimalny dopływ światła. Dach budynku pokryty był czerwoną dachówką.Po kliknięciu na napis Regia, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Budynek – rezydencja króla; uważana za jeden z najstarszych budynków wzniesionych na Forum Romanum, prawdopodobnie z okresu królestwa rzymskiego. Budynek wielokrotnie remontowany i przebudowywany. Na przestrzeni wieków pełnił wielorakie funkcje – dom króla, urząd najwyższego kapłana oraz archiwum. Pod tekstem wyświetla się fotografia przedstawiająca stos gruzu, obrazujący pozostałości po budynku, który był wykonany z jasnego kamienia. Poszczególne kamienie pokryte są fryzem. Po kliknięciu na napis Porticus Deorum Consentium, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Budowla wzniesiona w 367 r. p.n.e. za panowania Marka Furiusza Kamillusa, podobnie jak świątynia Konkordii miała upamiętniać porozumienie, które zostało zawarte pomiędzy rzymskimi patrycjuszami i plebejuszami. Pełniła ona funkcje kulturową i kultową. Jak sama nazwa wskazuje, zbudowana była z portyku oraz z kolumnady, wewnątrz której znajdował się plac pełniący funkcję miejsca publicznego. Budowla związana z kultem bogini Konkordii, którą czczono jako personifikację zgody społecznej. Pod tekstem umieszczona została fotografia przedstawiająca pozostałości po portyku, który składał się z kolumnady stojącej przy budynku. Kolumny są podniszczone, ale całe – zostały przy nich wykonane prace zabezpieczające – metalowe obręcze zabezpieczają kolumnę przed kolejnymi uszkodzeniami. Po kliknięciu na napis Templum Concordiae, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Świątynia Konkordii znana także jako świątynia Zgody, została wzniesiona w 367 r. p.n.e. na Forum Romanum za panowania Marka Furiusza Kamillusa. Budynek miał upamiętniać porozumienie, które zostało zawarte pomiędzy rzymskimi patrycjuszami i plebejuszami. Budynek pełnił funkcję polityczną (tutaj zbierał się senat, aż do upadku republiki rzymskiej) oraz kulturalną (w budynku znajdowała się duża kolekcja dzieł sztuki greckiej). Pod tekstem znajduje się fotografia oraz ilustracja. Fotografia przedstawia widok na zachowane do dzisiaj elementy świątyni – trzy kolumny połączone ze sobą kawałkiem ściany. Obok kolumn pozostałości po innych starożytnych budowlach. Ilustracja przedstawia rekonstrukcję, która ma obrazować jak wyglądać mogła świątynia. Budynek konstrukcyjnie miał być oparty na planie prostokąta, przed którym znajdował się portyk z kolumnadą. Do świątyni miały prowadzić wysokie drzwi. Budynek posiadał także okna. Wykonany miał być z jasnego kamienia. Po kliknięciu na napis Templum Iunonis Monetae, ta podświetla się na mapie. Po kliknięciu na przycisk „…” znajdujący się obok nazwy wyświetla się informacja dodatkowa: Świątynia Junony Monety powstała w 344 r. p.n.e., na Kapitolu, z widokiem na Forum Romanum. Budowla była wielokrotnie remontowana i przebudowywana. Świątynia położona była prawdopodobnie obok mennicy, co było częstą praktyką w starożytnym Rzymie. Junona Moneta była uważana za opiekunkę funduszy miasta.
Przy świątyni trzymano gęsi, które kojarzono z Junoną. Gęsi uważane były za symbol czystości i przywiązania do domu. Według legendarnych podań, to właśnie te ptaki zaalarmowały Rzymian przed atakiem Galów w 390 r. p.n.e.
Wybrane budowle i budynki sakralne na Forum Romanum, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wybrane budowle i budynki sakralne na Forum Romanum, ilustracja, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 13
Odpowiedz na pytanie. Z którą boginią Rzymianie kojarzyli gęsi? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
R10UqNXX9u6NC
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Gęsi kojarzone były z Junoną.
Polecenie 14
Odpowiedz na pytanie. Jakie wydarzenie historyczne wpłynęło na wybudowanie świątyni Konkordii? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
RUTVK6ab8bybx
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Świątynia Konkordii (inaczej świątynia Zgody) została wybudowana z okazji upamiętnienia porozumienia pomiędzy patrycjuszami (bogatymi) i plebejuszami (biednymi).
Polecenie 15
Odpowiedz na pytanie. Za czyjego panowania ukończono prace nad Basilica Iulia [czytaj: bazilika julia]? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
R1NXqbs39Hai4
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Za panowania Oktawiana Augusta.
Podsumowanie
Greckie słowo „mythos” oznacza między innymi „opowieść”. Mity starożytnych Greków i Rzymian stanowiły przebogaty zbiór opowieści, które przez wieki wpływały na europejską kulturę. Ich istotą jest uniwersalne przesłanie. Niejednokrotnie mają one charakter przenośny, posługują się symbolem, metaforą i alegorią. Zadaniem mitów było i jest pouczenie odbiorcy. Wierzenia religijne oraz obrzędy starożytnych Greków i Rzymian z czasem przeminęły. Warto jednak zwrócić uwagę, że mity pozostały, stanowiąc inspirację dla artystów, pisarzy i kolejnych pokoleń odbiorców. Są one trwale związane z europejską kulturą.
Tłumaczenie tekstów łacińskich
Stanisław Wilczyński, Teresa Zarych
Stanisław Wilczyński, Teresa ZarychLectio Latina I
Marcus e schola discedit et ad Titum properatpropero, -are, -avi, -atumproperat. Titum in horto sedere et librum legerelego, -ere, -i, -tumlegere videt. “Quid legis, Tite?” – Marcus rogat. “Vergilii libros de belloBellum, -ibelloTroianoTroia, -aeTroiano et de AeneaAeneas, -aeAenea, Romanorum proavoproavus, -iproavo, lego” – Titus respondet – “Romae enim primordia ex Vergilii libris cognoscimusCognosco, -ere, -ovi, -tumcognoscimus. Tu quoquequoquequoque, Marce, mecum cognosce historias antiquorum Romanorum fabulosas: Graeci Troiam invadunt. TroianiTroianus, -iTroiani diu se defenduntdefendo, -ere, -i, -sumdefendunt, Graeci tamen Troiam vincuntVinco, -ere, vici, victumvincunt. Inter Troianos Aeneas, vir pius, est. Aeneas fuga vitam servare et novam patriam quaerere parat.
cyt1 Źródło: Stanisław Wilczyński, Teresa Zarych, Lectio Latina I, Warszawa 1996, s. 56–57.
Marek wychodzi ze szkoły i spieszy do Tytusa. Widzi, że Tytus siedzi w ogrodzie i czyta książkę. — Co czytasz, Tytusie? - pyta Marek. „Czytam książki Wergiliusza o wojnie trojańskiej i o Eneaszu, przodku Rzymian” – odpowiada Tytus – „Z tych książek dowiadujemy się o początkach Rzymu. Ty także, Marku, poznaj ze mną fascynujące historie starożytnych Rzymian; Grecy najeżdżają Troję. Trojanie długo bronią się, jednak Grecy podbijają Troję. Wśród Trojan jest Eneasz, prawy mąż. Eneasz stara się ratować życie ucieczką i szukać nowej ojczyzny.”
Przekład: online‑skills.
Stanisław Wilczyński, Teresa Zarych
Stanisław Wilczyński, Teresa ZarychLectio latina I
Antiqui Graeci et Romani multos deos esse credebantCredo, -ere, -didi, -tumcredebant. IovemIuppiter, IovisIovem summum deumdeus, -ideum esse putabantputo, -are, -avi, -atumputabant. Poetae antiqui scribuntscribo, -ere, -ipsi, -tumscribunt Iovem Saturnum, patrem suum, regno privavisse et mundimundus, -imundi potestatem cum NeptunoNeptunus, -iNeptuno et PlutonePluto, -onisPlutonedivisisseDivido, -ere, -visi, -sumdivisisse. Neptunum imperiumImperium, -iimperium aquarum accepisse, Plutonem inferorumInferi, -oruminferorum imperium obtinuisseobtineo, -ere, -tinui, -ntumobtinuisse, Iovi autem caelumCaelum, -icaelum et terramterra, -aeterramcessisseCedo, -ere, cessi, -ssumcessisse scimus. Apud populos antiquos magno in honore fuerunt:
Starożytni Grecy i Rzymianie wierzyli, że istnieje wielu bogów. Uważali, że Jowisz jest najwyższym bogiem. Starożytni poeci opisują, że Jowisz odebrał swojemu ojcu, Saturnowi, władzę i podzielił władzę nad światem z Neptunem i Plutonem. Wiemy, że Neptun otrzymał panowanie nad wodami, Pluton objął królestwo świata podziemnego, Jowiszowi zaś przypadło niebo i ziemia. Wśród starożytnych ludów obiektem wielkiego szacunku byli: Junona, Westa, Minerwa, Ceres, Diana, Wenus, Mars, Merkury, Jowisz, Neptun, Wulkan, Apollo.
Przekład: online‑skills.
Ćwiczenia
R1FWvYithxdgu2
Ćwiczenie 1
Połącz odpowiednio imiona bogów z ich charakterystyką. Zeus Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Atena Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Posejdon Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Hades Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Hermes Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Hefajstos Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Afrodyta Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny
Połącz odpowiednio imiona bogów z ich charakterystyką. Zeus Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Atena Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Posejdon Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Hades Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Hermes Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Hefajstos Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Afrodyta Możliwe odpowiedzi: 1. patron kowali, 2. bóg mórz, 3. ojciec bogów, władca Olimpu, 4. władca podziemnej krainy zmarłych, 5. bogini miłości i piękna, 6. posłaniec bogów, 7. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z fragmentem opracowania, a następnie podaj imię greckiej bogini, która została opisana w przytoczonym fragmencie.
Jan Parandowski
Jan ParandowskiMitologia
...nie miała ani ojca, ani matki. Mimo to nie uważała się za biedną sierotę. Pewnego bardzo pięknego poranku wyłoniła się po prostu z piany morskiej, niedaleko Cypru. Widocznie jej oczekiwano, albowiem na brzegu powitały ją Wdzięki, Uśmiechy, Igraszki, wesołe i miłe bóstewka, które odtąd pozostały w jej orszaku (...), najchętniej przebywała na Cyprze, wyspie, która widziała jej narodziny. W Pafos miała sławną świątynię, gdzie opowiadano cud, jaki zdarzył się za sprawą bogini w domu Pigmaliona.
cyt3 Źródło: Jan Parandowski, Mitologia, Londyn 1992, s. 85–97.
R1LpJeEBpyQpw
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na miejsce i okoliczności narodzin bogini oraz miejsce jej kultu.
W zacytowanym fragmencie opracowania opisano Afrodytę.
2
Ćwiczenie 3
Zapoznaj się z fragmentem opracowania, a następnie podaj imię greckiej bogini, która została opisana w przytoczonym fragmencie.
Dzeus, który od dłuższego czasu odczuwał dotkliwe bóle głowy, wezwał Hefajstosa, z bogów najtęższego kowala, i kazał sobie toporem rozbić czaszkę, aby się przekonać, co jest powodem cierpienia. Ledwo Hefajstos zadał mu cios żądany, gdy z otwartej głowy wyskoczyła dorodna bogini, w jasnej zbroi. W tak dziwny sposób przyszła na świat (...).
R1O16xT6piY1f
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zwróć uwagę na okoliczności narodzin bogini.
W zacytowanym fragmencie opracowania opisano Atenę.
RRNzhZ8gLphsX
Ćwiczenie 4
Wskaż, kogo przedstawia ilustracja. Możliwe odpowiedzi: 1. Perseusza, 2. Heraklesa, 3. Jazona
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 4
Ułóż układankę, przedstawiającą czyny greckiego herosa. Następnie odpowiedz na pytanie testowe.
Ri0q48BzedshG
Ułóż układankę, przedstawiającą czyny greckiego herosa. Następnie odpowiedz na pytanie testowe.
Ułóż układankę, przedstawiającą czyny greckiego herosa. Następnie odpowiedz na pytanie testowe.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RTWjrlPxi8XHt
Wskaż, kogo przedstawia ilustracja. Możliwe odpowiedzi: 1. Perseusza, 2. Heraklesa, 3. Jazona
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1RUgAjZdAXIQ
Ćwiczenie 5
Na podstawie poniższego opisu ilustracji, odgadnij, kogo ona przedstawia:
Zdjęcie przedstawia relief znajdujący się na siedemnastowiecznej kamienicy, tak zwanym „Domu wilczycy” na Placu Wielkim w Brukseli. Przedstawia on dwóch małych, nagich chłopców, którzy karmieni są przez wilczycę. Możliwe odpowiedzi: 1. synów Zeusa, 2. założycieli Rzymu, 3. Achillesa i Odyseusza
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RFtnnlJIYfCOY1
Ćwiczenie 5
Wskaż, kogo przedstawia ilustracja.
Wskaż, kogo przedstawia ilustracja.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1Fs66qiqXAvH1
Ćwiczenie 6
Oznacz poniższe zdania jako „Prawda” lub „Fałsz”. PRAWDA Możliwe odpowiedzi: 1. Określenie „syzyfowa praca” oznacza wielki trud, który nie przynosi efektu i jest bezcelowy., 2. Siedzibą greckich bogów było miasto Olimpia., 3. Z Chaosu wyłonili się pierwsi bogowie Zeus i Hera., 4. Za legendarnego protoplastę Rzymian uważa się Eneasza., 5. Atena i Posejdon rywalizowali o opiekę nad Attyką. FAŁSZ Możliwe odpowiedzi: 1. Określenie „syzyfowa praca” oznacza wielki trud, który nie przynosi efektu i jest bezcelowy., 2. Siedzibą greckich bogów było miasto Olimpia., 3. Z Chaosu wyłonili się pierwsi bogowie Zeus i Hera., 4. Za legendarnego protoplastę Rzymian uważa się Eneasza., 5. Atena i Posejdon rywalizowali o opiekę nad Attyką.
Oznacz poniższe zdania jako „Prawda” lub „Fałsz”. PRAWDA Możliwe odpowiedzi: 1. Określenie „syzyfowa praca” oznacza wielki trud, który nie przynosi efektu i jest bezcelowy., 2. Siedzibą greckich bogów było miasto Olimpia., 3. Z Chaosu wyłonili się pierwsi bogowie Zeus i Hera., 4. Za legendarnego protoplastę Rzymian uważa się Eneasza., 5. Atena i Posejdon rywalizowali o opiekę nad Attyką. FAŁSZ Możliwe odpowiedzi: 1. Określenie „syzyfowa praca” oznacza wielki trud, który nie przynosi efektu i jest bezcelowy., 2. Siedzibą greckich bogów było miasto Olimpia., 3. Z Chaosu wyłonili się pierwsi bogowie Zeus i Hera., 4. Za legendarnego protoplastę Rzymian uważa się Eneasza., 5. Atena i Posejdon rywalizowali o opiekę nad Attyką.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1PSxLQE34cAa
Ćwiczenie 7
Połącz w pary imiona bogów z ich opisami. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida bóg wojny Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida bóg mórz Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida zabójca Meduzy Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida bogini łowów Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida ojciec bogów Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida syn Zeusa i śmiertelniczki Alkmeny Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida
Połącz w pary imiona bogów z ich opisami. bogini mądrości i sprawiedliwej wojny Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida bóg wojny Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida bóg mórz Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida zabójca Meduzy Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida bogini łowów Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida ojciec bogów Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida syn Zeusa i śmiertelniczki Alkmeny Możliwe odpowiedzi: 1. Herakles, 2. Ares, 3. Atena, 4. Zeus, 5. Posejdon, 6. Perseusz, 7. Artemida
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RdhT0VwJ3KBI72
Ćwiczenie 7
Połącz imiona bogów z ich wizerunkami przedstawionymi na ilustracjach.
Połącz imiona bogów z ich wizerunkami przedstawionymi na ilustracjach.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Test sprawdzający wiedzę z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej81080Brawo! Udało ci się zaliczyć test.Niestety, nie udało ci się zaliczyć testu. Spróbuj ponownie.
Test
Test sprawdzający wiedzę z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej
Liczba pytań:
8
Limit czasu:
10 min
Pozostało prób:
1/1
Twój ostatni wynik:
-
Test sprawdzający wiedzę z zakresu mitologii greckiej i rzymskiej
Pytanie
1/8
Pozostało czasu
0:00
Twój ostatni wynik
-
Która z wymienionych bogiń była żoną Zeusa? Możliwe odpowiedzi: 1. Afrodyta, 2. Hera, 3. Atena
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Który z poniższych nie jest bogiem olimpijskim. Możliwe odpowiedzi: 1. Ares, 2. Artemida, 3. Terminus
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Wybierz z listy poprawną odpowiedź na pytanie: Czyimi potomkami byli Romulus i Remus? Możliwe odpowiedzi: 1. Eneasza, 2. Odyseusza, 3. Achillesa
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Którą z wymienionych postaci nazywano wychowawcą starożytnych Greków? Możliwe odpowiedzi: 1. Homera, 2. Hermesa, 3. Zeusa
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Wybierz z listy poprawną odpowiedź na pytanie: Kim był Hades dla Zeusa? Możliwe odpowiedzi: 1. Ojcem, 2. Synem, 3. Bratem
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Zaznacz imiona pierwszych bóstw w mitologii greckiej. Możliwe odpowiedzi: 1. Gaja, 2. Kronos, 3. Uranos
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Który z wymienionych owoców niezgody doprowadził do wybuchu wojny trojańskiej? Możliwe odpowiedzi: 1. Jabłko, 2. Oliwka, 3. Kiwi, 4. Winogrono
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Wybierz z listy imiona herosów. Możliwe odpowiedzi: 1. Perseusz, 2. Ares, 3. Hefajstos, 4. Jazon, 5. Achilles
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Wybierz z listy nazwę miejscowości, która związana jest z legendą o Kadmosie, Możliwe odpowiedzi: 1. Korynt, 2. Teby, 3. Ateny, 4. Kreta
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Wybierz z listy definicję pojęcia „Olimp”. Możliwe odpowiedzi: 1. Góra, 2. Jaskinia, 3. Świątynia, 4. Dolina, 5. Niebiosa
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Wybierz z listy liczbę bogów siedzących na Olimpie. Możliwe odpowiedzi: 1. 7, 2. 12, 3. 10
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RGEIkJehKBWrA1
Ćwiczenie 8
Odpowiedz na pytania lub uzupełnij tekst. 1. Grecka bogini piękna i miłości., 2. Bohater wojny trojańskiej, heros., 3. Dzieci Uranosa i Gai; walczyli po obu stronach sporu Zeusa z Kronosem., 4. Władca Krety, ojciec Minotaura., 5. Bóg grecki, patron poezji i muzyki.
Odpowiedz na pytania lub uzupełnij tekst. 1. Grecka bogini piękna i miłości., 2. Bohater wojny trojańskiej, heros., 3. Dzieci Uranosa i Gai; walczyli po obu stronach sporu Zeusa z Kronosem., 4. Władca Krety, ojciec Minotaura., 5. Bóg grecki, patron poezji i muzyki.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R8NGpFspUcLv52
Ćwiczenie 9
Odpowiedz na pytanie: od jakich czasowników łacińskich pochodzą następujące rzeczowniki funkcjonujące w języku polskim? Czasowniki podaj w bezokoliczniku. Inwazja – odpowiedź: Tu uzupełnij Defensywa – odpowiedź: Tu uzupełnij Akceptacja – odpowiedź: Tu uzupełnij Cesja – odpowiedź: Tu uzupełnij Kredyt – odpowiedź: Tu uzupełnij Skrypt – odpowiedź: Tu uzupełnij
Odpowiedz na pytanie: od jakich czasowników łacińskich pochodzą następujące rzeczowniki funkcjonujące w języku polskim? Czasowniki podaj w bezokoliczniku. Inwazja – odpowiedź: Tu uzupełnij Defensywa – odpowiedź: Tu uzupełnij Akceptacja – odpowiedź: Tu uzupełnij Cesja – odpowiedź: Tu uzupełnij Kredyt – odpowiedź: Tu uzupełnij Skrypt – odpowiedź: Tu uzupełnij
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Słowniki
Słownik łacińsko‑polski
Accipio, -ere, -cepi
Accipio, -ere, -cepi
RWviM9hf8Al57
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Accipio w języku łacińskim.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Accipio w języku łacińskim.
Wymowa słowa Accipio w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Accipio w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Aeneas w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Aeneas w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Aeneas.
Eneasz.
R1S5puLXcX6PI
Obraz przedstawia Eneasza wraz z pięcioma innymi osobami, które zmierzają w jednym kierunku. Eneasz jest na środku dzieła, ma na sobie zbroje i hełm oraz jest uzbrojony. Niesie na swoich plecach postać. Za nim widać trzech mężczyzn, dwóch z nich jest wyraźnie mniejszych. Przed nim jest kobieta, obrócona w jego stronę. Ubrana jest w czarne szaty, jej skóra jest jasna. Stroje i skóra mężczyzn są czarne. Cały obraz utrzymany jest w ciemnych barwach, tło jest ciemnoszare.
„Eneasz uciekający z Troi”, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Eneasz uciekający z Troi, grafika, domena publiczna.
Apollo, -inis
Apollo, -inis
RmHI6Cy8kh4ZN
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Apollo.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Apollo.
Wymowa słowa Apollo w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Apollo w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Apollo w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Apollo w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Apollo.
Apollo.
RQBYwUS8kuBfX
Dzieło przedstawia naczynie z portretem mężczyzny okrytego szatą. Jego głowę otacza aureola wraz ze świetlistymi promieniami. Postać przedstawiona jest na tle białego okręgu, który jest otoczony wzorami. Dzieło stworzone jest z różnokolorowych elementów, dominują pomarańczowe odcienie.
Wizerunek Apolla uchwycony na późnorzymskiej mozaice, odnalezione nieopodal miasta Al Dżamm w Tunezji, 2006 r., wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0, fotograf: Maciej Szczepańczyk
Źródło: Maciej Szczepańczyk, Wizerunek Apolla uchwycony na późnorzymskiej mozaice, odnalezione nieopodal miasta Al Dżamm w Tunezji, mozaika, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Apollo1.JPG [dostęp 28.09.2023], licencja: CC BY-SA 3.0.
Bellum, -i
Bellum, -i
R1IPtaqbArGoR
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Bellum.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Bellum.
Wymowa słowa Bellum w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Bellum w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Bellum w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Bellum w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Bellum.
wojna.
R11v6Y4sbPqw2
Ilustracja przedstawia starożytną bitwę. Żołnierze walczą w tłumie, są uzbrojeni, mają na sobie zbroje oraz hełmy. W oddali widać kolejne wojsko wraz z dowódcą na czele. Nad nimi rozpościera się błękitne niebo.
Ilustracja obrazująca starożytną bitwę podczas wojny, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Ilustracja obrazująca starożytną bitwę podczas wojny, ilustracja, licencja: CC BY 3.0.
Caelum, -i
Caelum, -i
RvdC7KtWSjwK8
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Caelum.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Caelum.
Wymowa słowa Caelum w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Caelum w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Cedo w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Cedo w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Cedo.
przypaść w udziale.
RtE5pYgKKZ6N3
Ilustracja przedstawia dwóch postawnych, zamaskowanych mężczyzn, ubranych na czarno, którzy pakują dużą ilość pieniędzy do torby. Obaj w pasie mają schowaną broń. Mężczyźni znajdują się w pomieszczeniu przypominającym magazyn lub piwnice.
Złodzieje dzielący łup, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Złodzieje dzielący łup, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Ceres, -eris
Ceres, -eris
R1BH7UABYC7Bj
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Ceres.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Ceres.
Wymowa słowa Ceres w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Ceres w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Ceres w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Ceres w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Ceres.
Cerera (w mitologii greckiej: Demeter).
R1L0Ks6k4iOL2
Rzeźba przedstawia kobietę o dużych oczach, która patrzy w dół. W jej włosach widoczne są ozdoby, na jej ramiona opada materiał, który ma zarzucony na głowę. Obok niej znajduje się wyrzeźbiona misa z owocami, w tle widać fragment kolumny oraz wyrzeźbioną roślinność. Dzieło wykonane jest z jasnego kamienia.
Rzeźba z domniemanym wizerunkiem Demeter, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Rzeźba z domniemanym wizerunkiem Demeter, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Cognosco, -ere, -ovi, -tum
Cognosco, -ere, -ovi, -tum
R1HOxY0B0i1Wn
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa słowa cognosco w języku łacińskim.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa słowa cognosco w języku łacińskim.
Wymowa słowa cognosco w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa cognosco w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa defendo w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa defendo w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie przedstawia wymowę słowa defendo w języku łacińskim.
bronić się.
R1HlOCnPvC0qu
Ilustracja przedstawia grupę osób stylizowanych na Spartan stojących w szyku obronnym. Mężczyźni są dobrze zbudowani, mają na sobie zbroje, w dłoniach trzymają broń i tarcze. Na głowach mają hełmy wraz z czerwonym pióropuszem. Hełmy zakrywają ich twarze, wszyscy są skierowani w jednym kierunku.
Inscenizacja obrazująca grupę osób stylizowanych na Spartan stojących w szyku obronnym, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Inscenizacja obrazująca grupę osób stylizowanych na Spartan stojących w szyku obronnym, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
deus, -i
deus, -i
R14sjXLYbFBiR
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa deus.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa deus.
Wymowa słowa deus w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa deus w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Divido w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Divido w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Divido.
oddzielić, rozdzielić.
RFfRKevwMp2fu
Ilustracja przedstawia cztery kosze na śmieci o różnych kolorach: żółtym, zielonym oraz dwa niebieskie. Każdy kolor wskazuje na rodzaj odpadów, który można wrzucić do danego kosza.
Kolorowe pojemniki na śmieci, każdy na oddzielne surowce wtórne, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Kolorowe pojemniki na śmieci, każdy na oddzielne surowce wtórne, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Fuga, -ae
Fuga, -ae
RRsg9n5mYgI4L
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa fuga.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa fuga.
Wymowa słowa fuga w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa fuga w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Hortus w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Hortus w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Hortus.
ogród.
RJHTKd3qbxtx8
Ilustracja przedstawia zadbany trawnik wraz z licznymi przystrzyżonymi krzewami, zza których widoczny jest fragment domu. W tle widać chmurzące się niebo. Zieleń roślinności jest bardzo intensywna.
Ogród z drzewami i krzewami, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Ogród z drzewami i krzewami, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Imperium, -i
Imperium, -i
RoSCezO0eth7R
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Imperium.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Imperium.
Wymowa słowa Imperium w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Imperium w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Imperium w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Imperium w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Imperium.
władza, państwo.
RK8jUyvrYMoXS
Grafika przedstawia złotą koronę ozdobioną wzorami oraz srebrnymi kamieniami. Korona przedstawiona jest na czarnym tle, oświetlona jest od góry, co sprawia, że jest rozświetlona i błyszczy.
Korona, jako symbol kojarzący się z władzą, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Korona, jako symbol kojarzący się z władzą, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Inferi, -orum
Inferi, -orum
R1chjve1OMxFV
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa inferi w języku łacińskim.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa inferi w języku łacińskim.
Wymowa słowa inferi w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa inferi w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa pius w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa pius w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa pius.
bogobojny, pobożny.
R1JQIrpwhHXy6
Ilustracja przedstawia małego chłopca, który patrząc w górę, ma złożone dłonie jak do modlitwy. Chłopiec ma brązowe, kręcone włosy, ubrany jest w szarą bluzkę. W rozmazanym tle grafiki widać ciepłe światło padające na postać.
Modlący się chłopiec, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Modlący się chłopiec, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Pluto, -onis
Pluto, -onis
RxC70Sya6xIh1
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Pluto.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Pluto.
Wymowa słowa Pluto w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Pluto w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa proavus w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa proavus w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa proavus.
pradziad, przodek.
R1AkWC3Ses7jY
Ilustracja przedstawia przodka współczesnego człowieka, który stoi w lesie, trzymając prowizoryczną broń. Mężczyzna ma rozczochrane długie włosy i brodę. Ma nagą klatkę piersiową, w pasie przepasany jest materiałem z futer, co przypomina spódnicę. W tle widoczne są drzewa, wokół niego znajdują się skały pokryte mchem, na którym leżą suche liście i patyki.
Przodek współczesnego człowieka, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Przodek współczesnego człowieka, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
quoque
quoque
R1R7gamQVgdgA
Nagranie dźwiękowe słowa przedstawia wymowę quoque w języku łacińskim.
Nagranie dźwiękowe słowa przedstawia wymowę quoque w języku łacińskim.
Wymowa słowa quoque w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa quoque w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa summus w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa summus w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa summus.
najwyższy.
R13q2FekXUCR7
Ilustracja przedstawia Burdż Chalifa - najwyższy budynek na świecie, liczący 828 metrów wysokości. Na tle błękitnego nieba – patrząc od dołu - widać wysoką budowlę, a obok niej dwie palmy.
Burdż Chalifa - najwyższy budynek na świecie, liczący 828 metrów wysokości, 2009 r. (ukończenie budowy), Dubaj, Zjednoczone Emiraty Arabskie, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Burdż Chalifa - najwyższy budynek na świecie, liczący 828 metrów wysokości, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
terra, -ae
terra, -ae
Rt3WHvnC5kONi
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa terra w języku łacińskim.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa terra w języku łacińskim.
Wymowa słowa terra w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa terra w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa terra w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa terra w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa terra w języku łacińskim.
ziemia.
RJwyM28WSu6RK
Fotografia przedstawia kulę ziemską widzianą z kosmosu. Widoczny jest półwysep Arabski, Afryka, Antarktyda, morza i oceany. Tło fotografii jest czarne.
Fotografia fragmentu kuli ziemskiej uchwycona z kosmosu 7 grudnia 1972 r., przez załogę Apollo 17 - widoczny jest: półwysep Arabski, Afryka i Antarktyda, wikimedia.org, domena publiczna, fotografia: Harrison Schmitt lub Ron Evans
Źródło: Ron Evans, Harrison Schmitt, Fotografia fragmentu kuli ziemskiej uchwycona z kosmosu 7 grudnia 1972 r., przez załogę Apollo 17 - widoczny jest: półwysep Arabski, Afryka i Antarktyda, fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Blue_Marble_(remastered).jpg [dostęp 29.09.2023], domena publiczna.
Troia, -ae
Troia, -ae
RI6lrD5IZ2fLB
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Troia.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Troia.
Wymowa słowa Troia w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Troia w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Troia w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Troia w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Troia.
Troja.
R52ou1me3oP8b
Ilustracja przedstawia rekonstrukcję „Konia Trojańskiego” stojącą przed wejściem do antycznych wykopalisk Troi. U dołu konstrukcji widać stłoczoną grupkę ludzi pod dachem budynku. Miejsce jest otoczone drzewami, oświetlone słońcem.
Rekonstrukcja „Konia Trojańskiego” stojąca przed wejściem do antycznych wykopalisk Troi, wikimedia.org, CC BY 2.0, fotografia: Jorge Láscar
Źródło: Jorge Láscar, Rekonstrukcja „Konia Trojańskiego” stojąca przed wejściem do antycznych wykopalisk Troi, fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Troy_(and_a_trojan_horse)_(8709942456).jpg [dostęp 29.09.2023], licencja: CC BY 2.0.
Troianus, -i
Troianus, -i
trojański, Trojańczyk.
Vinco, -ere, vici, victum
Vinco, -ere, vici, victum
Rwqf7e98TmbdB
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa vinco w języku łacińskim.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa vinco w języku łacińskim.
Wymowa vinco w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa vinco w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa vinco w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa vinco w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa vinco w języku łacińskim.
podbić, pokonać, zwyciężyć.
RdjW4HikJPjD3
Ilustracja przedstawia uśmiechniętą kobietę w sportowym stroju, która w jednej dłoni trzyma złoty medal, drugą, trzymając bukiet kwiatów, unosi do góry. W tle widać oświetlenie hali sportowej.
Kobieta na podium ze złotym medalem, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Kobieta na podium ze złotym medalem, fotografia, licencja: CC BY 3.0.
Vulcanus, -i
Vulcanus, -i
RKJRuiuYrF22J
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Vulcanus.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Vulcanus.
Wymowa słowa Vulcanus w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Vulcanus w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Wymowa słowa Vulcanus w języku łacińskim, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Wymowa słowa Vulcanus w języku łacińskim, licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dźwiękowe przedstawia wymowę słowa Vulcanus.
Wulkan (w mitologii greckiej: Hefajstos).
RLLHhW0RkLMDy
Fresk przedstawia dobrze zbudowanego mężczyznę, który ma nagą klatkę piersiową, w pasie przepasany jest materiałem. Jedną ręką trzyma okrągły, złoty przedmiot. Obok znajduje się niewyraźna postać. Scena przedstawiona jest w żółtych i pomarańczowych barwach, otacza ją czerwona rama, u góry ozdobiona złotym wzorem.
Fresk przedstawiający domniemany wizerunek boga Vulcanusa (Hefajstosa), Casa de Siricus, Pompeje, Włochy, wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0, fotografia: Sailko
Źródło: Sailko, Fresk przedstawiający domniemany wizerunek boga Vulcanusa (Hefajstosa), fresk, Casa de Siricus, Pompeje, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Casa_di_sirico,_triclinium,_09_teti_e_vulcano.jpg [dostęp 29.09.2023], licencja: CC BY-SA 4.0.
Słownik pojęć
Achilles
Achilles
mityczny heros i jeden z bohaterów wojny trojańskiej. Był synem Peleusa i Tetydy. Spór Achillesa z królem Agamemnonem stanowi główny wątek „Iliady” Homera.
RJKfVQWyyZItY
Na wykonanym zdjęciu w parku w słoneczny, prawie bezchmurny dzień ukazana została rzeźba w białym kolorze. Przedstawia ona umięśnionego, nagiego mężczyznę. Jego pachwinę i podbrzusze osłania fragment szaty. Postać jest w pozycji siedzącej, a głowę którą zdobi hełm z pióropuszem ma lekko odchyloną do tyłu.
Ernst Herter, „Posąg Achillesa”, 1884 r., Achilleion, Korfu, Grecja, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: Ernst Herter, Posąg Achillesa, fotografia, Achilleion, Korfu, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Detail_of_Achilles_thniskon.JPG [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY 3.0.
Afrodyta
Afrodyta
grecka bogini piękna i miłości, córka Zeusa i Diony lub narodzona z morskich fal. Uchodziła za opiekunkę żeglarzy. Głównym ośrodkiem jej kultu był Cypr. Utożsamiana z rzymską Wenus.
R1FEtMLM4HCcS
W centrum obrazu zaprezentowana została naga kobieta stojąca w ogromnych rozmiarów pokarbowanej muszli. Zakrywa ona dolną część brzucha długimi miedzianymi włosami rozwianymi przez wiatr, prawą rękę trzyma tuż przy obojczyku. Z jej prawej strony stoi kobieta ubrana w jasną suknię. W dłoniach trzyma różowy płaszcz, którym stara się osłonić nagą boginię. W lewym górnym rogu obrazu unosi się nad wodą para młodych ludzi połączonych ze sobą w uścisku. Mają skrzydła; ich ciała osłonięte są częściowo błękitnymi szatami. W tle znajduje się lekko pofalowana woda oraz drzewa o wąskich pniach.
Sandro Botticelli, „Narodziny Wenus”, pomiędzy 1484 a 1486 r., Galeria Uffizi, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Sandro Botticelli, Narodziny Wenus, Olej na płótnie, Galeria Uffizi, Florencja, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sandro_Botticelli_-_La_nascita_di_Venere_-_Google_Art_Project_-_edited.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Apollo
Apollo
bóg grecki, syn Zeusa i Latony, brat Artemidy. Był patronem poezji, muzyki, sztuk i nauk oraz przewodnikiem muz.
RrD6f1QDOq3NY
Na zdjęciu zaprezentowana została rzeźba w białym kolorze, która przedstawia młodego, nagiego mężczyznę o kręconych, podpierającego się o drzewo po którym wspina się jaszczurka. Prawą rękę ma zgiętą w łokciu, lewą opiera o drzewo. Głowę kieruje w stronę jaszczurki.
Praksyteles, Marie‑Lan Nguyen (fotograf), „Apollo Sauroktonos”, I w., Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY 2.5
Źródło: Praksyteles, Marie-Lan Nguyen, Apollo Sauroktonos, rzeźba, marmur, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Apollo_Sauroktonos_Louvre_Ma441_n06.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY 2.5.
Ares
Ares
grecki bóg wojny, syn Zeusa i Hery. Nie cieszył się sympatią innych bogów i ludzi. Z Aresem utożsamiano rzymskiego boga Marsa.
RSSFNy27m9Mon
Na zdjęciu zaprezentowana została rzeźba w białym kolorze. Przedstawia ona nagiego, dobrze zbudowanego, młodego mężczyznę. Jego głowę zdobi hełm z pióropuszem. W lewej dłoni trzyma tarczę. Niektóre elementy ciała takie jak nos, czy palce zostały odłamane z biegiem czasu.
Jastrow (fot.), „Posąg Aresa”, rzymska kopia greckiego oryginału, data wykonania kopii nieznana, Willa Cesarza Hadriana, Tivoli, wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Jastrow, Posąg Aresa, rzymska kopia greckiego oryginału, odlew gipsowy, Willa Cesarza Hadriana, Tivoli, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ares_Canope_Villa_Adriana_b.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
Artemida
Artemida
bogini grecka, córka Zeusa i Latony, siostra Apollina, opiekunka łowów, zwierząt, lasów i gór. W sztuce przedstawiana z łukiem i strzałami. W Rzymie utożsamiana z Dianą.
RcRO1kjTfTYn2
Na zdjęciu zaprezentowana została rzeźba w białym kolorze. Przedstawia ona kobietę o kręconych, upiętych włosach. Na plecy ma zarzucony kołczan, z którego wyciąga strzałę. Odziana jest w krótkie luźne szaty. U jej lewego boku znajduje się łania. Bogini trzyma ją za rogi.
Leochares, Commonists (fotograf), „Artemida, bogini łowiecka”, rzymska kopia greckiego oryginału z I lub II wieku, 325 r. p.n.e. (rok wykonania oryginału), Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Leochares, Commonists, „Artemida, bogini łowiecka”, rzymska kopia greckiego oryginału z I lub II wieku, rzeźba, marmur, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Diana_of_Versailles.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
Askaniusz
Askaniusz
inaczej: Julus, syn Eneasza i Kreuzy, uciekinier z Troi wraz z ojcem Eneaszem. W Italii założył miasto Alba Longa. Uważany za protoplastę rodu julijskiego.
R17I4DDkXVghN
Na obrazie zaprezentowana została scena, przedstawiająca młodego mężczyznę odzianego w krótkie szaty o kolorze fioletowym. Lewą rękę opiera na ramieniu stojącego obok młodego chłopca, który przysłania ręką oczy. Mężczyznę obserwuje unosząca się nad ziemią kobieta osłonięta przezroczystą tiulową szatą. Z tyłu znajdują się dwaj żołnierze trzymający tarcze oraz dzidy. Przy nodze mężczyzny klęczy człowiek w zółto‑złotej szacie. Nacina on jego udo starając się usunąć grot strzały.
Michael Lahanis (fotograf), Iapyx usuwający grot strzały z uda Eneasza, I w., Narodowe Muzeum Archeologiczne, Neapol, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Michael Lahanis, Iapyx usuwający grot strzały z uda Eneasza, mozaika, Narodowe Muzeum Archeologiczne, Neapol, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Iapyx_removing_arrowhead_from_Aeneas.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Atena
Atena
grecka bogini mądrości i sprawiedliwej wojny. Córka Zeusa, według mitu narodziła się z jego głowy. Opiekunka Aten, otaczana szczególną czcią w mieście.
RwgvY6Dl2GzZ2
Na zdjęciu zaprezentowany został fragment rzeźby w białym kolorze. Jest to kobieta w hełmie. Ma długie włosy, które wystają spod hełmu. Jej ramiona i klatkę piersiową przykrywa zbroja. Kobieta ma dość długi nos, wyraźnie zarysowane oczy i drobne usta. Posąg znajduje się w pomieszczeniu o żółtych ścianach.
Marie‑Lan Nguyen, „Atena trzymająca węża Erichtoniosa w koszyku”, rzymska kopia z greckiego oryginału, pomiędzy I a II w., Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Marie-Lan Nguyen, Atena trzymająca węża Erichtoniosa w koszyku, rzeźba, marmur, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Athena_ciste.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Cyklopi
Cyklopi
jednoocy olbrzymi, synowie Uranosa i Gai. Uwięzieni w Tartarze i uwolnieni następnie przez Zeusa. W „Odysei” Homera przedstawieni jako dziki lud pasterski. Słynęli z wielkiej siły.
Demeter
Demeter
córka Kronosa i Rei, bogini pól, urodzaju i rolnictwa.
RlM2mxARUWqD3
Ilustracja przedstawia popiersie młodej kobiety o kręconych, upiętych włosach, której ciało oraz głowę zdobią luźno opadające szaty. Całość prezentuje się na tle białej ściany.
Jastrow (fot.), „Popiersie Demeter”, rzymska kopia z greckiego oryginału, IV w. p.n.e. (data powstania oryginału), Narodowe Muzeum Rzymskie, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Jastrow, Popiersie Demeter, popiersie, marmur, Narodowe Muzeum Rzymskie, Rzym, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Demeter_Altemps_Inv8596.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Eneasz
Eneasz
mityczny heros trojański, który po zdobyciu Troi przez Greków i długiej tułaczce dotarł do Italii. Legendarny protoplasta Rzymian, bohater eposu Wergiliusza „Eneida”, przodek Romulusa i Remusa.
RIfdlmglxxqnN
Na obrazie zaprezentowana została następująca scena: mężczyzna ubrany w hełm trzyma na rękach innego mężczyznę w starszym wieku, ucieka z budynku w popłochu. Towarzyszą im dwie osoby. Jedną z nich jest młoda kobieta odziana w luźne czerwone szaty. Z lewej strony biegnie młody chłopiec ubrany w czerwono białe szaty.
Federico Barocci, „Eneasz uciekający z płonącej Troi”, 1598 r., Galeria Borghese, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Federico Barocci, Eneasz uciekający z płonącej Troi, Olej na płótnie, Galeria Borghese, Rzym, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Etruskowie
Etruskowie
lud zamieszkujący północną część Italii, dzisiejszą Toskanię. W VII‑VI w. p.n.e. najpotężniejszy lud na Półwyspie Apenińskim. Nie tworzyli jednolitego państwa. Posiadali rozwiniętą i oryginalną kulturę. W IV‑III w. p.n.e. podbici przez Rzymian.
Gaja
Gaja
pierwsza bogini, która wyłoniła się z Chaosu wraz z Uranosem, Matka‑Ziemia.
Geniusz
Geniusz
określenie bóstwa opiekuńczego każdego mężczyzny, a także miejsca (z języka łacińskiego: genius loci).
Hades
Hades
bóg‑władca świata zmarłych, syn Kronosa i Rei. Był również uznawany za patrona bogactw naturalnych ziemi (Pluton). Hades stanowi również nazwę samego podziemnego świata zmarłych.
Hefajstos
Hefajstos
bóg ognia, patron kowali i złotników, syn Zeusa i Hery. Jego dziełem miała być egida, czyli tarcza Zeusa oraz zbroja Achillesa. Szczególną czcią cieszył się w miejscach położonych w pobliżu wulkanów (np. na Sycylii). Utożsamiany również z rzymskim bogiem Wulkanem.
Herakles
Herakles
Najsłynniejszy grecki heros, syn Zeusa i śmiertelniczki Alkmeny. Słynął ze swojej nadzwyczajnej siły. Po śmierci był czczony jako bóg.
Hestia
Hestia
patronka ogniska domowego, córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa. Utożsamiana z rzymską boginią Westą.
Homer
Homer
żyjący prawdopodobnie w VIII w. p.n.e., najsłynniejszy i najważniejszy grecki poeta, autor poematów epickich „Iliady” i „Odysei”. Był niezwykle ceniony już w starożytności, uznawany za „wychowawcę Greków”, przypisywano mu również autorstwo licznych innych eposów i hymnów. Pochodzenie i twórczość Homera już w starożytności bywały przedmiotem sporu, który ponownie rozgorzał w czasach nowożytnych (tzw. kwestia homerowa).
Janus
Janus
rzymskie bóstwo staroitalskie, bóg bram, domostw oraz początku. Przedstawiany jako mężczyzna o dwóch twarzach. Poświęcony był mu pierwszy dzień roku oraz pierwszy miesiąc (z języka łacińskiego: Ianuarius). Świątynia Janusa na rzymskim Forum Romanum otwierana była na czas wojny i zamykana, gdy zawierano pokój.
Jazon
Jazon
grecki heros, słynny z wyprawy po złote runo na statku Argo (tak zwana wyprawa Argonautów).
Juliusz Cezar
Juliusz Cezar
100‑44 r. p.n.e. – rzymski polityk, dowódca wojskowy i dyktator. Znany przede wszystkim ze swoich podbojów w Galii i późniejszej wojny domowej z Gnejuszem Pompejuszem, po której przejął pełnię władzy w Rzymie. W wyniku decyzji politycznych Cezara, który ogłosił się dyktatorem na czas nieokreślony, wśród senatorów zawiązał się spisek. W dniu 15 marca 44 r. p.n.e. (idy marcowe) Juliusz Cezar został zamordowany przez obrońców republiki. Do naszych czasów zachowały się dzieła historyczne Cezara, opisujące jego podboje w Galii oraz walkę w czasie wojny domowej.
Kadmos
Kadmos
syn króla Fenicji, brat Europy, założyciel Teb. Według tradycji miał wprowadzić w Grecji alfabet, zaczerpnięty od Fenicjan.
Kekrops
Kekrops
legendarny władca Attyki, sędzia w sporze Ateny i Posejdona o sprawowanie opieki nad krainą i miastem‑państwem (późniejszymi Atenami). Według mitologii był półczłowiekiem‑półwężem.
Kronos
Kronos
tytan, syn Uranosa i Gai. Obalił rządy ojca i zapanował nad światem wraz z małżonką Reą.
Lary
Lary
duchy opiekuńcze, sprawujące opiekę nad domostwem. Ich postacie, w formie małych posągów, umieszczano w rzymskich domach, modlono się do nich i składano ofiary.
Minos
Minos
władca Krety, syn Europy i Zeusa. Jego żona Pazyfae urodziła Minotaura – potwora o ludzkim ciele i głowie byka. Po śmierci Minos był jednym z sędziów w Hadesie.
Odyseusz
Odyseusz
mityczny król Itaki, syn Leartesa i Antiklei, bohater wojny trojańskiej. Czyny Odyseusza zostały opisane przez Homera zarówno w „Iliadzie” jak i „Odysei”.
Oktawian August
Oktawian August
63 r. p.n.e. – 14 r. n.e. - wnuk siostry Juliusza Cezara, wyznaczony przez niego na następcę. Członek drugiego triumwiratu, następnie pierwszy rzymski cesarz. Nosił tytuł princepsa (pierwszego senatora) i zachowywał pozory republiki. Stąd pierwszy okres istnienia cesarstwa rzymskiego nazywamy „pryncypatem”.
Olimp
Olimp
szczyt w północnej Grecji, który według wierzeń Greków miał być siedzibą bogów.
Penaty
Penaty
italskie bóstwa opiekuńcze, początkowo opiekunowie spiżarni. Oddawano im cześć w świątyni Westy.
Perseusz
Perseusz
grecki heros, syn Zeusa i Danae. Słynął między innymi z zabicia Meduzy.
Posejdon
Posejdon
syn Kronosa i Rei, bóg mórz, jezior i rzek, patron żeglarzy i rybaków. Był jednym z bogów olimpijskich. Utożsamiany z rzymskim Neptunem, zazwyczaj przedstawiany z trójzębem.
Radamantys
Radamantys
grecki heros, syn Zeusa i Europy, brat Minosa i Sarpedona. Był jednym z sędziów w Hadesie.
Reja
Reja
córka Uranosa i Gai, bogini płodności, siostra i żona Kronosa.
Romulus
Romulus
VIII w. p.n.e., legendarny założyciel i pierwszy król Rzymu, brat bliźniak Remusa.
Sturęcy
Sturęcy
inaczej Hekatonchejrowie, dzieci Uranosa i Gai. Razem z cyklopami zostali wtrąceni do Tartaru.
Syzyf
Syzyf
założyciel i władca Efyry, późniejszego Koryntu. Dopuszczony do uczt na Olimpie, miał następnie zdradzać ludziom tajemnice bogów. Po śmierci wybłagał u Hadesa zgodę na powrót do świata żywych na krótki czas. Po wielu latach ukrywania się przed bogami na ziemi, sprowadzony ponownie do Hadesu przez Hermesa. Za swoje przewiny został skazany na wieczną pracę, polegającą na wtaczaniu pod górę wielkiego głazu.
Tages
Tages
etruskie bóstwo, wyobrażone jako dziecko z głową starca, bóg mądrości, posiadający dar prorokowania.
Tartar
Tartar
najniższa i najmroczniejsza część świata zmarłych. Przebywały tam dusze skazane na wieczne męki. Uranos strącił do Tartaru sturękich oraz cyklopów.
Terminus
Terminus
rzymski bóg, patron granic państwowych i prywatnych. Jego kult mógł sięgać samych początków miasta Rzym i wywodzić się z dawnych wierzeń italskich.
Tezeusz
Tezeusz
mityczny heros ateński, królewicz. Mitologia przypisuje mu liczne bohaterskie czyny, wśród których najbardziej znane jest zabicie Minotaura w labiryncie na Krecie. Obok Heraklesa był jednym z największych greckich herosów. Ateńczycy czcili Tezeusza jako bohatera miasta, który zjednoczył Attykę i uwolnił miasto od zależności od Krety.
Tytani
Tytani
dzieci Uranosa i Gai, które stanęły do walki przeciw ojcu. Następnie tytani walczyli po obu stronach sporu Zeusa z Kronosem (tzw. tytanomachia). Popierający Kronosa tytani po przegranej walce zostali strąceni do Tartaru.
Uranos
Uranos
pierwsze bóstwo, które wraz z żoną Gają wyłoniło się z Chaosu. Ojciec tytanów, cyklopów i sturękich. Obalony następnie przez syna, tytana Kronosa.
Zeus
Zeus
najważniejszy bóg greckiego panteonu, ojciec bogów, syn Kronosa i Rei, królował na Olimpie. Jego żoną była Hera. Utożsamiany z rzymskim Jowiszem.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
Winniczuk L., Słownik kultury antycznej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989.
Notatki ucznia
R97sIp6zZbWGD
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Galeria
Ros6WFxfxSiM9
Na obrazie zaprezentowana została scena biesiady przy bogato zastawionym stole. Na pierwszym planie ukazana jest naga jasnowłosa kobieta; o jej kolana wsparty jest mały chłopiec ze skrzydełkami. Tuż za kobietą stoi mężczyzna w brązowo złotych szatach trzymający w prawej ręce dzidę, na tułów założoną ma zbroję, a na głowie ma hełm. Na wprost siedzą kobiety wraz z mężczyznami, niektórzy z nich są półnadzy i dyskutują o czymś z ożywieniem. Jeden z mężczyzn dzierży w prawej dłoni złote jabłko. Nad rozmówcami unosi się mężczyzna w jasnej, zwiewnej szacie, który posiada skrzydła i ma wyciągniętą przed siebie lewą rękę.
Jacob Jordaens, „Ślub Tetydy i Peleusa – Złote jabłko niezgody”, 1633 r., Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Jacob Jordaens, Ślub Tetydy i Peleusa – Złote jabłko niezgody, Olej na płótnie, Muzeum Prado, Madryt, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Golden_Apple_of_Discord_by_Jacob_Jordaens.jpg [dostęp 20.09.2022], domena publiczna.
R19RZTqKuOOQF
Obraz przedstawia na tle ciemnoniebieskiego rozgwieżdżonego nieba nagiego, dobrze zbudowanego mężczyznę o długich kręconych włosach oraz brodzie. Ma rozpostarte ręce, a nad jego głową widnieje jasna gwiazda. W tle znajduje się postać nagiego mężczyzny o kręconych włosach oraz brodzie, trzymającego na ramieniu wielką wazę. Kolejną osobą jest naga kobieta przytulająca dużego kozła, dalej nagi mężczyzna ze skrzydłami, trzymający w rękach napięty łuk, a tuż obok niego po lewej stronie jest skorpion. Wymienione postaci symbolizują znaki zodiaku, poniżej znajdują się także byk, bliźnięta, rak, lew, waga oraz ryby. Przed mężczyzną, który stanowi główny element obrazu znajduje się kilkanaście nagich osób kobiet oraz mężczyzn trzymających się za ręce. Sprawiają wrażenie pogrążonych w tańcu.
Karl Friedrich Schinkel, „Uranos i taniec gwiazd”, 1834 r., Muzeum Architektury Uniwersytetu Technicznego, Berlin, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Karl Friedrich Schinkel, Uranos i taniec gwiazd, malarstwo, Muzeum Architektury Uniwersytetu Technicznego, Berlin, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Karl_Friedrich_Schinkel_-_Uranus_and_the_Dance_of_the_Stars.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RCgVUbTXzXJrN
Na obrazie zaprezentowana została scena rozgrywająca się wśród klifów. Między skałami znajdują się nadzy, umięśnieni mężczyźni w różnym wieku, którzy podają sobie z rąk do rąk duże kamienie. Nad nimi na chmurze siedzi mężczyzna. Ma on siwe włosy oraz brodę. Wskazuje na jednego z mężczyzn. Towarzyszą mu nadzy ludzie, kobiety oraz mężczyźni. Część z nich przygląda się z góry wykonywanej pracy, a część prowadzi dyskusje.
Cesare Rossetti, „Walka bogów z gigantami”, XVII w., kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Cesare Rossetti, Walka bogów z gigantami, olej na desce, kolekcja prywatna, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Battle_of_the_Gods_and_Giants_-_Cesare_Rossetti.jpg?uselang=pl [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RzGZpjix8XTsJ
Obraz przedstawia umięśnionego mężczyznę o ciemnych kręconych włosach, który walczy z rosłym lwem. Chwycił go w mocny uścisk tuż przy szyi. W tle znajdują się skały, a między nimi pień uschniętego drzewa. Niebo jest wyjątkowo ciemne, ponieważ przysłoniły je chmury deszczowe.
Francisco de Zurbarán, „Herkules walczący z lwem nemejskim”, 1634 r., Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Francisco de Zurbarán, Herkules walczący z lwem nemejskim, Olej na płótnie, Muzeum Prado, Madryt, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:H%C3%A9rcules_lucha_con_el_le%C3%B3n_de_Nemea,_por_Zurbar%C3%A1n.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RrXvjXHRF4pQY
Na ilustracji znajduje się starożytna waza. Na jej jasnym tle zostały namalowane postaci. Jedną z nich jest nagi, dobrze zbudowany mężczyzna z brodą, pomalowany na czarno, w rękach trzyma duży kamień. Za nim stoi kobieta w szatach o kolorach czerwonym oraz czarnym, jej głowa jest zakryta chustą; ma uniesioną ku swej twarzy lewą rękę.
Bibi Saint‑Pol (fotograf), Syzyf przedstawiony na greckiej amforze, VI w. p.n.e., Muzeum Antyczne, Monachium, Niemcy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Bibi Saint-Pol, Syzyf przedstawiony na greckiej amforze, malarstwo czarnofigurowe, Muzeum Antyczne, Monachium, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Nekyia_Staatliche_Antikensammlungen_1494_n2.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY 3.0.
R9LKNQzPW8GSw
Na zdjęciu przedstawiona została rzeźba w jasnym kolorze, ukazująca dwóch mężczyzn o kręconych włosach oraz brodach. Mężczyźni stoją do siebie plecami; wydaje się że są ze sobą scaleni. Tuż pod szyjami widnieją cyfry 2899.
Leon Reed (fot.), Popiersie Boga Janusa, czas powstania dzieła nieznany, Muzea Watykańskie, Watykan, Włochy, flickr.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Leon Reed, Popiersie Boga Janusa, popiersie, marmur, Muzea Watykańskie, Watykan, dostępny w internecie: https://www.flickr.com/photos/leonandloisphotos/7556468646 [dostęp 21.09.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RIfdlmglxxqnN
Na obrazie zaprezentowana została następująca scena: mężczyzna ubrany w hełm trzyma na rękach innego mężczyznę w starszym wieku, ucieka z budynku w popłochu. Towarzyszą im dwie osoby. Jedną z nich jest młoda kobieta odziana w luźne czerwone szaty. Z lewej strony biegnie młody chłopiec ubrany w czerwono białe szaty.
Federico Barocci, „Eneasz uciekający z płonącej Troi”, 1598 r., Galeria Borghese, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Federico Barocci, Eneasz uciekający z płonącej Troi, Olej na płótnie, Galeria Borghese, Rzym, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RJKfVQWyyZItY
Na wykonanym zdjęciu w parku w słoneczny, prawie bezchmurny dzień ukazana została rzeźba w białym kolorze. Przedstawia ona umięśnionego, nagiego mężczyznę. Jego pachwinę i podbrzusze osłania fragment szaty. Postać jest w pozycji siedzącej, a głowę którą zdobi hełm z pióropuszem ma lekko odchyloną do tyłu.
Ernst Herter, „Posąg Achillesa”, 1884 r., Achilleion, Korfu, Grecja, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: Ernst Herter, Posąg Achillesa, fotografia, Achilleion, Korfu, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Detail_of_Achilles_thniskon.JPG [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY 3.0.
R1FEtMLM4HCcS
W centrum obrazu zaprezentowana została naga kobieta stojąca w ogromnych rozmiarów pokarbowanej muszli. Zakrywa ona dolną część brzucha długimi miedzianymi włosami rozwianymi przez wiatr, prawą rękę trzyma tuż przy obojczyku. Z jej prawej strony stoi kobieta ubrana w jasną suknię. W dłoniach trzyma różowy płaszcz, którym stara się osłonić nagą boginię. W lewym górnym rogu obrazu unosi się nad wodą para młodych ludzi połączonych ze sobą w uścisku. Mają skrzydła; ich ciała osłonięte są częściowo błękitnymi szatami. W tle znajduje się lekko pofalowana woda oraz drzewa o wąskich pniach.
Sandro Botticelli, „Narodziny Wenus”, pomiędzy 1484 a 1486 r., Galeria Uffizi, Florencja, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Sandro Botticelli, Narodziny Wenus, Olej na płótnie, Galeria Uffizi, Florencja, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sandro_Botticelli_-_La_nascita_di_Venere_-_Google_Art_Project_-_edited.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RrD6f1QDOq3NY
Na zdjęciu zaprezentowana została rzeźba w białym kolorze, która przedstawia młodego, nagiego mężczyznę o kręconych, podpierającego się o drzewo po którym wspina się jaszczurka. Prawą rękę ma zgiętą w łokciu, lewą opiera o drzewo. Głowę kieruje w stronę jaszczurki.
Praksyteles, Marie‑Lan Nguyen (fotograf), „Apollo Sauroktonos”, I w., Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY 2.5
Źródło: Praksyteles, Marie-Lan Nguyen, Apollo Sauroktonos, rzeźba, marmur, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Apollo_Sauroktonos_Louvre_Ma441_n06.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY 2.5.
RSSFNy27m9Mon
Na zdjęciu zaprezentowana została rzeźba w białym kolorze. Przedstawia ona nagiego, dobrze zbudowanego, młodego mężczyznę. Jego głowę zdobi hełm z pióropuszem. W lewej dłoni trzyma tarczę. Niektóre elementy ciała takie jak nos, czy palce zostały odłamane z biegiem czasu.
Jastrow (fot.), „Posąg Aresa”, rzymska kopia greckiego oryginału, data wykonania kopii nieznana, Willa Cesarza Hadriana, Tivoli, wikimedia.org, CC BY‑SA 3.0
Źródło: Jastrow, Posąg Aresa, rzymska kopia greckiego oryginału, odlew gipsowy, Willa Cesarza Hadriana, Tivoli, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ares_Canope_Villa_Adriana_b.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY-SA 3.0.
RcRO1kjTfTYn2
Na zdjęciu zaprezentowana została rzeźba w białym kolorze. Przedstawia ona kobietę o kręconych, upiętych włosach. Na plecy ma zarzucony kołczan, z którego wyciąga strzałę. Odziana jest w krótkie luźne szaty. U jej lewego boku znajduje się łania. Bogini trzyma ją za rogi.
Leochares, Commonists (fotograf), „Artemida, bogini łowiecka”, rzymska kopia greckiego oryginału z I lub II wieku, 325 r. p.n.e. (rok wykonania oryginału), Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Leochares, Commonists, „Artemida, bogini łowiecka”, rzymska kopia greckiego oryginału z I lub II wieku, rzeźba, marmur, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Diana_of_Versailles.jpg [dostęp 21.09.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
R17I4DDkXVghN
Na obrazie zaprezentowana została scena, przedstawiająca młodego mężczyznę odzianego w krótkie szaty o kolorze fioletowym. Lewą rękę opiera na ramieniu stojącego obok młodego chłopca, który przysłania ręką oczy. Mężczyznę obserwuje unosząca się nad ziemią kobieta osłonięta przezroczystą tiulową szatą. Z tyłu znajdują się dwaj żołnierze trzymający tarcze oraz dzidy. Przy nodze mężczyzny klęczy człowiek w zółto‑złotej szacie. Nacina on jego udo starając się usunąć grot strzały.
Michael Lahanis (fotograf), Iapyx usuwający grot strzały z uda Eneasza, I w., Narodowe Muzeum Archeologiczne, Neapol, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Michael Lahanis, Iapyx usuwający grot strzały z uda Eneasza, mozaika, Narodowe Muzeum Archeologiczne, Neapol, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Iapyx_removing_arrowhead_from_Aeneas.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RwgvY6Dl2GzZ2
Na zdjęciu zaprezentowany został fragment rzeźby w białym kolorze. Jest to kobieta w hełmie. Ma długie włosy, które wystają spod hełmu. Jej ramiona i klatkę piersiową przykrywa zbroja. Kobieta ma dość długi nos, wyraźnie zarysowane oczy i drobne usta. Posąg znajduje się w pomieszczeniu o żółtych ścianach.
Marie‑Lan Nguyen, „Atena trzymająca węża Erichtoniosa w koszyku”, rzymska kopia z greckiego oryginału, pomiędzy I a II w., Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Marie-Lan Nguyen, Atena trzymająca węża Erichtoniosa w koszyku, rzeźba, marmur, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Athena_ciste.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RlM2mxARUWqD3
Ilustracja przedstawia popiersie młodej kobiety o kręconych, upiętych włosach, której ciało oraz głowę zdobią luźno opadające szaty. Całość prezentuje się na tle białej ściany.
Jastrow (fot.), „Popiersie Demeter”, rzymska kopia z greckiego oryginału, IV w. p.n.e. (data powstania oryginału), Narodowe Muzeum Rzymskie, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Jastrow, Popiersie Demeter, popiersie, marmur, Narodowe Muzeum Rzymskie, Rzym, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Demeter_Altemps_Inv8596.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
RIfdlmglxxqnN
Na obrazie zaprezentowana została następująca scena: mężczyzna ubrany w hełm trzyma na rękach innego mężczyznę w starszym wieku, ucieka z budynku w popłochu. Towarzyszą im dwie osoby. Jedną z nich jest młoda kobieta odziana w luźne czerwone szaty. Z lewej strony biegnie młody chłopiec ubrany w czerwono białe szaty.
Federico Barocci, „Eneasz uciekający z płonącej Troi”, 1598 r., Galeria Borghese, Rzym, Włochy, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Federico Barocci, Eneasz uciekający z płonącej Troi, Olej na płótnie, Galeria Borghese, Rzym, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aeneas%27_Flight_from_Troy_by_Federico_Barocci.jpg [dostęp 21.09.2022], domena publiczna.
Bibliografia
Graves R., Mity greckie, tłum. H. Krzeczkowski, Vis‑à-vis, Kraków 2012.
Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, tłum. M. Bronarska, Ossolineum, Wrocław 1987.
Parandowski J., Mitologia, Wydawnictwo Puls, Londyn 1992.
Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
Winniczuk L., Słownik kultury antycznej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989.