Młody człowiek świadomym odbiorcą mediów
Tekst 1Hollande [czyt.: huland] [prezydent Francji] chciał wymienić rząd już w grudniu, ale premier Jean‑Marc Ayrault [czyt.: żan mark ero], pozbawiony wszelkiej inicjatywy i równie nielubiany co prezydent, w ostatniej chwili uratował głowę, proponując reformę podatków. Teraz już nic nie mogło go ocalić. Hollande [czyt.: huland] od dawna znajduje się na równi pochyłej: notowania ciągle spadają, podobnie jak co miesiąc zmniejsza się liczba Francuzów, którzy mają jakąś pracę. Gospodarka od dwóch lat stoi w miejscu.
Źródło: dostępny w internecie: http://swiat.newsweek.pl/francois-hollande-francja-niskie-notowania-prezydenta-newsweek-pl,artykuly,283484,1.html [dostęp 5.06.2020].
Tekst 2To historia zjazdu gnieźnieńskiego jako gry politycznej między kancelariami Ottona III i Bolesława Chrobrego – mówiła Elżbieta Cherezińska o swojej „Grze w kości”.
Pisarka opowiadała, że inspiracją do stworzenia cyklu książek o dynastii Piastów była wizyta prezydenta USA w Polsce. – Cała Polska stanęła. Zajmowano się głównie zabezpieczaniem terenu, by ów wielki prezydent mógł u nas bezpiecznie wylądować. Któregoś wieczoru zaczęłam się zastanawiać, jak to było w roku 1000, kiedy Otton III przyjechał do Gniezna. Czy wtedy też Polska stanęła? – wspominała.Źródło: dostępny w internecie: http://www.polskieradio.pl/8/4251/Artykul/1443376,Gniezno-w-1000-r-Otton-III-jak-prezydent-USA [dostęp 5.06.2020].
Tekst 3W czwartek Andrzej Duda został zaprzysiężony na urząd prezydenta RP. W dniu swojej inauguracji wygłosił trzy ważne przemówienia - w Sejmie, na placu Piłsudskiego oraz przed Pałacem Prezydenckim. Oto najważniejsze punkty jego przemówień.
(...) Polska chce wzmocnienia gwarancji od NATO
Podczas swojego wystąpienia w Sejmie Andrzej Duda podkreślał, że Polska potrzebuje większych gwarancji ze strony NATO. Jak dodał, potrzebuje tego nie tylko nasz kraj, ale też cała Europa Środkowo‑Wschodnia.Źródło: dostępny w internecie: http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/inauguracja-prezydentury-andrzeja-dudy,566644.html).
Po przeczytaniu przytoczonych tekstów publicystycznych wykonajcie zadanie, pracując w parach.
Wskażcie w tekstach informacje/ fakty oraz oceny i komentarze.
Zastanówcie się, czemu służą oceny i komentarze zamieszczane w tekstach publicystycznych.
Młody człowiek świadomym odbiorcą mediów
wskazać różnorodne potrzeby człowieka;
przedstawić podstawowe wolności i prawa człowieka;
wymienić wartości i zasady państwa demokratycznego.
przedstawiać różne środki masowej komunikacji;
charakteryzować metody oddziaływania mediów na społeczeństwo;
odróżniać informacje od komentarzy i ocen w materiałach publicystycznych.
Pojęcie i rodzaje mediów
Informacje o przeszłych i teraźniejszych wydarzeniach są naturalnym elementem świadomości każdego człowieka. Łączą nas z otoczeniem, umożliwiają poznanie i zrozumienie rzeczywistości, innych ludzi oraz siebie samego. Wytwarzanie, przekształcanie i przekazywanie informacji między ludźmi, grupami społecznymi i organizacjami nazywamy komunikacją społeczną. W procesie tym budowana jest wiedza, kształtowane są wartości i wzory zachowań oraz wyrażane emocje. Jednym z podstawowych instrumentów komunikacji społecznej są media masowe (mass media, środki masowego przekazu, środki masowej komunikacji).
Do podstawowych środków masowego przekazu należą: telewizja, radio, Internet i prasa. Publikatorami będącymi środkami społecznego komunikowania się w szerszym znaczeniu są również: kino, książki, filmy, gry, obrazy, plakaty, ulotki, blogi, portale edukacyjne czy też inter‑kanały.
Wykonajcie zadanie, pracując w kilkuosobowych grupach.
Wypiszcie środki masowej komunikacji, z których korzystacie.
Czy wiecie, z których podanych przez was środków masowej komunikacji nie korzystali wasi dziadkowie, będąc w waszym wieku? Sprawdźcie, ile czasu potrzebujecie na zdobycie tych informacji.
Rozwój technik przekazywania informacji
Wynalezienie ruchomej czcionki drukarskiej przez Jana Gutenberga przyczyniło się
do upowszechnienia książek i przyspieszenia procesu przekazywania informacji.
Druk umożliwił rozwój prasy.
Już w drugiej połowie XIX wieku Thomas Edison [czyt.: tomas edison] skonstruował urządzenie do zapisywania i odtwarzania dźwięku. W 1901 r. urządzenie zwane telegrafem bez drutu umożliwiło przesłanie sygnału radiowego przez Atlantyk. W latach 30. XX wieku radio miało już masowych odbiorców w Stanach Zjednoczonych i Europie.
Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej w Stanach Zjednoczonych rozpoczęła pracę pierwsza stacja telewizyjna. W Polsce po raz pierwszy program telewizyjny wyemitowano w 1952 r. Współcześnie telewizja satelitarna umożliwia przekazywanie informacji do każdego miejsca na ziemi.
W 1969 r. amerykańska agencja rządowa ARPA stworzyła sieć komputerową ARPANet. Już w 1970 r. wysłano pierwszą pocztę elektroniczną między niezależnymi komputerami. Dwa lata później powstał symbol poczty elektronicznej @.
Wykonajcie zadania, pracując w kilkuosobowych grupach.
Przypomnijcie sobie piramidę potrzeb człowieka opracowaną przez Abrahama Maslowa.potrzeb człowieka opracowaną przez Abrahama Maslowa. Zastanówcie się, w jakim zakresie media masowe ułatwiają, a w jakim utrudniają zaspokajanie przedstawionych potrzeb. Odwołajcie się do przykładów z waszego życia.
Zastanówcie się, w jakim stopniu współczesne mass media kreują zachowania społeczne i potrzeby człowieka. Odwołajcie się do przykładów z waszego życia.
Zastanówcie się, co byście stracili, a co zyskali, gdyby przyszło wam żyć w społeczeństwie pozbawionym dostępu do środków masowego przekazu.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1WFWkK7rINbS
Film dotyczący dawnych form komunikacji.
Funkcje mediów
W XX wieku systematycznie zwiększało się oddziaływanie mediów na społeczeństwo, elity polityczne, państwo. Współczesne media nie tylko kształtują opinię publiczną,
ale w znaczący sposób wpływają na decyzje podejmowane przez władze. Siła środków masowej komunikacji stała się tak duża, że zaczęto je określać czwartą władzą.
poglądy obywateli dotyczące kwestii politycznych i społecznych, wyrażane w formie ocen i sądów
Czwarta władza
Media odgrywają istotną rolę w kampaniach wyborczych. Są narzędziem kreowania wizerunku polityków i upowszechniania programów wyborczych.
W 2008 i 2012 r. wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych wygrał Barack Obama. Ogromną rolę w obu kampaniach wyborczych odgrywał internet. W mediach społecznościowych (Twitter, Facebook, YouTube) wyraźnie przeważała aktywność zwolenników Baracka Obamy.
Media pełnią też funkcję kontrolującą, przyczyniają się do ujawnienia patologicznych działań władzy, np. korupcji czy nepotyzmu. W rezultacie mogą doprowadzić do dyskredytacji polityka, upadku rządu, skrócenia kadencji parlamentu, a w konsekwencji wcześniejszych wyborów.
Afera Watergate [czyt.: łotergejt]
O sile mediów przekonał się Richard Nixon [czyt.: riczard nikson], prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1972–1974. Dziennikarze gazety „Washington Post” [czyt.: łoszington poust] opublikowali informacje o nielegalnych działaniach współpracowników prezydenta. Kampania informacyjna w mediach przyczyniła się do powołania senackiej komisji mającej wyjaśnić sprawę. Zebrane dowody pozwoliły przygotować wniosek dotyczący rozpoczęcia procedury odwołania urzędującego prezydenta. Pod wpływem tych wydarzeń Nixon zdecydował się zrezygnować z prezydentury.
Media potrafią zmobilizować ludzi do podjęcia masowych protestów przeciwko działaniom elit politycznych. Przez kształtowanie opinii publicznej media mogą przyczynić się do powstania, wzrostu, osłabienia bądź rozwiązania konfliktów politycznych i społecznych.
Internet odegrał ważną rolę w krajach arabskich podczas buntów społecznych, zwanych Arabską Wiosną. Rewolucja rozpoczęła się w Tunezji w 2010 r. Młodzi demonstranci wykorzystali portale społecznościowe, takie jak Facebook czy Twitter, do zwoływania antyreżimowych protestów.
Praktyczne funkcjonowanie mediów
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.WOLNOŚCI I PRAWA OSOBISTE
Art. 54.1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji.
Źródło: Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku.
Przygotujcie konferencję prasową, w której wezmą udział członkowie rady samorządu uczniowskiego. Każdy z was wystąpi w roli reportera gazetki szkolnej.
Zastanów się:
jakie działania samorządu uczniowskiego były najistotniejsze dla waszej społeczności szkolnej;
jakie ważne dla społeczności szkolnej kwestie nie zostały podjęte / rozwiązane przez samorząd uczniowski.
Wybierz jeden problem (zagadnienie) i przygotuj co najmniej dwa pytania, które skierujesz do członków rady samorządu uczniowskiego, służące jego wyjaśnieniu.
Przeprowadźcie w klasie spotkanie z członkami rady samorządu uczniowskiego.
Pamiętajcie, aby:
poinformować zaproszonych gości o celu waszych działań i formie spotkania;
wyznaczyć osobę, która poprowadzi spotkanie.
Przygotuj notatkę do gazetki szkolnej informującą o przebiegu spotkania.
Notatka nie powinna zawierać więcej niż 60 słów. Przestrzegaj następujących zasad:
Przekazuj informacje zgodnie z prawdą, bez zniekształceń.
Bądź obiektywny. Przedstawiaj różne punkty widzenia.
Pamiętaj, że masz prawo do prezentowania własnych ocen, komentarzy i poglądów, ale wyraźnie oddzielaj je od podawanych faktów.
Bądź niezależny, nie poddawaj się naciskom i wpływom.
Szanuj swoich odbiorców i tych, o których piszesz.
Pamiętaj, to ty odpowiadasz za treść i formę przekazu!
Media współczesne
Współczesny człowiek korzysta z różnego rodzaju mediów, posługujących się innym językiem komunikacji (tekst, dźwięk, obraz). Każde medium spełnia inne oczekiwania.
Zastanów się, w jakim celu korzystasz z:
czasopism,
radia,
telewizji,
internetu.
Zastanów się, które z podanych mediów umożliwiają ci aktywny udział w tworzeniu i odbiorze informacji. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do własnych doświadczeń.
Przygotuj plakat promujący wśród rówieśników twoją ulubioną stację, portal lub czasopismo.
Skuteczność oddziaływań mediów wiąże się z umiejętnym stosowaniem metod perswazji i manipulacji. Pamiętaj, że komunikaty tworzone z intencją oddziaływania na innych ludzi wykorzystują bodźce emocjonalne zarówno pozytywne, jak i negatywne. Bodźce pozytywne związane są z cenionymi przez ludzi wartościami, takimi jak: przyjaźń, patriotyzm, niepodległość, wolność, sprawiedliwość, godność, dobro, solidarność, wiara, moralność.
Bodźce negatywne wiążą się przede wszystkim z poczuciem niepewności jutra, zagrożeniem dostępu do cenionych dóbr, lękiem i strachem przed konsekwencjami własnej aktywności i działań innych, obawą przed przemocą, ubóstwem.
Wykonajcie zadanie, pracując w kilkuosobowych grupach.
Przypomnijcie sobie analizowane plakaty polityczne i wymieńcie zastosowane w nich pozytywne i negatywne komunikaty.
Zastanówcie się, co to znaczy być świadomym odbiorcą mediów.
Zaproponujcie listę pytań, które pomogą wam określić wartość i wiarygodność informacji dostępnych w mediach.
Podsumowanie
Współczesne media masowe realizują wiele ważnych dla państwa i społeczeństwa zadań. Kształtują świadomość i zachowania ludzi, rozpowszechniają informacje o różnorakich zjawiskach i procesach, formułują ich oceny, nakłaniają ludzi do odpowiedniego postępowania. Media nie tylko opisują i kontrolują, ale również kształtują współczesne zjawiska polityczne, dlatego przez wielu określane są mianem czwartej władzy. Media wywierają ogromny i nie zawsze pozytywny wpływ na nasze zachowania czy postrzeganie rzeczywistości. Tylko świadomy odbiorca mediów potrafi oprzeć się manipulacji i nie zagubić w gąszczu informacji. Aby stać się świadomym odbiorcą mediów, należy mieć podstawową wiedzę na temat stosowanych przez nie form komunikacji, umieć wybrać wiarygodne i wartościowe przekazy, krytycznie podchodzić do zawartych w nich treści.
Podzielcie się na grupy dwuosobowe. Każdy z was ma za zadanie poszukać informacji na temat określony przez drugą osobę z pary. Czy uzyskane informacje różnią się w zależności od medium, w którym są zawarte?
Podziel podane wypowiedzi na takie, które podają fakty i te, które wyrażają opinie.
Przeczytaj tekst i zaznacz słowa (przymiotniki i przysłówki), które wyraźnie wskazują na ocenę postępowania Stefana, ujawnioną przez autora w opisie wydarzeń.
zielony
Stefan, przewodniczący Samorządu Szkolnego, szczerze żałował podjętych działań. Nikt nie mógł przewidzieć, że organizacja Dnia Wagarowicza w miejskiej bibliotece będzie miała takie konsekwencje. Chaos, jaki tam zapanował po wtargnięciu kilkudziesięciu osób, sprawił, że wezwano straż miejską. Stefan dzielnie wziął odpowiedzialność na siebie, ale i tak zostało wezwane liczne grono rodziców do odebrania swoich dzieci z miejsca wydarzeń. Najbardziej niesprawiedliwa jest reakcja grona pedagogicznego, które postanowiło Stefanowi obniżyć ocenę z zachowania, choć tak godnie zachowywał się w obliczu niepowodzeń!
Jak nazywamy przekonywanie odbiorców do przyjęcia pewnych treści za pomocą rzeczowych, obiektywnych i logicznych argumentów?
- pertraktacja
- manipulacja
- perswazja
- mediacja