Mnożenie liczb sposobem pisemnym przez liczby wielocyfrowe

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

1. Uczeń zna pojęcie iloczynu i czynników.

2. Uczeń zna algorytm mnożenia sposobem pisemnym przez liczby wielocyfrowe.

b) Umiejętności

1. Uczeń potrafi mnożyć liczby sposobem pisemnym przez liczby wielocyfrowe.

2. Uczeń potrafi powiększać liczby *n-*krotnie.

3. Uczeń rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem działań mnożenia pisemnego przez liczby wielocyfrowe.

b) Postawy

Uczeń współpracuje w grupie.

2. Metoda i forma pracy

Metody

metoda czynnościowa

Formy

• praca z całą klasą

• praca w grupach dwuosobowych

• praca indywidualna

3. Środki dydaktyczne

• plakietki z cyframi

• kartki z działaniami

• bilet do kina

• metka z ceną ubrania

• karteczki z „plusami”

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

N – nauczyciel, U – uczniowie

N – Pyta, ilucyfrowe liczby uczniowie znają, co oznaczają cyfry w poszczególnych rzędach, w jaki sposób łączymy je w grupy.

U – Wypowiadają się, podają przykłady.

N – Informuje, że celem lekcji będzie mnożenie liczb naturalnych przez liczby wielocyfrowe.

U – Zapisują temat „Mnożenie liczb sposobem pisemnym przez liczby wielocyfrowe”.

b) Faza realizacyjna

N – Przypina do korkowej tablicy nagłówek tabeli z grupami jedności i tysięcy. Poleca przypiąć pod nią dwie liczby dwucyfrowe i wyjaśnić zasadę mnożenia przez liczby dwucyfrowe.

U – Mnożą przez cyfrę jedności, mnożą przez cyfrę dziesiątek, wyjaśniają przekroczenie kolejnych progów dziesiątkowych, przypinają odpowiednie cyfry w rzędach, dodają iloczyny cząstkowe.

N – Rozdaje karteczki z trzema przykładami na mnożenie przez liczby dwucyfrowe (załącznik 1).

U – Wykonują działania. Przed rozpoczęciem mnożenia przez cyfrę setek malują kolorowy kwadracik pod cyfrą jedności iloczynu cząstkowego, konsultują wyniki, wklejają kartki do zeszytu.

374

• 25

1870

+ 748

9350

N – Pokazuje bilet do kina, poleca odczytać jego cenę (12 zł), prosi o obliczenie kosztu zakupu biletów dla całej klasy.

U – Samodzielnie zapisują działanie, wykonują obliczenia, konsultują wynik.

N – Zwraca uwagę na staranny zapis cyfr w odpowiednich rzędach. Rozdaje uczniom ulotki reklamujące stoliki komputerowe, poleca obliczyć koszt zakupu nowych stolików do szkolnej sali komputerowej.

U – Odczytują cenę 345 zł , wykonują mnożenie przez liczbę dwucyfrową, konsultują wynik.

N – Poleca odczytać metkę kurtki z ceną 239 zł i obliczyć wartość 105 takich kurtek w markecie.

U – Podpisują liczby. Przy obliczaniu zwracają uwagę, że cyfrą dziesiątek w liczbie 105 jest zero i przy mnożeniu zapisują trzy zera.

N – Prezentuje rozwiązanie tego przykładu na planszy. Wyjaśnia, że można pominąć zera i od mnożenia przez cyfrę jedności przejść od razu do mnożenia prze cyfrę setek.

U – Wykonują przykład po raz drugi z pominięciem zer iloczynu cząstkowego, malują dwa kolorowe kwadraciki w iloczynach cząstkowych.

N – Rozdaje kartki z dwoma podobnymi do poprzedniego przykładami. Poleca wykonać je samodzielnie i do jednego spróbować ułożyć treść zadania.

U – Konsultują sposób zapisania iloczynów cząstkowych i wynik. Oceniają, czyje zadanie było najciekawsze.

c) Faza podsumowująca

N – Pokazuje planszę z działaniem mnożenia pisemnego z brakującymi cyframi (zad. 1.10 f ze str. 4 [w:] Stanisław Durydiwka Zbiór zadań dla Asa).

U – Analizują i zapisują brakujące cyfry.

N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby uczniowie, którzy umieją mnożyć przez liczby dwu- i trzycyfrowe, i będą umieli samodzielnie odrobić pracę domową, przypięli karteczki ze swoimi imionami na korkowej tablicy.

5. Bibliografia

Durydiwka S., Zbiór zadań dla Asa. Materiały pomocnicze dla uczniów uzdolnionych matematycznie. Klasa 4, Oficyna Wydawniczo‑Poligraficzna ADAM, Warszawa 2004.

Lewicka H., Rosłon E., Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Załącznik 1

56 ∙ 8 = 64 ∙ 7 = 79 ∙ 6 =

b) Karta pracy dla ucznia pracującego w szybkim tempie

Zadanie 1.10 ze str. 4 ze zbioru Stanisława Durydiwki Zbiór zadań dla Asa.

c) Zadanie domowe

Zadania 2, 3, 4 str. 111 oraz 16 str. 112.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz lekcji matematyki „Mnożenie liczb sposobem pisemnym przez liczby wielocyfrowe” z działu „Rozszerzenie zakresu liczbowego” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.

Nauczyciel zachęca uczniów do przeczytania i przerobienia przykładów z matematycznej czytanki do tematu „Mnożenie liczb przez liczby wielocyfrowe”.

W trakcie lekcji stosujemy ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”. Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.