Moc pieśni

Mapa interaktywna pt. „Działania Legionów Polskich we Włoszech”

Mapa przedstawia Działania Legionów Polskich we Włoszech.

Zakres mapy obejmuje fragment obszaru Europy, Afryki oraz Ameryki.

Po lewej stronie mapy znajduje się Ameryka; w lewym dolnym rogu mapy zaznaczono wyspę Santo Domingo należącą do Cesarstwa Francuskiego.

Na dole po prawej stronie mapy znajduje się Afryka z oznaczonym fragmentem terytorium Imperium Osmańskiego.

Górna część mapy przedstawia Europę, w której oznaczone zostały państwa: od zachodniej strony:

• Królestwo Hiszpanii z zaznaczoną miejscowością Somosierra i Saragossa,

• Cesarstwo Francuskie,

• Związek Reński z zaznaczoną miejscowością Drezno.

W części północnej Europy:

• Królestwo Pruskie z oznaczoną miejscowością Gdańsk oraz Będomin (oznaczonym żółtym okręgiem),

• Księstwo Warszawskie.

Poniżej:

• Cesarstwo Austriackie z oznaczoną miejscowością Wagram,

• Imperium Osmańskie.

Po wschodniej stronie Europy: Cesarstwo Rosyjskie z oznaczoną miejscowością Moskwa, Studzianki oraz Borodino.

Na południu Europy znajduje się półwysep; w jego południowej części znajduje się Królestwo Neapolu ze stolicą w Neapolu, powyżej Państwo Kościelne ze stolicą w Rzymie i Wielkie Księstwo Toskanii ze stolicą we Florencji.

W zachodnio‑północnej części Królestwa Toskanii znajduje się miasto Livorno. Powyżej zielonym okręgiem oznaczono Reggio nell'Emilia.

Powyżej znajduje się kilka oznaczonych biało‑czerwoną flagą miast, w których formowały się Legiony Polskie: od południa są to:

• Bolonia,

• Ferrara,

• Reggio,

• Mantua,

• Cremona,

• Brescia,

• Mediolan.

Dwoma czerwonymi skrzyżowanymi szablami oznaczono ważniejsze bitwy wojsk napoleońskich z udziałem Polaków. Od północy mapy są to:

• Borodino,

• Studianka (Cesarstwo Rosyjskie),

• Drezno (Związek Reński),

• Wagram (Cesarstwo Austriackie),

• Somosierra i Saragossa (Królestwo Hiszpanii).

Czerwoną strzałką oznaczono wyekspediowanie Legionów Polskich z Włoch na znajdująca się w Ameryce wyspę Santo Domingo w celu stłumienia powstania antyfrancuskiego. Strzałka zaczyna się w mieście Livorno położonym w zachodnio‑północnej części Królestwa Toskanii, prowadzi przez morze Śródziemne, Ocean Atlantydzki, a kończy się na wyspie Santo Domingo.

Na mapie zaznaczono zieloną strzałką udział Legionów Polskich we Włoszech w kampaniach w 1797 roku. Strzałka ma początek w miejscowości Reggio nell'Emilia położonym nieopodal Bolonii i prowadzi na północny zachód do miejscowości Palmanova, a następnie na południowy wschód kolejno do Wenecji i Bolonii.

Na mapie zaznaczono żółta strzałką udział Legionów Polskich we Włoszech w kampaniach w 1798 roku. Strzałka ma początek w miejscowości Bolonia położonej w Państwie Kościelnym i prowadzi na południe Włoch do Neapolu w Królestwie Neapolu, poprzez miasta: San Marino, Pesaro, Rzym, Gaeta.

Na mapie zaznaczono fioletową strzałką udział Legionów Polskich we Włoszech w kampaniach w latach 1798‑1799. Strzałka ma początek w Neapolu położonym w Królestwie Napolu na południu Włoch i prowadzi na północny wschód poprzez miasta Rzym, Florencja, Parma, Genua aż do Nicei znajdującej się w Cesarstwie Francuskim.

Mapa składa się z warstwy bazowej i 3 warstw dodatkowych.

Opis warstwy bazowej:

Mapa przedstawia Działania Legionów Polskich we Włoszech. Zakres mapy obejmuje fragment obszaru Europy, Afryki oraz Ameryki. Po lewej stronie mapy znajduje się Ameryka; w lewym dolnym rogu mapy zaznaczono wyspę Santo Domingo należącą do Cesarstwa Francuskiego. Na dole po prawej stronie mapy znajduje się Afryka z oznaczonym fragmentem terytorium Imperium Osmańskiego. Górna część mapy przedstawia Europę, w której oznaczone zostały państwa: od zachodniej strony:

• Królestwo Hiszpanii z zaznaczoną miejscowością Somosierra i Saragossa,

• Cesarstwo Francuskie,

• Związek Reński z zaznaczoną miejscowością Drezno.

W części północnej Europy:

• Królestwo Pruskie z oznaczoną miejscowością Gdańsk oraz Będomin (oznaczonym żółtym okręgiem),

• Księstwo Warszawskie.

Poniżej:

• Cesarstwo Austriackie z oznaczoną miejscowością Wagram,

• Imperium Osmańskie.

Po wschodniej stronie Europy Cesarstwo Rosyjskie z oznaczoną miejscowością Moskwa, Studzianki oraz Borodino;

Na południu Europy znajduje się półwysep; w jego południowej części znajduje się Królestwo Neapolu ze stolicą w Neapolu, powyżej Państwo Kościelne ze stolicą w Rzymie i Wielkie Księstwo Toskanii ze stolicą we Florencji.

W zachodnio‑północnej części Królestwa Toskanii znajduje się miasto Livorno. Powyżej zielonym okręgiem oznaczono Reggio nell'Emilia. Powyżej znajduje się kilka oznaczonych biało‑czerwoną flagą miast, w których formowały się Legiony Polskie: od południa są to:

• Bolonia,

• Ferrara,

• Reggio,

• Mantua,

• Cremona,

• Brescia,

• Mediolan.

Dwoma czerwonymi skrzyżowanymi szablami oznaczono ważniejsze bitwy wojsk napoleońskich z udziałem Polaków. Od północy mapy są to:

• Borodino, Studzianka (Cesarstwo Rosyjskie),

• Drezno (Związek Reński),

• Wagram (Cesarstwo Austriackie),

• Somosierra i Saragossa (Królestwo Hiszpanii).

Czerwoną strzałką oznaczono wyekspediowanie Legionów Polskich z Włoch na znajdująca się w Ameryce wyspę Santo Domingo w celu stłumienia powstania antyfrancuskiego. Strzałka zaczyna się w mieście Livorno położonym w zachodnio‑północnej części Królestwa Toskanii, prowadzi przez morze Śródziemne, Ocean Atlantydzki, a kończy się na wyspie Santo Domingo.

Na warstwie bazowej znajduje się 8 punktów z dodatkowymi informacjami:

Punkt 1 - Livorno.

W 1801 roku Francja zawarła pokój z Austrią, legioniści byli rozczarowani, ponieważ rozwiały się nadzieje na wyzwolenie Polski. Żołnierze przestali otrzymywać żołd, byli głodni i wycieńczeni, stali się niewygodni. Napoleon postanowił ich wysłać na Santo Domingo (Haiti), celem stłumienia powstania. Mieszkańcy wyspy wyparli Francuzów i wprowadzili własne rządy. Francja wysłała 30 tys. żołnierzy w tym ok 3,5 tysiąca Polaków. Legioniści zostali przewiezieni do portu w Livorno pod zbrojną eskortą francuskiego wojska. Wojsko francuskie skapitulowało w listopadzie 1803 r. W Haiti ogłoszono niepodległość. Do Europy powróciło tylko kilkuset polskich żołnierzy. Taki był koniec polskich legionów.

Punkt 2 - Będomin.

Będomin, to wieś leżąca na Kaszubach w województwie pomorskim. Tu urodził się Józef Wybicki, twórca słów naszego hymnu. W zabytkowym dworku, należącym niegdyś do rodziny Wybickich, znajduje się Muzeum Hymnu Narodowego.

Punkt 3 - Powstanie hymnu.

Legioniści sądzili, że po zwycięstwie nad Austrią, droga poprowadzi ich do Polski. Niestety nie mieli okazji do przysłużenia się krajowi, ale ich historia przyczyniła się do rozbudzenia polskiej świadomości narodowej, dzięki pieśni, która powstała w Reggio we Włoszech. Wybicki przybył do Reggio w połowie lipca 1797 r., zapragnął stworzyć bojową pieśń dla legionistów. Tu powstała piosenka nosząca tytuł „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, poeta ułożył słowa pod dźwięki ludowego mazurka, nieznanego autora. Tekst rękopisu miał sześć zwrotek, współcześnie śpiewamy cztery z nich. 26 lutego 1927 roku „Mazurek Dąbrowskiego” został oficjalnie uznany za hymn państwowy.

Punkt 4 - Okoliczności powstania legionów.

Utworzenie legionów polskich było wynikiem splotu różnych okoliczności. Po trzecim rozbiorze Polski w 1795 roku, żołnierze nie mogli się pogodzić z utratą państwa. Nie chcieli walczyć w którejś z armii zaborczych. Zmuszeni sytuacją finansową i polityczną, szukali zatrudnienia w innych państwach. Uważali, że rozbiory są sytuacją tymczasową. W tym czasie rewolucyjna Francja walczyła z Prusami i Austrią. Zrodził się pomysł, by odtworzyć polską armię przy boku Francji. Polscy oficerowie, znajdujący się we Francji, zostali odesłani do północnych Włoch, gdzie walczący z Austrią konsul francuski Napoleon Bonaparte utworzył państewko Republiki Lombardzkiej. 9 stycznia 1797 Jan Henryk Dąbrowski podpisał z rządem Republiki Lombardzkiej umowę dotyczącą utworzenia polskich oddziałów.

Punkt 5 - Organizacja Legionów.

Utworzone w Republice Lombardzkiej oddziały otrzymały nazwę „Legiony Polskie Posiłkujące Lombardię”. Żołnierze dostali mundury i sztandary zbliżone do polskich, musieli jednak nosić na piersiach trójkolorowe kokardy, symbolizujące sojusz z Francją. Zezwolono na używanie komend w języku polskim, stopnie wojskowe również były polskie. Na naramiennikach mundurów widniał włoski napis „Ludzie wolni są braćmi”. Do Legionów zaczęli wstępować ochotnicy, przebywający na emigracji, jeńcy wojenni, dezerterzy z armii austriackiej, wcielani do niej przymusowo, którym przyświecało hasło: „Równość, wolność i braterstwo”.

Punkt 6 - „Demokratyczny duch” w Legionach.

Twórca Legionów generał Jan Henryk Dąbrowski, wprowadził w oddziałach nowoczesny system dowodzenia na wzór francuski. Zostały zniesione kary cielesne, powszechne wówczas w wojsku, nakazał naukę czytania i pisania, dał możliwość awansu żołnierzom niemającym pochodzenia szlacheckiego. W maju 1797 roku było już 7 tys. żołnierzy. Ogółem służyło tu 25 tysięcy podoficerów i szeregowych oraz około tysiąca oficerów.

Punkt 7 - Walka.

Celem powołania Legionów było odzyskanie niepodległości Polski w czasie zaborów. Żołnierze, biorąc udział w bitwach z Austrią na północy Włoch, mieli nadzieję, że z armią napoleońską wyzwolą ojczyznę. Niestety działania wojenne zakończyły się rozejmem, zniknęły szanse na przedarcie się oddziałów do Polski. Konieczna okazała się reorganizacja struktury wojska, powołano dwie Legie, które wzięły udział w walkach z armią austriacką, między innymi, o Rzym, Gaetę oraz z armią Królestwa Neapolu. Niestety Polacy ponieśli straty. Legiony walczyły również z armią carską.

Punkt 8 - Żołnierze Legionów.

Niektórzy legioniści, już jako żołnierze najemni, nadal wspierali Francję, walcząc z Anglikami, Niemcami, Hiszpanami. Po utworzeniu przez Napoleona Księstwa Warszawskiego, zasilili tworzącą się armię. Dziś Legiony są symbolem wiary w niepodległość, w tamtych czasach były szkołą patriotyzmu i demokracji.

Warstwy dodatkowe:

Warstwa 1 - Udział Legionów Polskich w kampaniach 1797 roku.

Na mapie zaznaczono zieloną strzałką udział Legionów Polskich we Włoszech w kampaniach w 1797 roku. Strzałka ma początek w miejscowości Reggio nell'Emilia położonym nieopodal Bolonii i prowadzi na północny zachód do miejscowości Palmanova, a następnie na południowy wschód kolejno do Wenecji i Bolonii.

Warstwa 2 - Udział Legionów Polskich w kampaniach w 1798 roku.

Na mapie zaznaczono żółta strzałką udział Legionów Polskich we Włoszech w kampaniach w 1798 roku. Strzałka ma początek w miejscowości Bolonia położonej w Państwie Kościelnym i prowadzi na południe Włoch do Neapolu w Królestwie Neapolu, poprzez miasta: San Marino, Pesaro, Rzym, Gaeta.

Warstwa 3 - Udział Legionów Polskich w kampaniach w latach 1798‑1799.

Na mapie zaznaczono fioletową strzałką udział Legionów Polskich we Włoszech w kampaniach w latach 1798‑1799. Strzałka ma początek w Neapolu położonym w Królestwie Napolu na południu Włoch i prowadzi na północny wschód poprzez miasta Rzym, Florencja, Parma, Genua aż do Nicei znajdującej się w Cesarstwie Francuskim.