Moda na architekturę starożytną - klasycystyczna budowla i jej cechy
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
Ważne daty
1762‑1768 – Jacques‑Ange Gabriel wznosi we francuskim Wersalu Petit Trianon, pierwszą klasycystyczną budowlę
1775‑1788 – Dominik Merlini na zlecenie ostatniego polskiego króla, Stanisława Augusta Poniatowskiego, buduje Pałac na Wodzie w Łazienkach Królewskich w Warszawie
1806‑1836 – w Paryżu powstaje Łuk Triumfalny według projektu Chalgrina
1818‑1822 – Jakub Kubicki wznosi klasycystyczny Belweder w Warszawie
1818‑1826 – w Warszawie powstaje, inspirowany rzymskim Panteonem, Kościół św. Aleksandra, zaprojektowany przez Piotra Aignera
1
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
R1W5VnMaDhrKN1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
1) zna dziedzictwo kulturowe najbliższego otoczenia, wymienia zabytki i dzieła architektury (historycznej i współczesnej);
4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Nauczysz się
rozpoznawać wybrane sylwetki twórców klasycystycznej architektury oraz ich dzieła;
tłumaczyć pojęcie klasycyzm;
określać cechy budowli klasycystycznych, zarówno sakralnych, jak i świeckich;
tworzyć opisy wybranych przykładów dzieł architektonicznych.
Wprowadzenie
W połowie XVIII wieku w kulturze europejskiej twórcy wszystkich dziedzin sztuk: malarze, rzeźbiarze i architekci, żywo interesowali się osiągnięciami kultury antycznej Grecji i Rzymu. Moda na architekturę starożytną, aż do połowy XIX wieku, szczególnie widoczna była w największych miastach Europy: w Rzymie, Paryżu, Londynie czy Warszawie.
Niezwykle bogate źródło inspiracji dla projektantów budowli stanowiła rozwijająca się archeologia. W XVIII stuleciu ponownie odkryto sztukę klasyczną, prowadzono liczne wykopaliska. Wyobraźnię twórców ożywiało odkrycie ruin starożytnych Pompejów, miasta leżącego u stóp wulkanu. Osada w I w. n.e. została zasypana przez popiół wulkaniczny, uwalniający się podczas erupcji. Popiół wulkaniczny zasypał i utrwalił miasto takim, jakim było w momencie tragedii. Wyniki badań nad antyczną kulturą publikowano, rozpoczynając modę na sztukę i architekturę starożytną (Ilustracja 1). Wzorując się na osiągnięciach dawnej cywilizacji europejskiej, wznoszono budowle zarówno sakralne, jak i świecie. Oprócz świątyń budowano także szkoły, pałace, kamienice, domy handlowe oraz pierwsze muzea.
RbGzeu2XUS9ld1
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na Pompeje. Na pierwszym planie znajdują się ruiny budynku, zostały tylko trzy kolumny, podtrzymujące fragment belki i gzymsu. Tylko w niektórych miejscach, na kolumnach, zachowały się kanelury. Głowice są ozdobione liśćmi akantu. Za kolumnami znajduje się wejście do miasta. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Antyczne miasto wydobyte spod warstw wulkanicznego popiołu do dziś zachwyca i inspiruje kolejne pokolenia twórców.
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na Pompeje. Na pierwszym planie znajdują się ruiny budynku, zostały tylko trzy kolumny, podtrzymujące fragment belki i gzymsu. Tylko w niektórych miejscach, na kolumnach, zachowały się kanelury. Głowice są ozdobione liśćmi akantu. Za kolumnami znajduje się wejście do miasta. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Antyczne miasto wydobyte spod warstw wulkanicznego popiołu do dziś zachwyca i inspiruje kolejne pokolenia twórców.
Pompeje, online-skills, CC BY 3.0
Za pierwszą budowlę nurtu klasycyzmuKlasycyzmklasycyzmu uznawany jest Petit Trianon, pałacyk znajdujący się w ogrodach Wersalu.
R1StdjVHL9Qlm1
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na klasycystyczny pałacyk Petit Trianon w ogrodach Wersalu. Architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał w budowli tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe. Na dachu znajduje się taras. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał w budowli Petit Trianon tak zwany wielki porządek, polegający na zastosowaniu wysokich kolumn, ciągnących się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami.
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na klasycystyczny pałacyk Petit Trianon w ogrodach Wersalu. Architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał w budowli tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe. Na dachu znajduje się taras. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał w budowli Petit Trianon tak zwany wielki porządek, polegający na zastosowaniu wysokich kolumn, ciągnących się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami.
Jacques-Ange Gabriel, Petit Trianon, lata 1762-1768, Wersal, Francja, online-skills, CC BY 3.0
RLOaXOVxVymWR1
Ilustracja przedstawia zbliżenie na fragment gzymsu i głowice kolumn, należące do klasycystycznego pałacyku w ogrodach Wersalu Petit Trianon. Głowice kolumn ozdobione są liśćmi akantu, a kolumny kanelurami. Spodnia część fryzu i gzymsu ozdobiona została wyrzeźbionymi małymi medalionami, w których znajdują się kwiaty.
Jacques-Ange Gabriel, Petit Trianon, lata 1762-1768, Wersal, Francja, online-skills, CC BY 3.0
Petit Trianon powstawał w latach 1762‑1768 na zlecenie ówczesnego króla Francji, Ludwika XV. Architekt, Jacques‑Ange Gabriel oparł budynek na planie regularnej figury geometrycznej – prostokąta. Niewielka rezydencja zachwyca do dziś prostotą, harmonią i oszczędnością dekoracji. Niezwykle ciekawym elementem fasadyFasadafasady Petit Trianon są pilastry, dodające lekkości bryle budynku. Płaskie, pionowe filary łączą dwie kondygnacje, równoważąc gzymsGzymsgzyms wieńczący dach.
Wybitnym przykładem klasycystycznej fascynacji antykiem jest Łuk Triumfalny w Paryżu. Zbudowano go, by uczcić zwycięstwa armii Napoleona Bonaparte. Monumentalna, ponad pięćdziesięciometrowa budowla, wzorowana była na tradycji starożytnego Rzymu.
RpZ8jN0kwO3lN1
Ilustracja interaktywna przedstawia Łuk Triumfalny w Paryżu. Łuk został zbudowany na polecenie Napoleona, aby uczcić wszystkich tych, którzy walczyli za Francję, a także miał symbolizować potęgę Francji. Ma 51 m wysokości i 44,9 m szerokości. Jest ozdobiony licznymi płaskorzeźbami, cztery największe reliefy, przedstawiają Marsyliankę, Triumf 8010 (na którym bogini zwycięstwa Victoria koronuje Napoleona), obrona Francji przez koalicją 1814 i Pokój. Fryz ozdobiony jest płaskorzeźbą przedstawiającą żołnierzy armii francuskiej – ich wymarsz i powrót po wygranych bitwach. Pod łukiem znajduje się Grób Nieznanego żołnierza, na ścianach zaś wykuto nazwiska oficerów i miejsca bitew. Warto zaznaczyć, że na ścianach Łuku Triumfalnego znajdują się też nazwiska 7 Polaków i takie miejscowości, jak Gdańsk, Ostrołęka, Pułtusk, Wrocław. Do środka Łuku można wejść i schodami przedostać się na taras widokowy, skąd można podziwiać rozciągający się Paryż. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Łuk Triumfalny Chalgrina, wznoszący się na placu Gwiazdy w Paryżu, nawiązuje do dorobku antycznej architektury. Starożytny Łuk Konstantyna Wielkiego jest jednym z setek zachowanych łuków triumfalnych, rozsianych po terenie dawnego Imperium Rzymskiego. Pochodząca z początku XIX wieku francuska budowla, do złudzenia przypomina antyczne pierwowzory.
Ilustracja interaktywna przedstawia Łuk Triumfalny w Paryżu. Łuk został zbudowany na polecenie Napoleona, aby uczcić wszystkich tych, którzy walczyli za Francję, a także miał symbolizować potęgę Francji. Ma 51 m wysokości i 44,9 m szerokości. Jest ozdobiony licznymi płaskorzeźbami, cztery największe reliefy, przedstawiają Marsyliankę, Triumf 8010 (na którym bogini zwycięstwa Victoria koronuje Napoleona), obrona Francji przez koalicją 1814 i Pokój. Fryz ozdobiony jest płaskorzeźbą przedstawiającą żołnierzy armii francuskiej – ich wymarsz i powrót po wygranych bitwach. Pod łukiem znajduje się Grób Nieznanego żołnierza, na ścianach zaś wykuto nazwiska oficerów i miejsca bitew. Warto zaznaczyć, że na ścianach Łuku Triumfalnego znajdują się też nazwiska 7 Polaków i takie miejscowości, jak Gdańsk, Ostrołęka, Pułtusk, Wrocław. Do środka Łuku można wejść i schodami przedostać się na taras widokowy, skąd można podziwiać rozciągający się Paryż. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Łuk Triumfalny Chalgrina, wznoszący się na placu Gwiazdy w Paryżu, nawiązuje do dorobku antycznej architektury. Starożytny Łuk Konstantyna Wielkiego jest jednym z setek zachowanych łuków triumfalnych, rozsianych po terenie dawnego Imperium Rzymskiego. Pochodząca z początku XIX wieku francuska budowla, do złudzenia przypomina antyczne pierwowzory.
Jean François Chalgrin, Łuk Triumfalny, lata 1806-1836, Paryż, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
R1WJI25aBWUPr
Ilustracja przedstawia łuk triumfalny Konstantyna Wielkiego w Rzymie o wysokości 21m i szerokości 25,7m. Łuk ma konstrukcję trójprzęsłową, przez niego prowadzą trzy wejścia, centralne największe i dwa boczne, mniejsze. Między wejściami znajdują się cztery, wysokie kolumny w stylu korynckim, na których umieszczono rzeźby, postacie Daków (plemiona podbite przez Rzymian z terenu dzisiejszej Rumunii i Węgier). Nad bocznymi wejściami znajdują się po dwa medaliony, w których umieszczono sceny polowania. Ściany łuku ozdobione zostały licznymi płaskorzeźbami.
Łuk Konstantyna Wielkiego, 315 rok, Rzym, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
Rzymianie stawiali łuki triumfalne, by upamiętnić zwycięstwa militarne lub uczcić ważne wydarzenie. Francuski architekt Chalgrin świadomie nawiązał do dorobku antycznej kultury, by porównać Napoleona do najsławniejszych władców Imperium Rzymskiego.
Doba klasycyzmu to również w Polsce okres twórczej aktywności wielu wybitnych architektów. Ostatni król Polski, Stanisław August Poniatowski, bardzo dbał o rozwój kulturalny stolicy. Jako miłośnik sztuki i mecenasMecenasmecenas, zapraszał do Polski sławnych i uznanych ówcześnie artystów europejskich, takich jak architekt Dominik Merlini. Z królewskiego polecenia wzniesiono wspaniałą letnią rezydencję w Warszawskich ŁazienkachŁazienki KrólewskieŁazienkach, zwaną Pałacem na Wodzie.
RFN47dGGsMwa31
Ilustracja interaktywna przedstawia Pałac na Wodze w Łazienkach, w Warszawie od strony północnej. Pałac został wybudowany na sztucznej wyspie, otoczony jest stawem. Z lądem połączony jest dwoma mostami z kolumnadą. Budynek jest dwukondygnacyjny, dolna część posiada wysokie okna, pierwsze piętro mniejsze - krótsze, ale o tej samej szerokości, co na parterze. Pomiędzy oknami znajdują się, wtopione w lico fasady kolumny - pilastry, które ciągną się aż do końca drugiej kondygnacji. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. Płaskorzeźba we frontonie przedstawia herb Rzeczpospolitej podtrzymywany przez alegorie Sławy i Pokoju. Na dachu znajduje się taras, którego balustrada ozdobiona jest rzeźbami – między innymi nad frontonem, z jednej strony rzeźba Marsa, z drugiej posąg Minerwy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Pałac na Wodzie to jedna z budowli w warszawskim kompleksie pałacowo-ogrodowym, Łazienkach. Gładka tafla wody otaczająca pałac pełni funkcję „naturalnego lustra”. Odbijająca się w płytkim akwenie fasada budynku ciekawie komponuje się z klasycystycznym dziełem architektury.
Ilustracja interaktywna przedstawia Pałac na Wodze w Łazienkach, w Warszawie od strony północnej. Pałac został wybudowany na sztucznej wyspie, otoczony jest stawem. Z lądem połączony jest dwoma mostami z kolumnadą. Budynek jest dwukondygnacyjny, dolna część posiada wysokie okna, pierwsze piętro mniejsze - krótsze, ale o tej samej szerokości, co na parterze. Pomiędzy oknami znajdują się, wtopione w lico fasady kolumny - pilastry, które ciągną się aż do końca drugiej kondygnacji. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. Płaskorzeźba we frontonie przedstawia herb Rzeczpospolitej podtrzymywany przez alegorie Sławy i Pokoju. Na dachu znajduje się taras, którego balustrada ozdobiona jest rzeźbami – między innymi nad frontonem, z jednej strony rzeźba Marsa, z drugiej posąg Minerwy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Pałac na Wodzie to jedna z budowli w warszawskim kompleksie pałacowo-ogrodowym, Łazienkach. Gładka tafla wody otaczająca pałac pełni funkcję „naturalnego lustra”. Odbijająca się w płytkim akwenie fasada budynku ciekawie komponuje się z klasycystycznym dziełem architektury.
Domini Merlini i Jan Chrystian Kamsetzer, Pałac na Wodzie w Łazienkach, lata 1775-1788, Warszawa, online-skills, CC BY 3.0
Przedsięwzięcie realizowano w latach 1775‑1788, na podstawie projektu Merliniego oraz jego pomocnika, Jana Chrystiana Kamsetzera. Klasycystyczna szlachetność uzyskana została poprzez prostotę bryły budynku, symetryczne ułożenie okien oraz prostotę dekoracji. Innym obiektem na mapie Warszawy, który bazuje na antyku, jest Belweder.
R10ohKJyM1hB71
Ilustracja interaktywna przedstawia korpus główny Pałacu Belwederskiego w Warszawie, od strony dziedzińca. Prosta forma frontonu składa się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Współcześnie warszawski Belweder jest siedzibą Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jako budynek rządowy pełni funkcje reprezentacyjne.
Ilustracja interaktywna przedstawia korpus główny Pałacu Belwederskiego w Warszawie, od strony dziedzińca. Prosta forma frontonu składa się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Współcześnie warszawski Belweder jest siedzibą Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jako budynek rządowy pełni funkcje reprezentacyjne.
Jakub Kubicki, Belweder, lata 1818-1822, Warszawa, online-skills, CC BY 3.0
Pochodząca z I połowy XIX wieku budowla, została wykonana przez Jakuba Kubickiego. Prosta, nieskomplikowana konstrukcja, urozmaicona jest przez portykPortykportyk z kolumnami, zakończony gładkim tympanonemTympanontympanonem.
Warszawska perła architektury klasycystycznej, Kościół św. Aleksandra w Warszawie, zaprojektowana została przez Piotra Ajgnera. Inspirując się starorzymską świątynią – Panteonem, twórca wzorował się na planie koła, a kościół przybrał formę rotundyRotundarotundy. Niezwykle charakterystycznym elemetem architektonicznym jest także portyk z kolumnadąKolumnadakolumnadą, zwieńczoną trójkątnym tympanonem.
R1dCMbV2MY2Tu
Ilustracja przedstawia Kościół św. Aleksandra w Warszawie. Oparty jest na planie koła, a powstała rotunda zamknięta jest kopułą z umiejscowionym krzyżem na samym środku. Przed rotundą znajduje się prostokątny portyk oparty na sześciu kolumnach wzdłuż i dwóch kolumnach w głąb portyku. Kolumny zaprojektowane zostały w stylu korynckim. Portyk zakończony jest trójkątnym frontonem. Elewacja jest e kolorze białym, prosta, bez zdobień, dach zielony.
Piotr Aigner, Kościół św. Aleksandra w Warszawie, lata 1818-1826, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
R1LM3K0mJcj521
Ilustracja interaktywna przedstawia Panteon w Rzymie. Oparty jest na planie koła, tworzy rotundę. Przed rotundą znajduje się prostokątny portyk, oparty na szesnastu kolumnach. W pierwszym rzędzie wzdłuż portyku występuje 8 kolumn, w głębi portyku znajduje się cztery rzędy po trzy kolumny. Trzony kolumn są gładkie, głowice w stylu korynckim, ozdobione liśćmi akantu. Portyk zakończony jest trójkątnym frontonem, bez żadnych zdobień. Poniżej frontonu umiejscowiony został napis: „M AGRIPPA L F COS TERTIVM FECIT” („Wzniesiony przez Marka Agryppę, syna Lucjusza, kiedy był po raz trzeci konsulem”). Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Panteon w Rzymie to najlepiej zachowana do czasów współczesnych antyczna budowla. Opierała się na planie koła, które symbolizowało doskonałość i boskość. Trójkątny tympanon, którego powierzchnia często pokryta była płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny mitologiczne. Rzymski panteon przez wieki służył twórcom jako źródło inspiracji. Szczególnie chętnie nawiązywali do niego architekci klasycystyczni, podziwiając antyczne zamiłowanie do harmonii, prostoty i monumentalności.
Ilustracja interaktywna przedstawia Panteon w Rzymie. Oparty jest na planie koła, tworzy rotundę. Przed rotundą znajduje się prostokątny portyk, oparty na szesnastu kolumnach. W pierwszym rzędzie wzdłuż portyku występuje 8 kolumn, w głębi portyku znajduje się cztery rzędy po trzy kolumny. Trzony kolumn są gładkie, głowice w stylu korynckim, ozdobione liśćmi akantu. Portyk zakończony jest trójkątnym frontonem, bez żadnych zdobień. Poniżej frontonu umiejscowiony został napis: „M AGRIPPA L F COS TERTIVM FECIT” („Wzniesiony przez Marka Agryppę, syna Lucjusza, kiedy był po raz trzeci konsulem”). Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Panteon w Rzymie to najlepiej zachowana do czasów współczesnych antyczna budowla. Opierała się na planie koła, które symbolizowało doskonałość i boskość. Trójkątny tympanon, którego powierzchnia często pokryta była płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny mitologiczne. Rzymski panteon przez wieki służył twórcom jako źródło inspiracji. Szczególnie chętnie nawiązywali do niego architekci klasycystyczni, podziwiając antyczne zamiłowanie do harmonii, prostoty i monumentalności.
Apollodoros, Panteon, 125 rok, Rzym, Włochy, wikimedia.org, CC BY-SA 2.5
Zadania
classicmobile
Ćwiczenie 1
R1ZKPtM0ADOrV1
Polecenie do zadania brzmi: W którym wieku w europejskiej architekturze pojawił się nurt klasycyzmu? Poniżej umieszczone są trzy odpowiedzi, z których należy wybrać prawidłową. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: W którym wieku w europejskiej architekturze pojawił się nurt klasycyzmu? Poniżej umieszczone są trzy odpowiedzi, z których należy wybrać prawidłową. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
W którym wieku w europejskiej architekturze pojawił się nurt klasycyzmu?
W XVI wieku
W XVII wieku
W XVIII wieku
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 1
W którym wieku w europejskiej architekturze pojawił się nurt klasycyzmu?
A - W XVI wieku B - W XVII wieku C - W XVIII wieku
C
classicmobile
Ćwiczenie 2
R1V7L76NIqT9v1
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj do wybranych fotografii nazwy obiektów, które przedstawiają. Poniżej polecenia, po prawej stronie znajdują się elementy, które należy dopasować do ilustracji zamieszczonych po lewej stronie. Na pierwszej ilustracji przedstawiony został budynek z frontonem składającym się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony. Na drugiej ilustracji znajduje się budynek, w którym architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione są w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe. Na dachu znajduje się taras. Zadanie jest też przygotowane w wersji, gdzie prawidłowe odpowiedzi należy wybrać z listy rozwijalnej.
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj do wybranych fotografii nazwy obiektów, które przedstawiają. Poniżej polecenia, po prawej stronie znajdują się elementy, które należy dopasować do ilustracji zamieszczonych po lewej stronie. Na pierwszej ilustracji przedstawiony został budynek z frontonem składającym się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony. Na drugiej ilustracji znajduje się budynek, w którym architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione są w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe. Na dachu znajduje się taras. Zadanie jest też przygotowane w wersji, gdzie prawidłowe odpowiedzi należy wybrać z listy rozwijalnej.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 2
Dopasuj do wybranych fotografii nazwy obiektów, które przedstawiają.
R72PPEPlxpG9a1
Na pierwszej ilustracji przedstawiony został budynek z frontonem składającym się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony. Na drugiej ilustracji znajduje się budynek, w którym architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione są w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
1 - Petit Trianon 2 - Belweder
B‑1,A‑2
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1PsrGoi2ej4Tm3c6763c26b4af8c3_00000000000131
Ćwiczenie 3
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj do wybranych fotografii nazwy obiektów, które przedstawiają. Poniżej znajdują się listy rozwijalne, z których należy wybrać prawidłowe odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania. Na pierwszej ilustracji przedstawiony został budynek z frontonem składającym się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony. Na drugiej ilustracji znajduje się budynek, w którym architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione są w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe. Na dachu znajduje się taras. Zadanie jest też przygotowane w wersji, gdzie prawidłowe odpowiedzi należy wybrać z listy rozwijalnej.
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj do wybranych fotografii nazwy obiektów, które przedstawiają. Poniżej znajdują się listy rozwijalne, z których należy wybrać prawidłowe odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania. Na pierwszej ilustracji przedstawiony został budynek z frontonem składającym się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony. Na drugiej ilustracji znajduje się budynek, w którym architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione są w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe. Na dachu znajduje się taras. Zadanie jest też przygotowane w wersji, gdzie prawidłowe odpowiedzi należy wybrać z listy rozwijalnej.
Dopasuj do wybranych fotografii nazwy obiektów, które przedstawiają.
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj hasła do odpowiadających im definicji. Poniżej polecenia, w dwóch kolumnach, znajdują się elementy z odpowiedziami. Należy je tak przesunąć, aby dobrać parami pasujące do siebie odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj hasła do odpowiadających im definicji. Poniżej polecenia, w dwóch kolumnach, znajdują się elementy z odpowiedziami. Należy je tak przesunąć, aby dobrać parami pasujące do siebie odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Dopasuj hasła do odpowiadających im definicji.
Portyk, Pilaster, Kolumnada, Mecenas
Płaski filar przyścienny pełniący funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną.
Frontowa część budowli przed głównym wejściem, wsparta na kolumnach.
Rząd lub kilka rzędów kolumn pełniących funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną
Osoba wspierająca rozwój sztuki.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 4
Dopasuj hasła do odpowiadających im definicji.
A - Płaski filar przyścienny pełniący funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną. B - Osoba wspierająca rozwój sztuki. C - Rząd lub kilka rzędów kolumn pełniących funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną D - Frontowa część budowli przed głównym wejściem, wsparta na kolumnach.
1 - Kolumnada 2 - Portyk 3 - Mecenas 4 - Pilaster
C‑1,D‑2,B‑3,A‑4
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1FGWlGH7vCftm3c6763c26b4af8c3_00000000000141
Ćwiczenie 5
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj hasła do odpowiadających im definicji. Poniżej znajdują się listy rozwijalne, z których należy wybrać prawidłowe odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Dopasuj hasła do odpowiadających im definicji. Poniżej znajdują się listy rozwijalne, z których należy wybrać prawidłowe odpowiedzi. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Płaski filar przyścienny pełniący funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną. - ..................
Frontowa część budowli przed głównym wejściem, wsparta na kolumnach. - ..................
Rząd lub kilka rzędów kolumn pełniących funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną - ..................
Osoba wspierająca rozwój sztuki. - ..................
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 6
RCvHsPnKY1hDQ1
Polecenie do zadania brzmi: Budynek przedstawiony na zdjęciu charakteryzuje:. Poniżej umieszczona jest ilustracja oraz trzy odpowiedzi, z których należy wybrać prawidłową. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania. Ilustracja przedstawia przednią ścianę budynku trzykondygnacyjnego. Parter stanowi siedem par zaokrąglonych zielonych drzwi. Na drugiej kondygnacji, nad drzwiami znajduje się siedem par wysokich okien, a nad nimi, na trzeciej kondygnacji siedem par małych, kwadratowych okienek. Na fasadzie, przez drugą i trzecią kondygnację, pomiędzy oknami, ciągną się pilastry.
Polecenie do zadania brzmi: Budynek przedstawiony na zdjęciu charakteryzuje:. Poniżej umieszczona jest ilustracja oraz trzy odpowiedzi, z których należy wybrać prawidłową. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania. Ilustracja przedstawia przednią ścianę budynku trzykondygnacyjnego. Parter stanowi siedem par zaokrąglonych zielonych drzwi. Na drugiej kondygnacji, nad drzwiami znajduje się siedem par wysokich okien, a nad nimi, na trzeciej kondygnacji siedem par małych, kwadratowych okienek. Na fasadzie, przez drugą i trzecią kondygnację, pomiędzy oknami, ciągną się pilastry.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 6
Budynek przedstawiony na zdjęciu charakteryzuje:
R1GFYSnAmhAYZ1
Ilustracja przedstawia przednią ścianę budynku trzykondygnacyjnego. Parter stanowi siedem par zaokrąglonych zielonych drzwi. Na drugiej kondygnacji, nad drzwiami znajduje się siedem par wysokich okien, a nad nimi, na trzeciej kondygnacji siedem par małych, kwadratowych okienek. Na fasadzie, przez drugą i trzecią kondygnację, pomiędzy oknami, ciągną się pilastry.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
A - Wielki porządek B - Tympanon C - Galeria pilastrów
A
classicmobile
Ćwiczenie 7
R1ZmuCHfRMfH41
Polecenie do zadania brzmi: Które elementy są charakterystyczne dla architektury klasycystycznej? Poniżej umieszczone są odpowiedzi, z których, należy wybrać prawidłowe. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Które elementy są charakterystyczne dla architektury klasycystycznej? Poniżej umieszczone są odpowiedzi, z których, należy wybrać prawidłowe. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Które elementy są charakterystyczne dla architektury klasycystycznej?
Symetryczny układ okien.
Plan budowli oparty na regularnej figurze geometrycznej.
Inspiracja kulturą i architekturą starożytnych Greków i Rzymian.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 7
Które elementy są charakterystyczne dla architektury klasycystycznej?
A - Symetryczny układ okien. B - Plan budowli oparty na regularnej figurze geometrycznej. C - Inspiracja kulturą i architekturą starożytnych Greków i Rzymian.
A
B
C
Ćwiczenie 8
Przyporządkuj bryły budowli do właściwych planów, przenosząc je w szare miejsca pod zdjęciami budowli.
RN30igq0mJZQ0
Polecenie do zadania brzmi: Przyporządkuj bryły budowli do właściwych planów, przenosząc je w szare miejsca pod zdjęciami budowli.
Ilustracja do zadania, online-skills, CC BY 3.0
RgAiVbaogsFIV
Przyporządkuj bryły budowli do właściwych planów, przenosząc je w szare miejsca pod zdjęciami budowli. 1 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. C, 3. A 2 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. C, 3. A 3 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. C, 3. A
Przyporządkuj bryły budowli do właściwych planów, przenosząc je w szare miejsca pod zdjęciami budowli. 1 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. C, 3. A 2 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. C, 3. A 3 Możliwe odpowiedzi: 1. B, 2. C, 3. A
A, B, C
1
2
3
classicmobile
Ćwiczenie 9
R1BHjlkojGMNM1
Polecenie do zadania brzmi: Wybierz charakterystyczne cechy przedstawionej budowli klasycystycznej. Poniżej umieszczona jest ilustracja oraz odpowiedzi, z których, należy wybrać prawidłowe. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania. Na ilustracji przedstawiony został Pałac na Wodze w Łazienkach, w Warszawie od strony północnej. Pałac został wybudowany na sztucznej wyspie, otoczony jest stawem. Z lądem połączony jest dwoma mostami z kolumnadą. Budynek jest dwukondygnacyjny, dolna część posiada wysokie okna, pierwsze piętro mniejsze - krótsze, ale o tej samej szerokości, co na parterze. Pomiędzy oknami znajdują się, wtopione w lico fasady kolumny - pilastry, które ciągną się aż do końca drugiej kondygnacji. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. Płaskorzeźba we frontonie przedstawia herb Rzeczpospolitej podtrzymywany przez alegorie Sławy i Pokoju. Na dachu znajduje się taras, którego balustrada ozdobiona jest rzeźbami – między innymi nad frontonem, z jednej strony rzeźba Marsa, z drugiej posąg Minerwy.
Polecenie do zadania brzmi: Wybierz charakterystyczne cechy przedstawionej budowli klasycystycznej. Poniżej umieszczona jest ilustracja oraz odpowiedzi, z których, należy wybrać prawidłowe. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania. Na ilustracji przedstawiony został Pałac na Wodze w Łazienkach, w Warszawie od strony północnej. Pałac został wybudowany na sztucznej wyspie, otoczony jest stawem. Z lądem połączony jest dwoma mostami z kolumnadą. Budynek jest dwukondygnacyjny, dolna część posiada wysokie okna, pierwsze piętro mniejsze - krótsze, ale o tej samej szerokości, co na parterze. Pomiędzy oknami znajdują się, wtopione w lico fasady kolumny - pilastry, które ciągną się aż do końca drugiej kondygnacji. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. Płaskorzeźba we frontonie przedstawia herb Rzeczpospolitej podtrzymywany przez alegorie Sławy i Pokoju. Na dachu znajduje się taras, którego balustrada ozdobiona jest rzeźbami – między innymi nad frontonem, z jednej strony rzeźba Marsa, z drugiej posąg Minerwy.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 9
Wybierz charakterystyczne cechy przedstawionej budowli klasycystycznej.
R5nunfVE27cSF1
Na ilustracji przedstawiony został Pałac na Wodze w Łazienkach, w Warszawie od strony północnej. Pałac został wybudowany na sztucznej wyspie, otoczony jest stawem. Z lądem połączony jest dwoma mostami z kolumnadą. Budynek jest dwukondygnacyjny, dolna część posiada wysokie okna, pierwsze piętro mniejsze - krótsze, ale o tej samej szerokości, co na parterze. Pomiędzy oknami znajdują się, wtopione w lico fasady kolumny - pilastry, które ciągną się aż do końca drugiej kondygnacji. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. Płaskorzeźba we frontonie przedstawia herb Rzeczpospolitej podtrzymywany przez alegorie Sławy i Pokoju. Na dachu znajduje się taras, którego balustrada ozdobiona jest rzeźbami – między innymi nad frontonem, z jednej strony rzeźba Marsa, z drugiej posąg Minerwy.
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
A - Oszczędność ornamentyki B - Portyk z kolumnami C - Trójkątny tympanon
A
B
C
Polecenie 1
Wybierz dwa dzieła architektury klasycystycznej i dokonaj ich analizy. Zwróć uwagę na ich wspólne cechy charakterystyczne.
RQNgcONKv1yGq
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
m3c6763c26b4af8c3_0000000000013
m3c6763c26b4af8c3_0000000000013
Dopasuj do wybranych fotografii nazwy obiektów, które przedstawiają.
Pytania: Płaski filar przyścienny pełniący funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną. - ................ Frontowa część budowli przed głównym wejściem. - ................ Rząd lub kilka rzędów kolumn pełniących funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną - ................ Osoba wspierająca rozwój sztuki. - ................
Odpowiedzi: A - Mecenas B - Kolumnada C - Portyk D - Pilaster
Rozwiązanie: 1‑D 2‑C 3‑B 4‑A
m3c6763c26b4af8c3_0000000000015
m3c6763c26b4af8c3_0000000000015
Przyporządkuj bryły budowli do właściwych planów, przenosząc je w szare miejsca pod zdjęciami budowli.
poziomo biegnący profilowany występ ściany, chroniący ścianę budynku przed deszczem - dlatego zwykle znajduje się na szczycie budynku; może także oddzielać kondygnacje budynku.
Mecenas
Mecenas
osoba wspierająca rozwój sztuki.
Fasada
Fasada
frontowa ściana budynku.
Klasycyzm
Klasycyzm
kierunek w kulturze i sztuce europejskiej nawiązujący do dorobku epoki starożytności.
Pilaster
Pilaster
płaski filar przyścienny pełniący funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną.
Łazienki Królewskie
Łazienki Królewskie
park w Warszawie, klasycystyczny zespół pałacowo‑ogrodowy.
Portyk
Portyk
frontowa część budowli przed głównym wejściem, wsparta na kolumnach.
Tympanon
Tympanon
stosowane w architekturze antycznej i klasycystycznej trójkątne pole na zwieńczeniu fasady budynku, często wypełnione płaskorzeźbą.
Rotunda
Rotunda
budowla wzniesiona na planie koła.
Kolumnada
Kolumnada
rząd lub kilka rzędów kolumn pełniących funkcję dekoracyjną i konstrukcyjną.
Wieki porządek
Wieki porządek
uporządkowanie elewacji poprzez wykorzystanie filarów, biegnących przez kilka kondygnacji budynku.
Ornament
Ornament
motyw zdobniczy.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
sjp.pwn.pl
m3c6763c26b4af8c3_0000000000246
Galeria dzieł sztuki
Rk4hjaEz1wnPv1
Ilustracja przedstawia widok na Pompeje. Na pierwszym planie znajdują się ruiny budynku, zostały tylko trzy kolumny, podtrzymujące fragment belki i gzymsu. Tylko w niektórych miejscach, na kolumnach, zachowały się kanelury. Głowice są ozdobione liśćmi akantu. Za kolumnami znajduje się wejście do miasta.
Pompeje, online-skills, CC BY 3.0
R1GAbXdgR5R7B1
Ilustracja interaktywna przedstawia widok na klasycystyczny pałacyk Petit Trianon w ogrodach Wersalu. Architekt Jacques-Ange Gabriel wykorzystał w budowli tak zwany wielki porządek, cztery wysokie kolumny, umiejscowione w centralnej części budynku, ciągną się na ponad dwie kondygnacje. Filary podtrzymują gzyms z oszczędnymi, powtarzanymi w regularnych odległościach, ornamentami. Na pierwszej kondygnacji architekt zaprojektował pięć długich okien, trzy miedzy kolumnami i dwa po bokach, ciągnących się prawie przez całą wysokość ściany. Na drugiej kondygnacji okna są małe, kwadratowe. Na dachu znajduje się taras.
Jacques-Ange Gabriel, Petit Trianon, lata 1762-1768, Wersal, Francja, online-skills, CC BY 3.0
RLOaXOVxVymWR1
Ilustracja przedstawia zbliżenie na fragment gzymsu i głowice kolumn, należące do klasycystycznego pałacyku w ogrodach Wersalu Petit Trianon. Głowice kolumn ozdobione są liśćmi akantu, a kolumny kanelurami. Spodnia część fryzu i gzymsu ozdobiona została wyrzeźbionymi małymi medalionami, w których znajdują się kwiaty.
Jacques-Ange Gabriel, Petit Trianon, lata 1762-1768, Wersal, Francja, online-skills, CC BY 3.0
RZjYsHamlYjSw1
Ilustracja przedstawia Łuk Triumfalny w Paryżu. Łuk został zbudowany na polecenie Napoleona, aby uczcić wszystkich tych, którzy walczyli za Francję, a także miał symbolizować potęgę Francji. Ma 51m wysokości i 44,9m szerokości. Jest ozdobiony licznymi płaskorzeźbami, cztery największe reliefy, przedstawiają Marsyliankę, Triumf 8010 (na którym bogini zwycięstwa Victoria koronuje Napoleona), obrona Francji przez koalicją 1814 i Pokój. Fryz ozdobiony jest płaskorzeźbą przedstawiającą żołnierzy armii francuskiej – ich wymarsz i powrót po wygranych bitwach. Pod łukiem znajduje się Grób Nieznanego żołnierza, na ścianach zaś wykuto nazwiska oficerów i miejsca bitew. Warto zaznaczyć, że na ścianach Łuku Triumfalnego znajdują się też nazwiska 7 Polaków i takie miejscowości, jak Gdańsk, Ostrołęka, Pułtusk, Wrocław. Do środka Łuku można wejść i schodami przedostać się na taras widokowy, skąd można podziwiać rozciągający się Paryż.
Jean François Chalgrin, Łuk Triumfalny, lata 1806-1836, Paryż, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
R1WJI25aBWUPr1
Ilustracja przedstawia łuk triumfalny Konstantyna Wielkiego w Rzymie o wysokości 21m i szerokości 25,7m. Łuk ma konstrukcję trójprzęsłową, przez niego prowadzą trzy wejścia, centralne największe i dwa boczne, mniejsze. Między wejściami znajdują się cztery, wysokie kolumny w stylu korynckim, na których umieszczono rzeźby, postacie Daków (plemiona podbite przez Rzymian z terenu dzisiejszej Rumunii i Węgier). Nad bocznymi wejściami znajdują się po dwa medaliony, w których umieszczono sceny polowania. Ściany łuku ozdobione zostały licznymi płaskorzeźbami.
Łuk Konstantyna Wielkiego, 315 rok, Rzym, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
R977RdzEnRJ2E1
Ilustracja przedstawia Pałac na Wodze w Łazienkach, w Warszawie od strony północnej. Pałac został wybudowany na sztucznej wyspie, otoczony jest stawem. Z lądem połączony jest dwoma mostami z kolumnadą. Budynek jest dwukondygnacyjny, dolna część posiada wysokie okna, pierwsze piętro mniejsze - krótsze, ale o tej samej szerokości, co na parterze. Pomiędzy oknami znajdują się, wtopione w lico fasady kolumny - pilastry, które ciągną się aż do końca drugiej kondygnacji. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. Płaskorzeźba we frontonie przedstawia herb Rzeczpospolitej podtrzymywany przez alegorie Sławy i Pokoju. Na dachu znajduje się taras, którego balustrada ozdobiona jest rzeźbami – między innymi nad frontonem, z jednej strony rzeźba Marsa, z drugiej posąg Minerwy.
Domini Merlini i Jan Chrystian Kamsetzer, Pałac na Wodzie w Łazienkach, lata 1775-1788, Warszawa, online-skills, CC BY 3.0
Rp5dVaHF23Xtn1
Ilustracja przedstawia korpus główny Pałacu Belwederskiego w Warszawie, od strony dziedzińca. Prosta forma frontonu składa się z dwóch równych kondygnacji, pierwsze i drugie piętro posiada takie same, podłużne okna. Na środku budynku wznosi się, ciągnący się przez całą wysokość budynku, portyk, oparty na czterech kolumnach i zakończony trójkątnym frontonem. W centralnej części budynku znajdują się drzwi wejściowe. Elewacja ma kolor biały, dach zielony.
Jakub Kubicki, Belweder, lata 1818-1822, Warszawa, online-skills, CC BY 3.0
R1dCMbV2MY2Tu1
Ilustracja przedstawia Kościół św. Aleksandra w Warszawie. Oparty jest na planie koła, a powstała rotunda zamknięta jest kopułą z umiejscowionym krzyżem na samym środku. Przed rotundą znajduje się prostokątny portyk oparty na sześciu kolumnach wzdłuż i dwóch kolumnach w głąb portyku. Kolumny zaprojektowane zostały w stylu korynckim. Portyk zakończony jest trójkątnym frontonem. Elewacja jest e kolorze białym, prosta, bez zdobień, dach zielony.
Piotr Aigner, Kościół św. Aleksandra w Warszawie, lata 1818-1826, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
RK8nLP873sObh
Ilustracja przedstawia Panteon w Rzymie. Oparty jest na planie koła, tworzy rotundę. Przed rotundą znajduje się prostokątny portyk, oparty na szesnastu kolumnach. W pierwszym rzędzie wzdłuż portyku występuje 8 kolumn, w głębi portyku znajduje się cztery rzędy po trzy kolumny. Trzony kolumn są gładkie, głowice w stylu korynckim, ozdobione liśćmi akantu. Portyk zakończony jest trójkątnym frontonem, bez żadnych zdobień. Poniżej frontonu umiejscowiony został napis: „M AGRIPPA L F COS TERTIVM FECIT” („Wzniesiony przez Marka Agryppę, syna Lucjusza, kiedy był po raz trzeci konsulem”).
Apollodoros, Panteon, 125 rok, Rzym, Włochy, wikimedia.org, CC BY-SA 2.5
m3c6763c26b4af8c3_0000000000253
Bibliografia
A. Zaguła, Arystotelesowskie i religijne źródła nowego klasycyzmu w architekturze współczesnej, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2013.
E. Cole, Architektura: style i detale, Arkady, Warszawa 2007.
H. Pyre, Co to jest klasycyzm?_, PWN, Warszawa 1985.
J. A. Chrościcki, Atlas architektury Warszawy. Arkady, Warszawa 1977.
M. Lewicka, W kręgu architektury, WSiP, Warszawa 1976.
W. Tatarkiewicz, O sztuce polskiej XVII i XVIII wieku: atchitektura, rzeźba, PWN, Warszawa 1966.
