Model 3D
Technik geodeta 1

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DVWIAqOEB
Model trzy de przedstawia niwelator optyczny. Model posiada trzynaście ponumerowanych przycisków. Po kliknięciu na przycisk wyświetla się opis.
Punkt pierwszy. Niwelator optyczny to proste urządzenie pomiarowe służące do wytyczania poziomu i pionu. Jak wskazuje na to nazwa urządzenia, służy ono do niwelowania, czyli wyznaczania różnic wysokości lub wysokości punktów pomiarowych. Niwelator optyczny działa dzięki systemowi optycznemu, na który składa się luneta z soczewkami, poziomicą i celownikiem.
Punkt drugi luneta. Składa się z obiektywu, wewnętrznej soczewki ogniskującej, płytki ogniskowej oraz okularu. Patrząc przez okular widzimy przybliżony obraz, a także krzyż kresek, który wskazuje nam szukany punkt.
Punkt trzeci i czwarty śruba leniwa. Służy do ustawiania obrazu lunety w kierunkach bocznych.
Punkt piąty spodarka. Część niwelatora, która jest przykręcana do statywu. Płyta w kształcie koła lub trójkąta równobocznego o zaokrąglonych wierzchołkach. Z pozostałą częścią niwelatora spodarkę łączą trzy śruby poziomujące niwelator. Spodarka jest nieruchoma.
Punkt szósty kolimator. Kolimator to urządzenie służące do zgrubnego celowania, wykorzystywane zwłaszcza do wstępnego celowania na punkt znacznie oddalony od instrumentu. Dzięki możliwości zwiększenia obrazu pozwala na szczegółową ocenę różnych celów pomiarowych, co jest przydatne np. podczas wyboru odpowiedniej skali niwelacji lub innego punktu referencyjnego do pomiarów różnicy wysokości. Jest on również wykorzystywany do wstępnego ustawiania niwelatora w odpowiedniej wysokości, może służyć do wstępnej oceny różnicy wysokości lub wstępnego wyrównania niwelatora w pionie.
Punkt siódmy lustro libelli. Pozwala zobaczyć położenie pęcherzyka libelli.
Punkt ósmy libella. Część niwelatora wbudowana w alidadzie. Służy do przeprowadzenia procesu poziomowania instrumentu.
Punkt dziewiąty koło poziome. Służy do pomiaru kątów poziomych.
Punkt dziesiąty koło poziomujące. Śruby poziomujące znajdujące się w spodarce niwelatora służą do doprowadzenia libelli do górowania czyli do spoziomowania instrumentu. Śruba pionowa jest stosowana do wypoziomowania niwelatora w płaszczyźnie pionowej. Jej zadaniem jest ustalenie linii odniesienia niezbędnej do precyzyjnego pomiaru różnicy wysokości. Poprzez odpowiednie regulowanie śruby pionowej można ustawić niwelator na żądanej wysokości i zapewnić, że linia widzenia jest dokładnie pionowa. Śruba pozioma jest odpowiedzialna za wypoziomowanie niwelatora w płaszczyźnie poziomej. Jej regulacja umożliwia ustalenie dokładnego położenia poziomej linii odniesienia, co jest kluczowe dla precyzyjnych pomiarów. Poprzez odpowiednie dostosowanie śruby poziomej obserwator może doprowadzić niwelator do poziomu i wyeliminować ewentualne nachylenia. Śruba kompensacyjna służy do regulacji kompensatora wewnątrz niwelatora. Kompensator jest mechanizmem, który automatycznie wyrównuje drobne odchylenia wynikające z drgań, zmian temperatury lub innych czynników, które mogą wpływać na dokładność pomiarów. Śruba kompensacyjna umożliwia dostosowanie położenia kompensatora, co ma wpływ na stabilizację linii optycznej niwelatora.
Punkt jedenasty okular. Umożliwia obserwację i pomiar. Patrząc przez niego, użytkownik niwelatora widzi łatę pomiarową, a na jej tle dwie przecinające się linie. Okular powiększa również obraz widziany, co znacznie ułatwia obserwację celu.
Punkt dwunasty regulacja krzyża kresek. Regulacja krzyża kresek służy do ustawiania ostrości krzyża kresek, aby umożliwić wykonanie odczytu z łaty.
Punkt trzynasty pokrętło ustawiania ostrości. Umiejscowiona z boku lunety śruba umożliwiająca wyostrzenie obrazu.