Ważne daty

Wprowadzenie

Są tacy, którzy w książkach widzą tylko obowiązkowy podręcznik lub lekturę szkolną, i tacy, dla których książka to szczególne dobro. Zbiór własnych książek nazywamy domową biblioteczką lub księgozbiorem prywatnym. Przyjrzyj się umieszczonej niżej reprodukcji obrazu Carla Spitzwega pod tytułem Mól książkowy. Zastanów się, kogo można tak określić.

R1MB7FUzSFgBL1

Ilustracja przedstawia obraz Carla Spitzwega „Mól książkowy”. Obraz ukazuje mężczyznę stojącego na drabinie przed regałem książek. W lewej ręce trzyma blisko twarzy otwartą książkę, czytając jej zawartość. Drugą otwartą książkę trzyma w drugiej dłoni. Łokciem przytrzymuję książkę włożoną pod pachę. również między kolanami znajduje się książka. Wysoki i masywny regał wykonany jest z drewna. Wykończony jest pilastrami z ornamentami roślinnymi i rolwerkiem, na którym znajduje się rzeźba oraz kartuszem z napisem wewnątrz. Na suficie znajdują się freski. W lewym dolnym rogu widoczny jest fragment globusa.

Potocznie molem książkowym określa się osobę, która cały wolny czas lubi spędzać na czytaniu książek. Miłośnicy i kolekcjonerzy książek do oznaczenia własności swojego egzemplarza książki używają ekslibrisu. Nazwa ta pochodzi od łacińskiego słowa ex libris, co znaczy z książek. W języku polskim używamy też innych słów na określenie ekslibrisu, to jest KSIĘGOZNAK lub ZNAK KSIĄŻKOWY.

Początki ekslibrisu

Początkowo, w ręcznie pisanych manuskryptachManuskryptmanuskryptach własność książki oznaczano odręcznymi zapiskami, później zaczęto tworzyć malowane iluminacjeIluminacjailuminacje. Przyjrzyj się zamieszczonej niżej fotografii przedstawiającej jedną ze stron XV‑wiecznego manuskryptu. Po kliknięciu w ilustrację dowiesz się, która iluminacja pełniła funkcję ekslibrisu.

W dawnych wiekach manuskrypty były bardzo cenne - za równowartość jednej księgi można było kupić kilka wsi. Od czasu, gdy w XV w. złotnik i drukarz Johannes Gutenberg zastosował ruchomą czcionkę i stworzył prasę drukarską, która umożliwiała odbijanie egzemplarzy, zwiększyła się liczba dostępnych książek. Własność książek zaczęto wówczas oznaczać drukowanymi karteczkami przyklejanymi do okładki.

Początkowo głównym motywem ekslibrisu był herb, czyli znak, godło jakiegoś rodu, państwa, miasta czy instytucji, ewentualnie uzupełniony napisami, datami, insygniami władzy, ornamentemOrnamentornamentem.

Przyjrzyj się zamieszczonemu poniżej ekslibrisowi z motywem heraldycznym, czyli zawierającym elementy herbu. Po kliknięciu w interaktywne punkty dowiesz się, jak nazywają się podstawowe elementy herbu.

W galerii umieszczono drzeworyty z motywami heraldycznymi znanego renesansowego artysty - Albrechta Dürera. Przyjrzyj im się, a następnie rozwiąż ćwiczenie 1.

R1TrSDie5J4PC1

Ilustracja przedstawiająca drzeworyt autorstwa Albrechta Dürera pt. „Herb Ferdynanda I”. Na fotografii widzimy herb cesarza Ferdynana I. Na herbie znajdują się dwa lwy, a nad tarczą herbową znajduje się korona. Pod herbem znajdują się także liczne napisy. Całość jest w jasnych kolorach.

RedWHljr84vTn1

Ilustracja przedstawiająca drzeworyt autorstwa Albrechta Dürera pt. „Herb Johana Stabiusa”. Na obrazie znajduje się orzeł. Ptak ustawiony jest na koronie. Obok widoczne są dwa zdobione okręgi. Poniżej korony widzimy liczna zdobienia - zawijasy. Pod nimi natomiast znajduje się herb Johana Stabiusa z orłem. Całość znajduje się w jasnej ramce. Pod ramką widoczny jest napis. Obraz jest w jasnych kolorach.

RTFFnylAiEeSa1

Ilustracja przedstawiająca drzeworyt autorstwa Albrechta Dürera pt. „Herb Albrecht Dürera”. Na fotografii widzimy herb rodu Albrechta Dürera. Na herbie przedstawione są otwarte drzwi. Nad tarczą herbową widnieje hełm rycerski. Nad hełmem znajduje się postać ze skrzydłami. Dookoła widoczne są także zdobienia - liczne zawijasy. Obraz jest w odcieniach szarości.

Motywy w eksibrisie

Z czasem w ekslibrisie zaczęto używać innych motywów. Są to przykładowo: książki lub księgozbiory, portrety, w tym portrety sylwetkowePortret sylwetkowyportrety sylwetkowe, pejzażePejzażpejzaże, architektura, ornamenty, czy motywy religijne.

Występują również ekslibrisy typograficzneTypografiatypograficzne, w tym kaligraficzneKaligrafiakaligraficzne, w postaci prostej formy graficznej przypominającej wizytówkę. Są one złożone tylko z napisu, czasem obramowanego lub nawet jedynie z inicjałówInicjałyinicjałów. Tego typu ekslibrisy możesz zobaczyć na poniższych fotografiach.

RpOcoIQZyiBQ11

Ilustracja przedstawiająca ekslibris typograficzny. Zawiera on imię oraz nazwisko osoby, do której należy książka. Na jasnym tle widzimy zapis: MARGARETTA C. GREENE.

RLqOnWfqvbLKZ1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris typograficzny. Na jasnym tle ekslibrisa zostały przedstawione inicjały „gb” z ciemnym tłem.

Właściciele eksibrisów

Ekslibrisy posiadają zarówno osoby prywatne, jak i instytucje, np. biblioteki, urzędy, muzea. W przypadku instytucji ważne jest zamieszczenie nazwy, umożliwiającej jej identyfikację. Niżej zamieszczony ekslibris jest znakiem własności biblioteki klasztoru franciszkańskiego.

R1BWR3AaClbU71

Ilustracja przedstawia ekslibris biblioteki klasztoru franciszkańskiego. Ukazuje klęczącego świętego Franciszka, nad którym znajduje się ukrzyżowany Chrystus. Od Jezusa do świętego Franciszka zamieszczone są promienie przekazujące stygmaty. W tle mężczyzny widoczne są pola oraz lasy. Scena przedstawiona jest w owalnej ramce, na której znajdują się łacińskie napisy. W narożnikach tło wypełniają głowy aniołów ze skrzydłami.

Typowy ekslibris osoby prywatnej zawiera trzy elementy:

• napis Ex libris (lub jego zamiennik, np.: Ex bibliotheca, Ex collectione, Z ksiąg, Z księgozbioru),

• dane właściciela, np. imię, nazwisko, inicjały, monogramMonogrammonogram, herb,

• grafikę nawiązującą do właściciela - jego nazwiska, cech charakteru, zainteresowań, zawodu, przedmiotów ważnych dla danej osoby.

Przyjrzyj się zamieszczonej poniżej fotografii i odszukaj trzy opisane powyżej elementy ekslibrisu oraz rozwiąż ćwiczenie.

RYXL6BV2g4i0G1

Ilustracja przedstawia ekslibris amerykańskiego pisarza Edgara Rice'a Burroughs'a. Ukazuje postać mężczyzny trzymającą kulę. Ma długie włosy z nałożoną na nie przepaską i ubrana jest w tunikę ze skóry lamparta i z tyłu doczepione ma długie pióro. Obok mężczyzny, z prawej strony, siedzi małpa, obejmująca jego nogi. Po lewej zamieszczony jest wieniec, na którym znajdują się skrzyżowana szabla i pióro. Pod nim umieszczony jest herb, podzielony na cztery części. Zawiera on but z ostrogą, czaszkę bawoła, drewniane koło od wozu i otwartą księgę. Obok herbu umieszczone jest nazwisko właściciela, a w lewym górnym rogu napis EX LIBRIS. Za mężczyzną umieszczone są postacie. Tłem jest nocne niebo z gwiazdami, oraz dwiema białymi kulami.

Artyści, aby scharakteryzować właściciela, tworząc grafikę często odwołują się do jego zawodu i w tym celu umieszczają atrybutyAtrybutatrybuty danej grupy zawodowej, czyli symbole, przedmioty, które pozwalają ją rozpoznać.

Niżej zamieszczony ekslibris należał do etnografaEtnografetnografa, badacza kultury rdzennych Amerykanów - plemion ludów zamieszkujących Amerykę Północną. Świadczy o tym wizerunek Indianina, a także takie przedmioty plemienne, jak: naczynia, narzędzia, ozdoby

RS1b8k7Ppw8V31

Ilustracja przedstawia ekslibris Thomaas Ewinga Frencha i Arthura Nelsona Macdonalda „Ekslibris etnografa Williama Corlessa Millsa”. Na grafice znajduje się wizerunek Indianina. Dookoła postaci widoczne są przedmioty należące do plemienia które reprezentuje; są to naczynia, narzędzia, ozdoby. Poniżej Indianina umieszczony jest podpis: William C Mills oraz leżący szkielet.

Wśród ekslibrisów można także znaleźć tzw. ekslibrisy ślepe. Jeden z przykładów takiego ekslibrisu został zamieszczony poniżej. Przyjrzyj mu się i zastanów się, co odróżnia go od typowych ekslibrisów. Odpowiedź poznasz, klikając w ilustrację.

Techniki wykonywania

Ekslibrisy są wykonane dowolną techniką graficzną i powielane na karteczkach, a następnie przyklejane do wewnętrznej strony okładki. Wśród technik graficznych najczęściej stosowanych do wykonania ekslibrisów można wyróżnić techniki druku wypukłego: drzeworyty i linoryty, oraz techniki druku wklęsłego: miedzioryty i akwaforty.

Więcej na temat technik graficznych dowiesz się z E‑materiału: W pracowni grafiki warsztatowej

Techniki druku wypukłego polegają na wyżłobieniu w matrycyMatrycamatrycy, linii i płaszczyzn. Ślad na odbitce pozostawiają wypukłe części matrycy. Jedną z najstarszych technik, w jakich wykonywane są ekslibrisy, są drzeworyty, stosowane już od XV w. W technice tej używa się drewnianych klocków, w których wzór jest wyżłabiany techniką snycerską. Wypukły wzór matrycy pokrywany jest farbą i odbijany na papierze. Podobny do drzeworytu jest linoryt, z tym że tło rysunku wycina się nie w drewnie, lecz w linoleum. W odbitkach stworzonych za pomocą druku wypukłego najczęściej widoczne są ślady po użyciu narzędzi w postaci drobnych kresek, punktów i plamek. Czerń zadrukowanych powierzchni kresek rysunku jest głęboka i jednolita, mocno kontrastuje z jasnym papierem.

R1SqRMbpj8uzU1

Ilustracja przedstawia ekslibris Félixa Vallotona „Ekslibris wykonany techniką drzeworytu”. Ukazuje blat z rozrzuconymi papierami i książkami oraz regał, na którym ustawione są książki. Po lewej stronie, na stosie książek leży czarny kot. Po prawej, na dole biały kot siedzi na papierach. Z góry po książkach schodzi kolejny biały kot. U góry znajduje się napis EX - LIBRIS L. JOLY. Ekslibris otoczony jest czarnym konturem.

R1IyhdLx6VDrz1

Ilustracja przedstawia ekslibris wykonany techniką linorytu. Ukazuje wysokie białe trawy na czarnym tle, na którym w górnej części znajduje się mały księżyc, ptaki oraz rozsypane czcionki o różnych kształtach i wielkościach. Przy łodydze najdłuższej trawy umieszczony jest napis: MUZEUM PIŚMIENNICTWA I DRUKARSTWA W GRĘBOCINIE.

W technikach graficznych wklęsłych (druku wklęsłego) miejscami drukującymi są zagłębienia. Najstarszą metalową techniką graficzną wklęsłą jest miedzioryt, w którym rysunek jest żłobiony na wypolerowanej płytce miedzianej. Cała płytka pokrywana jest farbą, po czym jest ona zbierana z miejsc niedrukujących (wypukłych), a na papier przenoszona jest farba pozostawiona w zagłębieniach. Technikę tę charakteryzuje cienka, ostro zakończona linia. Podobnie dzieje się w akwaforcie, przy czym tu rysunek na płytce wykonany jest igłą stalową i wytrawiony za pomocą roztworu kwasu azotowego. Odbitki wykonane tą techniką charakteryzują się cienką kreską i przypominają rysunek piórkiem.

RiSWwKaWvXtf61

Ilustracja przedstawia ekslibris wykonany techniką miedziorytu przez Paula Revera „Ekslibris wykonany techniką miedziorytu - księgozbiór Isaiaha Thomasa”. Ukazuje herb w kształcie zwiniętej po brzegach tarczy, w której umieszczony jest krzyż z pięcioma półksiężycami. Otacza go motyw z szerokich liści. Na górze znajduje się łeb zwierzęcia, a u dołu zakończony jest szarfą z dewizą. Pod spodem znajduje się podpis Isaiah Thomas.

R4IKN9kzPrCDU1

Ilustracja przedstawia ekslibris wykonany techniką akwaforty. Ukazuje zagęszczone pod różnymi kątami i w różnych kierunkach linie, tworzące czarną plamę z licznymi prześwitami, zaokrągloną po prawej stronie i płaska z lewej. Na jej tle umieszczony jest półkolisty napis exlibris. W dolnym prawym rogu znajduje się tekst K. Dulny.

Wśród ekslibrisów występują też formy prostsze - pieczątki, którymi bezpośrednio ostemplowuje się okładkę lub kartki książki.

Przygotowując matrycę, należy pamiętać, aby wytworzyć ją w lustrzanym odbiciu. Jest to szczególnie ważne przy ustalaniu kierunku zapisu wyrazów (od prawej do lewej) i kształtu liter. Zobacz przykłady matryc na poniższej fotografii.

RVvdvKX1gY0n1

Ilustracja przedstawia matryce do wykonywania ekslibrisu. Są wykonane z linoleum i naklejone na deski. Jedna z nich jest w odcieniach szarości i przedstawia różne kształty. Druga z nich jest w odcieniach brązu i przedstawia wzór składający się z fal i linii. Matryce ustawione są na stole. Ciemne elementy na matrycy to te, które zostaną odbite na papierze. Obok widoczne są świece.

Polecenie

Polecenie 1

Przygotuj pieczątkę z własnym ekslibrisem.

Potrzebne będą:

• papier, ołówek, lusterko, flamaster, farba plakatowa, pędzel, ziemniak, nożyk

lub:

• papier, ołówek, lusterko, długopis, gąbka nasączona tuszem, gumka do mazania, dłuto do rzeźbienia

Pieczątkę z ekslibrisem możesz przygotować z ziemniaka lub gumki do mazania. Pierwsza wersja jest łatwiejsza, ale ziemniaczana pieczątka jest nietrwała. Dla obu wariantów warto najpierw przygotować projekt. Narysuj go ołówkiem na kartce papieru, pamiętając, że wzór na ziemniaku powinien być prosty zawierający jak najmniej elementów.

Pieczątka z ziemniaka

Przekrój ziemniaka na pół. Twój ziemniak będzie matrycą, więc przerysuj flamastrem na jego jasną powierzchnię wzór z kartki. Jeśli używasz liter, pamiętaj, że muszą one być wykonane w lustrzanym odbiciu. W tym celu użyj lusterka, w którym zobaczysz, jak wygląda lustrzana wersja litery. Następnie wycinaj nożem wyżłobienia. Wypukłe części ziemniaczanego stempla zamaluj gęstą farbą plakatową przy użyciu pędzla, a następnie przyciśnij go do kartki papieru, odbijając wzór.

Pieczątka z gumki do mazania

Matrycę można też zrobić z gumki do mazania. Przerysuj długopisem na gumkę wzór z kartki w lustrzanym odbiciu (tu również możesz użyć lusterka, w którym zobaczysz lustrzane odbicie projektu). Za pomocą dłuta do rzeźbienia wykonaj wyżłobienia. Dociśnij gumkę do gąbeczki nasączonej tuszem i odbij pieczątkę na papierze.

W obu przypadkach pamiętaj, że czarny wzór tworzą wypukłości. Możesz się zdecydować na czarne tło i białe kontury - wówczas wytnij narysowane kontury. Możesz także zdecydować się na białe tło i czarne kontury, wówczas pozostaw narysowane kontury, a wytnij powierzchnie między nimi.

Zobacz przykłady obu stempli - ziemniaczanego i gumkowego na fotografiach zamieszczonych poniżej.

R1bOR5YH3o3tC1

Ilustracja przedstawia pieczątki wykonane z ziemniaków. Na jednej z nich jest wzór gwiazdy, natomiast na drugiej jest wzór pionowych linii. Obok znajduje się stempel. Przedmioty są ułożone na drewnianym blacie.

RiRwiTZj0Y24V1

Ilustracja przedstawia pieczątkę wykonaną z gumki do mazania. Znajduje się na niej wzór drzewa pod którym umieszczony jest napis ex libris. Odbitki wykonane są z trzech matryc. Pierwsza posiada czarne tło, druga gruby kontur wokół drzewa, trzecia pozbawiona jest tła.

Cechy

Jedną z najważniejszych cech grafiki jest to, że tworząc jedną matrycę, można uzyskać wiele odbitek. Grafika w swej klasycznej postaci jest czarno‑biała (czarna farba na białym podłożu). Spotykane są też ekslibrisy, które drukowane są na innym podłożu niż biały, a czerń farby zostaje zastąpiona kolorem.

Poniżej zamieszczono przykłady ekslibrisów jednokolorowych. Kliknij w ekslibris odbity brązową farbą, a zobaczysz odbitkę z tej samej matrycy w innym wariancie kolorystycznym.

R1GwGZpQa5o531

Ilustracja przedstawia ekslibris Félixa Vallotona pt. „Ekslibris jednokolorowy”. Ukazuje dwie sowy siedzące na książkach. Dookoła znajdują się także inne książki. Tło jest białe. Pod ilustracją umieszczona jest szarfa z napisem EX - LIBRIS F. RAISIN.

R6bxnMaHIOvJf1

Ilustracja przedstawia ekslibris w kształcie herbu zakończonego koroną, pod którą umieszczony jest krzyż w kole. Wewnątrz znajduje się zwierzę leżące na dwóch owalach. Na lewym, z białym tłem, umieszczony jest napis EXLIBRIS, a na prawym, z czarnym tłem, TIFERNO. Całość otoczona jest spiralami i motywami roślinnymi.

W dawnych czasach próbą urozmaicenia grafik było ręczne kolorowanie czarno‑białych odbitek. Do najbardziej znanego przykładu tak uzyskanego ekslibrisu należy widoczny na poniższej fotografii najstarszy w Europie ręcznie kolorowany ekslibris Hildebrandta Brandenburga z Biberach (Niemcy), datowany na 1470 r.

RxinO0y1l8P4n

Ilustracja przedstawiająca najstarszy w Europie ekslibris nieznanego autora pt. „Ekslibris Hildebrandta Brandenburga z Biberach”. Na ilustracji został przedstawiony anioł z zielono-czerwonymi skrzydłami. Postać ubrana jest w długie szaty. W rękach trzyma niebieską tarczę z wizerunkiem byka. Ekslibris znajduje się na jasnym tle.

Ekslibrisy bywają także odbijane z kilku matryc. Odbitki dwukolorowe można uzyskać przy użyciu dwóch matryc, np. jednej konturowej do farby czarnej i drugiej do wypełnienia konturu kolorem.

RGY6IbWUv7uJX1

Ilustracja przedstawia ekslibris autorstwa Zbigniewa Dolatkowskiego pt. „Ekslibris Emila Eerme”. Na ilustracji znajdują się znaki drogowe. Ułożone są one w taki sposób, że jedne nachodzą na kolejne.

RjeLMygPVpxOG1

Ilustracja przedstawia ekslibris Marka Zajki „Ex libris U. Gronostaj”. Ukazuje ludzką głowę z profilu, na której znajduje się dodatkowo po prawej stronie oko. Na tle głowy umieszczony jest półokrągły napis „exlibris”. Głowa została wykonana za pomocą licznych czarnych kresek, przecinających się pod różnymi kierunkami. Na rysunek nachodzi po prawej stronie niebieski prostokąt. W prawym dolnym rogu umieszczony jest napis U. Gronostaj.

Ekslibrisy barwne wytwarzane są za pomocą większej liczby matryc, jednak ze względu na koszty i bardziej skomplikowany proces uzyskiwania odbitek, przy projektowaniu księgoznaku zakłada się użycie raczej niewielu kolorów.

RTrAS5Oxyr2OI1

Ilustracja przedstawia ekslibris Marka Basiula „Man and fish exl”, który jest wykonany techniką linorytu barwnego. Przedstawia on kształt otwartej, niebieskiej książki, nad którą znajduje się pomarańczowy trójkąt. Na ilustracji wytłoczone białe kropki i napisy.

Zadania

Współczesne eksibrisy

Współczesne ekslibrisy często tworzone są z wykorzystaniem grafiki komputerowej. Zapoznaj się z przykładami takich grafik w galerii. Spróbuj odnaleźć na nich napis znaku księgowego - przyjrzyj się czy artystka umieściła wyrażenie Ex libris lub Ex bibliotheca, czy skrót Ex.

Rkz91AjVNX4T11

Ilustracja przedstawia ekslibris Agaty Dworzak-Subocz „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 1”. Na ilustracji zostały przedstawione abstrakcyjne kształty z dominacją różnych rodzajów spiral przestrzennych w czarno-białych barwach i szarościach.

RdJdz76k8IPs51

Ilustracja przedstawia ekslibris Agaty Dworzak-Subocz „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 2”. Na ilustracji zostały przedstawione bryły geometryczne, pręty i siatki. Kompozycja jest chaotyczna z zachowaniem wszystkich kierunków, co wpływa na dynamikę.

R1Gucd16lxGek1

Ilustracja przedstawia ekslibris Agaty Dworzak-Subocz „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 5”. Na ilustracji zostały przedstawione bryły geometryczne, płaszczyzny, pręty i siatki. Kompozycja jest chaotyczna z zachowaniem wszystkich kierunków, co wpływa na dynamikę. Ustawiona została na podeście.

RMqFA9el4TkXE1

Ilustracja przedstawia ekslibris Marka Basiula „Ich dwoje”. Ukazuje liściaste drzewo z pniem w kształcie warkocza, który oplątuje wąż. Po obu stronach drzewa wiszą dwa jabłka, z których lewe jest nadgryzione. Tło jest tłoczone i otacza je napis.

R7pnyBRxZaWQ21

Ilustracja przedstawia ekslibris autorstwa Marka Basiula „Exlibris autora”. Ukazuje trzy płaszczyzny. Dwie dolne są wycięte w kształcie trzech półkul. Najniższa jest czarna w białe kropki, powyżej biała tłoczona w białe kropki w dolnej części, a w górnej zawierająca napis. Najwyżej znajduje się zakończona prosto płaszczyzna z wytłoczonymi, ukośnymi liniami oraz słomką z łezką.

RlI0QZ1QtCxIG1

Ilustracja przedstawia ekslibris Piotra Gojowego „Ex libris Jacka Tylickiego”. Ukazuje łódź z wiosłami i żaglami, w której siedzą dwaj mężczyźni. Na żaglu widnieje napis JACEK TYLICKI, a na banderze EXLIBRIS. W tle znajdują się fragmenty innych łodzi. Na tle wody zamieszczone są napisy i płynie rybka.

R1G5usrTprVGB1

Ilustracja przedstawia ekslibris Piotra Gojowego „Ex libris W. Gombrowicza”. Ukazuje twarz mężczyzny zamieszczoną na górze, na tle trzech płaszczyzn. Pierwsza od lewej zawiera napisy na białym tle oraz fragmenty grafik, między innymi są to: okno, piła ręczna i kij. Środkowa płaszczyzna jest szara z poprzecznymi smugami bieli. Na prawej, białej zamieszczone są motywy graficzne, między innymi twarz, strzałki, ptak i kot oraz pionowa, znajdująca się przy krawędzi pięciolinia ze znakami nutowymi.

Słownik pojęć

Galeria dzieł sztuki

R1MB7FUzSFgBL1

Ilustracja przedstawia obraz Carla Spitzwega „Mól książkowy”. Obraz ukazuje mężczyznę stojącego na drabinie przed regałem książek. W lewej ręce trzyma blisko twarzy otwartą książkę, czytając jej zawartość. Drugą otwartą książkę trzyma w drugiej dłoni. Łokciem przytrzymuję książkę włożoną pod pachę. również między kolanami znajduje się książka. Wysoki i masywny regał wykonany jest z drewna. Wykończony jest pilastrami z ornamentami roślinnymi i rolwerkiem, na którym znajduje się rzeźba oraz kartuszem z napisem wewnątrz. Na suficie znajdują się freski. W lewym dolnym rogu widoczny jest fragment globusa.

RqrVsfjCCrXvE1

Ilustracja przedstawia bogato zdobioną stronę pochodzącą ze średniowiecznego manuskryptu autorstwa św. Augustyna „De civitate Dei”. („Państwo Boże”). Na dole strony znajduje się herb przedstawiający głowę lwa. Pierwszy akapit rozpoczyna się inicjałem - czerwoną litera I na niebieskim tle z motywami roślinnymi. Drugi akapit to litera O dekorowana przedstawieniem biskupa i zakonnika otoczonymi ornamentami. Lewy margines posiada niebiesko-czerwony pas.

R14I9wLGG4MoG1

Ilustracja przedstawiająca średniowieczny emblemat na stronie manuskryptu. Emblemat przedstawia głowę lwa na niebieskim tle. Jest to herb Johannesa Chardallusa.

R1012Z8ZtoWt81

Ilustracja przedstawia herb barona Johna Rolle. Herb trzymany jest przez psa i lwa, nad nim znajduje się korona, a pod nim dewiza. Tarcza podzielona jest na dwie części, w każdej z nich znajdują się motywy graficzne.

R1TrSDie5J4PC1

Ilustracja przedstawiająca drzeworyt autorstwa Albrechta Dürera pt. „Herb Ferdynanda I”. Na fotografii widzimy herb cesarza Ferdynana I. Na herbie znajdują się dwa lwy, a nad tarczą herbową znajduje się korona. Pod herbem znajdują się także liczne napisy. Całość jest w jasnych kolorach.

RedWHljr84vTn1

Ilustracja przedstawiająca drzeworyt autorstwa Albrechta Dürera pt. „Herb Johana Stabiusa”. Na obrazie znajduje się orzeł. Ptak ustawiony jest na koronie. Obok widoczne są dwa zdobione okręgi. Poniżej korony widzimy liczna zdobienia - zawijasy. Pod nimi natomiast znajduje się herb Johana Stabiusa z orłem. Całość znajduje się w jasnej ramce. Pod ramką widoczny jest napis. Obraz jest w jasnych kolorach.

RTFFnylAiEeSa1

Ilustracja przedstawiająca drzeworyt autorstwa Albrechta Dürera pt. „Herb Albrecht Dürera”. Na fotografii widzimy herb rodu Albrechta Dürera. Na herbie przedstawione są otwarte drzwi. Nad tarczą herbową widnieje hełm rycerski. Nad hełmem znajduje się postać ze skrzydłami. Dookoła widoczne są także zdobienia - liczne zawijasy. Obraz jest w odcieniach szarości.

R1BWR3AaClbU71

Ilustracja przedstawia ekslibris biblioteki klasztoru franciszkańskiego. Ukazuje klęczącego świętego Franciszka, nad którym znajduje się ukrzyżowany Chrystus. Od Jezusa do świętego Franciszka zamieszczone są promienie przekazujące stygmaty. W tle mężczyzny widoczne są pola oraz lasy. Scena przedstawiona jest w owalnej ramce, na której znajdują się łacińskie napisy. W narożnikach tło wypełniają głowy aniołów ze skrzydłami.

RYXL6BV2g4i0G1

Ilustracja przedstawia ekslibris amerykańskiego pisarza Edgara Rice'a Burroughs'a. Ukazuje postać mężczyzny trzymającą kulę. Ma długie włosy z nałożoną na nie przepaską i ubrana jest w tunikę ze skóry lamparta i z tyłu doczepione ma długie pióro. Obok mężczyzny, z prawej strony, siedzi małpa, obejmująca jego nogi. Po lewej zamieszczony jest wieniec, na którym znajdują się skrzyżowana szabla i pióro. Pod nim umieszczony jest herb, podzielony na cztery części. Zawiera on but z ostrogą, czaszkę bawoła, drewniane koło od wozu i otwartą księgę. Obok herbu umieszczone jest nazwisko właściciela, a w lewym górnym rogu napis EX LIBRIS. Za mężczyzną umieszczone są postacie. Tłem jest nocne niebo z gwiazdami, oraz dwiema białymi kulami.

RS1b8k7Ppw8V31

Ilustracja przedstawia ekslibris Thomaas Ewinga Frencha i Arthura Nelsona Macdonalda „Ekslibris etnografa Williama Corlessa Millsa”. Na grafice znajduje się wizerunek Indianina. Dookoła postaci widoczne są przedmioty należące do plemienia które reprezentuje; są to naczynia, narzędzia, ozdoby. Poniżej Indianina umieszczony jest podpis: William C Mills oraz leżący szkielet.

R1SqRMbpj8uzU1

Ilustracja przedstawia ekslibris Félixa Vallotona „Ekslibris wykonany techniką drzeworytu”. Ukazuje blat z rozrzuconymi papierami i książkami oraz regał, na którym ustawione są książki. Po lewej stronie, na stosie książek leży czarny kot. Po prawej, na dole biały kot siedzi na papierach. Z góry po książkach schodzi kolejny biały kot. U góry znajduje się napis EX - LIBRIS L. JOLY. Ekslibris otoczony jest czarnym konturem.

RiSWwKaWvXtf61

Ilustracja przedstawia ekslibris wykonany techniką miedziorytu przez Paula Revera „Ekslibris wykonany techniką miedziorytu - księgozbiór Isaiaha Thomasa”. Ukazuje herb w kształcie zwiniętej po brzegach tarczy, w której umieszczony jest krzyż z pięcioma półksiężycami. Otacza go motyw z szerokich liści. Na górze znajduje się łeb zwierzęcia, a u dołu zakończony jest szarfą z dewizą. Pod spodem znajduje się podpis Isaiah Thomas.

R1GwGZpQa5o531

Ilustracja przedstawia ekslibris Félixa Vallotona pt. „Ekslibris jednokolorowy”. Ukazuje dwie sowy siedzące na książkach. Dookoła znajdują się także inne książki. Tło jest białe. Pod ilustracją umieszczona jest szarfa z napisem EX - LIBRIS F. RAISIN.

RxinO0y1l8P4n1

Ilustracja przedstawiająca najstarszy w Europie ekslibris nieznanego autora pt. „Ekslibris Hildebrandta Brandenburga z Biberach”. Na ilustracji został przedstawiony anioł z zielono-czerwonymi skrzydłami. Postać ubrana jest w długie szaty. W rękach trzyma niebieską tarczę z wizerunkiem byka. Ekslibris znajduje się na jasnym tle.

RGY6IbWUv7uJX1

Ilustracja przedstawia ekslibris autorstwa Zbigniewa Dolatkowskiego pt. „Ekslibris Emila Eerme”. Na ilustracji znajdują się znaki drogowe. Ułożone są one w taki sposób, że jedne nachodzą na kolejne.

RjeLMygPVpxOG1

Ilustracja przedstawia ekslibris Marka Zajki „Ex libris U. Gronostaj”. Ukazuje ludzką głowę z profilu, na której znajduje się dodatkowo po prawej stronie oko. Na tle głowy umieszczony jest półokrągły napis „exlibris”. Głowa została wykonana za pomocą licznych czarnych kresek, przecinających się pod różnymi kierunkami. Na rysunek nachodzi po prawej stronie niebieski prostokąt. W prawym dolnym rogu umieszczony jest napis U. Gronostaj.

RTrAS5Oxyr2OI1

Ilustracja przedstawia ekslibris Marka Basiula „Man and fish exl”, który jest wykonany techniką linorytu barwnego. Przedstawia on kształt otwartej, niebieskiej książki, nad którą znajduje się pomarańczowy trójkąt. Na ilustracji wytłoczone białe kropki i napisy.

Rkz91AjVNX4T11

Ilustracja przedstawia ekslibris Agaty Dworzak-Subocz „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 1”. Na ilustracji zostały przedstawione abstrakcyjne kształty z dominacją różnych rodzajów spiral przestrzennych w czarno-białych barwach i szarościach.

RdJdz76k8IPs51

Ilustracja przedstawia ekslibris Agaty Dworzak-Subocz „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 2”. Na ilustracji zostały przedstawione bryły geometryczne, pręty i siatki. Kompozycja jest chaotyczna z zachowaniem wszystkich kierunków, co wpływa na dynamikę.

R1Gucd16lxGek1

Ilustracja przedstawia ekslibris Agaty Dworzak-Subocz „Ex libris Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie 5”. Na ilustracji zostały przedstawione bryły geometryczne, płaszczyzny, pręty i siatki. Kompozycja jest chaotyczna z zachowaniem wszystkich kierunków, co wpływa na dynamikę. Ustawiona została na podeście.

RMqFA9el4TkXE1

Ilustracja przedstawia ekslibris Marka Basiula „Ich dwoje”. Ukazuje liściaste drzewo z pniem w kształcie warkocza, który oplątuje wąż. Po obu stronach drzewa wiszą dwa jabłka, z których lewe jest nadgryzione. Tło jest tłoczone i otacza je napis.

R7pnyBRxZaWQ21

Ilustracja przedstawia ekslibris autorstwa Marka Basiula „Exlibris autora”. Ukazuje trzy płaszczyzny. Dwie dolne są wycięte w kształcie trzech półkul. Najniższa jest czarna w białe kropki, powyżej biała tłoczona w białe kropki w dolnej części, a w górnej zawierająca napis. Najwyżej znajduje się zakończona prosto płaszczyzna z wytłoczonymi, ukośnymi liniami oraz słomką z łezką.

RlI0QZ1QtCxIG1

Ilustracja przedstawia ekslibris Piotra Gojowego „Ex libris Jacka Tylickiego”. Ukazuje łódź z wiosłami i żaglami, w której siedzą dwaj mężczyźni. Na żaglu widnieje napis JACEK TYLICKI, a na banderze EXLIBRIS. W tle znajdują się fragmenty innych łodzi. Na tle wody zamieszczone są napisy i płynie rybka.

R1G5usrTprVGB1

Ilustracja przedstawia ekslibris Piotra Gojowego „Ex libris W. Gombrowicza”. Ukazuje twarz mężczyzny zamieszczoną na górze, na tle trzech płaszczyzn. Pierwsza od lewej zawiera napisy na białym tle oraz fragmenty grafik, między innymi są to: okno, piła ręczna i kij. Środkowa płaszczyzna jest szara z poprzecznymi smugami bieli. Na prawej, białej zamieszczone są motywy graficzne, między innymi twarz, strzałki, ptak i kot oraz pionowa, znajdująca się przy krawędzi pięciolinia ze znakami nutowymi.

RUFPeJegYNpoy1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris wykonany techniką linorytu autorstwa Jakuba Jaszewskiego pt. „Ex libris”. Przedstawia on statek kosmiczny.

Rq6pKBdMR5bRE1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris wykonany techniką linorytu autorstwa Piotra Gojowego pt. „Ex libris Andrzeja Beynarowicza”. Przedstawia on herb.

RIAuJFdw4e2n61

Ilustracja przedstawia herb barona Johna Rolle. Herb trzymany jest przez psa i lwa, nad nim znajduje się korona, a pod nim dewiza. Tarcza podzielona jest na dwie części, w każdej z nich znajdują się motywy graficzne. są interaktywne punkty z informacjami:

R196hEizImBCr1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris Edwarda Newtona. Przedstawia on wnętrze pokoju. Dookoła, którego znajdują się napisy oraz książki, a w lewym dolnym rogu dom.

RiX692KXRT6Vj1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris Howarda Willisa Prestona. Przedstawia on kwiaty, na których tle widnieje imię i nazwisko właściciela księgozbioru.

R1IjLSit3clDD1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris Christopha Steigera. Przedstawia on herb z wizerunkiem koziorożca. Nad herbem znajduje się korona oraz dewiza.

R1E17lowA6wBg1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris Marka Basiula. Przedstawia on twarz mężczyny patrzącą w dół.

RKWwE5Yco3bp61

Ilustracja przedstawiająca ekslibris wykonany techniką litografii autorstwa Piotra Gojowego pt. „Ex libris a lithuanian book”. Przedstawia on stos książek.

RYNWOztubmHsA1

Ilustracja przedstawiająca ekslibris autorstwa Francisa Davisa Milleta. Przedstawia on malarza podczas pracy. Nad nim znajduje się flaga amerykańska, a w oddali widać domy.

Bibliografia

www.encyklopedia.pwn.pl

www.sjp.pl