E-materiały do kształcenia zawodowego

Wykonywanie oprzyrządowania odlewniczego

MTL.01. Wykonywanie i naprawa oprzyrządowania odlewniczego - Modelarz odlewniczy 721104, Technik odlewnik 311705

bg‑cyan

Montaż zespołu modelowego

WIZUALIZACJA 3D

10

Spis treści

1

Model odlewu

1
RQlDTLDS74Y59
Model drewniany dzielony
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na wizualizacji 3D przedstawiony jest drewniany dzielony model odlewu. Model odlewu podzielony jest na cztery części, które zostały od siebie oddalone. Model został podzielony w osi pionowej przez środek modelu oraz w osi poziomej wzdłuż wlewu doprowadzającego. W lewym dolnym rogu przedstawiona jest lewa górna część odlewu wraz ze znakami rdzeniowymi oraz częścią wlewu doprowadzającego. Cały odlew ma kształt tulejki z przyczepionym do niej walcem z jednej strony. W lewym dolnym rogu widać jego górną połowę. W miejscu przecięcia widoczne są kołki ustalające, które służą do prawidłowego złożenia dwóch połówek dzielonego modelu odlewu. W lewym górnym rogu widoczna jest druga połowa odlewu (dolna) wraz ze znakami rdzeniowymi oraz fragmentem wlewu doprowadzającego, który znajduję się po prawej stronie modelu odlewu, zaraz przy ściance tulei. Po prawej stronie widoczne są również dwie części modelu odlewu (górna i dolna). Wyglądają one identycznie jak w przypadku lewej strony, są jej odbiciem lustrzanym.
Na wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio.

Treść tekstowa w punkcie 1:
Kołek ustalający.  Kołki ustalające służą do odpowiedniego zorientowania modeli podczas ich montażu. Pozwalają na precyzyjne ustawienie dwóch połówek modeli względem siebie.

Treść tekstowa w punktach 2 i 3:
Znaki rdzeniowe. Znaki rdzeniowe to elementy modelu odlewniczego, który odtwarza kształt gniazda rdzennika. Gniazdo rdzennika służy do prawidłowego umocowania rdzenia w formie.

Treść tekstowa w punkcie 4:
Fragment wlewu doprowadzającego, który wyznacza miejsce usytuowania modelu wlewu doprowadzającego.

Treść tekstowa w punkcie 5:
Dolna połowa modelu.  Dolna połowa modelu z otworami na kołki ustalające, powinna zostać ustawiona jako pierwsza na płycie podmodelowej.

Treść tekstowa w punkcie 6:
Górna połowa modelu.  Górna połowa modelu zostaje osadzona na dolną połowę modelu, po wykonaniu dolnej połowy formy.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Rdzennice

1
RRpB4qtGOFmnX
Model rdzennicy
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Na wizualizacji 3D przedstawione są dwa modele rdzennic. Modele te są rozłożone, tak że po lewej stronie widnieję pierwsza połowa rdzennicy, natomiast po prawej stronie druga połowa rdzennicy. Modele wykonane są z drewna, natomiast na środku każdej połówki modelu są wykonane żłobienia w drewnie, które są znakami rdzennika. Na znaki rdzennika naniesiona jest specjalna powłoka ochronna, która ma wpływ na ograniczenie lub wyeliminowanie wad odlewniczych. Na drugiej połowie rdzennicy po dwóch przeciwległych końcach (prawy przedni róg oraz lewy tylny) położone są kołki ustalające w kształcie małych walców. Kołki te pasują do odpowiadającym im wgłębień znajdujących się w pierwszej połowie modelu. Nad drugą połową modelu w powietrzy znajduję się rdzeń właściwy oraz rdzennik, które są połączone.  Po prawej stronie od modelu rdzennicy znajduję się drugi rozłożony model, jest on identycznie zbudowany jak poprzedni model. Różni się jedynie wielkością rdzenia, a co za tym idzie całą wielkością rdzennicy -  jest większy niż poprzedni opisywany model.
Na wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio.

Treść tekstowa w punkcie 1:
Kołek ustalający.  Kołki ustalające służą do odpowiedniego zorientowania obu połówek rdzennicy podczas ich montażu. Pozwalają na precyzyjne ustawienie dwóch połówek rdzennicy względem siebie.

Treść tekstowa w punkcie 2:
Rdzeń właściwy.  Element rdzenia odtwarzający powierzchnię wewnętrzną odlewu.

Treść tekstowa w punkcie 3:
Rdzennik.  Rdzenniki są elementami rdzenia które nie odtwarzają kształtu modelu odlewniczego ale są konieczne do prawidłowego umiejscowienia rdzenia w formie.

Treść tekstowa w punkcie 4:
Znak rdzennika. Znaki rdzennika występują w rdzennicy. Odtwarzają kształt rdzennika, w rdzeniu odlewniczym.

Treść tekstowa w punkcie 5:
Powłoka ochronna. Powłoki ochronne modelu rdzennicy służą polepszeniu jakości powierzchni uzyskiwanego rdzenia i zmniejszeniu ryzyka wystąpienia wad odlewniczych.

Treść tekstowa w punkcie 6:
Pierwsza połówka rdzennicy.  Jedna z dwóch połówek rdzennicy.

Treść tekstowa w punkcie 7:
Druga połówka rdzennicy.  Jedna z dwóch połówek rdzennicy.

Treść tekstowa w punkcie 8:
Rdzeń odlewniczy. Rdzeń odlewniczy to produkt uzyskiwany w wyniku formowania masy rdzeniowej w rdzennicy. Służy do odtworzenia kształtów wewnętrznych odlewu. Składa się z rdzenników oraz rdzenia właściwego. Masę rdzeniową na rysunku technicznym, oznacza się krzyżującym się kreskowaniem:

Treść tekstowa w punkcie 9:
Płaszczyzna podziału. Jest to płaszczyzna przecięcia rdzennicy lub modelu, który dzieli go na dwie części. Na rysunku technicznym, płaszczyznę podziału określa poniższy symbol:

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Układ wlewowy

1
Rqvs5mteEsovz
Modele układu wlewowego
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja 3D przedstawia drewniane modele układu wlewowego. Zaprezentowany układ wlewowy znajduje się w widoku rozstrzelonym zgodnie z osią pionową. Element znajdujący się najwyżej układu wlewowego, oznaczony jest numerem 1 oraz dwa. Numer 1 oznacza zbiornik wlewowy, czyli stożkowy element zwężający się ku dołowi. Zbiornik wlewowy w postaci lejka ma za zadanie przyjęcie strugi ciekłego metalu. Odtwarza część formy która umożliwia prawidłowe dostarczenie ciekłego metalu do wlewu głównego. Numer 2 oznacza wlew główny. Jest to niewielki walec przyklejony do dolnej części zbiornika wlewowego. Odtwarza on część formy która odpowiedzialna jest za dostarczenie ciekłego metalu do wlewu rozprowadzającego. Poniżej, znajduje się zawieszony w powietrzu wlew rozprowadzający oznaczony numerem trzy. Ma postać długiej belki która pozwala odtworzyć kształt w masie formierskiej umożliwiający równomierne rozprowadzenie strugi ciekłego metalu do wlewu doprowadzającego. jest to najdłuższy element układu wlewowego. Poniżej znajduje się niewielki prostopadłościan, oznaczony numerem cztery. Jest to wlew doprowadzający ustawiony w poprzek wlewu rozprowadzającego. Element ten pozwala doprowadzić ciekły metal do obu części wnęki formy.
Na wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio.

Treść tekstowa w punkcie 1:
Zbiornik wlewowy. Zbiornik wlewowy w postaci lejka ma za zadanie przyjęcie strugi ciekłego metalu. Odtwarza część formy, która umożliwia prawidłowe dostarczenie ciekłego metalu do wlewu głównego.

Treść tekstowa w punkcie 2:
Wlew główny. Odtwarza on część formy, która odpowiedzialna jest za dostarczenie ciekłego metalu do wlewu rozprowadzającego.

Treść tekstowa w punkcie 3:
Wlew rozprowadzający. Jest to długa belka, która pozwala odtworzyć kształt w masie formierskiej umożliwiający równomierne rozprowadzenie strugi ciekłego metalu do wlewu doprowadzającego i jednocześnie zatrzymać zanieczyszczenia metalu (tlenki i ziarna piasku).

Treść tekstowa w punkcie 4:
Wlew doprowadzający. Element ten pozwala doprowadzić ciekły metal do obu części wnęki formy.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Oprzyrządowanie

1
RwSaC4WOB7mnc
Oprzyrządowanie
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja 3D zawiera modele odlewnicze, skrzynkę formierską oraz płytę podmodelową. Modele odlewnicze są pierwszą w kolejności wizualizacją możliwą do wyświetlenia. Są to wszystkie modele służące do wykonania formy i jej elementów. Całość zawieszona jest w przestrzeni w widoku rozstrzelonym. Widoczne są dwie rdzennice, z czego obie są rozdzielone na dwie części. Widoczne są kołki ustalające, otwory na kołki oraz wnęka rdzennicy pokryta szarą powłoką.  Rdzennice ustawione są wnękami do góry. Za rdzennicami, widoczne są modele w widoku rozstrzelonym. Są to dwa symetryczne modele odlewów, podzielone zgodnie z płaszczyzną podziału. Model odlewu to dwie tuleje złączone ze sobą w poprzek ścianką. Każda połówka posiada odpowiednio usytuowane znaki rdzeniowe. Pomiędzy modelami odlewu znajdują się modele układu wlewowego, czyli wlew doprowadzający, wlew rozprowadzający, wlew główny oraz zbiornik wlewowy. 
Na wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio.

Treść tekstowa w punkcie 1:
Zestaw rdzennic. Rdzennice potrzebne do uformowania rdzeni odlewniczych wykorzystywanych w procesie odlewania elementu.

Treść tekstowa w punkcie 2:
Zestaw układu wlewowego. Zestaw elementów potrzebnych do odwzorowania w formie ścieżek którymi będzie płynąć ciekły metal, wypełniając wnękę formy.

Treść tekstowa w punkcie 3:
Zestaw modeli odlewu. Modele odlewu służą do odwzorowania wnęki w formie odtwarzającej powierzchnie zewnętrzne odlewu oraz gniazda rdzennika, w których będą montowane rdzenie.

Drugą wizualizacją są modele skrzynki formierskiej unoszącej się nad płyta podmodelową. Płyta podmodelowa to płaski srebrzysty prostopadłościan, przypominający fragment blachy. Skrzynka formierska przypomina szufladę bez dna. Rama skrzynki na dwóch krótszych ścianach posiada prostopadłe uchwyty służące do ustalenia położenia skrzynek względem siebie.  Na wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio.

Treść tekstowa w punkcie 1:
Skrzynka formierska

Treść tekstowa w punkcie 2:
Płyta podmodelowa

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Etapy wykonania formy jednorazowej

6

Wykonanie formy dolnej

1
R4i787DWKoGPO
Wykonanie formy dolnej
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja 3D składa się z 4 różnych modeli, możliwych do wybrania z menu. Modele prezentują kolejne kroki postępowania przy wykonywaniu dolnej formy.  Na każdej wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 1:
Pierwszy przedstawia osadzenie skrzynki na płycie podmodelowej. Model składa się z płyty podmodelowej, osadzonej na niej skrzynce formierskiej oraz unoszące się dwie połówki modelu odlewniczego wraz z elementem wlewu doprowadzającego.
Treść tekstowa w punktach:
Umieszczenie dolnej skrzynki podziałem do dołu na płycie podmodelowej.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 2:
Drugi model przedstawia osadzenie dolnej połówki modelu odlewniczego na płycie podmodelowej. Model wygląda tak jak poprzedni, z pewnymi różnicami. Skrzynka została przecięta na pół, w celu ukazania znajdujących się modeli na płycie podmodelowej. Są to dolne części modelu odlewu wraz z wlewem doprowadzającym. Zostały ustawione na środku płyty podmodelowej, otoczone skrzynka formierską.
Treść tekstowa w punktach:
Umieszczenie dolnych połówek modelu i modelu wlewu doprowadzającego na płycie podmodelowej.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 3:
Trzeci model przedstawia zasypanie modeli masą formierską . Sceneria jest taka jak w przypadku poprzednich modeli. Skrzynka w pełnym widoku została całkowicie wypełniona szarą masą formierską, przykrywając znajdujący się w niej model.
Treść tekstowa w punktach:
Nasypanie masy formierskiej do skrzynki i jej zagęszczenie, wyrównanie górnej powierzchni formy i nakłucie otworów odpowietrzających.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 4:
Czwarty model przedstawia odwrócenie skrzynki formierskiej z modelami. Widoczna jest skrzynka formierska ustawiona do góry nogami na płycie podmodelowej. Oczom obserwatora ukazują się zasypane modele, odwrócone płaską częścią do góry.
Treść tekstowa w punktach:
Obrócenie formy o 180°.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7

Wykonanie formy górnej

1
RTGmUI397fw1R
Wykonanie formy górnej
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja 3D składa się z 3 różnych modeli, możliwych do wybrania z menu. Na każdej wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio. Modele prezentują kolejne kroki postępowania przy wykonywaniu górnej formy. 
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 1:
Pierwszy przedstawia przygotowanie górnej części modeli. Na odwróconą skrzynkę formierską, ze znajdującymi się w niej modelami, ustawiono kolejną pustą skrzynkę formierską, z wyciętą ścianką w celu obserwacji wnętrza. Na dwóch krótszych ściankach skrzynek, widoczne są sworznie ustalające ich położenie względem siebie. Nad modelami znajdującymi się w masie formierskiej, unoszą się ich drugie połówki, oraz wlew rozprowadzający i zbiornik wlewowy. Modele te są przygotowane do osadzenia zgodnie z otworami na kołki ustalające.
Treść tekstowa w punktach:
Umieszczenie górnej skrzynki na dolnej i ustalenie jej na sworzniach.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 2:
Drugi model przedstawia osadzenie modeli odlewu i układu wlewowego na dolnej formie. Modele wcześniej unoszące się, zostały umieszczone na odpowiednich pozycjach, tworząc zwartą bryłę.
Treść tekstowa w punktach:
Umieszczenie górnych połówek odlewu oraz modeli układu wlewowego: wlewu rozprowadzającego i wlewu głównego ze zbiornikiem wlewowym.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 3:
Trzeci model przedstawia zasypanie modeli masą. Widok górnej skrzynki wypełnionej masą formierską, został przecięty w pół, w celu zobrazowania modeli znajdujących się w jej wnętrzu. Na wierzchu górnej skrzynki, widoczny jest wystający model zbiornika wlewowego.
Treść tekstowa w punktach:
Posypanie środkiem oddzielającym, nasypanie masy formierskiej i jej zagęszczenie, wyrównanie górnej powierzchni formy i nakłucie otworów odpowietrzających.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8

Wizualizacja ułożenia modeli w formie

1
R1AsPBpKvOxAK
Modele w formie odlewniczej
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja 3D przedstawia złożone skrzynki formierskie, które zostały wypełnione masą formierską. Wewnątrz układu, znajduje się złożony model odlewu wraz z odpowiednio ustawionym układem wlewowym. Całe złożenie jest dobrze widoczne, ponieważ skrzynki formierskie, masa formierska oraz płyta podmodelowa, są połprzeźroczyste na potrzeby prezentacji układu.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

9

Demontaż zespołu modelowego

1
R1OSv81RaFBjM
Demontaż zespołu modelowego
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Wizualizacja 3D składa się z 3 różnych modeli, możliwych do wybrania z menu. Modele prezentują kolejne kroki postępowania przy demontażu zespołu modelowego.  Na każdej wizualizacji zaznaczono punkty interaktywne. Po wybraniu punktu pojawia się ramka z tekstem. Tekst jest tożsamy z nagraniem audio.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 1:
Pierwszy przedstawia przygotowanie demontażu zbiornika wlewowego. Model przedstawia dwie wypełnione masą skrzynki formierskie, ustawione jedna na drugiej. Górna skrzynka formierska została podzielona na pół, w celu zobrazowania elementów w jej wnętrzu. Z górnej formy zostaje usunięty zbiornik wlewowy w postaci lejka z wlewem głównym. Jest on uniesiony ponad formę, zostawiając swój odcisk w masie formierskiej.
Treść tekstowa w punktach:
Demontaż modelu zbiornika wlewowego wraz z wlewem głównym.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 2:
Drugi model przedstawia rozłożone skrzynki formierskie, ustawione modelami do góry. Modele odlewu oraz wlewu rozprowadzającego i doprowadzającego unoszone są nad skrzynkami, pozostawiając swój wyraźny odcisk w masie formierskiej.
Treść tekstowa w punktach:
Zdjęcie górnej formy i obrócenie jej o 180°, wyjęcie modeli odlewu i układu wlewowego z obu połówek formy. Naprawienie ewentualnych uszkodzeń wnęki formy.
Opis wizualizacji 3D o nazwie Krok 3:
Trzeci model przedstawia skrzynki formierskie ustawione jedna na drugiej. Górna skrzynka jest podzielona na pół, uwidoczniając zawartość formy. Wewnątrz skrzynek znajduje się ubita masa formierska z wnękami odwzorowującymi kształtem modele odlewu oraz układu wlewowego. Na gniazdach rdzennika osadzone zostały rdzenie odlewnicze.  Cyfrą 1 oznaczono rdzeń odlewniczy.  Po demontażu modeli z formy, w gniazdach rdzennika osadzono wykonane wcześniej w rdzennicy rdzenie odlewnicze. Forma jest gotowa do zalania ciekłym stopem.
Treść tekstowa w punktach:
Po demontażu modeli z formy, w gniazdach rdzennika osadzono wykonane wcześniej w rdzennicy rdzenie odlewnicze. Forma jest gotowa do zalania ciekłym stopem. Wstawienie rdzeni do dolnej połówki formy i złożenie formy odlewniczej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia