Morze – wyzwanie i źródło inspiracji.

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

1. zna znaczenie nowych terminów z zakresu teorii literatury np. epifora,

2. zna najważniejszych przedstawicieli impresjonizmu (Renoir, Monet),

3. rozumie znaczenie wpływy marzycieli i odkrywców na losy świata.

b) Umiejętności

Uczeń:

1. potrafi wskazać i nazwać najważniejsze środki stylistyczne w wierszu J. Soszyńskiej i określić ich funkcje w tekście,

2. potrafi wymienić najważniejsze cechy impresjonizmu,

3. potrafi wypowiedzieć się na temat wpływu zdobywców i marzycieli na losy świata.

2. Metoda i forma pracy

Metoda problemowa, podawcza, metoda oglądowa, dyskusja, praca z tekstem lirycznym, praca indywidualna ucznia.

3. Środki dydaktyczne

Tekst liryczny (J. Soszyńska , Morze) i epicki (W. Whitman, Pionierzy), zdjęcia, widokówki przedstawiające morze, reprodukcje obrazów impresjonistów przedstawiających morze np. Renoir, Monet, Van Gogh.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Zapoznanie uczniów z tematem lekcji, zwrócenie uwagi na konieczność doceniania ludzi, którzy wpłynęli na losy świata.

b) Faza realizacyjna

1. Zadanie uczniom pytania: „Kogo i dlaczego nazwalibyście zdobywcą, kogo marzycielem?”.

2. Postawienie problemu: „Jaka jest sytuacja marzycieli, zdobywców i odkrywców – ludzi wyprzedzających epokę, w której żyją? Jak są odbierani przez otoczenie? Czy znajdują zrozumienie?”.

3. Odczytanie tekstu W. Withama, Pionierzy.

4. Rozmowa na temat wpływu zdobywców i marzycieli na losy świata.

5. Zadanie uczniom pytania: „Jakie obszary ludzkiej aktywności najbardziej kojarzą się Wam z pojęciem zdobywca i marzyciel?”.

6. Prezentacja zdjęć i reprodukcji obrazów o tematyce marynistycznej:

   • zadanie uczniom pytania: „O jakim obszarze, który od wieków fascynuje marzycieli i zdobywców będziemy dzisiaj rozmawiać?”,

   • rozmowa na temat skojarzeń, uczuć związanych z morzem,

   • uczniowie mają dokończyć w zeszytach zdanie: morze to....

7. Uczniowie odczytują własne skojarzenia związane z morzem.

8. Odczytanie wiersza J. Soszyńskiej, Morze.

9. Analiza i interpretacja wiersza:

   • kto jest bohaterem wiersza?,

   • jaki jest stosunek podmiotu lirycznego do opisywanego w wierszu tematu?,

   • jakimi środkami stylistycznymi posługuje się poetka, żeby podkreślić wielkość i znaczenie morza? (personifikacja, porównanie, anafora),

   • do kogo zostaje porównane morze?

10. Zwrócenie uwagi na to, że morze w sposób szczególny fascynowało malarzy impresjonistów:

    • wprowadzenie i wytłumaczenie nowego terminu z zakresu historii sztuki: impresjonizm (nurt w malarstwie, narodził się we Francji w XIX w., cechy charakterystyczne to: fascynacja naturą, widoczne pociągnięcia pędzlem, gra świateł, ciepła kolorystyka, szkicowość, brak wyraźnych konturów, przedstawiciele: Renoir, Monet, Van Gogh).

c) Faza podsumowująca

1. Rozmowa podsumowująca na temat uczuć, przeżyć i fascynacji, jakie od wieków budziła siła i tajemniczość morza.

2. Uczniowie samodzielne zapisują wnioski w zeszycie.

5. Bibliografia

Soszyńska J., Morze, , [w:] T. Garsztka, Z. Grabowska, G. Olszewska, Z XX i XXI wieku, podręcznik do I klasy gimnazjum, Znak, Kraków 1999, s.161.

Whitman W., Pionierzy, [w:] T. Garsztka, Z. Grabowska, G. Olszewska, Z XX i XXI wieku, podręcznik do I klasy gimnazjum, Znak, Kraków 1999, s.161.

Reprodukcje obrazów impresjonistów www.impresjonizm.art.pl

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

W formie listu do kolegi lub kartki z pamiętnika opisz swoje uczucia związane z morzem albo opisz przygodę, która Cię spotkała nad morzem.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Lekcje przeznaczona jest na 45 minut, ale można rozbudować informacje związane z impresjonizmem, zaprezentować więcej obrazów, wówczas lekcja może zostać zrealizowana na dwóch jednostkach lekcyjnych.