Nadszedł czas na czas
Obrazek. Na ciemnoczerwonym tle białe puzzle jako ludziki w różnych pozycjach. Na puzzlach napisy: wołacz, czas teraźniejszy, rodzaj męski, liczba mnoga, liczba pojedyncza, dopełniacz.Kiedy o czymś opowiadasz, mówisz o wydarzeniach, które były, są albo będą. Pomagają ci w tym czasy gramatyczne. Czy wiesz, jak się nazywają?
Zwróć uwagę na to, czy dana czynność jest wykonywana w chwili obecnej (czas teraźniejszy), czy została już wykonana (czas przeszły), czy dopiero zostanie wykonana (czas przyszły).
Uzupełnij definicję. Pisz małymi literami.
- .................. – opisuje wydarzenia wcześniejsze, np. przyszedłem, zrozumiałem;
- .......................... – opisuje to, co dzieje się teraz, np. czytam, piszę;
- .................. – opisuje zdarzenia z przyszłości:
- przyszły złożony – jeśli składa się z ............ wyrazów: będę pracował, będę jadł;
- przyszły prosty – jeśli składa się z .............. wyrazu: ułożę, rozwiążę.
Przeczytaj przysłowia. Zaznacz na zielono czasowniki w czasie przeszłym, na czerwono – w czasie teraźniejszym, na niebiesko – w czasie przyszłym prostym oraz na pomarańczowo – w czasie przyszłym złożonym.
Mądry głupiemu {czas teraźniejszy}ustępuje{/czas teraźniejszy}.
{czas przeszły}Trafiła{/czas przeszły} kosa na kamień.
Co z wiatrem {czas przeszły}przyszło{/czas przeszły}, to z wiatrem {czas przyszły prosty}uleci{/czas przyszły prosty}.
Strach {czas teraźniejszy}ma{/czas teraźniejszy} wielkie oczy.
Coś {czas przeszły}siał{/czas przeszły} w młodości, {czas przyszły złożony}będziesz zbierał{/czas przyszły złożony} w starości.
Kto wiatr {czas teraźniejszy}sieje{/czas teraźniejszy}, {czas teraźniejszy}zbiera{/czas teraźniejszy} burzę.
{czas przyszły złożony}Będzie ten płakał{/czas przyszły złożony}, kto się z płaczu {czas teraźniejszy}śmieje{/czas teraźniejszy}.
Głową muru nie {czas przyszły prosty}przebijesz{/czas przyszły prosty}.
Znajdź czasowniki w poniższych sentencjach i określ ich czas.
czas przeszły, czas teraźniejszy, czas przyszły prosty, czas przyszły złożony
| Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem. | |
| Myślę, więc jestem. | |
| Nie wszystek umrę. | |
| Jeśli będziesz żyć w zgodzie z naturą, nigdy nie będziesz znał biedy. |
Przeczytaj zdania, a następnie zapisz je w czasie przyszłym: prostym lub złożonym z bezokolicznikiem.
Dzieci patrzą na wielkiego psa. ...............................................................................
Karol popatrzył na przejeżdżający samochód. ...........................................................................................
Rodzice chwalą swoje dzieci. .........................................................................
Mama pochwaliła Krystiana. ...............................................
Pani Krysia weszła do sklepu. ...........................................................
Pan Michał wchodził po schodach. ...................................................................................
Czasowniki z poprzedniego ćwiczenia podziel na dokonane i niedokonane. Zapisz je w polu poniżej lub w zeszycie.
Aspekt czasownika wskazuje czynność trwającą w czasie lub czynność zakończoną. Może być dokonany lub niedokonany. Czasowniki niedokonane wskazują stany, wydarzenia z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, które nie mają zakończenia, np. liczyłem, będę kupował, śpiewam. Czasowniki dokonane wskazują na stany, wydarzenia z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, które mają swój koniec, np. odliczyłem, odkupię, zaśpiewam.
Czas przyszły zależy od aspektu czasownika. Uzupełnij zdania i utwórz definicję.
Czasowniki ................ tworzą czas przyszły prosty.
Czasowniki ...................... tworzą czas przyszły złożony.
Ktoś pomieszał zdania z dwóch ciekawostek. W historycznej występują czasowniki tylko w czasie przeszłym, w przyrodniczej w czasie teraźniejszym. Przyporządkuj zdania do odpowiednich ciekawostek.
Niektóre ptaszki budują wspaniałe, skomplikowane gniazda. Przeplatają starannie źdźbła trawy i gałązki., Majowie budowali swoje świątynie na kształt piramid., Tylko kapłani mieli wstęp do przybytków, gdzie wznosili modły i składali ofiary., Do tak pięknie przygotowanego mieszkanka altannik zaprasza samiczkę., Altanniki konstruują prawdziwe arcydzieła z traw., Przyozdabiają je kolorowymi przedmiotami: owocami, kwiatami, muszlami., Niektóre świątynie były obserwatoriami astronomicznymi i jakby olbrzymimi zegarami słonecznymi., Młode przychodzą na świat w innym gnieździe, zbudowanym przez samicę., Wiele z nich mieściło się w takich miejscach, że gdy pewne planety wschodziły za nimi, kapłani wiedzieli, że nadszedł czas siewów.
| Ciekawostka historyczna | |
|---|---|
| Ciekawostka przyrodnicza |
Poszukaj informacji na temat ptaków altanników i świątyń Majów. Napisz dwie krótkie notatki, które mogłyby służyć jako podpisy pod zdjęcia. W jednej zastosuj czas teraźniejszy, w drugiej czas przeszły.
Odmień w czasie teraźniejszym czasowniki: umieć, rozumieć.
liczba pojedyncza:
1. os. (ja) umiem, rozumiem
2. os. (ty) ............, ..................
3. os. (on, ona, ono) ............, ..............
liczba mnoga:
1. os. (my) ............, ..................
2. os. (wy) .............., ....................
3. os. (oni) .............., ....................