Ważne daty

Legenda o Mozarcie i Salierim w Amadeuszu Formana

R1QYfG6D2HlhQ

Ilustracja interaktywna przedstawia portret Antoniego Salieri. Mężczyzna w peruce ze spokojnym wyrazem twarzy. Ubrany w koszulę z żabotem i ciemną marynarkę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wyreżyserowany przez Miloša Formana w 1984 r. dramat Amadeusz, został oparty na sztuce napisanej przez Petera Shaffera. Odtwórcami ról byli m.in.: F. Murray Abraham (Antonio Salieri), Tom Hulce (Wolfgang Amadeusz Mozart), Elizabeth Berridge (Konstancja Mozart – żona Wolfganga).

Ilustracja interaktywna przedstawia portret Antoniego Salieri. Mężczyzna w peruce ze spokojnym wyrazem twarzy. Ubrany w koszulę z żabotem i ciemną marynarkę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Wyreżyserowany przez Miloša Formana w 1984 r. dramat Amadeusz, został oparty na sztuce napisanej przez Petera Shaffera. Odtwórcami ról byli m.in.: F. Murray Abraham (Antonio Salieri), Tom Hulce (Wolfgang Amadeusz Mozart), Elizabeth Berridge (Konstancja Mozart – żona Wolfganga).

1

1. Wyreżyserowany przez Miloša Formana w 1984 r. dramat Amadeusz, został oparty na sztuce napisanej przez Petera Shaffera. Odtwórcami ról byli m.in.: F. Murray Abraham (Antonio Salieri), Tom Hulce (Wolfgang Amadeusz Mozart), Elizabeth Berridge (Konstancja Mozart – żona Wolfganga).

Można z pewnością zaryzykować stwierdzenie, że jest to najpopularniejszy film o muzyce. Najlepszym tego świadectwem są nominacje (ponad 50), które otrzymał Amadeusz w najbardziej prestiżowych konkursach filmowych na świecie. Z tych nominacji zdobył aż 40 nagród. Do najbardziej prestiżowych zaliczyć należy: 8 Oscarów, 4 nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) czy 4 Złote Globy.

Ponadto wspomnieć należy o warstwie muzycznej filmu. Do ścieżki dźwiękowej wykorzystano głównie utwory Mozarta, jak chociażby 25 Symfonię g‑moll KV 183Symfonia g‑moll KV 18325 Symfonię g‑moll KV 183, która rozpoczyna film, a także pojedyncze dzieła, m. in. Salieriego, Pergolesiego, Giordianiego. Nad warstwą wykonawczą opiekę sprawował Sir Neville Marriner. Wybitny dyrygent wykonał muzykę, kierując założoną przez siebie orkiestrą, czyli The Academy of St. Martin in the Fields. W roli solistów wystąpili m. in. Ivan Moravec, Imogen Cooper, Thomas Bloch i Michele Esposito. Sukces filmu spowodował, że wzrosło zainteresowanie muzyką Mozarta. Płyta z oryginalną ścieżką dźwiękową z filmu sprzedała się w nakładzie ponad 6,5 milionów kopii, co czyni z niej najlepiej sprzedającą się płytę z muzyką klasyczną w ogóle. Ponadto zdobyła ona nagrodę Grammy za najlepszy album muzyki poważnej w 1984 r.

RKH77yJF3s8O6

Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Amadeusz”. Od lewej strony jest Mozart grany przez Toma Hulcego – mężczyzna ubrany w bujną perukę, ubrany w koszule z żabotem i marynarkę w kwiaty. Po prawej stronie jest Salieri grany przez F. Murray Abrahama – starszy mężczyzna wpatrzony w Mozarta. Ubrany w koszulę z żabotem i ciemną marynarkę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Co jest więc treścią filmu, który zdobył tak wielkie uznanie? Amadeusz jest opowieścią retrospektywną, prowadzoną z punktu widzenia będącego w podeszłym wieku Salieriego. Wyznaje on księdzu, że jest winny śmierci Mozarta, jest jego mordercą. Salieri był pełen podziwu dla geniuszu kompozytora, którego uważał za boskiego wybrańca. Jednak im bardziej cenił jego twórczość, tym mniej podobała mu się sama postać Mozarta, który w filmie przedstawiony jest jako grubiański lekkoduch o charakterystycznym śmiechu.

Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Amadeusz”. Od lewej strony jest Mozart grany przez Toma Hulcego – mężczyzna ubrany w bujną perukę, ubrany w koszule z żabotem i marynarkę w kwiaty. Po prawej stronie jest Salieri grany przez F. Murray Abrahama – starszy mężczyzna wpatrzony w Mozarta. Ubrany w koszulę z żabotem i ciemną marynarkę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Co jest więc treścią filmu, który zdobył tak wielkie uznanie? Amadeusz jest opowieścią retrospektywną, prowadzoną z punktu widzenia będącego w podeszłym wieku Salieriego. Wyznaje on księdzu, że jest winny śmierci Mozarta, jest jego mordercą. Salieri był pełen podziwu dla geniuszu kompozytora, którego uważał za boskiego wybrańca. Jednak im bardziej cenił jego twórczość, tym mniej podobała mu się sama postać Mozarta, który w filmie przedstawiony jest jako grubiański lekkoduch o charakterystycznym śmiechu.

1

1. Co jest więc treścią filmu, który zdobył tak wielkie uznanie? Amadeusz jest opowieścią retrospektywną, prowadzoną z punktu widzenia będącego w podeszłym wieku Salieriego. Wyznaje on księdzu, że jest winny śmierci Mozarta, jest jego mordercą. Salieri był pełen podziwu dla geniuszu kompozytora, którego uważał za boskiego wybrańca. Jednak im bardziej cenił jego twórczość, tym mniej podobała mu się sama postać Mozarta, który w filmie przedstawiony jest jako grubiański lekkoduch o charakterystycznym śmiechu.

Z powodu tak wielkiego talentu, Salieri postanawia zemścić się na Wolfgangu. Przebiera się za tajemniczą postać, która zamawia u Mozarta mszę za zmarłych (Requiem d‑moll KV 626Requiem d‑moll KV 626Requiem d‑moll KV 626). Ubiór, maska oraz aura panująca wokół tajemniczego zleceniodawcy, kojarzą się Wolfgangowi ze zmarłym ojcem – Leopoldem. Powoli prowadzi to do utraty przez Mozarta zdrowia. Plan Salieriego zakłada zabójstwo Wolfganga, gdy ten skomponuje zlecony utwór, a następnie przedstawienie Requiem jako utworu własnego, napisanego na cześć zmarłego. W ten sposób zemściłby się na Mozarcie oraz samym Bogu.

R1REaKrSqia2U

Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Amadeusz”. Salieri (F. Murray Abraham) siedzi przy łóżku chorego i notuje „Requiem d-moll” KV 626 dyktowane przez Mozarta (Tom Hulce). Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Historia, chociaż fikcyjna, opiera się na pewnej legendzie. Historyczny Salieri, chorując na demencję starczą, miał oświadczyć, że dokonał zabójstwa Mozarta. Jednak badania wykazały, że nie było to możliwe.

Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Amadeusz”. Salieri (F. Murray Abraham) siedzi przy łóżku chorego i notuje „Requiem d-moll” KV 626 dyktowane przez Mozarta (Tom Hulce). Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Historia, chociaż fikcyjna, opiera się na pewnej legendzie. Historyczny Salieri, chorując na demencję starczą, miał oświadczyć, że dokonał zabójstwa Mozarta. Jednak badania wykazały, że nie było to możliwe.

1

1. Historia, chociaż fikcyjna, opiera się na pewnej legendzie. Historyczny Salieri, chorując na demencję starczą, miał oświadczyć, że dokonał zabójstwa Mozarta. Jednak badania wykazały, że nie było to możliwe.

Wygląd oraz charakter Mozarta

Richter opowiada o własnym życiu w Enigmie

Innym typem filmu o muzyce jest film dokumentalny. Enigma prezentuje Światosława Richtera, legendarnego rosyjskiego pianistę, w ostatnich latach jego życia. Film realizowany był od 1995 r. do 1998 r. Richter umiera natomiast w 1997 r. Reżyserem dokumentu jest Bruno Monsaingeon – Francuz, skrzypek, a także pisarz, który zasłynął przede wszystkim jako twórca filmów o charakterze dokumentalno‑reportażowym na temat wybitnych postaci ze świata tzw. muzyki poważnej. W Enigmie Richter opowiada o tym, jak pamięta swoje życie. Wspomina swego mentora oraz przyjaciela Henryka Neuhausa, podkreśla jego istotną rolę w kształtowaniu jego pianistyki. Opowiada także o spotkaniach z innymi muzykami, jak: Beniamin Britten, Dawid Oistrach, Herbert von Karajan. Film nie jest jednak pozbawiony tonów dramatycznych. Przedstawione zostały w nim trudy życia w Związku Radzieckim, problemy rodzinne oraz rozterki Richtera. Niemniej, ta 160‑minutowa produkcja ukazuje wybitnego pianistę nie tylko jako artystę, ale także jako człowieka. Film wzbogacony jest o liczne przykłady muzyczne pochodzące z koncertów i nagrań Richtera.

RAqSlO9ZRDNqG

Czarno-biała fotografia przedstawiająca Światosława Richtera. Mężczyzna opiera się rękoma o barierkę. Ma lekką łysinę na czubku głowy. Mężczyzna ma smutny wyraz twarzy. Ubrany jest w czarną koszulę. W tle widać wysokie bloki i klomb z żywopłotem.

R1CLyjrCUP1jP

Ilustracja przedstawia okładkę wydania DVD filmu „Enigma”. Widać na niej mężczyznę siedzącego przy fortepianie, który ma głowę uniesioną ku górze, jest zamyślony i smutny. Ubrany jest w białą koszulę i białe spodnie. Na krześle wisi szara marynarka.

Program edukacyjny Bernsteina o V Symfonii Beethovena

Omnibus to według definicji słownikowej osoba wszechwiedząca. Taki sam tytuł nosił program tworzony w latach 1952–1961, który był sponsorowany przez Fundację Forda. Producentem był Robert Saudek. Zasadniczym celem Omnibusa było podniesienie poziomu wiedzy oraz gustu publiczności amerykańskiej. Początkowo emitowano go w stacji CBS, następnie także ABC oraz NBC.

W 1954 r. dyrygent Leonard Bernstein dokonał swego pierwszego wykładu telewizyjnego w Omnibusie. Tematem odcinka był proces twórczy Ludwiga van Beethovena przy komponowaniu V Symfonii c‑moll op. 67Symfonia c‑moll op. 67V Symfonii c‑moll op. 67. Zdawałoby się, że bardzo naukowy materiał odcinka, nie zrobi zbyt wielkiego wrażenia. Jednak łatwość i klarowność z jaką Bernstein opowiadał o kwestiach muzycznych, czasem bardzo skomplikowanych, spowodowała, że program odniósł sukces.

Na podłodze studia była odwzorowana pierwsza stronica partytury V Symfonii. Dyrygentowi towarzyszyli muzycy z Orkiestry Symfonicznej NBC, którzy stali na pięcioliniach reprezentujących partie instrumentów, na których grali. W ten sposób wizualnie została przedstawiona wyrafinowana pomysłowość instrumentacyjna Beethovena. Bernstein ukazał publiczności rozterki, które towarzyszyły Beethovenowi przy komponowaniu, demonstrując poszczególne warianty V Symfonii. Zaprezentował także szkice kompozytora, które były dowodem na tę wewnętrzną walkę twórczą.

Program poprowadzony przez Bernsteina ustanowił nowy standard edukacyjny. Amerykański dyrygent powracał wielokrotnie do formuły Omnibusa, opowiadając o dyrygowaniu, jazzie, Bachu czy muzyce współczesnej.

RN3tzPM8d7TJc

Ilustracja przedstawia portret Leonarda Bernsteina. Mężczyzna jest uchwycony z lekkiego profilu. Ma ciemne, geste włosy, poważny wyraz twarzy i lekkie zmarszczki na czole. Usta ma małe i delikatne. Ubrany jest w białą koszulę, czarny krawat i marynarkę w kratkę w kolorze biało-czarnym.

Jak mogłoby wyglądać spotkanie Bacha z Händlem?

Kolacja na cztery ręce to sztuka teatralna napisana przez Paula Barza. Jej oryginalny tytuł brzmi Mögliche Begegnung, co przetłumaczyć można jako prawdopodobne/możliwe spotkanie. Kolacja na cztery ręce opowiada o fikcyjnym spotkaniu, mającym miejsce w 1747 r. w Hotelu Turyńskim, dwóch największych kompozytorów doby późnego baroku – Jana Sebastiana Bacha i Jerzego Fryderyka Händla. Choć byli rówieśnikami, obaj urodzili się w 1685 r., w rzeczywistości nigdy się nie spotkali. Obie postacie przedsatwione są jako dwie strony tego samego medalu. Bach – ubogi, skromny kantor, którego bogactem jest jego sztuka, w której jest wolny; natomiast Händel – bogaty, uznany, ale cierpiący z powodu intryg i nieustannego zabiegania o względy innych. Wspólnym mianownikiem obu jest wielki geniusz oraz zamiłowanie do muzyki. Całemu spotkaniu tych dwóch wielkich osobowości przygląda się kamerdyner.

R17ZP6NcDpH8u

Ilustracja interaktywna przedstawia Janusza Gajosa jako Jana Sebastiana Bacha. Mężczyzna przebrany za kompozytora, ma siwą perukę na głowie, koszulę i złoty żabot oraz ciemną marynarkę. W ręce trzyma kieliszek z winem. Po prawej stronie są zapalone świeczki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Choć będąc sztuką teatralną, Kolacja na cztery ręce doczekała się ekranizacji (Teatr Telewizji) w 1990 r. Jej reżyserem był Kazimierz Kutz, a tekst przełożył Jacek Stanisław Buras. W role główne wcielili się: Janusz Gajos (Jan Sebastian Bach), Roman Wilhelmi (Jerzy Fryderyk Händel) oraz Jerzy Trela (Jan Krzysztof Schmidt – kamerdyner). W ekranizacji można podziwiać popis kunsztu aktorstwa, a także zobaczyć ubiór oraz wystrój w manierze barokowej. Za muzykę do spektaklu posłużyły utwory obu kompozytorów, jak chociażby Wariacje Goldbergowskie BWV 988 Jana Sebastiana Bacha.

Ilustracja interaktywna przedstawia Janusza Gajosa jako Jana Sebastiana Bacha. Mężczyzna przebrany za kompozytora, ma siwą perukę na głowie, koszulę i złoty żabot oraz ciemną marynarkę. W ręce trzyma kieliszek z winem. Po prawej stronie są zapalone świeczki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Choć będąc sztuką teatralną, Kolacja na cztery ręce doczekała się ekranizacji (Teatr Telewizji) w 1990 r. Jej reżyserem był Kazimierz Kutz, a tekst przełożył Jacek Stanisław Buras. W role główne wcielili się: Janusz Gajos (Jan Sebastian Bach), Roman Wilhelmi (Jerzy Fryderyk Händel) oraz Jerzy Trela (Jan Krzysztof Schmidt – kamerdyner). W ekranizacji można podziwiać popis kunsztu aktorstwa, a także zobaczyć ubiór oraz wystrój w manierze barokowej. Za muzykę do spektaklu posłużyły utwory obu kompozytorów, jak chociażby Wariacje Goldbergowskie BWV 988 Jana Sebastiana Bacha.

1

1. Choć będąc sztuką teatralną, Kolacja na czetry ręce doczekała się ekranizacji (Teatr Telewizji) w 1990 r. Jej reżyserem był Kazimierz Kutz, a tekst przełożył Jacek Stanisław Buras. W role główne wcielili się: Janusz Gajos (Jan Sebastian Bach), Roman Wilhelmi (Jerzy Fryderyk Händel) oraz Jerzy Trela (Jan Krzysztof Schmidt – kamerdyner). W ekranizacji można podziwiać popis kunsztu aktorstwa, a także zobaczyć ubiór oraz wystrój w manierze barokowej. Za muzykę do spektaklu posłużyły utwory obu kompozytorów, jak chociażby Wariacje Goldbergowskie BWV 988 Jana Sebastiana Bacha. format_bold format_italic format_clear

Spektaklowi towarzyszy słodko‑gorzka puenta, żaden z kompozytorów nie czuje się w rzeczywistości spełniony. Każdy z nich pragnie zaznać tego, co posiada ten drugi – Bach uznania i bogactwa Händla, natomiast Händel ustatkowania rodzinnego oraz wolności twórczej, którą posiada Bach.

R10jh2OTnXaz41

Ilustracja przedstawia portret kompozytora niemieckiego, epoki baroku - Jana Sebastiana Bacha. Tęgi mężczyzna, z siwą peruką w duże loki. Ma lekko uśmiechniętą twarz. Ubrany jest w białą koszulę i ciemną marynarkę.

RQgsLAil4iSOV1

Ilustracja przedstawia portret niemieckiego kompozytora późnego baroku Jerzego Fryderyka Händela. Tęgi mężczyzna, z siwą peruką w duże loki. Ma lekko uśmiechniętą twarz. Ubrany jest w białą koszulę z pokaźnym żabotem i ciemną marynarkę, która ma zdobne guziki.

Muzyka chórlana łagodzi obyczaje

Les Choristes lub w polskim tłumaczeniu Pan od muzyki to dramat muzyczny wyreżyserowany przez Christophe’a Barratiera. Jest to remake Słowiczej klatki z 1945 r. w reżyserii Jrana Dréville’a. Pan od muzyki ukazał się w 2004 r. i jest produkcją francusko‑niemiecko‑szwajcarską. Film stał się wielkim sukcesem. W samej Francji przyciągnął do kin ponad 8,5 miliona osób.

Fabuła skonstruowana jest na zasadzie retrospekcji. Dwóch przyjaciół z lat dziecięcych – Pierre Morhange (Jean‑Baptiste Maunier), będący znanym dyrygentem, oraz Pépinot (Maxence Perrin) – spotyka się, aby wspomnieć swego nauczyciela od muzyki, któremu wiele zawdzięczają. Od tego momentu akcja przenosi się do przeszłości. Clément Mathieu (Gérard Jugnot), tytułowy bohater filmu, jest niespełnionym muzykiem. Przybywa do ośrodka szkolnego z internatem dla chłopców, aby podjąć posadę nauczyciela‑wychowawcy. Szybko okazuje się, że w szkole panuje brutalny rygor. Wedle zasady dyrektora placówki, każda akcja wywołuje odpowiednią reakcję – każde przewinienie podlega surowej karze. Mathieu wpada na pomysł, jak trafić do trudnej młodzieży i zakłada chór szkolny. Zauważa, że jeden z uczniów wykazuje szczególny talent muzyczny. Jest to wspomniany już wcześniej Morhange, który dzięki swemu nauczycielowi podejmuje studia w konserwatorium muzycznym i staje się dyrygentem. Ostatecznie tytułowy Pan od muzyki zostaje zwolniony za niedopełnienie obowiązków (uczniowie powodują pożar). Film ma jednak szczęśliwe zakończenie, ponieważ w ostatniej scenie Mathieu podejmuje się opieki nad jednym ze swoich uczniów – osieroconym Pépinotem.

R19STuGI5LF5P

Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Pan od muzyki”. Po lewej stronie ustawieni są w rzędach chłopcy w białych koszulach. Jeden na przodzie trzyma dla nauczyciela zeszyt z nutami. Po prawej stronie znajduje się starszy mężczyzna jako nauczyciel. Ubrany w koszulę i brązowy garnitur. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Muzyka zajmuje w filmie centralną rolę. Nagrań chóralnych dokonał zespół dziecięcy Les Petits Chanteurs de Saint‑Marc (Mali chórzyści św. Marka) z okolic Lyonu. W chórze tym śpiewał też Jean‑Baptiste Maunier, odtwórca roli Pierre’a Morhange’a, którego kariera artystyczna rozpoczęła się od udziału w filmie. We Francji ścieżka dźwiękowa do Pana od muzyki była przez 11 tygodni na szczytach list przebojów i wywołała zainteresowanie muzyką chóralną. Najpopularniejszym utworem stał się Vois sur ton chemin (Spójrz na swoją ścieżkę).

Ilustracja interaktywna przedstawia kadr z filmu „Pan od muzyki”. Po lewej stronie ustawieni są w rzędach chłopcy w białych koszulach. Jeden na przodzie trzyma dla nauczyciela zeszyt z nutami. Po prawej stronie znajduje się starszy mężczyzna jako nauczyciel. Ubrany w koszulę i brązowy garnitur. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Muzyka zajmuje w filmie centralną rolę. Nagrań chóralnych dokonał zespół dziecięcy Les Petits Chanteurs de Saint‑Marc (Mali chórzyści św. Marka) z okolic Lyonu. W chórze tym śpiewał też Jean‑Baptiste Maunier, odtwórca roli Pierre’a Morhange’a, którego kariera artystyczna rozpoczęła się od udziału w filmie. We Francji ścieżka dźwiękowa do Pana od muzyki była przez 11 tygodni na szczytach list przebojów i wywołała zainteresowanie muzyką chóralną. Najpopularniejszym utworem stał się Vois sur ton chemin (Spójrz na swoją ścieżkę).

1

1. Muzyka zajmuje w filmie centralną rolę. Nagrań chóralnych dokonał zespół dziecięcy Les Petits Chanteurs de Saint‑Marc (Mali chórzyści św. Marka) z okolic Lyonu. W chórze tym śpiewał też Jean‑Baptiste Maunier, odtwórca roli Pierre’a Morhange’a, którego kariera artystyczna rozpoczęła się od udziału w filmie. We Francji ścieżka dźwiękowa do Pana od muzyki była przez 11 tygodni na szczytach list przebojów i wywołała zainteresowanie muzyką chóralną. Najpopularniejszym utworem stał się Vois sur ton chemin (Spójrz na swoją ścieżkę).

Film otrzymał nominacje do Oscara, Złotych Globów i BAFTA. Zdobył francuskiego Césara w 2005 r. w kategoriach za najlepszą muzykę i dźwięk, a także Europejską Nagrodę Filmową w 2004 r. za najlepszą muzykę.

Podsumowanie

Najpopularniejszą grupę stanowią filmy fabularne dotyczące życia muzyków, ale i takie, których scenariusz jest w pełni fikcyjny. Nie brakuje także filmów edukacyjnych, dokumentalnych. Warte uwagi są również ekranizacje oper, przedstawień teatralnych czy musicali, np. Upiór w operze. Ostatnią grupą filmów, którą można wyróżnić, są rejestracje na żywo wydarzeń muzycznych, jak chociażby koncertów. Filmy o muzyce stanowią więc ciekawą propozycję dla melomanów, którzy mogą sięgać po różne gatunki filmowe.

Zadania

Słownik pojęć

Źródło:

www.pwm.com.pl

Galeria dzieł sztuki

R1Oqen1eFutHs1

Ilustracja przedstawia włosko-austriackiego kompozytora Antoniego Salieri. Mężczyzna ma małą, lecz szeroką głowę. Lekko lokowane, ciemne włosy. Wyraz twarzy ma poważny, smutny. Ubrany jest w białą koszulę z wysokim żabotem i czarną marynarkę.

R10jh2OTnXaz41

Ilustracja przedstawia portret kompozytora niemieckiego, epoki baroku - Jana Sebastiana Bacha. Tęgi mężczyzna, z siwą peruką w duże loki. Ma lekko uśmiechniętą twarz. Ubrany jest w białą koszulę i ciemną marynarkę.

RQgsLAil4iSOV1

Ilustracja przedstawia portret niemieckiego kompozytora późnego baroku Jerzego Fryderyka Händela. Tęgi mężczyzna, z siwą peruką w duże loki. Ma lekko uśmiechniętą twarz. Ubrany jest w białą koszulę z pokaźnym żabotem i ciemną marynarkę, która ma zdobne guziki.