RDuN72FMuXpUP1

Najsłynniejsze kolekcje sztuki europejskiej – z wizytą w paryskich muzeach

Ważne daty

1793 – utworzenie Luwru decyzją Zgromadzenia Narodowego

1934 – otwarcie Musée Marmottan Monet

1977 – otwarcie Centre Pompidou

1986 – otwarcie Musée d’Orsay

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

R1ewttnPOZ2re1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online skills, cc0.

II. Zapoznawanie z najwybitniejszymi dziełami w zakresie architektury i sztuk plastycznych. Uczeń:

1. wymienia i rozpoznaje najbardziej znane dzieła sztuki różnych epok, stylów oraz kierunków sztuk plastycznych;

2. wskazuje twórców najbardziej reprezentatywnych dzieł;

5. wymienia podstawowe gatunki w dziełach sztuk plastycznych, m.in. portret (w tym autoportret, portret psychologiczny i oficjalny), pejzaż (w tym: weduta, marina, pejzaż ze sztafażem), sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna (w tym batalistyczna), martwa natura, akt;

9. identyfikuje najbardziej reprezentatywne i najsłynniejsze dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych oraz przyporządkowuje je właściwym autorom;

V. Zapoznanie ze zbiorami najważniejszych muzeów i kolekcji dzieł sztuki na świecie i w Polsce, a także z funkcją mecenatu artystycznego oraz jego wpływem na kształt dzieła sztuki. Uczeń:

1. wymienia najważniejsze muzea i kolekcje sztuki w Polsce i na świecie, wskazuje miasta, w których się znajdują;

3. łączy dzieło z muzeum lub miejscem (kościoły, pałace, galerie), w którym się ono znajduje.

Nauczysz się

definiować cele i zadania muzeów;

wymieniać europejskie muzea o znaczeniu światowym;

przedstawiać podstawowe informacje na temat wybranych muzeów paryskich;

rozróżniać i opisywać najważniejsze obiekty znajdujące się w zbiorach wymienionych muzeów, określając ich tematykę i przynależność stylistyczną.

Paryż – miasto muzeów

Polecenie 1

Zapoznaj się z fragmentami artykułu Paryż - zabytki, muzea, zamieszczonego na łamach czasopisma National Geographic i na jego podstawie określ charakter prezentowanych muzeów.

R1NITHjI5W5ma
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
1

Pierwsze publiczne muzea w Paryżu powstały na przełomie XVIII i XIX w., pod wpływem haseł oświecenia i Wielkiej Rewolucji Francuskiej, ale niektóre kolekcje dzieł sztuki i świadectwa kultury materialnej gromadzono od czasów głębokiego średniowiecza. Przechowana w muzeachMuzeummuzeach pamięć obejmuje także to, co miasto‑światło (la ville lumiere) dało światu, a świat miastu.

(…) Wśród muzeów Paryża króluje oczywiście Luwr. Potężny, wiekowy, o ugruntowanej legendzie, ze wspaniałymi zbiorami sięgającymi od najgłębszej przeszłości po XIX wiek, mieści w sobie jak gdyby wiele muzeów. Wbrew potocznym pojęciom tylko okresowo bywał siedzibą królów, ale w całym majestacie króluje nad śródmieściem stolicy.

(…) Zbiory Luwru sięgają gdzieś do połowy XIX wieku, czas więc powędrować na drugi brzeg Sekwany, kilkaset metrów dalej na Zachód, do Muzeum d’Orsay, poświęconego francuskiej i powstałej we Francji sztuce drugiej połowy owego stulecia i pierwszych lat następnego. To stosunkowo krótki okres w porównaniu z trzema tysiącleciami w Luwrze, ale ten okres obfitował w odkrycia artystyczne i wybitne dzieła: był świadkiem dokonań tzw. szkoły barbizońskiej, impresjonizmu, jego kontynuacji w postimpresjonizmie i w dywizjonizmie, rzeźbiarskich pasji Bourdelle’a i Rodina. Swoistym eksponatem Muzeum d’Orsay jest sam jego gmach: dawny dworzec kolejowy o architekturze z tego samego okresu, co dzieła w nim zgromadzone. Stałe zbiory sprzed i z pierwszych lat impresjonizmu pomysłowo uszeregowano w głównej hali dworcowej – środkiem rzeźba, po bokach długie ciągi sal i salek z malarstwem. Impresjoniści i następni zajmują dwa z wyższych poziomów, a w różnych miejscach – m.in. w bocznych galeriach i na pomostach, których tam nie brak, bo projektant gmachu Victor Laloux podzielał fascynację swojej epoki techniką konstrukcji stalowych – pozostało sporo miejsca na wystawy czasowe.

(…) Piękną kolekcję impresjonistów, symbolistów, fowistów i późniejszych malarzy ma także Muzeum Oranżerii (l’Orangerie) w parku Tuileries, przy Placu Zgody. W dwóch salach specjalnie wygospodarowanych pod podłogą tego pawilonu Claude Monet umieścił pod koniec życia 8 swoich panoramicznych malowideł, które przedstawiają nenufary z jego romantycznego ogrodu w Giverny – w różnych porach, przy różnym świetle i kolorze wody – wizje chwilami na pograniczu lirycznej abstrakcji.

Monet żył bardzo długo, malował dużo, toteż jego, przede wszystkim, pracom poświęcone jest kolejne muzeum: kameralne, lecz zasobne w cenne dzieła Marmottan przy eleganckiej uliczce Louis‑Bouilly w XVI dzielnicy. KolekcjaKolekcjaKolekcja Oranżerii chronologicznie zawadza już o następny okres, nieobecny w zbiorach Orsay: o kubizm, sztukę Picassa, Braque’a, Deraina, Légera, Matisse’a – sztukę, którą w myśl podziału ról między wielkie muzea państwowe można zobaczyć w Centrum Georges‑Pompidou, w centralnej IV dzielnicy, przy ulicy Beaubourg i placu o tej samej nazwie (Plateau Beaubourg – kultowe miejsce wszelkiego rodzaju spotkań, koncertów rockowych, popisów ulicznych grajków, sztukmistrzów itp.).

Budowę centrum zainicjowali przed 35 laty ówczesny prezydent Republiki G. Pompidou i zwolennik sztuki nowoczesnej oraz minister kultury, wielki pisarz André Malraux. Gdy powstało, w roku 1977, nazwano je rafinerią, bo jego przeszklony gmach spowija sieć ogromnych kolorowych rur. Pozwoliły one usunąć na zewnątrz wyposażenie techniczne – wodociągi, ciągi kanalizacyjne, zbiorcze przewody elektryczne, wentylacyjne itp. – dzięki czemu można dowolnie dzielić całe piętra (a jest ich 6) przez przestawianie i usuwanie lekkich ścian.

(…) Jeśli chcemy dalej zwiedzać muzea paryskie, musimy uzbroić się w cierpliwość. Jest ich bowiem naprawdę mnóstwo.

Źródło: http://www.national‑geographic.pl/kierunki/paryz‑zabytki‑muzea (dostęp z dnia 31.03.2018)

RbV2WvCLIBhn7
Ilustracja interaktywna przedstawia Luwr od zewnątrz. Ukazany jest oświetlony dziedziniec, otoczony zabytkową architekturą. Pośrodku znajduje się szklana piramida. W górnej części tło fotografii wypełnia ciemne, granatowe niebo. Na odwrocie ilustracji zamieszczona jest informacja: Luwr to najbardziej znane muzeum Paryża, dawniej budynek był pałacem królów Francji. Muzeum to prezentuje około 35000 prac artystycznych. Znajdują się w nim światowe dzieła, które na trwałe wpisały się jako kamienie milowe w sztuce.
Benh Lieu Song (fot.), Luwr - widok zewnętrzny, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
RP2dVVQEU9TO6
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię z widokiem na Musee d’Orsay w Paryżu. Ukazuje budowlę od strony Sekwany. Przy muzeum, przy brzegu rzeki biegnie ulica. Tłem jest pogodne, błękitne niebo. Na odwrocie ilustracji zamieszczona jest informacja: Musée d’Orsay utworzone zostało w miejscu dawnej stacji kolejowej Orsay z 1900 roku. Znajdują się w nim obszerne kolekcje: obrazów, rzeźb, fotografii i wiele innych, pochodzących z lat 1848 - 1914. Muzeum przede wszystkim słynie z wielkiej kolekcji prac impresjonistów i postimpresjonistów.
Daniel Vorndran (fot.), Musée d’Orsay – widok, 1986, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0
R1Q5HT3NXsFFP
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię z widokiem na Musée Marmottan Monet w Paryżu. Ukazuje fragment zabytkowej budowli z białego piaskowca, ujęty z perspektywy żabiej. Przed budynkiem rosną drzewa i stoją auta. Na odwrocie karty zamieszczona jest informacja: Muzeum znajduje się w rezydencji Paula Marmottana, słynnego konesera sztuki, który przed śmiercią zapisał w spadku wszystkie swoje kolekcje oraz swój dom Francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1934 przekształcono go w muzeum, a kolekcja Marmottana eksponowana jest w obiekcie.
Musée Marmottan Monet – widok, 1934, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY-SA 4.0
RLcGMa4ua3SGx
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię z widokiem na Centrum Pompidou. Ukazany jest fragment budynku od strony frontowej, z widocznym czerwonym ciągiem komunikacyjnym oraz konstrukcją zewnętrzną. Przed budynkiem znajduje się duży plac, na którym siedzą ludzie. Na odwrocie karty zamieszczona jest informacja: Centrum Pompidou powstało w latach 1971 – 1977 na polecenie ówczesnego prezydenta Francji Georgesa Pompidou jako unikalny przykład nowoczesnej architektury oraz instytucja zajmująca się badaniem, promowaniem i udostępnianiem sztuki nowoczesnej.
Oliver Romo Miranda (fot.), Centrum Pompidou - widok, 1971-1977, Paryż, Francja, wikimedia.org, CC BY-SA 3.0

Paryskie kolekcje sztuki

Polecenie 2

Zapoznaj się z animacją na temat wybranych paryskich muzeów i wykonaj polecenie: Paryż – biblioteką sztuki. Uzasadnij postawioną tezę, stawiając argumenty ją potwierdzające.

R1NyuwJZvFbTl
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Inna wersja zadania

Odpowiedz, dlaczego Paryż można nazwać biblioteką sztuki

Mapa interaktywna – Paryskie kolekcje sztuki

RzaA4QBZis4nY
Mapa interaktywna „Paryskie kolekcje sztuki” jest fragmentem Paryża z zaznaczonymi ulicami oraz czterema kołami, wypełnionymi zdjęciami muzeów. Przy każdym muzeum znajdują się numerowane punkty, po których otwarciu ukazują się dzieła sztuki, przyporządkowane do każdej instytucji. Po lewej znajduje się Musée Marmottan Monet. Zawiera trzy dzieła: 1. „Impresja. Wschód słońca” Claude’a Moneta przedstawia port z płynącymi łodziami oraz stojącymi w przystani statkami. W tle znajduje się ledwie widoczny pejzaż. Na szaro-niebieskim niebie, czerwieni się okrąg słońca. Jego delikatne światło odbija się w wodzie. 2. „Gałęzie drzewa pomarańczowego” Berthe Morisot przedstawia wykadrowany fragment drzewa z małymi pomarańczami. Pod ulistnionymi gałęziami znajduje się niebieskie niebo. 3. „Portal katedry w Rouen” Claude’a Moneta przedstawia fasadę świątyni pod niewielkim kątem. Jej ściana połyskuje od odbijającego się światła promieni słonecznych. W Luwr zamieszczone zostało osiem dzieł: 1. „Nike z Samotraki” przedstawia uskrzydloną grecką boginię Zwycięstwa. Fotografia rzeźby ukazuje boginię ujętą od dołu. Stoi na postumencie. Ubrana jest w przyległe do ciała szaty. 2. „Wenus z Milo” ukazuje posąg kobiety bez rąk. Na biodrach odziana jest szatą, która spływa miękko do dołu. 3. „Pietà z Villeneuve-lès-Avignon” (Pietà z Awinionu) przedstawia zdjętego z krzyża Chrystusa na kolanach Matki Boskiej. Scenie towarzyszą trzy postacie. W tle znajduje się rozległy, panoramiczny pejzaż. 4. „Mona Lisa” Leonarda da Vinci przedstawia młodą kobietę na tle pejzażu. Portretowana ukazana jest z półprofilu. Na twarzy kobiety pojawia się tajemniczy uśmiech. Pejzaż ma charakter baśniowy. 5. „Piękna ogrodniczka” Rafaela Santi przedstawia Marię z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem. Postacie ukazane są w ogrodzie, na tle pejzażu. W dali widać zabudowę z kościołem. 6. „Koncert wiejski” Giorgiona i Tycjana przedstawia dwóch grających pasterzy w towarzystwie nimf. Jedna nabiera wodę do dzbana, druga gra na flecie. Mężczyźni siedzą i grają na lutni. Scena ukazana jest na tle pejzażu. 7 „Koronczarka” Jana van Delft przedstawia kobietę podczas wykonywania koronki. Kobieta ma pochyloną głowę, jest skupiona na pracy. Na pierwszym planie znajduje się fragment stołu, na którym leży poduszka. 8. „Śmierć Sardanapala” Eugène’a Delacroixa przedstawia leżącego na czerwonym łożu mężczyznę w skłębionym otoczeniu postaci. Mężczyźni dokonują rzezi na kobietach. Bohaterowie zestawieni są w pary. Po lewej stronie znajduje się ciemny mężczyzna trzymający konie za uzdę. Na dole leżą złocone przedmioty gospodarcze i klejnoty. Za sceną wyłania się z ciemności fragment miasta. W Musée d’Orsay znajduje się pięć dziel: 1. „Pochodzenie świata” Gustave’a Courbeta ukazuje część aktu kobiecego. Przedstawia fragment z widocznym łonem. Kobieta leży na białej pościeli. 2. „Śniadanie na trawie” Édouarda Maneta ukazuje dwóch mężczyzn podczas śniadania na polanie. Towarzyszy im siedząca nimfa. Na pierwszym planie znajduje się przewrócony koszyk z jedzeniem. W tle pochyla się kolejna nimfa. Scena zamieszczona jest w otoczeniu drzew. 3. „Bal w Moulin de la Galette” Auguste’a Renoira przedstawia bawiący się tłum ludzi. Na pierwszym planie przy stolikach siedzą uczestnicy balu. Scena jest tłoczna. 4. „Pokój van Gogha w Arles” Vincenta van Gogha przedstawia wnętrze mieszkania. Po prawej stronie stoi łóżko. Po lewej znajduje się krzesło. Takie samo ustawione zostało przy ścianie w tle, przy stoliku. Nad nimi znajduje się okno, a po lewej fragment drzwi. Na ścianach wiszą obrazy. 5. „Autoportret z żółtym Chrystusem” Paula Gauguina przedstawia zbliżenie postaci artysty. Po jego lewej stronie znajduje się fragment krzyża z Chrystusem w żółtych kolorach, a po prawej wisi na ścianie obraz. W  Centre Georges Pompidou znajdują się trzy dzieła: 1. „Portret Guillaume’a Apollinaire’a” Giorgia De Chirica, przedstawiający zamieszczone u dołu popiersie postaci. Z boku znajdują się na białym pasie dwa rysunki. W tle podzielonej płaszczyznami przestrzeni, zamieszczony został wizerunek postaci ukazany z profilu. 2. „New York City I” Pieta Mondriana przedstawia abstrakcyjny widok miasta. Na białym tle namalowane są pionowe i poziome, przecinające się linie w kolorach żółtym, czerwonym i niebieskim. 3. „Fontanna” Marcela Duchampa przedstawia fotografię odwróconego pisuaru, położonego na drewnianej skrzyni. Na dole pisuaru znajduje się napis „R. Mutt 1917”.
1
Polecenie 3
R1bqsQnjI8SP9
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Inna wersja zadania

Wskaż, z jakiego muzeum pochodzą dzieła: Piękna Ogrodniczka Rafaela Santi oraz Wenus z Milo.

RS5GTHk4csNxj
Ćwiczenie 1
Na podstawie podanej w słowniku pojęć definicji muzeum określ główne zadania tego typu placówek. Możliwe odpowiedzi: 1. gromadzenie i trwała ochrona dóbr naturalnego i kulturalnego dziedzictwa ludzkości o charakterze materialnym i niematerialnym, 2. trwała ochrona tychże, 3. informowanie o wartościach i treściach gromadzonych zbiorów, 4. upowszechnianie podstawowych wartości historii, nauki i kultury, 5. kształtowanie wrażliwości poznawczej i estetycznej, 6. umożliwianie korzystania ze zgromadzonych zbiorów
RUolj8q4cKK0X1
Ćwiczenie 2
Kto jest autorem obrazu Impresja. Wschód słońca?
RrOe1V5h4Jyii1
Ćwiczenie 3
Określ, jaką funkcję pierwotnie pełniło Musée d’Orsay.
RtElYqgVNoHAe
Ćwiczenie 4
Wymień cztery muzea znajdujące się w Paryżu.
RaK8sTZIpuQAJ1
Ćwiczenie 5
Wymień trzy dzieła, które znajdują się w Centrum Pompidou.
RS7yskgzStFl31
Ćwiczenie 6
Wymień trzy dzieła znajdujące się w Musée d’Orsay.
R19A60Xo1R3VO1
Ćwiczenie 7
Wymień tytuły trzech dzieł znajdujących się w Musée Marmottan Monet.
Polecenie 4

Wyszukaj w dowolnych źródłach muzeum znajdujące się w Paryżu (inne niż zaprezentowane w animacji), które uważasz za interesujące. Uzasadnij swój wybór, posługując się jego krótką charakterystyką, przykładami dzieł, które się w nim znajdują.

R1Zb7cvn1kFpk
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Inna wersja zadania

Na podstawie uzyskanych informacji o muzeach paryskich opowiedz, jakie są różnice pomiędzy charakterem Pompidou a Luwru. Zwróć uwagę na zbiory tych instytucji.

Słownik pojęć

Kolekcja
Kolekcja

zbiór przedmiotów jednego rodzaju, gromadzonych przez kogoś ze względu na ich wartość artystyczną, naukową lub historyczną.

Muzeum
Muzeum

łac. gr. mouseíon świątynia muz, instytucja, której zadaniem jest gromadzenie i przechowywanie materialnych świadectw cywilizacji człowieka i jego otoczenia, ich naukowe opracowywanie, konserwowanie i udostępnianie w celu badań, nauczania i rozrywki.

Słownik pojęć opracowano na podstawie:

encyklopedia.pwn.pl

sjp.pwn.pl

m61a51a515d67d482_0000000000286

Galeria dzieł sztuki

Bibliografia

Fregolent Alessandra, Muzea świata. Luwr, Paryż, Świat Książki 2005

Simony Bartoleny, Muzea świata. Musee d'Orsay. Paryż, Świat Książki 2005

http://podroze.gazeta.pl/podroze/56,114158,10094144,Francja__Paryz___najciekawsze_muzea.html (dostęp z dnia 31.03.2018)