Narodziny chrześcijaństwa
Wyznawcy Jahwe
Kolebką chrześcijaństwa jest JudeaJudea. Została ona podbita przez Rzymian
i na początku I wieku n.e. stała się jedną z prowincji imperium. Mieszkający tam Żydzi, którzy nazywali siebie Izraelitami, wyznawali judaizm. W odróżnieniu od innych ludów starożytnych, które czciły wielu bogów, Żydzi wyznawali monoteizm, czyli wierzyli w jednego Boga. Tym Bogiem był Jahwe. Według ich religii Jahwe stworzył niebo i ziemię, a za pośrednictwem Mojżesza zawarł z nimi – narodem wybranym – przymierze.
Uważali, że jeżeli będą stosować się
do przykazań powierzonych Mojżeszowi, Bóg ześle Mesjasza, który uwolni
ich od obcego panowania i zbawi świat od zła. Świętą Księgą wyznawców judaizmu była Tora (pięć pierwszych ksiąg Biblii).
Mapa - Starożytna Palestyna
Kierunek wyjścia Izraelitów (Hebrajczyków) z Egiptu do Ziemi Obiecanej (Kanaan):
miasto Ramses - góra Synaj (Horeb) na południu półwyspu Synaj - miasto Kadesz‑Barnea w Judzie - Ezion‑Geber na ziemi Endomitów - Jerycho w Izraelu.
Obszary zamieszkane przez Hebrajczyków zjednoczone przez Dawida i ludy spokrewnione:
Kanaan (Izrael, Juda);
Ammonnici, Moabici, Endomici.
Ziemie podbite przed Dawida (do ok 1000‑965 r. p.n.e.): Aramejczycy.
Ziemie zależne od państwa Dawida: ziemie na północ od ziemi Aramejczyków, z miastami Kadesz i rzeką Orontes.
Ziemie państwa Salomona (do ok. 931 r p.n.e.): Armejczycy, Kanaan (Izrael, Juda), ziemie Ammonitów, Endomitów i Moabitów.
Granice podziału państwa na królestwa Izreala i Judy (do ok. 931 r p.n.e.):
Juda, ziemie Moanitów i Endomitów;
Izrael, ziemie Ammonitów, ziemie Amaryjczyków.
Zdobycie Jerozolimy przez wojska babilońskie: 587 r. p.n.e.
Kierunek przesiedlenia ludności Judy do Babilonii podczas niewoli babilońskiej: Jerozolima - ziemia Amaryjczyków - w kierunku Babilonii.
Plemiona i ludy (prócz wyżej wymienionych): Amalekici na półwyspie Synaj.
Kiedyś tekst Tory zapisywany był na zwoju papirusowym. Do dziś Tora używana przez Żydów ma kształt zwoju.
Dziesięć przykazań
Z Tory i Starego TestamentuStarego Testamentu dowiadujemy się, że Mojżesz był jednym z przywódców Izraelitów i prorokiem. Otrzymał od Jahwe kamienne tablice z wyrytymi na nich nakazami (przykazaniami), które stały się najważniejszymi zasadami religii żydowskiej. Tekst dziesięciu przykazań, czyli Dekalog, jest zapisany w Świętej Księdze.
Kiedy to było?
Jezus z Nazaretu
Za oczekiwanego Mesjasza (Zbawiciela) część Żydów uznała Jezusa z Nazaretu,
który nauczał w Judei w I wieku n.e. Głosił, że Bóg, jego ojciec, kocha wszystkich ludzi. Jezus zapowiadał nadejście Królestwa Bożego. Tym, którzy żyli zgodnie z nakazami Boga, obiecywał życie wieczne. Jezus nauczał, że przejawem miłości
do Boga jest miłość bliźniego i czynienie dobra. Podkreślał, że wobec Stwórcy wszyscy ludzie są równi. Nie ma więc znaczenia, czy są bogaci czy biedni. Jego nauki wzbudziły niechęć żydowskich kapłanów. Oskarżyli Jezusa przed zarządzającym Judeą rzymskim namiestnikiem, Poncjuszem Piłatem, o podżeganie do buntu przeciwko Rzymowi. Pod ich naciskiem Piłat skazał Jezusa na śmierć przez ukrzyżowanie.
Jezusa określa się też słowem 'Chrystus', które pochodzi z języka greckiego i jest tłumaczeniem hebrajskiego wyrazu 'Mesjasz'.
Opisz scenę przedstawioną na ilustracji.
Publiczne głoszenie nauk znane Ci jest z lekcji o starożytności. Podaj choć jeden przykład, kto w przeszłości głosił swoje nauki publicznie.
Pierwsi chrześcijanie
Wyznawcy Jezusa uważali, że przez męczeńską śmierć i zmartwychwstanie Chrystus zapewnił im obietnicę raju – życia wiecznego w niebie. Nauki Jezusa głosili po jego śmierci apostołowie, którzy byli jego uczniami i najbliższymi towarzyszami. Dzięki nim narodziła się nowa religia – chrześcijaństwo. Jej wiernymi stawali się nie tylko Żydzi. Według tradycji chrześcijańskiej opiekę nad wspólnotą wiernych powierzył mu sam Jezus. Apostoł Paweł twierdził, że chrześcijaninem może zostać każdy, ale wcześniej musi przyjąć chrzest. Podróżował do dalekich krajów śródziemnomorskich, by nawracać na chrześcijaństwo ich mieszkańców.
Najbardziej oddany apostoł Chrystusa, Piotr, nauczał w Rzymie. Piotr stał się więc pierwszym zwierzchnikiem Kościoła, czyli papieżem. Według tradycji biblijnej Jezus przekazał Piotrowi klucze do Królestwa Niebieskiego, dlatego apostoł Piotr przedstawiany jest zwykle z kluczem w dłoni.
Życie i nauczanie Jezusa zostało opisane przez jego uczniów w czterech księgach, zwanych przez chrześcijan Ewangeliami. W ten sposób powstała druga część Biblii
– Nowy Testament. Jej pierwszą, wcześniejszą część zaczęto natomiast nazywać Starym Testamentem.
Prześladowania chrześcijan
Władcy cesarstwa rzymskiego byli niezadowoleni z popularności nowej religii. Chrześcijanie nie chcieli składać ofiar ku czci rzymskich bogów i cesarzy, odmawiali też służby wojskowej. Spotykali się potajemnie na wspólnej modlitwie, dlatego oskarżano ich o spiskowanie. Wielu Rzymian uważało, że wyznawcy Jezusa ściągają na mieszkańców imperium gniew bogów. Domagano się więc ukarania chrześcijan za wszystkie niepowodzenia spotykające Rzym. Stali się oni obiektem prześladowań.
Ci, którzy nie chcieli się wyrzec nowej wiary, byli torturowani i skazywani na śmierć. Często ginęli na arenach cyrkowych, gdzie zostawiano ich na pożarcie dzikim zwierzętom.
Opisz scenę przedstawioną na ilustracji. Jaki los czeka wyznawców Jezusa?
Rzymianie wypuszczali na arenę, na której znajdowali się chrześcijanie, wygłodniałe zwierzęta. Na podstawie opisu ilustracji napisz, jaki los czeka wyznawców Jezusa.
Chrześcijan obciążono winą za wielki pożar, który spustoszył Rzym w I wieku n.e.,
za panowania cesarza Nerona. Wyznawców Chrystusa cesarz uznał za podpalaczy i wielu z nich skazał na okrutną śmierć. Tak scenę ukarania chrześcijan wyobraził sobie XIX‑wieczny malarz, Henryk Siemiradzki. Swój obraz zatytułował Pochodnie Nerona.
Przyjrzyj się uważnie obrazowi i wyjaśnij, dlaczego artysta nadał mu taki tytuł.
Na podstawie opisu obrazu wyjaśnij, dlaczego artysta nadał mu taki tytuł.
Religia państwowa
Mimo prześladowań coraz więcej mieszkańców cesarstwa rzymskiego przyjmowało nową religię. Jednak sytuacja chrześcijan zmieniła się dopiero na początku IV wieku. Pierwszym cesarzem, który nawrócił się na chrześcijaństwo, był Konstantyn Wielki. W 313 roku Konstantyn wydał nowe prawo pozwalające chrześcijanom na swobodne wyznawanie religii.
W 392 roku cesarz Teodozjusz Wielki zakazał czczenia pogańskich bogów. Zakazano też igrzysk olimpijskich. Chrześcijaństwo stało się religią państwową w cesarstwie rzymskim.
Wskaż na mapie krainę, w której narodziło się chrześcijaństwo. Przyjrzyj się uważnie mapie i opowiedz, jak rozprzestrzeniało się chrześcijaństwo.
Na podstawie opisu mapy wymień krainę, w której narodziło się chrześcijaństwo. Napisz, w jakim kierunku rozprzestrzeniło się chrześcijaństwo.
Mapa - Chrystianizacja Europy
Miejsce narodzin i śmierci Jezusa:
Jerozolima.
Pierwsze gminy chrześcijańskie w I i II wieku. Większe gminy oznaczone są z nazwy, mniej znaczące występują tylko jako kropki na mapie:
Jerozolima;
w Palestynie;
Efez, Antiochia i inne w Azji Mniejszej;
w Grecji;
w Afryce: Cyranejka, Kartagina, Aleksandria;
w Itali: Rzym;
w Galii: Lungdunum;
w Germanii.
Zasieg chrześcijaństwa w IV wieku:
częściowo obszary: Azji Mniejszej, Azji Zachodniej na wybrzeżu Morza Śródziemnego, Afryki Północnej na wybrzeżu Morza Śródziemnego, wybrzeża Morza Czarnego, obszary w całej Europie Zachodniej.
Zasięg chrześcijaństwa w V wieku:
wszystkie wymienione wyżej obszary zostały objęte zasięgiem chrześcijaństwa.
Granice Imperium Rzymskiego w IV wieku:
granice obejmowały cały basen Morza Śródziemnego (Italia, Grecja, Azja Mniejsza, Palestyna, Egipt i całą północną Afrykę, Hiszpania, Galia). Posiadłości w Brytanii i Irlandii. Północną granicą był Wał Hadriana w Brytanii oraz Ren i Dunaj w środkowej Europie.
Prowincje rzymskie:
Irlandia i Brytania;
Germania;
Galia;
Hiszpania;
Recja;
Italia;
Sycylia;
Panonia;
Recja;
Baleary;
Korsyka;
Sardynia;
Kreta;
Cypr;
Mauretnia;
Numidia;
Afryka;
Cyranejka;
Egipt;
Arabia;
Jerozolima;
Syria;
Cylicja;
Mezopotamia;
Kapadocja;
Tracja;
Mezja;
Macedonia.
Podsumowanie
Uzupełnij zdania podanymi poniżej słowami lub wyrażeniami.
Uzupełnij zdania słowami lub wyrażeniami z rozwijanej listy.
Uzupełnij zdania podanymi niżej słowami lub wyrażeniami.
prześladowały, Mesjasza, Palestynie, Jezus z Nazaretu, Chrześcijanie, apostołowie, Nowym Testamencie
Chrześcijaństwo narodziło się w .................................. i wywodzi się z religii żydowskiej. .................................., podobnie jak Żydzi, wierzą w jednego Boga. Żydzi nadal czekają na przyjście .................................., natomiast chrześcijanie uznali, że jest nim .................................. i ogłosili go Synem Bożym. Po męczeńskiej śmierci Jezusa jego nauczanie kontynuowali ................................... Początkowo władze rzymskie .................................. chrześcijan, ale w IV wieku n.e. ich wyznanie stało się najważniejszą religią w cesarstwie rzymskim. Nauki Jezusa i zasady religii chrześcijańskiej zostały spisane w ...................................
Przeczytaj uważnie zdania, a następnie zdecyduj, które z nich są prawdziwe, a które fałszywe.
Zaraz po śmierci Jezusa chrześcijaństwo stało się religią państwową., Apostołowie byli uczniami Jezusa., Jezus swoje nauki głosił na terenie Palestyny., Poncjusz Piłat był jednym z apostołów., Życie Jezusa zostało opisane w „Nowym Testamencie”.
| Prawda | |
|---|---|
| Fałsz |
Rozwiąż krzyżówkę i objaśnij hasło.
- Naród wybrany to ten, który zawarł z Bogiem...
- Tak Żydzi nazywają swojego Boga.
- Święta Księga Żydów i chrześcijan.
- Starożytni mieszkańcy Palestyny.
- Imię proroka, który otrzymał od Boga przykazania.
- Na nich został wyryty Dekalog.
- Wyznawcy judaizmu.
- Stała się nią Palestyna po zajęciu przez Rzymian.
- Dla chrześcijan jest nim Jezus.
| 1 | ||||||||||||||||
| 2 | ||||||||||||||||
| 3 | ||||||||||||||||
| 4 | ||||||||||||||||
| 5 | ||||||||||||||||
| 6 | ||||||||||||||||
| 7 | ||||||||||||||||
| 8 | ||||||||||||||||
| 9 |
Polecenia
Czym różniły się religie starożytnych ludów od religii Żydów i chrześcijan?
W jakich okolicznościach narodziło się chrześcijaństwo?
Dlaczego i jak prześladowano chrześcijan?
W którym wieku, i w której jego połowie, cesarz rzymski zakazał prześladowania chrześcijan?
Ile wieków upłynęło od czasów Jezusa do dzisiejszych czasów?