Następstwa ruchów Ziemi – powtórzenie wiadomości

Cele lekcji

Cel ogólny: powtórzenie i utrwalenie wiadomości dotyczących ruchów Ziemi.

a) Wiadomości

Uczeń zna:

• terminy: ruch obrotowy, linia zmiany daty,

• dowody na ruch obrotowy,

• następstwa ruchu obrotowego,

• cechy kalendarza juliańskiego i gregoriańskiego,

• cechy ruchu obrotowego i obiegowego.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• opisać zjawisko odchylenia się ciał,

• opisać skutki działania siły Coriolisa,

• wyjaśnić spłaszczony kształt Ziemi,

• obliczyć wysokość górowania słońca,

• wyjaśnić konsekwencje ruchu obrotowego i obiegowego.

c) Postawy

Uczeń:

• docenia wagę różnych źródeł wiedzy o środowisku przyrodniczym,

• bierze czynny udział w lekcji,

• współpracuje w grupie.

2. Metoda i forma pracy

Praca w grupach, aktywne powtarzanie wiadomości (gra w statki).

3. Środki dydaktyczne

Cztery plansze do gry w statki, słownik geograficzny.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Czynności organizacyjne, powitanie, sprawdzenie listy obecności.

Podanie i zapisanie na tablicy tematu lekcji oraz wyjaśnienie formy powtórzenia wiadomości.

b) Faza realizacyjna

Uczniowie, wchodząc do klasy, losują kartki, które są w 4 kolorach oznaczających grupy: żółta, zielona, czerwona, niebieska. Uczniowie, którzy wylosowali kartki tego samego koloru, siadają razem przy wcześniej przygotowanych stolikach.

Każda grupa otrzymuje plansze do gry w statki (załącznik 1):

• Pod masztami okrętów ukryte są pytania, każde trafienie i odpowiedź na pytanie są punktowane (1 pkt). Jeśli ktoś trafi, a nie odpowie – nie uzyskuje punktu, maszt nie zostaje odkryty, można w niego strzelać jeszcze raz. Na planszy są: 2 czteromasztowce, 3 trójmasztowce, 40 dwumasztowców, 1 pieciomasztowiec.

• Na planszach ukryte są też bomby (B). W momencie trafienia na bombę przedstawiciel grupy otwiera słownik geograficzny w dwolnym miejscu, nauczyciel wybiera dowolne hasło i odczytuje dwie informacje: błędną i prawdziwą. Grupa ma odpowiedzieć, która jest prawdziwa. Jeśli odpowiedź jest poprawna otrzymuje 1 punkt.

• Na planszy umiejscowiona jest także traktwa z rozbitkami, jesli ktoś w nią trafi, otrzymuje 3 punkty.

Grupa, która zwycięży, może otrzymać oceny bardzo dobre.

Przykładowe zadania ukryte pod masztami:

1. Na czym polega teoria heliocentryczna i kto był jej twórcą?

2. Wymień po kolei planety Układu Słonecznego, rozpoczynając od położonej najbliżej Słońca.

3. Co to jest siła Coriolisa?

4. Ile wynosi długość równika?

5. Wymień dowody na ruch obrotowy Ziemi.

6. Co to jest siatka geograficzna?

7. Scharakteryzuj oświetlenie Ziemi w dniu równonocy wiosennej.

8. Co to jest czas miejscowy?

9. Podaj daty kalendarzowych pór roku.

10. Oblicz wysokość górowania Słońca w dniach przesileń w Berlinie (52º30`N).

11. Wymień planety wewnętrzne.

12. Co to jest czas strefowy?

13. Wymień poglądy na kształt Ziemi.

14. Jaka jest różnica między kalendarzem juliańskim i gregoriańskim?

15. Wymień cechy ruchu obiegowego.

16. Wymień konsekwencje ruchu obrotowego.

Przedstawiciel grupy wybiera pytanie, grupa może się ze sobą naradzać, ale odpowiada jedna osoba.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel ocenia pracę uczniów.

5. Bibliografia

1. Flis J., Słownik terminów geograficznych, WSiP, Warszawa 1997.

2. Metody aktywizujące w katechezie, cz. 4, pod red. Z Barcińskiego, Wydawnictwo Klanza, Lublin 2001.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1 – plansza do gry w statki

b) Zadanie domowe

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Scenariusz lekcji dla klasy I.
Jako punkty można dawać cukierki.