R1DeLep8MYaWy
Zdjęcie przedstawia widok z góry na krajobraz z zabudowaniami mieszkalnymi, lasami, rzeką.

Nasza mała ojczyzna

Nasza mała ojczyzna
Źródło: Urząd Gminy Nieporęt, licencja: CC BY 3.0.

Moja mała ojczyzna

Ojczyzna to kraj, który uważamy za swój własny, dlatego że się w nim urodziliśmy i mieszkamy przez dłuższy czas. Bywa też tak, że czujemy się emocjonalnie związani nie tylko z krajem, ale także z daną miejscowością, regionem, miastem. Wtedy mówimy, że jest to nasza mała ojczyzna.

RVZijUoaNkgrf
Ćwiczenie 1
Badania CBOS pokazują, że większość Polaków nie zamieniłaby swojej miejscowości na żadną inną! Wskaż czynniki, które mogą wpływać na atrakcyjność miejscowości, w której mieszkasz. Możliwe odpowiedzi: 1. Ciekawa architektura zabytków, 2. Piękno przyrody, 3. Dobrze wyposażone szkoły, 4. Miejsca sportowo-rekreacyjne, 5. Nowoczesne inwestycje, 6. Awanturnicze społeczeństwo lokalne, 7. Brak przedsiębiorczości u władz lokalnych
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.

Projekt I

Podzielcie się na grupy i przygotujcie folder swojej miejscowości. Zadaniem każdej grupy będzie przedstawienie jednego z tematów. Oto propozycje:

  1. Historia mojej małej ojczyzny.

  2. Piękna nasza Polska cała...

  3. Kultura i nauka w mojej miejscowości.

  4. Na sportowo!

  5. Aby zdrowo żyć w... (tu nazwa twojej miejscowości).

  6. Droga, którą idę...

  7. Inwestycje, których nie widać...

  8. Nasza duma!

Możecie także przestawić funkcjonowanie:

  • policji, straży pożarnej, zabezpieczeń przeciwpowodziowych itp. w waszej miejscowości,

  • najważniejszych urzędów, zakładów, fabryk, firm, sklepów itp.

A może warto, aby w waszej małej ojczyźnie powstało coś, co byłoby spełnieniem marzeń i oczekiwań mieszkańców. Zaprojektujcie w kolejnym punkcie folderu budowę nowoczesnego kina, hali sportowej, ścieżki dydaktycznej, kortów tenisowych lub zwyczajnie naprawienie czegoś, poprawienie estetyki, posadzenie drzew itp.
Jeśli w waszej małej ojczyźnie są jakieś problemy, spory lub kontrowersje wokół spraw lokalnych, to także przedstawcie w folderze. Ten punkt projektu może mieć np. tytuł: „Spory wokół...” lub „Zgoda buduje...”.
Po zebraniu informacji napiszcie wstęp do folderu, wymieńcie w nim wszystkie zalety waszej gminy. Pochwalcie się! Zaproście do odwiedzenia waszej małej ojczyzny!

t6o1sUTnD2_00000016

Historia mojej małej ojczyzny

Na pewno w szkolnej lub publicznej bibliotece znajdziecie książki opowiadające o historii waszej gminy. Warto też poszukać informacji w Internecie. A może w waszej okolicy jest muzeum regionalne? Porozmawiajcie z rodzicami, dziadkami i z sąsiadami na ten temat. Zróbcie zdjęcie najstarszej budowli znajdującej się w waszej okolicy. Oczywiście jedne miejsca są przesiąknięte historią, a inne pozostawały jakby na jej uboczu, jednak w każdym rejonie można znaleźć coś ciekawego. W każdej miejscowości miało miejsce jakieś wydarzenie historyczne. A może warto poszukać także wśród miejscowych legend...

RGvDJRKp375dY
Zdjęcie przedstawia budowlę murowaną wzniesioną z kamienia i cegły, reprezentującą styl barokowy. Otoczona jest rozlewiskiem wody.
Kościół św. Jana Nepomucena w Zwierzyńcu
Źródło: Scots, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1Qg83rCWTKlI
Zdjęcie przedstawia ruiny zamku usytuowanego na wzgórzu. Wzniesiony był za czasów króla Kazimierza Wielkiego na najwyższym wzniesieniu Jury Krakowsko‑Częstochowskiej (515,5 m n.p.m.), to największy i najbardziej znany obiekt zamkowy na Śląsku, a także najpopularniejszy ze wszystkich zamków na Szlaku Orlich Gniazd. Stanowi przykład kunsztu dawnych budowniczych, którzy przez stulecia uczynili z Ogrodzieńca imponującą magnacką rezydencję.
Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu
Źródło: Łukasz Śmigasiewicz, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1SaJJtnEWySX
Zdjęcie przedstawia ruiny budowli wzniesionej w stylu późnobarokowym, orientowanej, murowanej z cegły (niektóre elementy były wykonane z opoki licowane cegłą) i otynkowanej. Wybudowana na planie prostokąta, składała się z trzech naw, reprezentowała typ kościoła bazylikowego, wzorowana była na archikatedrze w Lublinie. Prezbiterium było zamknięte półkolistą absydą, po bokach znajdowały się dwie prostokątne zakrystie. Dach dwuspadowy nad nawą główną był pokryty gontem, a nawy boczne nakrywał dach pulpitowy, na środku była umieszczona kiedyś zwieńczona kopułą sygnaturka. Elewacja frontowa (od strony zachodniej) była dwukondygnacyjna i posiadała trzy osie. Po bokach były wtopione częściowo w fasadę dwie okrągłe wieżyczki (obecnie nie posiadają kopułek).
Ruiny Kościoła Matki Boskiej Loretańskiej w Chodlu
Źródło: Matizz2, licencja: CC BY-SA 3.0.
R148dWCibLJob
Zdjęcie przedstawia drewniany prostokątny dom przykryty drewnianym dachem. Otoczony jest drzewami.
Dom szachulcowy w Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa w Nowym Tomyślu
Źródło: P.R. Schreyner, licencja: CC BY-SA 3.0.
t6o1sUTnD2_0000001V

Piękna nasza Polska cała…

R1USmYTkFscjM
Zdjęcie przedstawia widok na zamek wzniesiony na wzgórzu, nad wodą.
Zamek w Niedzicy
Źródło: Łukasz Śmigasiewicz, licencja: CC BY-SA 3.0.
RLNyBYmnmzNAj
Zdjęcie przedstawia ruiny gotyckiego zamku wzniesionego na wzgórzu.
Zamek w Czorsztynie
Źródło: Adam Kumiszcza, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 1

Wymień najpiękniejsze tereny w Twojej miejscowości.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
t6o1sUTnD2_0000002C

Masz prawo wiedzieć

Podstawowe informacje o swojej gminie znajdziesz w internetowym Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) oraz na stronach internetowych urzędów gmin lub dzielnic. W BIP, w dziale „jednostki organizacyjne”, znajdziesz wykaz gminnych szkół, bibliotek, domów kultury i innych instytucji.

R1Zr53Qo9IOvY
Zdjęcie strony internetowej (zakładka strona główna) BIP Urzędu Miasta i Gminy w Serocku.
Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy w Serocku
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.

Kultura i nauka w mojej miejscowości

RjvTxa5tbwYQ0
Zdjęcie pomieszczenia w bibliotece. Po bokach ustawione są regały z książkami, na środku stoliki czytelnicze. Po prawej stronie napis Stacja Kultura. Wewnątrz pomieszczenia są schody prowadzące na antresolę, na której stoją regały z książkami.
Miejska Biblioteka Publiczna „Stacja Kultura”, w zrewitalizowanym dworcu PKP, Rumia
Źródło: Jan Sikora, licencja: CC BY 3.0.
R1LtguGXXq95O
Zdjęcie przedstawia widok z góry na pomieszczenie w bibliotece. Na środku stoją stoliki czytelnicze, przy których siedzą dwie osoby.
Miejska Biblioteka Publiczna „Stacja Kultura”, w zrewitalizowanym dworcu PKP, Rumia
Źródło: Jan Sikora, licencja: CC BY 3.0.
RI67e729BL8xf
Zdjęcie pomieszczenia w bibliotece. Po bokach ustawione są regały z książkami, na środku stoliki czytelnicze. Po prawej stronie napis Stacja Kultura. Wewnątrz pomieszczenia są schody prowadzące na antresolę, na której stoją regały z książkami.
Miejska Biblioteka Publiczna „Stacja Kultura”, w zrewitalizowanym dworcu PKP, Rumia
Źródło: Jan Sikora, licencja: CC BY 3.0.

Prowadzenie szkół, przedszkoli i bibliotek to obowiązek gminy.

Polecenie 2

Podaj, czy biblioteki w Twojej miejscowości wymagają remontów i czy są dostępne dla osób niepełnosprawnych. Zaproponuj działania, które zwiększą atrakcyjność bibliotek dla mieszkańców.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

W gminach mogą także działać ośrodki kultury.

Polecenie 3

Wymień, zajęcia i imprezy kulturalne organizowane w domu kultury w Twojej okolicy/miejscowości.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
RvgaKkCH38FGQ
Zdjęcie przedstawia widok z góry na budynek. Obok niego jest boisko piłkarskie.
Szkoła oraz Aquapark „Fala” w Stanisławowie Pierwszym w gminie Nieporęt
Źródło: Urząd Gminy Nieporęt, licencja: CC BY 3.0.

Na sportowo!

Polecenie 4

Podaj, czy w twojej gminie są sale gimnastyczne, boiska, place zabaw, basen
lub siłownie na świeżym powietrzu. Wymień korzyści jakie wynikają dla mieszkańców z rozbudowanej infrastruktury sportowej gminy.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 5

Podaj imprezy sportowe i rekreacyjne, które organizują włodarze twojej gminy.  Wymień korzyści jakie wynikają dla mieszkańców z organizowanych imprez.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Rvn8vK5YPx85N
Zdjęcie przedstawia widok z góry na budynek. Obok niego jest boisko piłkarskie, bieżnia oraz domy jednorodzinne. Widoczne są ulice prowadzące do szkoły i domów jednorodzinnych oraz fragment lasu.
Szkoła i Aquapark „Fala” w Stanisławowie Pierwszym w gminie Nieporęt
Źródło: Urząd Gminy Nieporęt, licencja: CC BY 3.0.

Aby zdrowo żyć w Gierałtowicach...

Do zadań gminy w zakresie zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej należy opracowywanie, realizacja oraz ocena efektów programów polityki zdrowotnej. Polityka zdrowotna powinna wynikać z rozpoznanych potrzeb zdrowotnych i stanu zdrowia mieszkańców gminy.

Polecenie 6

Podaj, czy w Twojej miejscowości są przychodnie zdrowia oraz apteki.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 7

Wyjaśnij, jakie są w Twojej gminie możliwości leczenia i rehabilitacji pacjentów.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R1aTmR8kvC2EQ
Zdjęcie od frontu przedstawia kwadratowy budynek wykonany z cegły. Wejście jest przeszklone, widnieje napis ośrodek zdrowia.
Modernistyczny ośrodek zdrowia w Gierałtowicach
Źródło: Makar, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1DgqR4YlSXAf
Zdjęcie przedstawia widok z bliska na napis ośrodek zdrowia.
Modernistyczny ośrodek zdrowia w Gierałtowicach
Źródło: Makar, licencja: CC BY-SA 3.0.
t6o1sUTnD2_0000003Z

Droga, którą idę...

Infrastruktura drogowa to jedna z ważniejszych potrzeb mieszkańców.

Polecenie 8

Jak sądzisz, czy drogi w Twojej miejscowości są w dobrym stanie? Uzasadnij odpowiedź.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 9

Przedstaw, jak w Twojej miejscowości/gminie są oznakowane przejścia dla pieszych oraz ścieżki rowerowe.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
RhwJirQRSDEdR
Zdjęcie przedstawia widok na ścieżkę rowerową, na której narysowany jest rower. Przy ścieżce ustawiony jest znak informacyjny, droga dla rowerów.
Wydzielona z chodnika droga rowerowa wzdłuż ul. Solec w Warszawie
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.

Inwestycje, których nie widać…

Czy zastanawialiście się kiedyś, jak wygląda wasza miejscowość pod ziemią?
Ile rur dochodzi do waszego bloku czy domu? Na komfort życia mieszkańców wpływa także to, czego nie widać: wodociągi, czyli układ rur, przewodów i urządzeń, służący do dostarczania wody (w miastach także wody ciepłej). Najlepiej, gdy pochodzi ona z czystego, dobrego ujęcia. Potrzebne są też instalacje odprowadzające nieczystości, doprowadzające gaz, Internet, telefon. Zbudowanie sprawnej infrastruktury, współfinansowanej przez mieszkańców oraz dofinansowywanej przez Unię Europejską, to także zadanie gminy.

RrSaxVPtelqc3
Zdjęcie przedstawia rozkopaną drogę. Jest duży rów, do którego będą kładzione rury.
Budowa kanalizacji w gminie Jaktorów. Środki pieniężne pochodziły z UE z projektu „Gospodarka wodno‑ściekowa w Żyrardowie i Jaktorowie”. Beneficjentem projektu były wspólnie Żyrardów oraz gmina Jaktorów. Łączna wartość projektu opiewała na kwotę 23,3 mln euro
Źródło: Mapa Dotacji UE, licencja: CC BY 3.0.

Nasza duma!

Warto pokazać nie tylko architekturę, zabytki czy piękno przyrody, lecz również ciekawe inicjatywy, które przyciągają ludzi. Może w waszej okolicy działa amatorski teatr, zespół taneczny lub orkiestra?
W miejscowości Kaski, w gminie Baranów, od kilkudziesięciu lat istnieje Młodzieżowa Orkiestra Dęta przy Ochotniczej Straży Pożarnej. Zespół zdobył wiele nagród, ma ciekawy repertuar, współpracuje z warszawskimi artystami. Dzięki tej działalności młodzież zdobywa wykształcenie muzyczne. Orkiestra jest dumą mieszkańców tej gminy. W 2014 r. na Ogólnopolskim Festiwalu Orkiestr Dętych muzycy zdobyli drugie miejsce.

R1GQQotAqyPkF
Zdjęcie przedstawia muzyków (dorosłych ludzi) w mundurach strażackich. Niektóre osoby trzymają w rękach instrumenty: saksofon, trąbkę. Przed nimi leży chłopiec, trzyma w ręku trąbkę.
Młodzieżowa Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaskach
Źródło: Krystyna Krzemińska, licencja: CC BY-SA 3.0.
RBd8iFY8TOyWM
Zdjęcie przedstawia uliczny pochód orkiestry.
Młodzieżowa Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaskach
Źródło: Krystyna Krzemińska, licencja: CC BY-SA 3.0.

Zgoda buduje...

W wielu miejscach w Polsce istnieją lokalne problemy wywołujące spory i kontrowersje. Mieszkańcy, którzy chcą aktywnie uczestniczyć w życiu swojej małej ojczyzny, zawiązują komitety obywatelskie, organizują poparcie lub wyrażają sprzeciw wobec decyzji władz.
Przykładem takich działań jest protest dużej części mieszkańców gminy Jaktorów w woj. mazowieckim, oburzonych planem wybudowania linii elektroenergetycznej o mocy 400 kV na terenach czystych ekologicznie, przeznaczonych pod zabudowę jednorodzinną. Protestujący utworzyli stowarzyszenia z innymi gminami, przez które ma przebiegać linia wysokiego napięcia, zorganizowali spotkania z radnymi i urzędnikami gminy, opracowali ulotki informujące o zagrożeniach związanych z tą inwestycją, zorganizowali akcje sprzeciwu.

R6QFoHixX3vyH
Zdjęcie przedstawia siedzącego na łące starszego mężczyznę, przy którym stoi chłopiec. Obydwoje patrzą w niebo na lecące żurawie. Na drugim planie widać zwierzęta (krowy), zabudowania, słupy wysokiego napięcia.
Plakat, którego autorem jest Adam Lis został przygotowany w ramach akcji protestacyjnej. Wykorzystano w nim obraz Józefa Chełmońskiego, kiedyś mieszkańca tej okolicy. Sielski krajobraz psują słupy elektryczne
Źródło: Adam Lis, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dużym sukcesem protestujących było przedstawienie skargi w czasie obrad sejmiku mazowieckiego. Samorząd województwa mazowieckiego podjął decyzję o zmianach Wojewódzkiego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, zdecydował o przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami gmin, przez które ma przebiegać linia wysokiego napięcia. Dzięki podjętym inicjatywom lokalna społeczność uzyskała realny wpływa na rozstrzyganie spraw swojego regionu.
Pozostaje pytanie, którędy powinna przebiegać linia energetyczna? Zapotrzebowanie na prąd stale rośnie, a tego typu inwestycje zawsze budzą sprzeciw mieszkańców.

Marzy mi się….

Każdy człowiek ma swoje miejsce zamieszkania. Jedni mieszkają w miastach, a inni poza nimi - na wsi. Miejsce zamieszkania może być kwestią wyboru, ale też i konieczności.  Podczas wybierania miejsca zamieszkania trudno jednoznacznie stwierdzić, co jest wadą, a co zaletą, gdyż każdy kluczowy aspekt ma dwie strony.
To od naszego nastawienia i priorytetów zależy, czy potraktujemy je jako plusy czy jako minusy.

Polecenie 10

Wymień, czego jeszcze brakuje w Twojej miejscowości, aby żyło się w niej komfortowo. Oceń, czy wskazane przez ciebie zmiany, można zrealizować w perspektywie długoterminowej czy można zrealizować je niemal natychmiast.

R14hV9Jkalocm
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Projekt II

Zaplanujcie spotkanie z przewodniczącym rady gminy/miasta. Posługując się folderem, przestawcie krótko osiągnięcia gminy, które się wam szczególnie podobają, a następnie przedstawcie pomysły na poprawę warunków życia w gminie. Przekonajcie przewodniczącego rady gminy/miasta do waszych projektów. Powodzenia!