Scenariusz lekcji – Nazwijmy to: prędkość

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

1. Uczeń wie, że wartość prędkość wyraża się w m/s i km/h.

2. Uczeń wie, że w ruchu jednostajnym stale w tę sama stronę stały iloraz s/t nazywamy prędkością.

3. Uczeń wie, że skoro droga jest wprost proporcjonalna do czasu trwania ruchu to ich iloraz jest stały.

b) Umiejętności

1. Uczeń umie zdefiniować pojęcie prędkości.

2. Uczeń umie sporządzić wykres v(t).

3. Uczeń umie z wykresu v(t) odczytać drogę przebytą przez ciało.

2. Metoda i forma pracy

Podział metod nauczania według koncepcji nauczania wielostronnego W. Okonia:

1. Metody asymilacji wiedzy: dyskusja.

2. Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy: doświadczenie uczniowskie, analiza wyników

Forma pracy: grupowa.

3. Środki dydaktyczne

1. Tablica i kreda.

2. Podręcznik uczniowski.

3. Zestawy do prezentacji/obserwacji ruchu jednostajnego.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Przypomnienie podstawowych pojęć. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie wniosków z poprzedniej lekcji: co to jest ruch jednostajny, jakie są jego właściwości, w jaki sposób był badany.

b) Faza realizacyjna

Kształtowanie pojęcia. Uczniowie w małych grupach formułują „definicję” pojęcia prędkość. Korzystają ze swoich dotychczasowych wiadomości. Nauczyciel koryguje prace uczniów wskazując na podstawowe błędy w formułowaniu definicji. Uczniowie nie muszą budować klasycznej definicji, byleby nie popełniali błędów typu: nieznane przez nieznane, błędne koło itp. Jeżeli uczniowie mają trudności ze zrozumieniem polecenia, można zaproponować wspólne stworzenie definicji pojęcia wzrost (odległość od stóp człowieka do końca jego głowy), a dopiero po tym przykładzie próbują sami, własnymi słowami, ale ściśle opisać co to jest prędkość. Jest to dobry moment do przećwiczenia umiejętności definiowania, bo pojęcie prędkości uczniowie na pewno w jakiś sposób mają przyswojone. Do swojej definicji prędkości uczniowie włączają znane im jednostki prędkości.

Czy prędkość ma tylko wartość?

Nauczyciel posługując się prostą demonstracją ruchu wózka, w różnych kierunkach zwraca uczniom uwagę, że aby opisać dokładnie ruch nie wystarczy podać wartość prędkości. Miejsce, w którym ciało znajdzie się po zadanym czasie zależy także od tego w którym kierunku będzie się poruszać, podobnie jak to miało miejsce przy przemieszczeniu. Wobec tego prędkość także jest wielkością wektorową.

Prędkość jako wektor.

Uczniowie przypominają jakie są własności wektora. Nauczyciel wyjaśnia uczniom różnicę pomiędzy szybkością (wartością wektora prędkości), a prędkością. Zwraca uwagę uczniom, że zmiana prędkości może oznaczać zamianę jej wartości, ale także zmianę kierunku czy zwrotu. Uczniowie wykonują ćwiczenia polegające na zaznaczaniu wektora prędkości na rysunku oraz odczytywania cech wektora prędkości z rysunku.

c) Faza podsumowująca

Prezentacja multimedialna. Uczniowie oglądają prezentację multimedialną „Od ślimaka do rakiety”. W czasie wyświetlania prezentacji nauczyciel może zdawać pytania typu: Ile kilometrów przebywa ślimak w ciągu 1h? Pozwolą uczniom lepiej odczuć skalę porównawczą. Podczas prezentacji nauczyciel przedstawia algorytm zamiany km/h na m/s.

5. Bibliografia

1. Maria Rozenbajger, Ryszard Rozenbajger, Jerzy M. Kreiner, Fizyka dla gimnazjum część 1, Wydawnictwo „Zamiast Korepetycji”, Kraków 2000.

6. Załączniki

b) Zadanie domowe

Zadania polegające na zamianie km/h na m/s i odwrotnie.

7. Czas trwania lekcji

45 minut.

8. Uwagi do scenariusza

Brak.