Scenariusz lekcji - Nie! nie mogę zapomnieć o niej i umarły. – Obraz romantycznej miłości w IV części Dziadów Adama Mickiewicza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń wie, dlaczego II i IV część Dziadów nazywa się kowieńsko‑wileńskimi.

Uczeń wie, jakie wydarzenie z życia poety było inspiracją do powstania utworu.

Uczeń zna pojęcia: werteryzm, miłość romantyczna.

b) Umiejętności

Uczeń wskazuje w tekście fragmenty opisujące romantyczną miłość.

Uczeń nazywa emocje targające głównym bohaterem.

Uczeń porównuje Gustawa do Wertera.

Uczeń wskazuje cechy bohatera, które składają się na jego werteryzm.

2. Metoda i forma pracy

Praca z tekstem

Swobodne wypowiedzi uczniów i elementy dyskusji

3. Środki dydaktyczne

tekst IV części Dziadów A. Mickiewicza, wydanie dowolne.

podręcznik: Nawarecki Aleksander, Siwicka Dorota, Przeszłość to dziś, STENTOR, Warszawa 2003.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel, nawiązując do II cz. Dziadów prosi uczniów o przypomnienie, czym był obrzęd Dziadów.

Przykładowa wypowiedź uczniów:

Ludowa uroczystość obchodzona m. in. na Litwie, w Prusach, dla uczczenia pamięci zmarłych przodków. Obrzęd sięga czasów pogańskich i zwał się ucztą kozła.

Uczniowie wcześniej w domu zapoznali się z treścią IV cz. Dziadów.

Nauczyciel podaje uczniom informację, że inspiracją do powstania IV cz. Dziadów była nieszczęśliwa miłość A. Mickiewicza do Maryli Wereszczakówny.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel prosi uczniów, aby w oparciu o lekturę IV cz. Dziadów spróbowali wspólnie przedstawić w punktach życie Gustawa, zwracając uwagę głównie na miłosny etap w życiu bohatera, jak również na emocje, jakie nim targają.

Nauczyciel zapisuje podpunkty na tablicy:

1. Beztroskie dzieciństwo Gustawa. Zabawy z rówieśnikami, kąpiele w rzecze, wieczorne spacery po gaju.

2. Lektura książek zbójeckich mająca wpływ na postrzeganie przez niego życia.

3. Gustaw poznaje wybrankę swojego serca, od tej pory jego świat kręci się wokół ukochanej. Wspólne spędzanie czasu, czytanie Rousseau, rozmowy.

4. Gustaw zostaje porzucony przez ukochaną, nie rozumie, dlaczego. To całkowicie niszczy jego życie.

5. Przez okno pałacu obserwuje wesele ukochanej, co jest bezpośrednią przyczyną jego upadku.

6. Gustaw popełnia samobójstwo.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel prosi o znalezienie podobieństw w dziejach Gustawa do życia Wertera – bohatera Goethego.

Dzięki temu uczniowie ustalą, jakie cechy składają się na miłość romantyczną i czym jest werteryzm.

Uczniowie podają wspólne cechy Gustawa i Wertera, np.:

Czują się wyjątkowi, chcą być uważani za jednostki szczególnie wrażliwe, odczuwającą wszystko bardziej niż inni.

Obu fascynował świat literatury.

Obaj przeżyli nieszczęśliwą miłość, która w początkowej fazie była źródłem ogromnej radości, wzmagała aktywność bohaterów, była gwałtowna, a w ostateczności doprowadziła ich do samobójstwa.

Samotni, cierpiący, żyjący ponad przyziemnym życiem, emocjonalni.

5. Bibliografia

Mickiewicz Adam Dziady część IV, W: Mickiewicz Adam, Utwory dramatyczne, Czytelnik Warszawa 1982.

Nawarecki Aleksander, Siwicka Dorota, Przeszłość to dziś, STENTOR, Warszawa 2003.

6. Załączniki

Zadanie domowe

Odpowiedz na pytanie, dlaczego IV cz. Dziadów często nazywa się monodramem?

7. Czas trwania lekcji

45 min.

8. Uwagi do scenariusza

Lekcja przybliża ważne w epoce romantyzmu pojęcie miłości romantycznej, zwraca uwagę na tragizm ówczesnych bohaterów.