Nie widziałam cię już od miesiąca... – liryka miłosna Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna wybrane wiersze poetki.

b) Umiejętności

Uczeń:

- wyszukuje odpowiednie cytaty,

- analizuje i interpretuje wybrane wiersze poetki.

2. Metoda i forma pracy

praca z tekstem

3. Środki dydaktyczne

M. Pawlikowska‑Jasnorzewska, Wybór poezji

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel prezentuje twórczość poetki.
Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska (z Kossaków) urodziła się 24 listopada 1891 w Krakowie, zaś zmarła 9 lipca 1945 w Manchesterze. Była poetką i dramatopisarką. Debiutowała trzema wierszami w „Skamandrze” (1922). W ciągu następnych lat zamieszczała na łamach tego pisma wiele swoich utworów. Była blisko związana z pismem i ze skamandrytami. Przyjaźniła się również z Witkacym i krakowskimi formistami. Wydala następujące tomiki poezji: Niebieskie migdały, Kraków 1922 , Różowa magia, Kraków 1924, Surowy jedwab, Warszawa 1932.

b) Faza realizacyjna

Analiza wybranych wierszy:

1) Sen – jest to liryka miłosna. Bohaterka wiersza – kochanka – zmierza do ukochanego. Jest gotowa pokonać wiele przeszkód, żeby znaleźć się w jego ramionach.

2) Zapomniane pocałunki – w tym wierszu poetka zamieściła refleksje na temat pocałunków, ich niezliczonej ilości w naszym życiu. Większość pocałunków zapominamy, gdyż zajmujemy się rzeczami ważniejszymi.

Kto nasze pocałunki liczy?
Kto na nie zważa?
Bóg światy stwarza,
nie zapisuje w księgach słodyczy...

3) Kto chce, bym go kochała... – wiersz stanowi swoistą instrukcję informującą, jakie warunki powinien spełnić mężczyzna, by „zasłużyć” na miłość. Są to warunki bardzo przyziemne:

musi umieć siedzieć na ławce
i przyglądać się bacznie robakom i każdej najmniejszej trawce

Wymienione w wierszu warunki składają się na obraz człowieka wrażliwego na przyrodę, na najdrobniejsze jej przejawy, a także potrafi cieszyć się życiem w najbardziej prozaicznej postaci.

4) Świt – wiersz uświadamia czytelnikom, jak blisko przyrody żyła poetka. Ukazuje jej niesamowite „czucie” przyrody, zachwyt nad nią. Uchwycono tu chwilę o świcie – wiersz stanowi poetycki obraz przyrody.

Zza gór wypełzły smoki granatowe i popłynęły, kędy wzrok nie sięga.
A po nich wielkie szafirowe ptaki swe długie skrzydła rozwiały w przestrzeni.

c) Faza podsumowująca

Głównym atutem poezji Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej jest sposób, w jaki poetka przedstawia motyw miłości. Są tu częste odwołania do życia codziennego, mające wpływ na charakterystyczny obraz miłości w jej wierszach. Bardzo ważne w jej twórczości są też zaskakujące pointy wierszy, jak również barwy, smaki i zapachy. Poetka prezentuje szeroką paletę rzeczy i zjawisk oddziałujących na zmysły człowieka.

5. Bibliografia

M. Pawlikowska‑Jasnorzewska, Wybór poezji, oprac. J. Kwiatkowski, Wyd. 2 uzup., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1997.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Dokonaj analizy i interpretacji wybranego wiersza poetki.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak