O artystycznych emocjach
Scenariusz zajęć
III etap edukacyjny, język polski
Temat: O artystycznych emocjach
Treści kształcenia:
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela.
1. Wstępne rozpoznanie. Uczeń:
1) opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło.
Cele operacyjne:
Uczeń:
Potrafi mówić o swoich emocjach,
Umie nazwać swoje emocje,
Jest w stanie wejść w rolę wskazanego bohatera,
Odczytuje intencje artysty.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
Analizuje dzieło sztuki,
Stawia hipotezę interpretacyjną,
Porównuje własne odczytanie dzieła sztuki z innymi interpretacjami,
Krytycznie odczytuje dzieło sztuki,
Prezentuje kreatywne podejście do dzieła sztuki.
Kompetencje kluczowe:
Porozumiewanie się w języku ojczystym,
Umiejętność uczenia się,
Świadomość i ekspresja kulturalna.
Środki dydaktyczne:
Zdjęcie przedstawiające instalację Jerzego Kaliny pt. „Przejście”,
Rekwizyty: wózek, torebka, parasol, laska, koło, kaszkiet, kapelusz, siatka z zakupami, walizka,
Sprzęt multimedialny (komputer, ewentualnie podłączony do telewizora/projektor multimedialny/tablica interaktywna),
Zasób multimedialny: film „Czym jest dla mnie dzieło sztuki?”.
Metody nauczania:
Problemowe: rozmowa kierowana, drama (wejście w rolę, scenka improwizowana),
Eksponująca: film, pokaz połączony z przeżyciem.
Formy pracy:
Zbiorowa jednolita,
Grupowa zróżnicowana.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
W ramach zadania domowego chętni uczniowie mieli przygotować opis swoich przeżyć związanych z mijanymi codziennie po drodze do szkoły pomnikami. Po zapoznaniu z efektami ich pracy cały zespół klasowy podaje swoje skojarzenia dotyczące słowa „pomnik”. Wśród tych asocjacji z pewnością pojawią się takie, które sytuują pomniki w kontekście sztuki wysokiej, sytuacji odświętnych, przestrzeni obecnej, ale jednak oddalonej. Stąd obecność w naszym języku określenia „pomnikowe”, np. w odniesieniu do wyjątkowego, monumentalnego dzieła. Nauczyciel zwraca uwagę na współczesne tendencje, które dotyczą tej formy sztuki – pomniki‑ławeczki, monumenty, których twórcy zakładają żywą reakcję odbiorców.
Etap realizacji
Nauczyciel zapoznaje uczniów z fotografią przedstawiającą dzieło Jerzego Kaliny „Przejście”. Ogólnie omawia rzeźbę i poleca uczniom zastanowić się, czy w tym przypadku mamy do czynienia z tradycyjnym pomnikiem, rozumianym w sposób, nad którym przed chwilą wszyscy się zastanawiali.
Następnie uczniowie zostają podzieleni na siedem grup. W każdej z nich wybierają jedną osobę do działania aktorskiego, które będzie polegało na „wejściu w rolę”. Grupa zajmuje się jedną wybraną i zatwierdzoną przez nauczyciela postacią przedstawioną w instalacji Kaliny. W trakcie przygotowań uczniowie powinni odpowiedzieć na następujące pytania:
Kim jest postać?
Co robi?
Dlaczego dana postać wykonuje konkretną czynność?
Jaka jest jej prawdopodobna filozofia życiowa?
Mogą także wzbogacić swoją prezentację poprzez wykorzystanie rekwizytów, np. wózka, torebki, parasola, laski, koła, kaszkietu, kapelusza, siatki z zakupami, walizki.
Po upływie wyznaczonego czasu (dziesięć minut) przygotowani uczniowie, wybrani przez daną grupę – „wchodzą w rolę” i przedstawiają swoją postać w krótkim monologu.
Po prezentacjach nauczyciel prosi uczniów o zaimprowizowanie scenki, w której wezmą udział wszystkie postacie przechodzące przez jezdnię. Prowadzący zajęcia uwrażliwia uczestników‑aktorów na relacje łączące postaci:
Czy się znają?
Czy zwracają na siebie uwagę?
Po zaprezentowaniu scenki uczniowie, którzy nie brali w niej udziału, mogą zadać aktorom pytania dotyczące odgrywanych przez nich postaci, np. co robili w tym czasie na skrzyżowaniu ulic Świdnickiej i Piłsudskiego we Wrocławiu (gdzie znajduje się instalacja Kaliny), dokąd zmierzali, kto zwrócił ich uwagę, dlaczego akurat ta osoba itp.
Prowadzący dziękuje uczniom za tę część zajęć i pyta, jak te zadania wpłynęły na ich odbiór dzieła Kaliny.
W ramach podsumowania zajęć nauczyciel proponuje projekcję filmu prezentującego różne sposoby recepcji instalacji artysty (zasób multimedialny). Po emisji rozmawia z uczniami na temat zaprezentowanych przez uczestników sfilmowanej sondy odmiennych interpretacji tego dzieła sztuki.
Etap końcowy
Na koniec nauczyciel prosi uczniów o zapisanie treści zadania domowego:
„Napisz, która wypowiedź dotycząca dzieła Kaliny jest najbliższa Twoim odczuciom względem instalacji artystycznej. Uzasadnij swój wybór”.
Prowadzący zajęcia dziękuje wszystkim uczestnikom lekcji za aktywny i twórczy udział w zajęciach.
Dodatkowo:
Uczniowie zdolni/chętni w ramach zadania domowego mogą przygotować informacje na temat okoliczności powstawania instalacji Jerzego Kaliny.
