O czym myślał Julian Tuwim "siedząc nad Cezarem"?

Scenariusz lekcji – O czym myślał Julian Tuwim „siedząc nad Cezarem”?

* uczeń wie, jaki stosunek poeta przejawiał do łaciny i Cezara; uczeń wie, kim był Cezar i jakiego rodzaju twórczość uprawiał.

Umiejętności

* uczeń umie samodzielnie przetłumaczyć słowa łacińskie, znajdujące się w wierszu; umie ustosunkować się do słów poety; uczeń potrafi stworzyć własny utwór poetycki na zadany temat.

Metoda i forma pracy

• Bezpośrednie - zapisanie numeru i tematu lekcji na tablicy; powitanie uczniów.

• Pogadanka - za pomocą pytań uczniowie sami poznają niektóre zagadnienia i pojęcia.

• Analiza i interpretacja utworu Juliana Tuwima, pt. „Nad Cezarem”.

• Praca z grupą - uczniowie wspólnie tłumaczą słowa łacińskie, przytoczone w utworze.

• Praca z grupą - uczniowie wspólnie układają własne wiersze.

• Burza mózgów - uczniowie wypisują skojarzenia związane z językiem łacińskim.

Środki dydaktyczne

Tuwim J., Wiersze 2, wyd. Czytelnik, Warszawa 1986

1. Czynności wstępne - Witam uczniów. Zapisuję numer, temat lekcji na tablicy, sprawdzam listę obecności. W ramach powtórzenia materiału, odpytuję jednego ucznia z wiadomości omawianych na poprzednich zajęciach.

Faza realizacyjna

1. Wprowadzenie nowego materiału oraz sprawdzenie i utrwalenie wiadomości z poprzednich zajęć:

Krok I:

Dzielę uczniów na pięć grup i proszę ich, aby wypisali wszystkie skojarzenia, słowa, jakie przychodzą im na myśl po usłyszeniu słowa - łacina (na wykonanie zadania daję 5 minut).

Następnie podliczamy wyniki i ogłaszamy zwycięzcę.

Mówię uczniom, że dzisiaj zajmiemy się osobą Gajusza Juliusza Cezara, do którego nawiązuje Julian Tuwim w swojej poezji. Proszę jedną z osób o przypomnienie sylwetki starożytnego wodza. Następnie proszę ochotnika o przeczytanie „na głos” utworu pt. „Nad Cezarem” J. Tuwima.

Julian Tuwim

„Nad Cezarem”

„Szkoło! Szkoło!

Gdy cię wspominam,

Tęsknota w serce się wgryza,

Oczy mam pełne łez!

...Galia est omnis divisa

In partes tres...

Książko podarta!

Niejedną tobie rzuciłem obelgę,

A dzisiaj każda twa karta

Słodkim wspomnieniem rani!

... Quarum unam incolunt Belgae,

Aliam Aquitani...

Ileż to z serca

Płynęło nad tobą skarg!

Czy mają cel te

Przekłady z rzymskich awantur?

... Tertiam,

Qui ipsorum lingua Celtae,

Nostra Galli appellantur...

Dzisiaj

Z burzami się mozolę

Na wielkim morzu, dokąd los mnie zagnał,

A w szkole, w szkole

Palus erat non magna...

Nigdy nie zgłębię gruntu

Ani do portu nigdy nie zawinę!

Cezarze!

Dum haec geruntur

Magnis itineribus ku śmierci płynę...”.

Tuwim J., Wiersze 2, wyd. Czytelnik, Warszawa 1986

Następnie dzielę klasę na pięć grup i każdej z nich zadaję do opracowania jedną strofę wiersza. Proszę o przetłumaczenie słów łacińskich, znajdujących się w wierszu, a także proszę o opisanie refleksji poety na temat jego stosunku do szkoły, antyku, Cezara, Pamiętników Cezara. Następnie proszę poszczególnych przedstawicieli grup o zaprezentowanie pozostałym uczniom wyników pracy własnej grupy.

Następnie rozmawiam z uczniami na temat ich własnego podejścia do literatury łacińskiej, do Cezara, Cycerona, a także do języka łacińskiego.

Kolejno proszę uczniów, by w tych samych grupach napisali własne wiersze, opisujące ich odczucia związanych z twórczością Cezara, Cycerona oraz łaciną, np. stosując parafrazę:

Łacino, łacino, ty jesteś jak zdrowie;

ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, kto cię oblał.

Faza podsumowująca

1) Zadanie pracy domowej - Jako pracę domową uczniowie mają zadane nauczyć się na pamięć wiersza pt. „Nad Cezarem” J. Tuwima.

Bibliografia

Julian Tuwim, Wiersze 2, wyd. Czytelnik, Warszawa 1986