RND5k21oPUo6F
Na obrazie widoczne jest ciemnogranatowe niebo, na którym znajdują się gwiazdy. W dolnej części ilustracji znajdują się jaskrawe gwiazdy w kolorze żółtym. Po lewej stronie znajdują się mniejsze niebieskie gwiazdy. Ilustracja przedstawia sposób nakładania farby techniką impasu, nakładania grubej ilości farby wypukłą warstwa przy pomocy pędzla lub szpachli.

O kilku technikach artystycznych

Vincent van Gogh, „Gwiaździsta noc nad Rodanem”, detal, 1888 r., Muzeum Orsay, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Vincent van Gogh, Gwiaździsta noc nad Rodanem, Olej na płótnie, Muzeum Orsay, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Vincent_van_Gogh_-_Starry_Night_-_Google_Art_Project.jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.

Wprowadzenie

Materiał wzbogacający do:

Stworzeniu dzieła przez artystę służą różne techniki artystyczne. Każda dziedzina sztuki posługuje się charakterystycznymi dla niej metodami twórczymi. Od artysty zależy ich wybór i ostateczny kształt dzieła. Jednak mają one znaczący wpływ na końcowy efekt. Nie sposób jest przedstawić wszystkich metod pracy w wielu artystycznych dziedzinach. Jednak warto sięgnąć po wybrane z nich, aby wykorzystać je w swojej pracy lub poznać efekt zastosowania w pracach artystów wybranych technik: akwareliAkwarelaakwareli, technice olejnej, frotażuFrotażfrotażu, fotomontażuFotomontażfotomontażu, animacji poklatkowej.

Nauczysz się
  • charakteryzować sposób pracy w różnych technikach;

  • omawiać cechy wybranych technik;

  • rozpoznawać techniki zastosowane przez artystów;

  • określać cechy technik na wybranych przykładach dzieł;

  • wskazywać wpływ wyboru techniki na ostateczny wyraz artystyczny pracy malarskiej;

  • samodzielnie tworzyć pracę w wybranej technice.

Akwarela

Akwarela

Technika akwareli

Farby akwarelowe są wykonane z pigmentów rozpuszczalnych w wodzie i można je nakładać na wiele materiałów: papier, płótno, drewno, a nawet na tkaniny. To, co sprawia, że malarstwo akwarelowe jest wyjątkowe, to jego trudność – nałożonej i wyschniętej warstwy farby nie można poprawiać, ponieważ każda próba korekty sprawia rozmazanie poprzedniej, jak pokazano poniżej.

RrCmCNrZLGjBJ
Przykład pracy farbami akwarelowymi, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Przykład pracy farbami akwarelowymi, akwarela, licencja: CC BY 3.0.
REk7EfXyRx1b2
Film przedstawia przykład pracy z farbami akwarelowymi.
Polecenie 1

Odpowiedz na pytanie. Jaki kolor powstanie po zmieszaniu koloru żółtego i niebieskiego?

R1XhOMjWdRkC1
Uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2

Odpowiedz na pytanie. Czy malowanie akwarelą warstwowo tworzy barwy podstawowe?

RFJX50WWZ5rw6
Uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Odpowiedz na pytanie. Czy plamy po akwareli można poprawić?

RfGkZalTLtAtR
Uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

O historii akwareli

Aby odnaleźć korzenie akwareliAkwarelaakwareli, trzeba cofnąć się w czasie, do czasów, gdy prehistoryczny człowiek w epokach paleolitu malował ściany swoich jaskiń mieszaninami ochry, węgla drzewnego i innych naturalnych pigmentów.

50
Rxfndh52HWeKL
Przedstawienie zwierząt jucznych – przykład malarstwa jaskiniowego, ok. 31000 p.n.e., Jaskinie Chauvet, Francja, wikimedia.org, CC BY‑SA 2.0, fotografia: Thomas T.
Źródło: Thomas T., Przedstawienie zwierząt jucznych – przykład malarstwa jaskiniowego, malarstwo jaskiniowe, Jaskinie Chauvet, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Chauvet%C2%B4s_cave_horses.jpg [dostęp 26.05.2022], licencja: CC BY-SA 2.0.
50

Grota Chauvet [czytaj: grota szowe] lub Chauvet‑Pont‑d'Arc [czytaj: szowe pą dark] to zdobiona jaskinia pochodząca z późnego paleolitu. Malowidła powstały ponad 31 000 lat p.n.e. i świadczą o mistrzostwie różnorodnych technik (oprócz odcisków palców, dłoni, są tam malowane dzikie zwierzęta w technice polegającej na wcieraniu na mokro naturalnych barwników. Możemy mówić tu o technice zapowiadającą powstanie akwareli w epoce paleolitu.

Akwarele były również używane do malarstwa papirusowego w sztuce egipskiej. Tu wykorzystywano też tusz, za pomocą którego wprowadzano kontur. Większość pigmentów w Egipcie pochodziła z rodzimych minerałów. Biel często wytwarzano z gipsu, czerń z węgla, czerwienie i żółcienie z tlenków żelaza, błękit i zieleń z azurytu i malachitu, a jasnożółty (reprezentujący złoto) z orpimentuOrpimentorpimentu. Minerały te mielono, a następnie mieszano z klejem roślinnym lub zwierzęcym, aby uzyskać przyczepność do podłoża.

RVllbtYhFFCni
Księga umarłych Hunefera; ok. 1275 p.n.e., Muzeum Brytyjskie, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Księga umarłych Hunefera, manuskrypt, Muzeum Brytyjskie, Londyn, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Book_of_the_Dead_of_Hunefer_sheet_3.jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.

Malarstwo akwarelowe pojawiło się w Europie w okresie renesansu wraz z rozwojem produkcji papieru. Wraz ze wzrostem dostępności pigmentów syntetycznych, grafik, renesansowy artysta Albrecht Dürer [czytaj: albrecht diurer] (1471 – 1528 r.) opracował nowe metody pracy z farbami akwarelowymi, podkreślając świetliste, przezroczyste efekty, jakie one zapewniały, jednocześnie inspirując innych artystów do eksperymentowania.

50
R1J1DEzJCsCeE
Albrecht Dürer, „Młody zając”, 1502 r., Galeria Sztuki Albertina, Wiedeń, Austria, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Albrecht Dürer, Młody zając, akwarela, Galeria Sztuki Albertina, Wiedeń, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albrecht_D%C3%BCrer_-_Hare,_1502_-_Google_Art_Project.jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.
50

„Młody zając” z 1502 roku to akwarela niemieckiego artysty Albrechta Dürera [czytaj: albrechta diurera]. Dürer [czytaj: diurer] nie tylko zdołał stworzyć szczegóły w realistycznym oddaniu zwierzęcia. Artysta naszkicował obraz i podmalował go kilkoma plamami brązowej akwareli. Następnie wykonał fakturęFakturafakturę futra różnymi ciemnymi i jasnymi pociągnięciami pędzla.

Malarstwo akwarelowe zyskało popularność w sztuce zachodniej w XVIII wieku, szczególnie w Anglii za sprawą Paula Sandby'a [czytaj: pola sandbi] (1730 - 1809 r.), angielskiego twórcy map i malarza. Zasłynął on jako twórca akwarelowego pejzażu. Dzięki niemu malarstwo akwarelowe stało się ważną dziedziną sztuki.

50
R1UvuEpYYNsjF
Paul Sandby, „Skała piaskowa”, przed 1809 r., Dział Sztuki Brytyjskiej na Uniwersytecie Yale, New Haven, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Paul Sandby, Skała piaskowa, akwarela, Dział Sztuki Brytyjskiej na Uniwersytecie Yale, New Haven, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Paul_Sandby_-_A_Sandpit_-_Google_Art_Project.jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.
50

Pejzaż „Skała piaskowa” znakomicie odzwierciedla topografię terenu. Malarz stosuje jasne tony barw, delikatnie podkreśla cień, jednocześnie nie pozbawiając sceny detali w oddaniu liści drzew, konnego zaprzęgu, czy podkreślając fakturę ubrania mężczyzny. Natomiast delikatność chmur i nieba nadają pracy liryczności.

Kolejnym doskonałym artystą malującym akwarele jest William Turner [czytaj: łiljam terner] (1775 – 1851 r.), romantyczny pejzażysta, który eksperymentował z dostępnymi syntetycznymi pigmentami mineralnymi. Turner [czytaj: terner] oddawał w swoich pracach zarówno ekspresyjną naturę, jak i techniczne walory akwareli. Turner [czytaj: terner] nanosił na obraz tony od jasnych do ciemnych. Umiejętności tego artysty w zakresie akwareli pozwoliły mu osiągnąć rzadką żywiołowość wraz z efektami przezroczystości, tak charakterystycznymi dla techniki. Ulubionym jego tematem były widoki morskie.

50
RUxLGix5PMHms
William Turner, „Wenecja: Patrząc na wschód w kierunku San Pietro di Castello – wcześnie rano”, 1819 r., Galeria Tate, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY‑NC‑ND 3.0
Źródło: William Turner, Wenecja: Patrząc na wschód w kierunku San Pietro di Castello – wcześnie rano, akwarela, Galeria Tate, Londyn, dostępny w internecie: https://www.tate.org.uk/art/artworks/turner-venice-looking-east-towards-san-pietro-di-castello-early-morning-d15255 [dostęp 26.05.2022], licencja: CC BY-NC-ND 3.0.
50

Kolory są nienasycone, delikatne, a warstwy farby w całej akwareli -przezroczyste. Szerokie pociągnięcia pędzla wskazują na szybki sposób malowania – Turner [czytaj: terner] kładzie farbę szerokimi pasmami. Niektóre obszary papieru są niezamalowane. Kilka ciemniejszych tonów prawdopodobnie zostało namalowanych jako późniejsze, gdy papier był bardziej suchy, ponieważ ich krawędzie nie są rozmyte.

W dziewiętnastym i dwudziestym wieku akwarela stała się techniką stosowaną przez wielu wybitnych artystów. Paul Cézanne [czytaj: pol sezane] zastosował ją w niektórych swoich podmalówkach przy martwych naturach. Wybitnymi akwarelistami XX wieku są: niemiecki malarz abstrakcyjny Wassily Kandinsky [czytaj: wasili kandinski] i szwajcarski modernista Paul Klee [czytaj: pol klee]. Do dziś artyści wykorzystują tę wyjątkową technikę do tworzenia doskonałych dzieł sztuki.

50
R2XhuxkBucJtj
Paul Cézanne, „Château Noir i Góra św. Wiktorii”, pomiędzy 1890 a 1895, Galeria Sztuki Albertina, Wiedeń, Austria, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Paul Cézanne, Château Noir i Góra św. Wiktorii, akwarela, Galeria Sztuki Albertina, Wiedeń, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:C%C3%A9zanne_-_Das_Ch%C3%A2teau_Noir_und_das_Gebirge_Sainte-Vitoire.jpeg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.
50

Cézanne [czytaj: sezane] delikatnie stawia plamy na fragmentach widoku, akcentując obecność koloru. Duże powierzchnie papieru są niezamalowane. Dominuje plama kładziona pod niewielkim kątem. Taka kierunkowość pociągnięć pędzla jest charakterystyczna dla twórczości malarza. Przez warstwę akwareli prześwituje szkic wykonany ołówkiem.

50
RjGDnBZXFrA1m
Wasilij Kandinski, „Akwarela nr 13”, 1913 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Wasilij Kandinski, Akwarela nr 13, akwarela, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/s/ge/collection_ge/object/object_objid-34897.html [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Malarz każdy kolor kładzie osobno zdecydowaną plamą o różnym nasyceniu barwy. Stosuje także dłuższe pociągnięcia pędzla. Niektóre detale wskazują na szeroki i szybki sposób nakładania akwareli, w innych widać delikatne dotknięcia i niewielkie plamki koloru. Abstrakcyjna kompozycja została dodatkowo wzbogacona o zdecydowany rysunek tuszem, który podkreśla wybrane fragmenty akwarelowe, będące zazwyczaj skupionymi kolorystycznie.

50
RoaFxwIEpfx70
Paul Klee, „Ogród św. Germaina, Dzielnica Europejska w pobliżu Tunisu”, 1914 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Paul Klee, Ogród św. Germaina, Dzielnica Europejska w pobliżu Tunisu, akwarela, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Garden_in_St._Germain,_The_European_Quarter_Near_Tunis_MET_DT7774.jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.
50

Akwarela Paula Klee [czytaj: pola klee] to pejzaż miejski. Artysta kładzie płaskie plamy koloru. W większości są one zgeometryzowane, wyznaczają kształty poszczególnych elementów. Tylko niektóre fragmenty zostały nałożone na już namalowane partie, tworząc półprzezroczystą powłokę.

Technika akwareli wykorzystywana jest w wielu dziedzinach, np. w sztuce użytkowej. Ręcznie malowane projekty mogą dodawać wartości artystycznej i estetycznej produktom w wielu dziedzinach wzornictwa użytkowego. Wzory tkanin (np. pościeli, zasłon), tapet, papeterii wykonane w technice akwareli nie tylko charakteryzują się unikatowymi deseniami (realistycznymi bądź abstrakcyjnymi), ale tworzą interesujące efekty kolorystyczne.

Technika_olejna

Technika olejna

Podstawowe wiadomości o technice

Farby olejne można nakładać laserunkowoLaseruneklaserunkowo lub strukturalnie, w zależności od upodobań i potrzeb artysty i oczekiwanego efektu. Laserunek to nakładanie półprzezroczystych warstw farby rozcieńczanych olejem na wcześniej nałożonym monochromatycznymMonochromatyzmmonochromatycznym podkładzie. Każdą warstwę nakłada się po wyschnięciu poprzedniej, więc jest to metoda bardzo czasochłonna. Technikę tę często stosowano w dawnym malarstwie portretowym, a dzieła tak wykonane cechowała gładka, połyskliwa faktura. Malarze jednak często łączyli techniki, a laserunkowo malowali elementy, które chcieli zaakcentować.

Technika olejna w sztuce

Malarstwo olejne jest najbardziej rozpowszechnionym wśród artystów. Farby olejne sprawdzają się na wszystkich odpowiednio przygotowanych podłożach. Technika olejna została wynaleziona w XV wieku i rozpowszechniona przez  niderlandzkiego malarza Jana van Eycka [czytaj: jana wan ejka].

R1KR3jIHLxJBO
Ilustracja interaktywna przedstawia kobietę i mężczyznę trzymających się za ręce. Kobieta ma na sobie długą zieloną suknię a na głowie białą chustę. Jej lewa ręka spoczywa na uwydatnionym brzuchu. Mężczyzna ubrany jest w granatowy, marszczony płaszcz obszyty futrem, buty takiego samego koloru oraz czarny kapelusz. Pomiędzy parą znajduje się mały brązowy pies. W lewym dolnym rogu leżą buty. Postacie na obrazie znajdują się w sypialni. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne. Pierwszy punkt umieszczony został przy złączonych dłoniach, drugi przy czarownych butach, trzeci na sukni kobiety: 1. Detal dłoni., 2. Detal sandałów., 3. Detal sukna.
Jan van Eyck, „Portret małżonków Arnolfini”, 1434 r., Galeria Narodowa, Londyn, Wielka Brytania, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Jan van Eyck, Portret małżonków Arnolfini, Olej na płótnie, Galeria Narodowa, Londyn, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Van_Eyck_-_Arnolfini_Portrait.jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.

Van Eyck [czytaj: wan ejk] rozpoczynał pracę od bieli do warstw ciemnych na wypolerowanej powierzchni deski pokrytej zaprawą z kleju króliczego. Po naniesieniu wodną farbą rysunku, pokrył powierzchnię olejem lnianym. Najpierw naniósł jasne plamy bieli i inne pastelowe kolory. Dopiero potem kładł warstwy ciemniejsze, każdy kolor osobno. Malarz nie pozostawiał też śladów pędzla, więc warstwy były bardzo cienkie i przejrzyste.

R1FYYJfrP0crG
lustracja interaktywna przedstawia kobietę z ciemnymi kręconymi włosami, która siedzi na krześle na balkonie. Jej ciało ustawione jest pod kątem, a twarz skierowana jest w kierunku widza. Kobieta ubrana jest ciemnozieloną suknię i uśmiecha się delikatnie. W tle obrazu znajduje się krajobraz z górami, ścieżkami oraz wijącymi się potokami. Na ilustracji, przy horyzoncie, znajduje się punkt interaktywny. Po kliknięciu na niego ukazane zostaje zbliżenie na obraz: 1. Zbliżenie na sposób kładzenia farby.
Leonardo da Vinci, „Portret Mony Lisy (Mona Lisa)”, „Gioconda”, pomiędzy 1503 a 1506 r., Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Leonardo da Vinci, „Portret Mony Lisy (Mona Lisa)”, „Gioconda, Olej na płótnie, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mona_Lisa.jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.

Leonardo da Vinci [czytaj: leonardo da winczi] namalował obraz techniką olejną. Zastosował technikę sfumatoSfumatosfumato, a warstwy farby nakładał laserunkiemLaseruneklaserunkiem, delikatnym i miękkim pędzlem. Często rozciągał farbę palcami. Eksperymentalna metoda stosowana przez artystę dała niesamowity efekt. Dzieło do dziś zachwyca i jest ogromną zagadką dla badaczy.

Technikę laserunku można znaleźć w obrazie Vermeera [czytaj: wermera] „Dziewczyna w czerwonym kapeluszu”. Kapelusz został namalowany warstwami – jaśniejsze elementy powstały w wyniku nałożenia na cienkie warstwy różnych odcieni koloru z domieszką żółcieni, natomiast do ciemniejszych dodano karminuKarminkarminu, a nawet barw brunatnych. Dodatkowo refleksyRefleksrefleksy rozświetlone są bielą.

Alla primaAlla primaAlla prima, czyli mokro na mokro, to technika bezpośredniego nanoszenia farby, bez pozostawiania wcześniejszych warstw do wyschnięcia. Artyści stosujący tę technikę mogą ukończyć obraz za „pierwszym podejściem”. Malarstwo alla prima było praktykowane przez mistrzów impresjonizmu, ponieważ pozwalało im oddać to, co nieuchwytne, ulotne.

50
RkMfB511JNAdC
Claude Monet, „Stogi”, 1890‑1891 r., kolekcja prywatna, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Claude Monet, Stogi, Olej na płótnie, kolekcja prywatna, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Claude_Monet_-_Meules_(W_1273).jpg [dostęp 26.05.2022], domena publiczna.
50
RA1mI7r9bcdpn
Claude Monet, „Stóg pszenicy (efekt śniegu, pochmurny dzień)”, 1890‑91 r., Instytut Sztuki, Chicago, Stany Zjednoczone, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Claude Monet, „Stóg pszenicy (efekt śniegu, pochmurny dzień)”, Olej na płótnie, Instytut Sztuki, Chicago, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Claude_Monet_-_Stack_of_Wheat_-_1983.29_-_Art_Institute_of_Chicago.jpg [dostęp 22.06.2022], domena publiczna.

Claude Monet [czytaj: klod monet] nakładał farbę metodą alla prima. Malarz zwykle pracował na płótnie przez mniej niż godzinę, ponieważ chciał skończyć temat ujęty w tym samym świetle, w którym rozpoczął malowanie. Gdy zaszła potrzeba ponownego podejścia do dzieła, wracał następnego dnia, aby kontynuować pracę nad płótnem w tym samym miejscu i w tym samym świetle oraz warunkach pogodowych. Tworzył często malowany wcześniej motyw o różnych porach dnia i różnych porach roku, aby uchwycić wpływ światła na pejzaż.

Ważnym efektem w malarstwie jest światłocieńŚwiatłocieńświatłocień, czyli przedstawienie za pomocą kontrastów różnic pomiędzy światłem i cieniem.

R8cF79nPrrVNs
Ilustracja interaktywna przedstawia kobietę ubraną w czerwono-niebieską długą suknię. Kobieta siedzi z jedną wyprostowaną nogą. Przed kobietą znajduje się dwójka małych nagich chłopców trzymających długi metalowy krzyż. Jeden z chłopców przytrzymywany jest przez kobietę. Postacie na obrazie znajdują się na polanie porośniętej krzewami i mniejszymi roślinami a w oddali widać rzekę, oraz budynki miasta. Na obrazie zastosowana jest perspektywa powietrzna oraz kontrasty barwne. Dodatkowo na ilustracji umieszczono interaktywne punkty. Pierwszy znajduje się na ręce dziecka, drugi na nodze kobiety. 1. Detal przedstawiający skórę dziecka., 2. Detal przedstawiający padający cień.
Rafel Santi, „Madonna na łące”, 1505‑1506 r., Muzeum Historii Sztuki, Wiedeń, Austria, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Rafael Santi, Madonna na łące, olej na desce, Muzeum Historii Sztuki, Wiedeń, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Raphael_-_Madonna_in_the_Meadow_-_Google_Art_Project.jpg [dostęp 27.05.2022], domena publiczna.

Światłocień wywodzi się z okresu renesansu, w którym artyści tworzyli go delikatnie przechodząc od miejsc jaśniejszych do mniej oświetlonych w delikatny, płynny sposób, w zakresie różnej tonacji jednej barwy, jak u Rafaela Santi lub we wcześniej zaprezentowanym dziele Leonarda da Vinci [czytaj: leonarda da winczi] czy Jana van Eycka [czytaj: jana wan ejka]. Mówi się tu o miękkim, delikatnym modelunku światłocieniowym.

Aby zwiększyć kontrast stosuje się tzw. twardy modelunek światłocieniowy, czyli gwałtowne przejścia pomiędzy światłem a cieniem. Często taki sposób wykorzystania światła w obrazie stosowali malarze barokowi. Dzięki temu tworzyli nastrój, pogłębiali przestrzeń, potęgowali dramaturgię wydarzenia.

Malarze, kładąc na płótno gęstą farbę, pozostawiają również wyrazistą fakturę. Ślady pozostawione po narzędziach malarskich – pędzlu czy szpachli nazywamy impastemImpastimpastem. Używając tej metody, wzmacniali sposób wyrażania ekspresji i pogłębiali trójwymiarowość dzieła. Artystą, który słynie z używania wyrazistej strukturyStrukturastruktury, jest Vincent van Gogh [czytaj: winsent wan gog]. Patrząc na jego dzieła, możemy śledzić ruch pędzla artysty, faktura jest wyrazista, zawiła i oryginalna, żywiołowa.

R9AKf51V4emxv
Vincent van Gogh, „Gwiaździsta noc”, 1888 r., Muzeum Orsay, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Vincent van Gogh, Gwiaździsta noc, Olej na płótnie, Muzeum Orsay, Paryż, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Van_Gogh_-_Starry_Night_-_Google_Art_Project.jpg [dostęp 27.05.2022], domena publiczna.

Impastowa faktura jest często stosowana przez współczesnych abstrakcjonistów. Oprócz duktuDuktduktu pędzla, przedstawiciele malarstwa akcji, np. amerykański malarz Jackson Pollock [czytaj: dżekson polok], czy francuski artysta Jean‑Paul Riopelle [czytaj: żą‑pol rjopel], wylewali na płótno farbę lub stosowali metodę drippinguDrippingdrippingu.

Frotaz

Frotaż

FrotażFrotażFrotaż to technika rysunkowa polegająca na pocieraniu ołówkiem, grafitem, kredą, kredką arkusza papieru, który został umieszczony na przedmiocie lub teksturowej powierzchni, np. słojów drewna, żyłkowania liści, chropowatości kamienia lub splotu tkaniny. Tę technikę po raz pierwszy użył surrealistyczny artysta Max Ernst [czytaj: maks ernst] w latach 20. XX wieku. Ernst powiedział, że pomysł na frotaż pojawił się, gdy wpatrywał się w słoje drewnianej podłogi, które kojarzyły mu się z obrazami. Technika szybo zyskała popularność. Stosowano ją także w późniejszym czasie.

R1WDw70iAHIOU
Max Ernst, „Uciekinier”, 1925 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Max Ernst, Uciekinier, frotaż, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/94254 [dostęp 27.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RDtT6tuIJ1Koy
Max Ernst, „Uciekinier”, 1925 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Max Ernst, Uciekinier, frotaż, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/94254 [dostęp 27.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RT3gr5028qqAg
Sari Dienes, „Chodnik Soho”, 1953 – 1955 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Sari Dienes, Chodnik Soho, frotaż, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/186612 [dostęp 27.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RxAFQinqSQRxR
Sari Dienes, „Chodnik Soho”, 1953 – 1955 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Sari Dienes, Chodnik Soho, frotaż, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/186612 [dostęp 27.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Fotomontaz

Fotomontaż

Jak wskazuje nazwa, fotomontażFotomontażfotomontaż jest to „montaż” z fotografii, czyli złożenie obrazu z wielu sfotografowanych obrazów. Ważne jest jednak, by ukazywały one jedno miejsce, ale np. z różnych punktów widzenia. Powstałe w ten sposób fotografie zestawia się na jednej powierzchni, by utworzyły jeden spójny obraz. Przypatrz się poniższej pracy. Ten fotomontaż powstał z siedmiu zdjęć jednego miejsca, sfotografowanego z różnych stron, a następnie złożonych w jedną całość. Ważne, by po zmontowaniu obraz tworzył logiczną całość.

RrugyL8VYnuP0
Kevin Landwer‑Johan, „Żelazny most w Chiang Mai”, 2019 r., Tajlandia, kevinlj.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Kevin Landwer-Johan, „Żelazny most w Chiang Mai, fotomontaż, dostępny w internecie: https://www.kevinlj.com/photomontages-gallery/, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Animacja_poklatkowa

Animacja poklatkowa

Animacja poklatkowa to rodzaj filmu animowanego. Powstaje ze sfotografowanych ze statycznej i tej samej pozycji przesuwanych elementów. Film tą techniką można sporządzić, wykorzystując różne obiekty: przedmioty codziennego użytki, gotowe zabawki, figurki z plasteliny, klocki, rysunki, a produkty spożywcze.

Animacja poklatkowa nie stawia żadnych ograniczeń co do wyboru tego, co wykorzystamy jako elementy animacjiAnimacjaanimacji. Początki animacji poklatkowej sięgają końca XIX wieku. W 1898 roku Albert Edward Smith [czytaj: albert edłard smyf] i James Stuart Blackton [czytaj: dżejms stjuart blackton] stworzyli Cyrk Humpty'ego Dumpty'ego [czytaj: hamptiego damptiego]. Założenie było proste – przesunąć przedmioty, aby zabawkowy cyrk ożył. Z małych drewnianych zabawek stworzono animację, ukazującą różne akrobacje cyrkowe, niczym nie różniące się od realistycznych.

Wielkim sukcesem było wykorzystanie animacji poklatkowej przez Willisa O'Briena [czytaj: łilisa o brajena] do zrealizowania scen w filmie pełnometrażowym z 1933 roku King Kong. Stworzenie King Konga ze szkieletu obłożonego gumową skórą i nakręcenie metodą poklatkową słynnych scen na szczycie Empire State Building [czytaj: empajer stejt bjulding] zainspirowało innych twórców filmowych do korzystania z tej techniki.

RWoVLZPMJS1Ry
Kadr z filmu King‑Kong, scena na drapaczu chmur Empire State Building, 1933 r., tcm.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: TCM, Kadr z filmu King-Kong, scena na drapaczu chmur Empire State Building, fotografia, dostępny w internecie: https://prod-images.tcm.com/Master-Profile-Images/kingkong1933.2690.jpg [dostęp 27.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Techniki_artystyczne_prezentacja

Techniki artystyczne – prezentacja

Prezentacja zawiera informacje dotyczące technik artystycznych, takich jak: animacja poklatkowa, frotaż, akwarela, fotomontaż, a także informacje o tym, jak zastosować perspektywę barwną w technice olejnej.

PAB8F3ctZ
R1NIkjWhVuORH
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Transkrypcjablackwhite
RWtSpnIZxBlmw
Materiał filmowy do prezentacji pod tytułem: Animacja poklatkowa.
R1bvYIycT46Xm
Materiał filmowy do prezentacji pod tytułem: Frotaż.
R4yg4pS06cKms
Materiał filmowy do prezentacji pod tytułem: Akwarela.
R4wsqRWLKeakK
Materiał filmowy do prezentacji pod tytułem: Fotomontaż.
R1Wur4MuUbikr
Materiał filmowy do prezentacji pod tytułem: Perspektywa barwna w technice olejnej.
Głośność lektora
Głośność muzyki
Polecenie 4
RY090zKO49FKd
Kto jest twórcą techniki frotażu? Wybierz z listy prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Ernst. 2. Albert Edward Smith. 3. James Stuart Blackton.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 5
R1KvECHmMIcoq
Na czym polega perspektywa barwna? Wybierz z listy prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Barwy ciepłe sprawiają wrażenie bycia bliżej widza, a barwy zimne wydają się być dalej, w głębi obrazu. 2. Barwy ciepłe sprawiają wrażenie bycia dalej od widza, a barwy zimne wydają się być na pierwszym planie. 3. Barwy, które są zasłonięte przez inne, ciemniejsze barwy, wydają się być dalej od widza. 4. Barwy stają się jaśniejsze wraz ze zwiększaniem odległości.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 6
RPsqPQkqQDBCO
Wybierz z listy prawdziwe informacje na temat animacji poklatkowej. Możliwe odpowiedzi: 1. Zmianą położenia obiektów w animacji zajmuje się animator. 2. Zmianą położenia obiektów w animacji zajmuje się montażysta filmowy. 3. Ważne jest, żeby wykorzystać sztuczne oświetlenie w trakcie powstawania animacji. 4. Ważne jest, żeby źródło światła w trakcie powstawania animacji było naturalne. 5. Na 1 sekundę filmu powinno przypadać przynajmniej 20 zdjęć. 6. Na 1 sekundę filmu powinno przypadać przynajmniej 5 zdjęć, w zależności od oczekiwanego efektu.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Podsumowanie

Podsumowanie

Poznane techniki nie tylko uświadomiły o możliwościach twórczych w dziedzinach artystycznych, ale stworzyły także obraz artysty malarza czy animatora filmowego. Poznane techniki w tym materiale mogą pozwolić Ci na eksperymentowanie we własnej pracy, a dołączona prezentacja przybliżyła Ci je „krok po kroku”. Warto eksperymentować, bo wszystkie techniki, które zostały zaprezentowane właśnie w eksperymencie miały swój początek.

Cwiczenia

Ćwiczenia

R1BRxkPjnPI481
Ćwiczenie 1
Zaznacz cechy, które odnoszą się do techniki akwareli. Możliwe odpowiedzi: 1. Akwarelę można nakładać na: papier, płótno, drewno, a nawet na tkaniny., 2. Nałożona i mokra jeszcze warstwa farby jest podatna na korekty., 3. Akwareli używano już w Starożytnym Egipcie., 4. Akwarela w Europie pojawiła się w Baroku.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 1

Ułóż puzzle i rozpoznaj technikę w jakiej wykonane został dzieło.

RU2Z33ucPbxtQ
Ułóż puzzle i rozpoznaj technikę w jakiej wykonane został dzieło.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1E4UkapeHT6b
Podaj nazwę techniki, w której zostało wykonane dzieło: Tu uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1WKWzPqnvrfa1
Ćwiczenie 2
W jakiej epoce prehistorycznej pojawiły się pierwsze techniki malarskie, zapowiadające powstanie akwareli? Wybierz z listy prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. paleolit. 2. mezolit. 3. neolit.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1TXCYXcYUSmB1
Ćwiczenie 2
Wybierz prace, które są frotażem.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R17OJEiJ0Kq2b1
Ćwiczenie 3
Na podstawie wiedzy zdobytej z lekcji, dopasuj artystów do techniki, w której tworzyli zaprezentowane w materiale prace. Paul Cézanne Możliwe odpowiedzi: 1. Technika olejna, 2. Akwarela, 3. Frotaż Jan van Eyck Możliwe odpowiedzi: 1. Technika olejna, 2. Akwarela, 3. Frotaż Sari Dienes Możliwe odpowiedzi: 1. Technika olejna, 2. Akwarela, 3. Frotaż
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R7RFFme2P5su01
Ćwiczenie 3
Rozpoznaj techniki, w których zostały wykonane dzieła. Przeciągnij i upuść technikę pod właściwą ilustracją.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RBPvfzwlBwkG32
Ćwiczenie 4
Uzupełnij tekst na temat techniki alla prima. Alla prima, z języka włoskiego dosłownie: tu uzupełnij czyli: tu uzupełnij, to technika bezpośredniego nanoszenia farby, bez pozostawiania wcześniejszych warstw do: tu uzupełnij. Artyści stosujący tę technikę mogą ukończyć obraz za „pierwszym podejściem”. Malarstwo alla prima było praktykowane przez twórców epoki: tu uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RUTrNqnVPzlGh2
Ćwiczenie 4
Wybierz cechy, które nie są związane z zaprezentowanym obrazem.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1EFtUSzFnEfa
Ćwiczenie 5
Spośród wymienionych artystów, wskaż tego, który zasłynął z używania impastowej faktury w swoich dziełach. Możliwe odpowiedzi: 1. Max Ernst. 2. Sari Dienes. 3. Leonardo da Vinci. 4. Jean-Paul Riopelle. 5. Jackson Pollock. 6. Vincent van Gogh.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 5

Wybierz dzieła, które namalowano w epoce baroku z zastosowaniem podobnej techniki. Zaznacz informację o tym, co wyróżnia tę technikę na tle pozostałych obrazów.

RawqrnpMHS41s
Wybierz dzieła, które namalowane zostały przez jednego artystę i zaznacz informację o tym, co wyróżnia jego technikę od pozostałych.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1wYL8CGs51ca
Zaznacz informację o tym, co wyróżnia tę technikę na tle pozostałych obrazów. Możliwe odpowiedzi: 1. Obrazy są związane tematycznie – obydwa są dziełami podejmującymi temat religijny. 2. Tylko te dzieła namalowano akwarelami. 3. Tylko te dzieła namalowano z zastosowaniem techniki olejnej. 4. Tylko w tych dziełach zastosowano twardy modelunek światłocieniowy.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1cnSzoF3I9z92
Ćwiczenie 6
Przeczytaj opisy, a następnie zapisz odpowiednie nazwy technik. Wypukłe nałożenie farby pędzlem lub szpachlą. – Tu uzupełnij (podaj nazwę techniki, o której mowa). Przezroczysta warstwa wykończeniowa farby, położona na powierzchni obrazu olejnego lub temperowego, zmieniająca zabarwienie pokrytej partii. – Tu uzupełnij (podaj nazwę techniki, o której mowa).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rpt1KddtxrikR2
Ćwiczenie 6
Nazwij techniki malowania zastosowane we fragmentach obrazów, biorąc pod uwagę sposób nakładania farby.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
RrT7uerCGjrNi2
Przeczytaj opis, a następnie wskaż, jakiego hasła on dotyczy.

technika rysunkowa, polegająca na pocieraniu grafitem kartki papieru położonej na fakturalnie ukształtowanych powierzchniach różnych materiałów, w celu uzyskania dokładnego odwzorowania ich struktury. Możliwe odpowiedzi: 1. Frotaż, 2. Sfumato, 3. Dukt
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 7

Rozpoznaj technikę zastosowaną przez artystę pejzażu z fragmentu obrazu. Następnie wybierz definicję, która wyjaśnia termin.

RglzRFeOoYh24
Ilustracja do ćwiczenia nr 8, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: domena publiczna.
R3Mr5iKr5XctZ
Nazwa techniki: Tu uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RzidvKK0dbvFk
Wskaż definicję, która wyjaśnia wskazany w poprzedniej części ćwiczenia termin. Możliwe odpowiedzi: 1. Technika malowania w sposób bezpośredni, szybko, bez podmalowania i najczęściej bez przygotowania rysunku., 2. Technika malowania polegająca na półautomatycznym wylewaniu farby na płótno i przez jego pochylanie tworzeniu ściekających, nieoczekiwanych form., 3. Miękki modelunek malarski o łagodnych przejściach tonalnych i światłocieniowych, zacierający wyrazistość konturu., 4. W malarstwie (głównie olejnym, rzadziej temperowym) wypukłe nałożenie farby pędzlem lub szpachlą.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8
R9WZMuK0jkOUU
Połącz w pary pojęcie z odpowiednią definicją. Akwarela Możliwe odpowiedzi: 1. technika malarska; polega na półautomatycznym wylewaniu farby na płótno i przez jego pochylanie tworzeniu ściekających, nieoczekiwanych form, 2. farba o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie, przeważnie z gumy arabskiej, często z dodatkiem miodu, cukru lub gliceryny, 3. charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego Dripping Możliwe odpowiedzi: 1. technika malarska; polega na półautomatycznym wylewaniu farby na płótno i przez jego pochylanie tworzeniu ściekających, nieoczekiwanych form, 2. farba o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie, przeważnie z gumy arabskiej, często z dodatkiem miodu, cukru lub gliceryny, 3. charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego Faktura Możliwe odpowiedzi: 1. technika malarska; polega na półautomatycznym wylewaniu farby na płótno i przez jego pochylanie tworzeniu ściekających, nieoczekiwanych form, 2. farba o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie, przeważnie z gumy arabskiej, często z dodatkiem miodu, cukru lub gliceryny, 3. charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 8

Wykonaj pracę abstrakcyjną techniką akwareli, w której zastosujesz technikę „mokre w mokre”. Poniżej podziel się refleksją na temat swojej pracy.

R15XTSyDrNbwZ
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9

Odpowiedz, czym jest twardy modelunek światłocieniowy, w jakim celu się go stosuje oraz w jakiej epoce był najczęściej używany.

R1AKK37GkWvS1
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 9

Wykonaj abstrakcyjną pracę plastyczną dowolną techniką malarską, która umożliwi Ci pokazanie wyrazistej faktury. Następnie zrób jej zdjęcie i wgraj poniżej.

R1Yp31AhAZwUk
tu wstaw fotografię

Slownik

Słownik pojęć

Akwarela
Akwarela

[wł. acquarella, acqua ‘woda’], farba o spoiwie rozpuszczalnym w wodzie, przeważnie z gumy arabskiej, często z dodatkiem miodu, cukru lub gliceryny, które nadają farbie elastyczność; także obraz namalowany ta techniką.

Alla prima
Alla prima

[wł., ‘od razu’], fa presto, malarska technika malowania w sposób bezpośredni, szybko, bez podmalowania i najczęściej bez przygotowania rysunku.

Animacja
Animacja

film; dokonywanie serii pojedynczych zdjęć rysunków, wycinanek; także dzieło wykonane ta techniką z kukiełek lub sylwetek w poszczególnych fazach ruchu, które przy wyświetlaniu w sposób ciągły dają na ekranie efekt ożywienia martwych kształtów.

Dripping
Dripping

technika malarska; polega na półautomatycznym wylewaniu farby na płótno i przez jego pochylanie tworzeniu ściekających, nieoczekiwanych form; stosowana m.in. przez amerykańskich malarzy kręgu abstrakcyjnego ekspresjonizmu (J. Pollock).

Dukt
Dukt

(łac. ductus - „prowadzenie ciał”), w malarstwie niejako odpowiednik charakteru pisma; widoczny w strukturze malowidła, charakterystyczny dla danego malarza sposób pociągnięć pędzla lub szpachelki.

Faktura
Faktura

charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego itp., zależna od charakteru tworzywa, techniki i indywidualnego stylu artysty. Może być np.: chropowata, gładka i in.

Fotomontaż
Fotomontaż

to obraz fotograficzny, składający się ze stanowiących ostatecznie jedną całość kilku (dwu lub więcej) obrazów fotograficznych, lub ich fragmentów. Obecnie fotomontaż otrzymuje się przeważnie za pomocą komputerowego przetwarzania kilku obrazów fotograficznych tak, aby w wyniku otrzymać jeden uprzednio zaprogramowany obraz.

Frotaż
Frotaż

[fr., ‘pocieranie’], frottage, technika rysunkowa, polegająca na pocieraniu grafitem kartki papieru położonej na fakturalnie ukształtowanych powierzchniach różnych materiałów, w celu uzyskania dokładnego odwzorowania ich struktury (np. słojów drewna, żyłkowania liści, chropowatości kamienia lub splotu tkaniny).

Impast
Impast

[wł. impasto ‘ugniatam’], sztuka plastyczna w malarstwie (głównie olejnym, rzadziej temperowym) wypukłe nałożenie farby pędzlem lub szpachlą.

Karmin
Karmin

kolor, głęboki, nasycony czerwony; także barwnik tego samego koloru.

Laserunek
Laserunek

przezroczysta warstwa wykończeniowa farby, położona na powierzchni obrazu olejnego lub temperowego, zmieniająca zabarwienie pokrytej partii;

Monochromatyzm
Monochromatyzm

[gr. mónos ‘jedyny’, chrṓma ‘kolor’, ‘barwa’], w malarstwie operowanie tylko jedną barwą w kilku odcieniach, w celu uzyskania jednolitego tonu całego malowidła.

Orpiment
Orpiment

inaczej aurypigment, żółty minerał, z którego otrzymywano złoty lub żółty barwnik.

Refleks
Refleks

odbicie światła naturalnego lub sztucznego (lampa, świeca) na przedmiotach, które odbijają to światło, np. na szkle, metalu. W malarstwie efekt taki uzyskuje się przez położenie farbą jaśniejszej plamy.

Sfumato
Sfumato

wł., ‘zadymione’, ‘mgliste’, ‘cieniowane’], sztuka plastyczna, miękki modelunek malarski o łagodnych przejściach tonalnych i światłocieniowych, zacierający wyrazistość konturu.

Struktura
Struktura

kierunek śladów obróbki lub pracy na powierzchni przedmiotu.

Światłocień
Światłocień

rozłożenie świateł i cieni w obrazie, grafice lub rysunku przez zastosowanie różnego natężenia barw lub zagęszczenia kreski.

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.

Notatki ucznia

R7reVbWy4XTGo
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Galeria

Galeria

Bibliografia

Bibliografia

  • Hansen O., Forma rzeźbiarska zagadnienia wybrane, Centralne Biuro Wystaw Artystycznych, Warszawa 1965.

  • Jadzińska M., Duże dzieło sztuki, Universitas, Kraków 2012.

  • Little S., Sztuka. Kierunki, mistrzowie, arcydzieła, Elipsa, Warszawa 2005.

  • Richardson T., Stangos N., Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej, WAiF, Warszawa 1980.

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.

  • Techniki wielkich Mistrzów malarstwa, red. K. Maleszko, E. Leszczyńska, E. Cander, M. Jęryczko, Arkady, Warszawa 1999.