Scenariusz zajęć

II etap edukacyjny

Temat: O wartości różnorodności. Jak rozwiązujemy wspólnie zadania i problemy

Treści kształcenia:

Uczeń:

1. Poznaje siebie, dostrzega cechy indywidualne własne i najbliższych osób – etyka (1),

2. Wyjaśnia prawdziwe znaczenie własnych zachowań oraz ich przyczyny i konsekwencje – etyka (2),

3. Uczestniczy w grupie, porozumiewa się z innymi – etyka (6),

4. Szanuje prawo innych do odmiennego zdania, sposobu zachowania, obyczajów i przekonań – historia i społeczeństwo – zalecane warunki i sposób realizacji (5),

5. Wyodrębnia elementy dzieła filmowego i telewizyjnego (scenariusz, reżyseria, ujęcie, gra aktorska) – język polski (II.2.7),

6. Uświadamia sobie istotę koleżeństwa i przyjaźni, wzajemnego szacunku, udzielania sobie pomocy, współpracy, empatii – wychowanie do życia w rodzinie (10).

Cele operacyjne:

Uczeń:

• Rozumie, że ludzie w wielu wymiarach się różnią, dzięki czemu wspólnie rozwijają kulturę i cywilizację,

• Potrafi wskazać wydarzenia w historii związane z przełomowymi odkryciami,

• Uwrażliwia się na odmienność, dostrzega jej społecznie korzystną stronę,

• Rozpoznaje różnorodność wspólnoty klasowej, potrafi wskazać sytuacje, w których grupa dzięki zróżnicowaniu rozwiązuje swoje problemy,

• Umie rekonstruować zasadnicze wątki filmu pełnometrażowego.

Nabywane umiejętności:

Uczeń:

• Uczestniczy w dyskusji,

• Rozpoznaje związki przyczynowo‑skutkowe,

• Potrafi wnioskować redukcyjnie,

• Zauważa różnice i podobieństwa,

• Rozwiązuje problemy dzięki współpracy.

Środki dydaktyczne:

• Zasoby multimedialne: ćwiczenie interaktywne Kto by pomyślał, karty pracy (Co nas łączy?, Czy dobrze być innym? oraz Wielki problem),

• Film Jak wytresować smokaIndeks górny 1¹,

• Nagranie piosenki Piotra Rubika Jesteśmy inniIndeks górny 2²,

• Komputer z głośnikami/tablica interaktywna,

• Dostęp do internetu,

• Materiały źródłowe dotyczące: Aleksandra Wielkiego, Jana Gutenberga, Mikołaja Kopernika i Vasco da Gamy,

• Tablica, kreda/pisak.

Metody nauczania:

• Podające: wyjaśnienia, rozmowa,

• Praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe,

• Programowana: z użyciem komputera,

• Eksponujące: film, nagranie,

• Problemowe: aktywizujące – dyskusja, burza mózgów.

Formy pracy:

• Zbiorowa jednolita,

• Indywidualna jednolita,

• Grupowa jednolita lub zróżnicowana.

Przed zajęciami:

Kilka dni wcześniej nauczyciel poleca uczniom obejrzenie filmu Jak wytresować smoka (2010 r.). Dzieci otrzymują jako zadanie domowe karty pracy Czy dobrze być innym? i uzupełniają je przed zajęciami.

Przebieg zajęć:

1. Po przywitaniu się z uczniami nauczyciel prosi ich, by uważnie przyjrzeli się sobie nawzajem. Po chwili formułuje pytania do klasy:

• Czy jesteście tacy sami, czy różni (inni)?

• Co sprawia, że jesteście różni?

2. Prowadzący proponuje, aby uczniowie zastanowili się nad zdaniem: „Wszyscy ludzie są tacy sami, chociaż każdy jest inny” i ocenili, czy podsumowuje ono trafnie odpowiedzi na wcześniej zadane pytania.

3. Klasa słucha piosenki Jesteśmy inni, a następnie każdy uczeń rozwiązuje zadania z karty pracy Co nas łączy?.

Uczniowie prezentują odpowiedzi, a nauczyciel, nawiązując do zadania, podkreśla, że tym, co wspólne, jest właśnie „inność”, „różnienie się”, ale również sposób przeżywania świata (radości, smutki, tęsknoty, kłopoty).

4. Sprawdzenie karty pracy Czy dobrze być innym?.

Przed omówieniem wykonanych przez uczniów zadań prowadzący mówi, że jest jeszcze coś ważnego, co łączy wszystkich ludzi – posiadanie pewnego zasobu możliwości, pewien potencjał, który człowiek realizuje w życiu. Potencjał ten jest u każdego inny, dlatego różnice między ludźmi są naturalne i konieczne. Z jednej strony są źródłem rozwoju oraz różnorodności życia, z drugiej jednak bywają przyczyną problemów i konfliktów.

Dzieci przedstawiają rozwiązania karty pracy i omawiają je wspólnie z nauczycielem.

5. Nauczyciel pyta, odwołując się do filmu:

• Jakie trudności wiążą się z byciem „innym”?

• Z czym zderza się ten, kto proponuje nowy sposób postępowania?

• Czy „inność”, „odmienność” może przynieść coś dobrego?

Prowadzący zachęca uczniów, by metodą burzy mózgów wykonali mapę kłopotów klasowych, które udało się rozwiązać dzięki „inności” (należy przypomnieć sobie sytuacje ze szkoły, kiedy różnorodność dzieci pozwoliła na pozytywne rozwiązanie problemów, wykonanie wspólnych zadań, np. dzięki osobistym zainteresowaniom lub talentom ucznia). Mapa jest tworzona na tablicy. Pomysły mogą zapisywać osoby odznaczające się uzdolnieniami lingwistycznymi.

6. Następnie klasa wykonuje wspólnie ćwiczenie interaktywne Kto by pomyślał na komputerze lub tablicy interaktywnej.

Polecenie: „Historia opisuje wiele słynnych problemów, z którymi mierzyli się nasi przodkowie. Niektóre, wydawałoby się niezwykle trudne, rozwiązywano błyskawicznie, inne wymagały długoletniej pracy i przygotowań. Połącz w pary słynne postaci historyczne z problemami, które udało im się rozwiązać”.

Rozwiązanie:

Rozwiązanie węzła gordyjskiego – Aleksander Wielki

Ręczne przepisywanie ksiąg – Jan Gutenberg

Słońce krążące wokół Ziemi – Mikołaj Kopernik

Droga morska do Indii – Vasco da Gama

7. Klasa zostaje podzielona na 5‑osobowe zespoły, które wypełniają zadanie z karty Wielki problem. Uczniowie mogą korzystać z materiałów źródłowych zgromadzonych przez nauczyciela i z internetu. Prezentują i dyskutują swoje odpowiedzi na forum.

Należy zwrócić uwagę, by w każdej grupie znalazła się osoba o zainteresowaniach historycznych. Może ona wspierać pozostałych w weryfikowaniu znalezionych informacji.

(Jeśli na rozwiązanie karty pracy nie starczy czasu na zajęciach, każda grupa zajmuje się tylko jedną postacią historyczną. Dzieci mogą uzupełnić karty indywidualnie w domu i oddać je prowadzącemu na następnych zajęciach).

8. Na zakończenie zajęć „rundka bez przymusu” – chętni uczniowie kończą zdania:

• Dziś dowiedziałem/dowiedziałam się, że…

• Najbardziej zdziwiło mnie…

1. Jak wytresować smoka, reż. Dean DeBlois, Chris Sanders, DreamWorks Animation 2010.↩

2. Piotr Rubik, Jesteśmy inni, [w:] Oratorium dla świata. Habitat, EMI Music Poland 2008.↩