Oblicza tolerancji. Jak rozwiązywać konflikty?
Oblicza tolerancji. Jak rozwiązywać konflikty?
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń zna i rozumie pojęcie „konflikt”.
b) Umiejętności
Uczeń:
porównuje interakcje pomiędzy grupami w klasie i odnosi je do innych grup społecznych,
dyskutuje na temat źródeł i sposobów rozwiązywania konfliktów.
c) Postawy
Uczeń analizuje swoje zachowanie w zespole klasowym i uczy się współpracy.
2. Metoda i forma pracy
Burza mózgów, gra dydaktyczna, mapa mentalna, praca w grupach, praca z klasą.
3. Środki dydaktyczne
Materiały do gry dydaktycznej.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel wraz z uczniami przygotowuje salę do zajęć tak, aby zorganizować miejsce do pracy dla 3 zespołów. Ponadto opracowuje reguły gry dla zespołów i materiały do gry.
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel dzieli klasę na zespoły. W widocznym dla uczniów miejscu umieszcza reguły gry (załącznik 1). Zadaniem każdego zespołu jest poprawne odgadnięcie słów, których definicję otrzymują (załącznik 2), a następnie ich przeliterowanie (z pamięci). Każdy członek zespołu może odpowiedzieć tylko raz, ale grupa może wcześniej skonsultować odpowiedź. Grupa otrzymuje punkt, jeśli uczeń poprawnie odgadł hasło i je przeliterował. Gra kończy się na znak nauczyciela. Wyniki grup zapisywane są na tablicy. Nauczyciel powinien tak pokierować grą, aby wygrał jednoznacznie jeden zespół, czyli jeśli dwa zespoły mają taką samą liczbę punktów, to zarządza się dogrywkę.
Po tej części zwycięzcy opuszczają klasę i wymyślają nowe reguły gry. Będą korzystać z tych samych materiałów, które wcześniej przygotował nauczyciel.
Nauczyciel pozostaje w klasie z pozostałymi dwoma zespołami i rozmawia z nimi na dowolny temat, ale nie na temat gry i jej zasad.
Po powrocie zwycięzcy zapisują nowe reguły gry na tablicy. Uczniowie zwykle ustalają takie reguły, które są sprawiedliwe i dają wszystkim szansę na wygraną. Gra rozpoczyna się od nowa, ale zadaniem nauczyciela jest tak podsumować wynik, by zwycięzcami byli ci sami uczniowie, co poprzednio, co stworzy sytuację konfliktu w klasie.
Nauczyciel prosi zwycięzców o opuszczenie klasy i wymyślenie kolejnych reguł gry tak, aby były dla nich korzystne i zapewniły im zwycięstwo. Pozostałe dwa zespoły powinny zostać przez nauczyciela zachęcone do przeciwstawienia się zespołowi tak, aby wskazać jego niesprawiedliwość. Nauczyciel proponuje, aby grupy przygotowały pisemny protest.
Zazwyczaj uczniowie sami zauważają, że nowe reguły nie dają im szans na wygraną i mówią „to nie jest sprawiedliwe”, albo „ja się tak dalej nie bawię”. Wtedy nauczyciel może przerwać grę i wyjaśnić, że była to tylko zabawa, której celem było stworzenie sytuacji konfliktowej. Jeśli nie nastąpi to po drugiej części zabawy, to nauczyciel kończy grę po trzeciej kolejce.
Po zakończeniu zabawy nauczyciel rozmawia z uczniami o ich odczuciach związanych z grą. Prosi o wskazanie, co było sprawiedliwe, a co nie, jakie reguły były poprawne, a jakie nie.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło „konflikt” i rozpoczyna pracę metodą mapy mentalnej (załącznik 3). Prosi uczniów, aby podawali źródła konfliktów, jakie znają. Pomysły uczniów zapisywane są przez autorów na tablicy. Następnie do podanych haseł uczniowie dopisują przykłady konfliktów związanych z danymi źródłami i wreszcie sposoby ich rozwiązania.
5. Bibliografia
E. Brudnik, A. Muszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.
6. Załączniki
załącznik 1.
Zadaniem każdego zespołu jest poprawne odgadnięcie słów na podstawie definicji.
Każdy członek zespołu może odpowiedzieć tylko raz.
Grupa może skonsultować odpowiedź.
Grupa otrzymuje punkt, jeśli uczeń poprawnie odgadł hasło i je przeliterował.
Gra kończy się po wysłuchaniu wszystkich odpowiedzi.
Wyniki grup zapisywane są na tablicy.
załącznik 2.
dżem
Przetwór owocowy sporządzany z całych owoców lub ich części.
jabłko
Owoc, przeważnie kulisty, zielony, żółty, czerwony lub żółty z rumieńcami. Odmiany różnią się smakiem, aromatem, słodyczą, konsystencją. Występuje powszechnie w strefie klimatów umiarkowanych.
gazeta
Rodzaj wydawnictwa ciągłego, czasopismo ukazujące się częściej niż raz w tygodniu, najczęściej codziennie - w rozumieniu wszystkich dni roboczych.
ogórek
Rodzaj roślin jednorocznych z rodziny dyniowatych.
Typ owocu - jagoda. Pochodzi ze Środkowej Azji. W Polsce znane są odmiany zielone.
róża
Rodzaj krzewów należących do rodziny różowatych. Znanych jest 150‑200 gatunków występujących na półkuli północnej.
mapa
Model powierzchni Ziemi (także nieba lub planety czy innego ciała niebieskiego). Występuje w postaci obrazu na płaszczyźnie.
masło
Tłuszcz jadalny w postaci zestalonej, otrzymywany z mleka.
chleb
Pieczywo otrzymywane z wypieku ciasta, będącego jednorodnym połączeniem mąki zbożowej różnego gatunku i wody.
pisak
Rodzaj długopisu, wewnątrz którego znajduje się porowaty rdzeń nasączony tuszem.
załącznik 3.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak