Oblicza tolerancji. Nawiązywanie kontaktów ze starszymi osobami

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna zasady tworzenia prostego arkusza wywiadu,

• zna problemy osób starszych.

b) Umiejętności

Uczeń:

• kształci umiejętność układania pytań ankietowych,

• ćwiczy umiejętność przeprowadzania wywiadu i rozmowy z osobą starszą,

• wykorzystuje edytor tekstu Word,

• wykorzystuje zdobyte informacje do ich analizy i syntezy.

c) Postawy

Uczeń kształtuje postawę tolerancji i szacunku.

2. Metoda i forma pracy

Dyskusja, mapa mentalna, praca redakcyjna, śnieżna kula, praca z komputerem, praca z klasą, praca w zespołach, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Komputery i drukarka, duże arkusze papieru, pisaki.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem i celami lekcji.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję i pyta uczniów, jakie starsze osoby są im znane, z jakimi utrzymują bliższy kontakt, co o nich wiedzą.

2. Nauczyciel zapisuje na arkuszu papieru lub na tablicy słowo „starość” i prosi uczniów o podawanie zagadnień, które kojarzą im się z tym słowem. Uczniowie zapisują swoje skojarzenia na tablicy w formie mapy myśli (załącznik 1).

3. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczenia. Zadaniem każdej pary jest przygotowanie zestawu 3 pytań, które chcieliby zadać swoim starszym sąsiadom, gdyby przeprowadzali z nimi wywiad. Następnie uczniowie w 4‑osobowych zespołach tworzą listę 5 pytań i wreszcie 8‑osobowe grupy opracowują 8 pytań. W dalszej części ćwiczenia przedstawiciele zespołów 8‑osobowych prezentują po 1 pytaniu. Należy zwrócić uwagę, by propozycje się nie powtarzały. Pytania zapisywane są na tablicy, aż do wyczerpania propozycji. Uczniowie wybierają zestaw 10 pytań, które są ich zdaniem najbardziej wartościowe (załącznik 2).

4. Nauczyciel prosi uczniów o uruchomienie edytora tekstu Word. Uczniowie przepisują pytania z tablicy, następnie drukują ankietę. Nauczyciel przydziela uczniom zadanie domowe.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie prezentują wyniki zebrane w badaniu ankietowym. W oparciu o zebrany materiał uczniowie tworzą plakat‑wizytówkę dotyczącą swoich sąsiadów w starszym wieku (załącznik 3). Uczniowie prezentują swoje prace w formie wystawy.

5. Bibliografia

1. Brudnik E., Muszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.

2. Królikowski J., Tołwińska – Królikowska E., Metody nauczania, [w:] Europa na co dzień, pod red. M. Taraszkiewicz, Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 1997, s. 1‑124/R‑IV

6. Załączniki

a) Przykłady wykonania zadań

załącznik 1.

załącznik 2.

Przykłady pytań do ankiety

1. Jak się Pan nazywa?

2. Ile ma Pan lat?

3. Czy ma Pan rodzeństwo? Jeśli tak, to ile sióstr, ilu braci?

4. Czy zawsze mieszkał Pan w tym samym miejscu? Jeśli nie, to gdzie?

5. Czy lubił Pan szkołę, gdy był uczniem?

6. Jaki był Pana ulubiony przedmiot?

7. Co lubił Pan najbardziej robić, gdy był w moim wieku?

8. Czy ma Pan dzieci, wnuki? Gdzie one mieszkają?

9. Jakie trudności mają starsi ludzie? Dlaczego?

10. Co miłego zdarzyło się w Pana życiu w ostatnim czasie?

11. Jak spędza Pan czas?

12. Czy ma Pan hobby?

13. Jakie były Pana ulubione książki w okresie dzieciństwa? Co czyta Pan dzisiaj?

załącznik 3.

b) Zadanie domowe

Uczniowie przeprowadzają wywiad w oparciu o opracowane pytania.

7. Czas trwania lekcji

2 × 45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Ćwiczeniem dodatkowym, interesującym dla uczniów, może być porównanie średniego wieku osób starszych, z którymi rozmawiali uczniowie oraz średniego wieku samych uczniów. Może się okazać, że starość wcale nie oznacza bardzo zaawansowanego wieku.