1997 – pierwsze zdjęcie wysłane przez telefon komórkowy
1
Scenariusz dla nauczyciela
RbXSlMiMqz9ix1
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.
Nauczysz się
definiować podstawowe pojęcia z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego;
definiować zagadnienia z zakresu języka i funkcji plastyki;
wykonywać prace plastyczne – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych.
Wstęp
Mówiąc o narzędziach potrzebnych do wykonania obrazuObrazobrazu, najpierw przychodzą na myśl farby lub kredki. Jednak artysta ma do dyspozycji wiele technik, które pozwalają stworzyć dzieło plastyczne na płaszczyźnie. Należy do nich fotografia – utrwalanie obrazu za pomocą światła. Umożliwia otrzymanie nieograniczonej ilości odbitekOdbitkaodbitek.
Pierwowzór aparatu fotograficznego - camera obscura (czyt. kamera obskura) - powstał kilka wieków p. n. e. Służył starożytnym Grekom do obserwacji nieba nocą. Konstrukcja jest prosta. Wystarczy całkowicie zaciemnione pudełko. Światło wpada do niego przez maleńki otworek, odwrócony obraz przedmiotu wyświetla się na przeciwległej ściance. Aby utrwalić zdjęcie, trzeba na niej umieścić materiał światłoczuły. Tak powstaje kamera otworkowa.
Zaledwie 20 lat temu pewien szczęśliwy tatuś jako pierwszy posłużył się telefonem, by wysłać znajomym zdjęcie swej nowonarodzonej córeczki przez Internet. W tym samym czasie cyfrowa fotografia zaczęła zastępować tradycyjną. Dziś nie wyobrażamy sobie telefonu komórkowego bez funkcji aparatu fotograficznego, a zdjęcia przechowujemy w zapisie cyfrowym.
R1Vi4td0dgngZ1
Galeria dzieł plastycznych
ObrazObrazObraz to dzieło plastyczne na płaszczyźnie. Wśród dzieł plastycznych znajdziemy następujące gatunki:
portret – indywidualny lub zbiorowy - przedstawia jedną lub kilka osób ;
autoportet – portret wykonany sobie przez autora;
pejzaż - przedstawia widoki z otoczenia zewnętrznego, krajobrazy;
martwa natura - kompozycja z naczyń, owoców, kwiatów.
Artysta pragnie wyrazić za pomocą dzieła własne spojrzenie na wybraną sytuację, dlatego często aranżujeAranżować ujęciearanżuje obrazy do utrwalenia w kadrzeKadrkadrze. Poprosi portretowaną osobę, aby mu pozowałaPozowaćpozowała. Zanim namaluje lub wykona fotografię martwej natury, ułoży przedmioty tak, by uzyskać ciekawą kompozycjęKompozycjakompozycję.
RMGwV6p45BeFm1
RlDOOJCH4c6v21
Tematyka scen
Obraz jako dzieło plastyczne może przedstawiać sceny:
rodzajowe – anonimowe (nieznane) osoby, pokazane są przy zwykłych czynnościach (praca, zabawa, taniec itp.);
religijne – główny temat dzieła związany jest z religią;
mitologiczne – główny temat dzieła dotyczy mitologii;
historyczne – ważne wydarzenia z dziejów państw, narodów i wybitnych osób, także przełomowe zdarzenia współczesne;
batalistyczne – obraz przedstawia bitwę lub działania wojenne.
Twórczość fotografa nie we wszystkim jest podobna do działania malarza lub rzeźbiarza. Wynika to z technicznych możliwości aparatu fotograficznego. Zdjęcie wykonuje się w ułamku sekundy. Aby uchwycić tę właściwą scenę, potrzebna jest szybka decyzja. Inny sposób polega na wykonaniu dużej liczby zdjęć, wśród których może znaleźć się to najciekawsze.
RnQu7dpit11EA1
RqLOtZ0tbVnJl1
Rodzaje fotografii
Ze względu na przeznaczenie (funkcję użytkową) fotografia dzieli się na:
dokumentalną – utrwala wydarzenia historyczne, znane osoby, ale może dotyczyć każdej tematyki – przyrody, zwykłych ludzi, ponieważ dokument stwierdza faktyFaktfakty, jest dowodem czegoś;
reportażową – nadaje się do reportażuReportażreportażu;
reklamowa – jako zachęta do zakupu produktu lub usługi.
Każde zdjęcie może zyskać wartość dokumentu, jeśli odnosi się do faktów. Zdjęcia reportażowe przekazują to, co fotoreportera zainteresowało w konkretnej sprawie, której osobiście się przyjrzał. Są relacją z wydarzeń, spotkań ciekawych ludzi itp.
R16pQyEzjFuoX1
RH0hm7WY7kNaA1
Koncepcje
W malarstwie drugiej połowy XIX wieku rozwinął się impresjonizm. Artyści tego stylu pragnęli uchwycić wrażenie chwili. Pod wpływem fotografii stosowali kompozycjęKompozycjakompozycję otwartą, wybierając wycinek większej całości. Bardzo dużo uwagi poświęcali temu, jak światło wpływa na kolor.
Wybitny francuski fotoreporter Henri Cartier‑Bresson (1908‑2004) uważał, że fotografia, w przeciwieństwie do malowania obrazu, nie jest procesem długotrwałym. Fotograf nie może przegapić odpowiedniego momentu, ponieważ on nigdy się nie powtórzy. Jest to koncepcja „decydującego momentu”.
Innym podejściem do fotografii jest wykorzystanie możliwości technicznych: regulacja czasu naświetlania, wielokrotne naświetlanie odbitki, zapis cyfrowy, natychmiastowy podgląd zdjęcia, obróbka i przetwarzanie z wykorzystaniem programów komputerowych.
Artystyczny wdzięk fotografii
Nie każda fotografia jest dziełem sztuki, ale każda ma szansę nim być. Decyduje o tym sposób postrzegania i uchwycenia kompozycji kadru, a w nim przestrzeni, zbliżenie detaluDetaldetalu, zastosowane środki plastyczne (perspektywa, barwy, kontrasty), dopasowanie do tematu, ogólne wrażenie artystyczne, sposób obróbki. Dla tych, którzy chcą być zauważeni w dziedzinie fotografii, organizowane są konkursy. Warto się nimi zainteresować.
Do obróbki fotografii przyda się jeden z darmowych programów, np. Gimp. Narzędzie to ma liczne funkcje. Między innymi można nakładać filtryFiltrfiltry na zdjęcia, umieszczać je w warstwachWarstwywarstwach, w których także da się wprowadzić zmiany. Użytkownicy urządzeń przenośnych mogą posłużyć się aplikacją Snapseed, Fotor itp.
R1F0UdQwa3moA1
Możliwości fotografii
Obejrzyj teraz animację: „Możliwości fotografii”. Zwróć uwagę na środki plastyczne i techniczne oraz koncepcje w dziedzinie fotografii.
Animacja: Możliwości fotografii
R1NpfajhjUmlP1
Upowszechnianie
Fotografie przydają się w tworzeniu prezentacji. Chętnie udostępniamy je innym osobom przez MMS, aplikacje mobilne lub na portalach społecznościowych. Fotografując kogoś, trzeba pamiętać, aby spytać go o zgodę. Polskie i międzynarodowe prawo chroni dane osobowe, w tym wizerunek twarzy.
Korzystając z czyjejś pracy, należy wymienić autora lub adres strony. W przeciwnym razie można być posądzonym o plagiatPlagiatplagiat, czyli przypisywanie sobie cudzego dzieła. Fotografie w Internecie przeważnie opatrzone są pewnymi zastrzeżeniami. Czasem jest to całkowity zakaz korzystania.
Warto pamiętać, że według prawa nikt nie może przekazać autorstwa swojej pracy innej osobie. Przykład: Należało przygotować fotografię drzewa. Wojtek nie odrobił zadania. Janek zrobił dwa zdjęcia i jedno przesłał koledze. Wojtek przedstawił je jako swoje. Obydwaj chłopcy nie tylko złamali prawo, ale naruszyli jedną z zasad etykiEtykaetyki – uczciwość.
Podsumowanie
Co wiesz?
Fotografia jest techniką utrwalania obrazu za pomocą światła.
Zdjęcia można zapisywać w postaci tradycyjnej i cyfrowej (dysk, karta pamięci i inne).
Fotografia jako obraz jest dziełem plastycznym.
Są różne gatunki dzieł plastycznych: portret, autoportret, pejzaż, martwa natura.
W obrazach ukazuje się sceny o tematyce: rodzajowej, religijnej, mitologicznej, historycznej, batalistyczna.
Co potrafisz?
Zaaranżować obraz wybranego gatunku i utrwalić go w postaci fotografii.
Posłużyć się wybranym programem komputerowym do graficznej obróbki fotografii.
Przygotować fotomontaż jako formę swej wypowiedzi i zapisać go w postaci graficznej na dysku komputera.
Świadomie zastosować zasady prezentacji i upowszechniania dzieł (w tym fotografii) zgodnie z prawem i etyką.
Zadania
classicmobile
Ćwiczenie 1
RuOrX8NSsXb0m1
static
Ćwiczenie 1
Wybierz zdanie, które najlepiej określa pojęcie fotografii jako dziedziny sztuki.
A - Fotografia to technika utrwalania obrazu w postaci trójwymiarowego dzieła. B - Fotografia to technika utrwalania obrazu za pomocą światła. C - Fotografia to technika kopiowania obrazu.
B
classicmobile
Ćwiczenie 2
RUB12BMmvqR1I1
static
Ćwiczenie 2
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i dopasuj fotografię do najbardziej pasującego gatunku obrazu.
Odpowiedzi: A - Scena religijna B - Scena rodzajowa C - Scena mitologiczna D - Scena batalistyczna E - Scena historyczna
1‑B 2‑E 3‑A 4‑D 5‑C
Zobacz także
Inna wersja zadania
RWhMz4CnVHF2Ymf39aa546825995fb_00000000000301
classicmobile
Ćwiczenie 4
R19hCSdfSFY4y1
static
Ćwiczenie 4
Z podanych przykładów wybierz podejścia, koncepcje lub techniki stosowane w fotografii.
A - Koncepcja „decydującego momentu” B - Aranżacja ujęcia C - Fotomontaż D - Kserokopia E - Obróbka cyfrowa F - Wielokrotna ekspozycja G - Malarstwo sztalugowe
A
B
C
E
F
classicmobile
Ćwiczenie 5
RYKioxrbnHL4w1
static
Ćwiczenie 5
Zastanów się nad znaczeniem pojęć stosowanych w dziedzinie fotografii, a następnie połącz określenie z odpowiadającą mu definicją.
A - Kadr B - Warstwy C - Odbitka D - Decydujący moment E - Wielokrotna ekspozycja F - Aranżować ujęcie G - Fotomontaż H - Plagiat I - Filtr
1 - Pozwala nakładać ciekawe efekty przy obróbce obrazów, np. rozmycie, zamglenie. 2 - Przypisanie sobie cudzego dzieła. 3 - Według Henri Cartier‑Bressona – umiejętność uchwycenia na zdjęciu najwłaściwszego momentu, bo szansa już się nie powtórzy. 4 - Kopia fotografii na papierze fotograficznym. 5 - Obraz, który mieści się na jednym zdjęciu; ujęcie. 6 - W programie graficznym przypominają arkusze przezroczystych folii ułożonych jedna nad drugą. 7 - Połączenie motywów z różnych zdjęć w jednej fotografii różnymi technikami. 8 - Więcej niż jedno naświetlenie tego samego kadru lub odbitki. Jedna z technik fotomontażu. 9 - Przygotować kompozycję, modela lub sytuację do ujęcia zgodnego z wizją (wyborażeniem fotografa.
I‑1,H‑2,D‑3,C‑4,A‑5,B‑6,G‑7,E‑8,F‑9
Zobacz także
Inna wersja zadania
RGCO32O5SfVonmf39aa546825995fb_00000000000311
Ćwiczenie 6
classicmobile
Ćwiczenie 7
R1BWhMCdgFN0a1
static
Ćwiczenie 7
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i połącz ilustrację z rodzajem fotografii według jej przeznaczenia.
Odpowiedzi: A - Fotografia reklamowa B - Fotografia dokumentalna C - Fotografia reportażowa
1‑C 2‑A 3‑B
Zobacz także
Inna wersja zadania
RLOYXvnz20qOEmf39aa546825995fb_00000000000321
classicmobile
Ćwiczenie 8
Rs6cr9qbtxvA21
static
Ćwiczenie 8
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym fotografiom i pomyśl, jakie środki plastyczne oraz koncepcje i techniki fotograficzne w nich wykorzystano. Potem połącz pasujące pary.
Odpowiedzi: A - Kolaż B - Kontrast i podobieństwo znaczeń. C - Filtr rozmycia plam barwnych, niewyraźne linie konturów; efekt postarzenia. D - Technika wielokrotnej ekspozycji.
1‑A 2‑B 3‑C 4‑D
Zobacz także
Inna wersja zadania
RyaiK5jpr81UAmf39aa546825995fb_00000000000331
mf39aa546825995fb_0000000000029
mf39aa546825995fb_0000000000029
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i dopasuj fotografię do najbardziej pasującego gatunku obrazu.
Odpowiedzi: A - Według Henri Cartier‑Bressona – umiejętność uchwycenia na zdjęciu najwłaściwszego momentu, bo szansa już się nie powtórzy. B - Połączenie motywów z różnych zdjęć w jednej fotografii różnymi technikami. C - Obraz, który mieści się na jednym zdjęciu; ujęcie. D - Więcej niż jedno naświetlenie tego samego kadru lub odbitki. Jedna z technik fotomontażu. E - Przypisanie sobie cudzego dzieła. F - Kopia fotografii na papierze fotograficznym. G - Przygotować kompozycję, modela lub sytuację do ujęcia zgodnego z wizją (wyborażeniem fotografa. H - Pozwala nakładać ciekawe efekty przy obróbce obrazów, np. rozmycie, zamglenie. I - W programie graficznym przypominają arkusze przezroczystych folii ułożonych jedna nad drugą.
Rozwiązanie: 1‑B 2‑G 3‑H 4‑I 5‑A 6‑D 7‑C 8‑F 9‑E
mf39aa546825995fb_0000000000032
mf39aa546825995fb_0000000000032
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i połącz ilustrację z rodzajem fotografii według jej przeznaczenia.
Odpowiedzi: A - Fotografia dokumentalna B - Fotografia reportażowa C - Fotografia reklamowa
Rozwiązanie: 1‑B 2‑C 3‑A
mf39aa546825995fb_0000000000033
mf39aa546825995fb_0000000000033
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym fotografiom i pomyśl, jakie środki plastyczne oraz koncepcje i techniki fotograficzne w nich wykorzystano. Potem połącz pasujące pary.
Odpowiedzi: A - Filtr rozmycia plam barwnych, niewyraźne linie konturów; efekt postarzenia. B - Technika wielokrotnej ekspozycji. C - Kolaż D - Kontrast i podobieństwo znaczeń.
Rozwiązanie: 1‑C 2‑D 3‑A 4‑B
Słownik pojęć
Aranżować ujęcie
Aranżować ujęcie
przygotować kompozycję, modela lub sytuację do ujęcia zgodnego z wizją (wyobrażeniem) fotografa.
Detal
Detal
pojedynczy element, szczegół, część bardziej złożonej całości. W sztuce określa się tak element dekoracyjny.
Ekspozycja wielokrotna
Ekspozycja wielokrotna
więcej niż jedno naświetlenie tego samego kadru lub odbitki. Jedna z technik fotomontażu.
Etyka
Etyka
zasady (co jest dobre, co jest złe) przyjęte w grupie społecznej (np. grupie zawodowej – etyka lekarska), które wyznaczają wspólne wartości. Inaczej moralność.
Fakt
Fakt
to, co się rzeczywiście wydarzyło; jak naprawdę było, pojedyncze wydarzenie.
Filtr
Filtr
pozwala nakładać ciekawe efekty przy obróbce obrazów, np. rozmycie, zamglenie.
Fotomontaż
Fotomontaż
połączenie motywów z różnych zdjęć w jednej fotografii różnymi technikami.
Kadr
Kadr
obraz, który mieści się na jednym zdjęciu; ujęcie.
Kolaż
Kolaż
w fotografii jest to technika łączenia w jednym zdjęciu kilku zdjęć w dowolnym układzie. Odmiana fotomontażu.
Kompozycja
Kompozycja
kompozycja – układ elementów, które razem stanowią harmonijną całość. Kompozycją określa się też samo dzieło.
Kontrast
Kontrast
zestawienie dwóch przeciwieństw; kontrast kolorów, linii, kształtów.
Krajobraz
Krajobraz
naturalny widok okolicy, np. krajobraz nizinny, górski itp.
Linia
Linia
określa kształty przedmiotów i granice między plamami.
Motyw
Motyw
element wzoru, część obrazu,
Obraz
Obraz
dzieło plastyczne na płaszczyźnie; dwuwymiarowe.
Odbitka
Odbitka
kopia fotografii na papierze fotograficznym.
Otwarta kompozycja
Otwarta kompozycja
obraz pokazuje tylko fragment jakiejś rzeczywistości, której resztę, spoza ramy, trzeba sobie wyobrazić.
Plagiat
Plagiat
przypisanie sobie cudzego dzieła.
Plama
Plama
kształt na powierzchni obrazu o określonej wielkości i barwie.
Plan budynku
Plan budynku
figura geometryczna u podstawy budynku.
Portyk
Portyk
rodzaj starożytnego przedsionka na planie prostokąta z jednym lub dwoma rzędami kolumn.
Pozować
Pozować
przybierać odpowiednią pozę, postawę ciała. Być modelem dla fotografa, malarza, rzeźbiarza.
Prawo
Prawo
Zasady ustalone przez władze państwa lub wspólnoty państw w określonej dziedzinie (np. Prawo autorskie). Ich przestrzeganie jest obowiązkowe.
Reportaż
Reportaż
relacja opis zdarzeń, które autor osobiście zaobserwował. Może mieć formę tekstu, nagrania audio, filmu, ilustracji (rysunków, zdjęć).
Scena
Scena
wybrana przez malarza, fotografa sytuacja lub miejsce do utrwalenia w obrazie.
Scena historyczna
Scena historyczna
główny temat dzieła dotyczy wydarzenia z historii.
Styl
Styl
w sztuce – cechy charakterystyczne dla danego okresu czasu. W przeciwieństwie do epoki, style powracają i bywają modyfikowane.
Warstwy
Warstwy
w programie graficznym przypominają arkusze przezroczystych folii ułożonych jedna nad drugą. Obraz z dolnych arkuszy częściowo prześwituje przez górne.