Ważne daty

Bryła

BryłaBryłaBryła W plastyce (np.: w malarstwie, rzeźbie) bryła jest odwzorowaniem przestrzennym przedmiotu. Charakteryzuje się trójwymiarowością. Paul Cézanne, francuski malarz tworzący w II połowie XIX i na początku XX wieku, uważał, że wszystkie obiekty w naturze można sprowadzić do trzech podstawowych brył geometrycznych: kuli, walca i stożka. Przykładowo gruszka ma kształt stożka,

RywgPSn41du2d1

Ilustracja przedstawia żółtą gruszkę na białym tle. Na wystającym ogonku znajduje się zielony listek.

R16Lgwxd5cTqq1

Ilustracja przedstawia schemat bryły stożka. Znajduje się na nim wysokość poprowadzona od wierzchołka do podstawy stożka, oznaczona literą "h", promień podstawy oznaczony jest literą "r", a długość boku literą "l".

jabłko ma kształt kuli,

R4BtuLILhD1DJ1

Ilustracja przedstawia czerwone jabłko z wystającym ogonkiem., na białym tle.

RNIHFchtcpfEM1

Ilustracja przedstawia schemat bryły kuli, z wytyczonym fragmentem. Na fragmencie zaznaczona jest jego wysokość (h), odległość do środka kuli (a) oraz promień w linii prostej do średnicy i środka okręgu (r).

a w kształcie kubka można dostrzec walec.

RSJ2xDiIqHTJq1

Ilustracja przedstawia biały kubek z uchem na białym tle.

RfLSdQzex1E3T1

Ilustracja przedstawia schemat bryły walca z oznaczeniem wysokości (h) i promienia podstawy (r).

Dla malarzy‑kubistów podstawową figurą geometryczną, do której sprowadzali kształty przedmiotów, był sześcian.

RpH7etgpx7t251

Ilustracja przedstawia przechylony, kolorowy sześcian. Ściana przednia jest koloru granatowego, boczna bordowego, a górna błękitnego. Za ścianami znajdują się proste łączące pozostałe ściany.

Inspiracje Cézanne’a i Braque'a

Jednym z ulubionych tematów malarskich Paul Cézanne’a była martwa natura. Artysta nie odwzorowywał szczegółów przedmiotów, zróżnicowanej fakturyFakturafaktury drewna stołu, czy skórki owocu. Pokazywał ich istotę – barwę i bryłęBryłabryłę. Malował płaską plamą barwnąPlama barwnaplamą barwną, a przedmioty upraszczał, zbliżając ich kształty do prostych figur geometrycznych (np.: kwadratów, prostokątów, kół i in.) oraz brył, brzoskwinie i cukiernica to kule, gruszki to stożki, a dzbanek to walec. Kształt przedmiotu, jego bryłę, budował kolorem.

Twórcy kubizmu – Pablo Picasso i Georges Braque – inspirowali się twórczością Cézanne’a. W jednej z martwych natur Pabla Picasso można zaobserwować dążenie do jeszcze silniejszego uproszczenia i geometryzacjiGeometryzacjageometryzacji widzianych przedmiotów.

R18fDfJmBoPJ21

Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a „Brzoskwinie i gruszki”. Ukazuje ujętą z góry martwą naturę, ustawioną na drewnianym stole z szufladą. Na blacie rozłożona jest udrapowana, biała serweta z czerwonymi pasami. Na niej stoi biały dzban w kwiaty, który przysłonięty jest białą cukiernicą oraz talerzem, na którym znajduje się pięć brzoskwiń. Dalej na prawo, na serwecie leżą inne owoce, między innymi dwie brzoskwinie. W tle widoczna jest podstawa stojaka na ubrania.

RR7crenW7WYXT1

Ilustracja przedstawia obraz Pabla Picassa "Martwa natura". Ukazuje ujętą z góry martwą naturę. Na okrągłym blacie ustawione są naczynia. Pośrodku znajduje się karafka przysłonięta przez miskę. Za karafką znajdują się dwa głębokie naczynia. Ujęcie z góry sprawia, że widoczne są krawędzie naczyń i ich wnętrza. W obrazie dominują ciemne brązy i szarości.

W pejzażu Georgesa Braque’a drzewa nie mają liści, a domy bez drzwi i okien przypominają sześciany. Bryły są złożone z form o prostych płaszczyznach, które stykają się ostrymi krawędziami. Artysta skrócił perspektywę, spłaszczając tym samym przestrzeń.

R10zcKAaec0no1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Domy w L’Estaque”. Obraz ukazuje drzewa i domy wypełniające całą powierzchnię płótna. Domy w tle wydają się mniejsze niż domy na pierwszym planie, zgodnie z klasyczną perspektywą. Żółte budynki z zaznaczonym kreskami cieniem przypominają bryły geometryczne. Zielone drzewa i rośliny wkomponowują się między domy. Mają zakreskowane cienie. Drzewo na pierwszym planie ukazane jest pod skosem. Równolegle do niego znajduje się drugie, mniejsze, ukazane po lewej stronie. Skośne elementy dachów korespondują z układem roślin.

Martwa natura w pracach artystów

Zadania

classicmobile

Ćwiczenie 6

R1BaVLt1YI7iU1

Do podanych dzieł dobierz ich autorów. „Domy w L’Estaque”. Możliwe odpowiedzi: 1. Georges Braque, 2. Paul Cézanne, 3. Pablo Picasso. „Panny z Awinionu”. Możliwe odpowiedzi: 1. Georges Braque, 2. Paul Cézanne, 3. Pablo Picasso. „Martwa natura z butelką mięty pieprzowej”. Możliwe odpowiedzi: 1. Georges Braque, 2. Paul Cézanne, 3. Pablo Picasso.

Do podanych dzieł dobierz ich autorów. „Domy w L’Estaque”. Możliwe odpowiedzi: 1. Georges Braque, 2. Paul Cézanne, 3. Pablo Picasso. „Panny z Awinionu”. Możliwe odpowiedzi: 1. Georges Braque, 2. Paul Cézanne, 3. Pablo Picasso. „Martwa natura z butelką mięty pieprzowej”. Możliwe odpowiedzi: 1. Georges Braque, 2. Paul Cézanne, 3. Pablo Picasso.

static

Ćwiczenie 6

.

RSjUoUBZ46fF81

Ilustracja do zadania

Odpowiedzi:
1 - Pablo Picasso
2 - Georges Braque
3 - Paul Cézanne

Pokaż rozwiązanie

A‑3 B‑1 C‑2

Kubizm i jego inspiracje twórczością Paula Cézanne’a.

KubizmKubizmKubizm był kierunkiem w sztuce, który powstał we Francji na początku XX wieku. Termin kubizm pochodzi od łacińskiego słowa cubus, czyli kostka lub sześcian, który bezpośrednio nawiązuje do podstawowej cechy kierunku – geometryzacji. Pierwsza faza nazywana jest cezannowską lub geometryczną, ponieważ jego twórcy – Pablo Picasso i Georges Braque – inspirowali się późnym malarstwem Paula Cézanne’a.
Historia kubizmu rozpoczyna się obrazem Pabla Picassa Panny z Awinionu z 1907 roku.

Rv7gj31hgvKh51

Ilustracja przedstawia obraz „Panny z Awinionu” Pabla Picassa. Ukazuje pięć kobiet o różowej karnacji, ujętych w różnych pozach na geometrycznie podzielonym tle, utrzymanym w odcieniach jasnego i ciemnego błękitu. Masywne, zgeometryzowane i zdeformowane ciała kobiet pozbawione są bryłowatości, zostały namalowane płaską plamą barwną o ostrych konturach. Postacie ciasno wpisane są w przestrzeń kwadratowego płótna. Zgeometryzowane twarze kobiet są stylizowane na prymitywną romańską sztukę iberyjską. Po lewej stronie znajduje się bordowa kotara. Na dolnej krawędzi, pośrodku zamieszczony został stolik z martwą naturą. Przestrzeń jest niespójna a tło pozbawione głębi - łączy się z pierwszym planem i potraktowane jest geometrycznie, pocięte zostało wieloma diagonalnymi liniami. Białe refleksy praz czarny, urywany kontur podkreślają łamanie wszystkich elementów w obrazie, które zostały rozbite.

Przedmioty w obrazach Paula Cézanne’a były uproszczone, zgeometryzowane, kształtowane kolorem. Artysta ukazywał istotę przedmiotów – ich bryłę i barwę – nie skupiając się na wiernym ich odwzorowaniu. Trzy podstawowe figury geometryczne, do których sprowadzał wszystkie kształty w naturze, to kula, walec i stożek. Koncepcję Cézanne’a rozwinęli kubiści. Dla nich podstawową formą trójwymiarową był sześcian. Bryła złożona była z prostych płaszczyzn, które stykały się ostrymi krawędziami. Silne uproszczenie, geometryzacja, deformacja, sprowadzenie do najprostszych form ukazywało istotę malowanych obiektów.

Cézanne rozwinął nowatorską technikę budowy przestrzeni obrazu. Uważał, że człowiek nie obserwuje rzeczywistości w sposób statyczny, z jednego punktu, tak jak to się dzieje, gdy zastosujemy perspektywę linearną. Artysta obserwował i rejestrował, w jaki sposób zmieniały się kształty przedmiotów, kiedy zmieniał kąt, pod jakim na nie patrzył.

R1HjcWgf2Ipoy1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Butelka i ryby". Bubutelka i ryby na talerzu, ułożone na stole z szufladą - zostały dramatycznie rozdrobnione, tworząc strukturę siatki wzajemnie przenikających się płaszczyzn. Obraz jest zgeometryzowany, pocięty na pionowe i poziome fragmenty. W dziele dominują błękitne odcienie zieleni, ochry,

Zainspirowani tym podejściem Picasso i Braque również łączyli w jednym obrazie kilka punktów widzenia – na wprost, z lewej i z prawej strony, z lotu ptaka i z perspektywy żabiej. Oni także ukazywali przedmioty oglądane równocześnie z wielu perspektyw. Podstawowym tematem były kompozycje jednofigurowe i martwe natury, złożone z prostych przedmiotów, butelek, kieliszków oraz instrumentów muzycznych.

Wrażenie głębi Cézanne uzyskiwał budując formy na obrazie przede wszystkim kolorem i wzajemnym oddziaływaniem barw. Używał ich jako linii, narzędzia do konstruowania elementów przestrzeni. Dotknięcia pędzla przybierały geometryczne kształty. W swoich dziełach stosował zasady perspektywy barwnej, która wykorzystuje złudzenie, że ciepłe barwy (czerwony, żółty, pomarańczowy) wydają się być bliżej, niż barwy zimne (niebieski, zielony, fioletowy).

Tak jak Cézanne, kubiści zrezygnowali z perspektywy linearnej, iluzjonizmu i światłocienia. Skrócili perspektywę, powodując spłaszczenie przestrzeni.

RMAzq6qXf2cWL1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Instrumenty muzyczne”. Ukazuje martwą naturę ułożoną na stole przykrytym zieloną serwetą. Kompozycja jest zwarta, wszystkie instrumenty są skupione. W całości widoczna jest ułożona pod skosem mandolina. Za nią ustawione są inne instrumenty: trąbka po lewej i harmonia po prawej stronie. Pośrodku znajduje się otwarty zeszyt z zapisami nutowymi. Instrumenty i nuty tworzą cień na żółtej ścianie.

R1Fir0wJrqCYP1

Ilustracja przedstawia obraz „Panny z Awinionu” Pabla Picassa. Ukazuje pięć kobiet o różowej karnacji, ujętych w różnych pozach na geometrycznie podzielonym tle, utrzymanym w odcieniach jasnego i ciemnego błękitu. Masywne, zgeometryzowane i zdeformowane ciała kobiet pozbawione są bryłowatości, zostały namalowane płaską plamą barwną o ostrych konturach. Postacie ciasno wpisane są w przestrzeń kwadratowego płótna. Zgeometryzowane twarze kobiet są stylizowane na prymitywną romańską sztukę iberyjską. Po lewej stronie znajduje się bordowa kotara. Na dolnej krawędzi, pośrodku zamieszczony został stolik z martwą naturą. Przestrzeń jest niespójna a tło pozbawione głębi - łączy się z pierwszym planem i potraktowane jest geometrycznie, pocięte zostało wieloma diagonalnymi liniami. Białe refleksy praz czarny, urywany kontur podkreślają łamanie wszystkich elementów w obrazie, które zostały rozbite.

R1CBIwAATHSlq1

Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a "Martwa natura z butelką mięty pieprzowej". Ukazuje martwą naturę ustawioną na drewnianym stole z szufladą. Na wzorzystym obrusie ułożona jest biała serweta, obie mocno udrapowane tworzą wiele zagłębień. Wśród nich ułożone są brzoskwinie oraz karafka, kieliszek i butelka z winem. Na naczyniach odbijają się bliki światła. Ściana w tle jest niebieskoszara.

ReJcbIhWJ4vob1

Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a „Brzoskwinie i gruszki”. Ukazuje ujętą z góry martwą naturę, ustawioną na drewnianym stole z szufladą. Na blacie rozłożona jest udrapowana, biała serweta z czerwonymi pasami. Na niej stoi biały dzban w kwiaty, który przysłonięty jest białą cukiernicą oraz talerzem, na którym znajduje się pięć brzoskwiń. Dalej na prawo, na serwecie leżą inne owoce, między innymi dwie brzoskwinie. W tle widoczna jest podstawa stojaka na ubrania.

R1Txip8S9gRmG1

Ilustracja przedstawia obraz Pabla Picassa "Martwa natura". Ukazuje ujętą z góry martwą naturę. Na okrągłym blacie ustawione są naczynia. Pośrodku znajduje się karafka przysłonięta przez miskę. Za karafką znajdują się dwa głębokie naczynia. Ujęcie z góry sprawia, że widoczne są krawędzie naczyń i ich wnętrza. W obrazie dominują ciemne brązy i szarości.

RR8iaGLLWuJTE1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Domy w L’Estaque”. Obraz ukazuje drzewa i domy wypełniające całą powierzchnię płótna. Domy w tle wydają się mniejsze niż domy na pierwszym planie, zgodnie z klasyczną perspektywą. Żółte budynki z zaznaczonym kreskami cieniem przypominają bryły geometryczne. Zielone drzewa i rośliny wkomponowują się między domy. Mają zakreskowane cienie. Drzewo na pierwszym planie ukazane jest pod skosem. Równolegle do niego znajduje się drugie, mniejsze, ukazane po lewej stronie. Skośne elementy dachów korespondują z układem roślin.

classicmobile

Ćwiczenie 7

RxjUoaQ2Bf0ex1

Odpowiedz na pytanie. Który z obrazów nie został namalowany przez malarza kubistycznego. Możliwe odpowiedzi: 1. „Brzoskwinie i gruszki”, 2. „Panny z Awinionu”, 3. „Instrumenty muzyczne”, 4. "Domy w L’Estaque”.

Odpowiedz na pytanie. Który z obrazów nie został namalowany przez malarza kubistycznego. Możliwe odpowiedzi: 1. „Brzoskwinie i gruszki”, 2. „Panny z Awinionu”, 3. „Instrumenty muzyczne”, 4. "Domy w L’Estaque”.

static

Ćwiczenie 7

Przyjrzyj się wybranym obrazom i dopasuj do nich tytuł oraz autora.

RIbcBJJsGLYmg1

Ilustracja do zadania

1 - „Martwa natura z butelką mięty pieprzowej” (1890 – 1894), Paul Cézanne
2 - „Brzoskwinie i gruszki” (1890 – 1894), Paul Cézanne
3 - „Panny z Awinionu” (1907), Pablo Picasso
4 - „Martwa natura” (1908), Pablo Picasso
5 - „Instrumenty muzyczne” (1908), Georges Braque
6 - „Domy w L’Estaque” (1908), Georges Braque

Pokaż rozwiązanie

F‑1,B‑2,D‑3,A‑4,E‑5,C‑6

mf8a90c745fbc233a_0000000000006

mf8a90c745fbc233a_0000000000006

Przyjrzyj się wybranym obrazom i dopasuj do nich tytuł oraz autora.

R1covlgMGfm581

Ilustracja do zadania

Pytania:
(fot.1) - ................
(fot.2) - ................
(fot.3) - ................
(fot.4) - ................
(fot.5) - ................
(fot.6) - ................

Odpowiedzi:
A - „Panny z Awinionu” (1907), Pablo Picasso
B - „Martwa natura z butelką mięty pieprzowej” (1890 – 1894), Paul Cézanne
C - „Martwa natura” (1908), Pablo Picasso
D - „Brzoskwinie i gruszki” (1890 – 1894), Paul Cézanne
E - „Domy w L’Estaque” (1908), Georges Braque
F - „Instrumenty muzyczne” (1908), Georges Braque

Rozwiązanie:
1‑E 2‑C 3‑D 4‑B 5‑A 6‑F

Słownik pojęć

Galeria dzieł sztuki

R18fDfJmBoPJ21

Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a „Brzoskwinie i gruszki”. Ukazuje ujętą z góry martwą naturę, ustawioną na drewnianym stole z szufladą. Na blacie rozłożona jest udrapowana, biała serweta z czerwonymi pasami. Na niej stoi biały dzban w kwiaty, który przysłonięty jest białą cukiernicą oraz talerzem, na którym znajduje się pięć brzoskwiń. Dalej na prawo, na serwecie leżą inne owoce, między innymi dwie brzoskwinie. W tle widoczna jest podstawa stojaka na ubrania.

RR7crenW7WYXT1

Ilustracja przedstawia obraz Pabla Picassa "Martwa natura". Ukazuje ujętą z góry martwą naturę. Na okrągłym blacie ustawione są naczynia. Pośrodku znajduje się karafka przysłonięta przez miskę. Za karafką znajdują się dwa głębokie naczynia. Ujęcie z góry sprawia, że widoczne są krawędzie naczyń i ich wnętrza. W obrazie dominują ciemne brązy i szarości.

R10zcKAaec0no1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Domy w L’Estaque”. Obraz ukazuje drzewa i domy wypełniające całą powierzchnię płótna. Domy w tle wydają się mniejsze niż domy na pierwszym planie, zgodnie z klasyczną perspektywą. Żółte budynki z zaznaczonym kreskami cieniem przypominają bryły geometryczne. Zielone drzewa i rośliny wkomponowują się między domy. Mają zakreskowane cienie. Drzewo na pierwszym planie ukazane jest pod skosem. Równolegle do niego znajduje się drugie, mniejsze, ukazane po lewej stronie. Skośne elementy dachów korespondują z układem roślin.

R1FweUKE0wvD91

Obraz przedstawiający bukiet i naczynia

RMwvtraN9kJRG1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Martwa natura z talerzem i owocami”. Ukazuje martwą naturę ułożoną na stole, na tle białej draperii. Pośrodku znajduje się patera z zielonym winogronem, obok, po prawej stronie, oparty jest biały talerz. Niżej leży nóż z drewniana rękojeścią. Po lewej stronie ustawione ogonkami do góry ułożone są trzy zielone gruszki.

Rzv06RuBsKPJW1

Obraz przedstawiający wiśnie i brzoskwinie

R34T2tyD3Ekko1

Obraz przedstawiający gitarę i kompotierę

R1RZsBtLcKz1n1

Obraz przedstawiający garnek, kieliszek i książkę

Rv7gj31hgvKh51

Ilustracja przedstawia obraz „Panny z Awinionu” Pabla Picassa. Ukazuje pięć kobiet o różowej karnacji, ujętych w różnych pozach na geometrycznie podzielonym tle, utrzymanym w odcieniach jasnego i ciemnego błękitu. Masywne, zgeometryzowane i zdeformowane ciała kobiet pozbawione są bryłowatości, zostały namalowane płaską plamą barwną o ostrych konturach. Postacie ciasno wpisane są w przestrzeń kwadratowego płótna. Zgeometryzowane twarze kobiet są stylizowane na prymitywną romańską sztukę iberyjską. Po lewej stronie znajduje się bordowa kotara. Na dolnej krawędzi, pośrodku zamieszczony został stolik z martwą naturą. Przestrzeń jest niespójna a tło pozbawione głębi - łączy się z pierwszym planem i potraktowane jest geometrycznie, pocięte zostało wieloma diagonalnymi liniami. Białe refleksy praz czarny, urywany kontur podkreślają łamanie wszystkich elementów w obrazie, które zostały rozbite.

R1HjcWgf2Ipoy1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Butelka i ryby". Bubutelka i ryby na talerzu, ułożone na stole z szufladą - zostały dramatycznie rozdrobnione, tworząc strukturę siatki wzajemnie przenikających się płaszczyzn. Obraz jest zgeometryzowany, pocięty na pionowe i poziome fragmenty. W dziele dominują błękitne odcienie zieleni, ochry,

RMAzq6qXf2cWL1

Ilustracja przedstawia obraz Georgesa Braque'a „Instrumenty muzyczne”. Ukazuje martwą naturę ułożoną na stole przykrytym zieloną serwetą. Kompozycja jest zwarta, wszystkie instrumenty są skupione. W całości widoczna jest ułożona pod skosem mandolina. Za nią ustawione są inne instrumenty: trąbka po lewej i harmonia po prawej stronie. Pośrodku znajduje się otwarty zeszyt z zapisami nutowymi. Instrumenty i nuty tworzą cień na żółtej ścianie.

R1CBIwAATHSlq1

Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a "Martwa natura z butelką mięty pieprzowej". Ukazuje martwą naturę ustawioną na drewnianym stole z szufladą. Na wzorzystym obrusie ułożona jest biała serweta, obie mocno udrapowane tworzą wiele zagłębień. Wśród nich ułożone są brzoskwinie oraz karafka, kieliszek i butelka z winem. Na naczyniach odbijają się bliki światła. Ściana w tle jest niebieskoszara.

RhVAJsj3m5R6p

Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a "Martwa natura". Ukazuje martwą naturę z owocami. Na brązowym blacie stoi pękaty dzban z jednym uchem, przysłonięty przez biały talerz, na którym leży zielone jabłko i gruszka. Obok, po prawej stronie swobodnie leżą owoce: gruszki i jabłka. Wszystkie elementy namalowane są szeroką plamą barwną i obwiedzione czarnym konturem. Na ich powierzchniach odbijają się bliki światła padającego z prawego, dolnego rogu. Cienie namalowane zostały czarnobrązową plamą. Krawędź stołu odcina się od jasnego tła ściany.

RNcxf2JfsHycY

Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a "Stół z serwetą i owocami". Ukazuje martwą naturę ustawioną na drewnianym stole z szufladą. Na mocno udrapowanej, białej serwecie oparty jest talerz na którym leżą owoce - brzoskwinie, śliwki i gruszka. Pozostałe owoce rozrzucone są na serwecie w różnych miejscach. W tle znajduje się regał. Za martwą naturą jest zielona ściana. Kolory są intensywne, cienie na materiale zaznaczone plamą i kreską, a poszczególne elementy otoczone konturem.

Rghk78BcOfkfl

Ilustracja przedstawia obraz Pabla Picassa „Martwa natura z dzbankiem i owocami”. Ukazuje ustawioną na czworokątnym stoliku kompozycję ujęta nieco z góry. Po lewej stronie znajduje się brązowo-szary wazon oraz małe naczynie o podłużnym kształcie, być może cukiernica. Obok znajduje się żółta patera z owocami. Z przodu natomiast postawiona jest brązowa miseczka. Do krawędzi dotyka narożny rant blatu. Geometryczne tło składa się z czarno-czerwonych płaszczyzn.

RZ8gqqn7z1Oea

Pablo Picasso, „Martwa natura”, 1908, MoMA, Nowy Jork,

Bibliografia

Anna Karola Krauße, Historia malarstwa. Od renesansu do czasów współczesnych, Niemcy 2005.

Jan Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 2004.

Silvia Borghesi, Cézanne, Arkady, Warszawa 2000.