R1NORmFmLRKRb
Zdjęcie przedstawia budynek o zaokrąglonych kształtach. Każda kondygnacja wypełniona jest oknami. Przed budynkiem powiewają flagi Unii Europejskiej oraz państw członkowskich.

Obywatele polscy na terenie Europy

Źródło: Learnetic S.A., dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/photos/pa%c5%82ac-europy-europa-flagi-niemcy-5414751/, licencja: CC BY 4.0.
Nauczysz się
  • Identyfikować głównych polityków polskich piastujących ważne funkcje w Unii Europejskiej.

  • Analizować dane statystyczne.

  • Dostrzegać obecność Polaków w strukturach urzędniczych Unii Europejskiej.

  • Diagnozować przyczyny, które powodują, że udział Polaków w urzędach Unii Europejskiej jest niewystarczający.

  • Wymieniać korzyści wynikające z pracy w urzędach Unii Europejskiej.

  • Formułować wnioski na temat wpływu pracy w urzędach Unii Europejskiej na rozwój kompetencji zawodowych.

Wprowadzenie

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej 1 maja 2004 r. otworzyło przed polskimi urzędnikami i politykami możliwość piastowania stanowisk w strukturach Unii. Od 1 maja 2004 r. Polska miała swoich przedstawicieli we wszystkich głównych instytucjach UE. Są to zarówno postaci związane z polską sceną polityczną, jak i zwykli obywatele, którzy postanowili związać swoją karierę zawodową z instytucjami unijnymi.

Gdzie są Polacy w Unii Europejskiej?

Funkcjonowanie Unii Europejskiej opiera się na pracy różnorodnych instytucji politycznych, gospodarczych i społecznych. Polscy urzędnicy są ich częścią, pracując m.in. w:

  • Komisji Europejskiej będącej organem wykonawczym Unii,

  • Parlamencie Europejskim, gdzie zasiadają polscy przedstawiciele wybrani przez polskich obywateli,

  • Trybunale Sprawiedliwości UE, gdzie jedno z miejsc jest zarezerwowane dla sędziego z Polski,

  • Trybunale Obrachunkowym, gdzie zagwarantowane jest miejsce dla jednego audytora z Polski,

  • Europejskim Banku Centralnym, w którym Prezes Narodowego Banku Polskiego jest członkiem Rady Ogólnej.

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim

Liczba mandatów

2004

2009

2014

2019

2024

EPL‑ED Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) i Europejskich Demokratów
- od 2009 EPL - Grupa europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

19

28

23

17

23

EKR - Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy

-

15

19

26

20

PSE - Grupa Socjalistyczna w Parlamencie Europejskim
- od 2009 PSE - S&D - Grupa Postępowa Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim

8

7

5

8

3

ALDE - Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy

4

-

-

-

-

IND/DEM - Grupa Niepodległość/Demokracja

10

-

-

-

-

Renew Europe

-

-

-

-

1

ESN - Europe of Sovereign Nations

-

-

-

-

3

NI - Niezrzeszeni

6

-

4

-

3

Razem mandatów

54

50

51

51

53

Tabela: Polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego w latach 2004‑2024.

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: EPL‑ED Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci) i Europejskich Demokratów; od 2009 EPL- Grupa europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci). Liczba mandatów: 2004: 19; 2009: 28; 20014: 23; 2019: 17, 2024: 23.

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: EKR - Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy. Liczba mandatów: 2009: 15; 2014: 19; 2019: 26, 2024: 20.

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: PSE - Grupa Socjalistyczna w Parlamencie Europejskim; od 2009 PSE - S&D - Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim. Liczba mandatów: 2004: 8; 2009: 7; 2014: 5; 2019: 8, 2024: 3.

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: ALDE - Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy. Liczba mandatów: 2004: 4.

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: IND/DEM - Grupa Niepodległość/Demokracja. Liczba mandatów: 2004: 10.

**Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: ** Renew Europe. Liczba mandatów: 2024: 1

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: ESN - Europe of Sovereign Nations. Liczba mandatów: 2024: 3

Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim: NI - Niezrzeszeni, Liczba mandatów: 2004: 6; 2014: 4, 2024: 3.

Razem mandatów: 2004: 54; 2009: 50; 2014: 51; 2019: 51, 2024: 53.

RGqNwiux6LSmN
Ćwiczenie 1
Zaznacz instytucję Unii Europejskiej, w której zasiadają osoby bezpośrednio wybrane przez obywateli UE. Możliwe odpowiedzi: 1. Komisja Europejska, 2. Parlament Europejski, 3. Trybunał Sprawiedliwości UE, 4. Trybunale Obrachunkowym
ĆWICZENIE: Jednokrotny wybór
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
RAXRaaMda7wVT
Ćwiczenie 2
Uzupełnij tekst dotyczący tabeli Polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego w latach 2004-2019. Wybierz poprawną odpowiedź z listy rozwijanej. Liczba polskich posłów do Parlamentu Europejskiego od początku obecności Polski w Unii do 2019 roku wzrosłaspadła. Najliczniejsza reprezentacja polskich posłów wchodzi obecnie w skład Europejskich Konserwatystów i ReformatorówGrupy Europejskiej Partii Ludowej – zajmują oni 1726 mandatów. Tylko w 20042014 roku polscy posłowie należeli do więcej niż czterech ugrupowań w Parlamencie Europejskim.
ĆWICZENIE: Wskaż prawidłową odpowiedź
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Polacy w Europie

RNNkh7MtBUYEh
Polecenie 1
Rs4bUm56muRug
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 2
RWsjKJeqac1T2
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Polecenie 3
R1Zi6NPOSjbP6
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Obecnie Polacy stanowią zaledwie 5% urzędników Komisji Europejskiej, chociaż ze względu na liczbę ludności przepisy przewidują dla nas 8,2% miejsc. Oznacza to, że jesteśmy jednym z narodów najsłabiej reprezentowanych na wyższych stanowiskach o charakterze kierowniczym.

Polacy w instytucjach unijnych – niewykorzystany potencjał

Najpotężniejszy organ wykonawczy Unii zatrudnia całą armię urzędników – łącznie we wszystkich Dyrekcjach Generalnych i służbach wchodzących w skład Komisji (…) pracuje około 32 tys. osób! (…)

Nic zatem dziwnego, że w celu zapewnienia proporcjonalnego rozkładu etatów urzędniczych pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi Komisja opracowała tzw. „wskaźniki odniesienia”, stanowiące – wyrażony procentowo – pożądany udział personelu pochodzącego z każdego kraju. (…) Zgodnie z ostatnim wydanym przez Komisję raportem dotyczącym „równowagi geograficznej” w dostępie do stanowisk urzędniczych – Polacy stanowią zaledwie 5% urzędników Komisji, chociaż ze względu na liczbę ludności przepisy przewidują dla nas 8,2% miejsc.

Sytuację pogarsza dodatkowo struktura naszego zatrudnienia w KE – co trzeci Polak pracuje na niedecyzyjnych, asystenckich stanowiskach (…). Jesteśmy (…), wraz z Rumunami, najmniej liczną nacją europejską na wyższych stanowiskach o charakterze kierowniczym (…) (jest tu tylko 160 Polaków – a powinno nas być dwukrotnie więcej!). Najwyższe szczeble urzędnicze – szefowie departamentów i dyrektorzy generalni (…) – tutaj dysproporcje pomiędzy Polską a pozostałymi dużymi krajami UE są najbardziej rażące: Polacy zajmują tylko 38 z 2753 stanowisk, co stanowi 1,38%!).

Nasuwa się pytanie: dlaczego jest tak źle i co możemy z tym zrobić? (…) Przede wszystkim ciągle jesteśmy za słabo wyedukowani w zakresie możliwości robienia kariery w Brukseli. Brakuje kursów, studiów podyplomowych, kampanii informacyjnych, które przygotowywałyby Polaków do rekrutacji na unijne stanowiska urzędnicze, a to dość skomplikowana i czasochłonna procedura.

Pewne nadzieje można wiązać z oddolnymi inicjatywami osób, które albo aktualnie pracują, albo po latach zatrudnienia w strukturach UE wróciły do kraju i chętnie dzielą się doświadczeniami.

Do takich inicjatyw należy powołane 7 lat temu Stowarzyszenie Network PL czy Fundacja Akademia Kadr Europejskich, która prowadzi kompleksowy kurs dla zainteresowanych pracą w instytucjach unijnych przy współpracy ze Szkołą Główną Handlową w Warszawie. Uczestnicy Akademii są m.in. zapoznawani ze wszystkimi modułami egzaminu wstępnego EPSO (Europejskiego Urzędu Doboru Kadr), obowiązkowego dla każdego kandydata na urzędnika Komisji Europejskiej (…).

Takie przedsięwzięcia to jednak kropla w morzu potrzeb – przywołany raport Komisji dotyczący zatrudnienia z poszczególnych państw wskazuje na niską zdawalność egzaminów EPSO w Polsce. (…)

Stosowną edukację i promocję zatrudnienia w UE należałoby rozpocząć już wśród studentów, zachęcając ich do aplikowania na płatne kilkumiesięczne staże, prowadzone przez poszczególne organy unijne.

UE Źródło: Polacy w instytucjach unijnych – niewykorzystany potencjał, dostępny w internecie: https://instytutwolnosci.pl/polacy-w-instytucjach-unijnych-niewykorzystany-potencjal/.
Rz3g2TmZevkQ6
Ćwiczenie 3
Połącz wartości procentowe wymienione w tekście "Polacy w instytucjach unijnych – niewykorzystany potencjał z odpowiadającymi im informacjami". 5% Możliwe odpowiedzi: 1. odsetek Polaków pracujących w urzędach Komisji, 2. odsetek Polaków, który powinien pracować w urzędach Komisji, 3. odsetek Polaków zatrudnionych na najwyższych szczeblach urzędniczych, 4. odsetek Polaków pracujących na niedecyzyjnych, asystenckich stanowiskach 8,2% Możliwe odpowiedzi: 1. odsetek Polaków pracujących w urzędach Komisji, 2. odsetek Polaków, który powinien pracować w urzędach Komisji, 3. odsetek Polaków zatrudnionych na najwyższych szczeblach urzędniczych, 4. odsetek Polaków pracujących na niedecyzyjnych, asystenckich stanowiskach ok. 33% Możliwe odpowiedzi: 1. odsetek Polaków pracujących w urzędach Komisji, 2. odsetek Polaków, który powinien pracować w urzędach Komisji, 3. odsetek Polaków zatrudnionych na najwyższych szczeblach urzędniczych, 4. odsetek Polaków pracujących na niedecyzyjnych, asystenckich stanowiskach 1,38% Możliwe odpowiedzi: 1. odsetek Polaków pracujących w urzędach Komisji, 2. odsetek Polaków, który powinien pracować w urzędach Komisji, 3. odsetek Polaków zatrudnionych na najwyższych szczeblach urzędniczych, 4. odsetek Polaków pracujących na niedecyzyjnych, asystenckich stanowiskach
ĆWICZENIE: Połącz w pary
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
R1YcyIzyjHGLt
Ćwiczenie 4
Łączenie par. Rozstrzygnij, czy podane informacje dotyczące tekstu "Polacy w instytucjach unijnych – niewykorzystany potencjał" są prawdziwe, czy fałszywe. Zaznacz „P” jeśli informacje są prawdziwe, lub „F” jeśli są fałszywe.. Wymienione w tekście „wskaźniki odniesienia” to wyrażony procentowo pożądany udział personelu pochodzącego z każdego kraju należącego do Unii Europejskiej.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zgodnie z tekstem Polaków pracujących w Komisji Europejskiej jest nieco więcej niż wynosi odsetek określony w przepisach.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Większość Polaków pracujących w instytucjach unijnych pracuje na niedecyzyjnych i asystenckich stanowiskach.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Polacy stanowią jedną z najmniej licznych nacji europejskich obsadzających wyższe stanowiska o charakterze kierowniczym.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
ĆWICZENIE: Wskaż prawidłową odpowiedź
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 5
R1Os3CAw2TjDH
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Stanowiska urzędnicze w Unii Europejskiej

Instytucje Unii Europejskiej zatrudniają ponad 60 tys. osób z 27 państw członkowskich. Za rekrutacjęrekrutacjarekrutację pracowników (na czas określony i nieokreślony) odpowiada Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO)Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO)Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO), który organizuje tzw. konkursy otwartekonkurs otwartykonkursy otwarte. Są one organizowane w oparciu o przepisy ściśle określające:

  • wymogi, które muszą spełniać kandydaci,

  • tryb powoływania na poszczególne stanowiska,

  • okres sprawowania funkcji.

W instytucjach UE pracują pracownicy zatrudnieni na stałe (urzędnicy służby cywilnej), pracownicy kontraktowi i pracownicy zatrudnieni na czas określony oraz stażyści (praktykanci).

Urzędnicy służby cywilnejsłużba cywilnasłużby cywilnej są klasyfikowani jako administratorzy lub asystenci. Administratorzy zajmują się opracowywaniem kierunków polityki, monitorowaniem wdrażania unijnego prawa, a także wykonują zadania analityczne i doradcze w konkretnych dziedzinach. Z kolei asystenci wykonują zadania o charakterze pomocniczym.

RrY8Pf05MxgTL
W instytucjach Unii Europejskiej można zajmować się kwestiami, o których czyta się na co dzień w nagłówkach gazet – zmianami klimatu, imigracją, bezpieczeństwem czy europejskim handlem.
Źródło: Learnetic S.A., dostępny w internecie: https://pixabay.com/pl/photos/belgia-bruksela-komisja-europejska-3595351/, licencja: CC BY 4.0.

Pracownicy kontraktowi zatrudniani są do wykonania konkretnych zadań o charakterze fizycznym lub administracyjnym. Pracownicy zatrudnieni na czas określony rekrutowani są na maksymalnie sześć lat do zadań wymagających specjalistycznej wiedzy lub zadań o charakterze okresowym. Ponadto co roku około 1 900 młodych ludzi ma okazję uczestniczyć w stażach w instytucjach UE. Większość instytucji UE oferuje staże trwające od trzech do pięciu miesięcy. Staże, których zakres tematyczny jest szeroki, są okazją, aby przekonać się, jak działa Unia. Zakres zadań wykonywanych przez stażystę zależy od tego, do jakiego działu zostanie przypisany. Dziedziny, w jakich można odbyć staż, to między innymi prawo konkurencji, zasoby ludzkie, polityka ochrony środowiska lub komunikacja społeczna.

R8wG6ELngCmLE
Ćwiczenie 6
Dopasuj formy zatrudnienia w Unii Europejskiej do właściwego opisu wykonywanych zadań. urzędnik służby cywilnej – administrator Możliwe odpowiedzi: 1. przyglądanie się, jak funkcjonuje Unia Europejska, 2. wykonywanie zadań wymagających specjalistycznej wiedzy lub zadań o charakterze okresowym, 3. wykonanie zadań o charakterze fizycznym lub administracyjnym, 4. opracowywanie kierunków polityki, monitorowanie wdrażania prawa unijnego, 5. wykonywanie zadań o charakterze pomocniczym urzędnik służby cywilnej – asystent Możliwe odpowiedzi: 1. przyglądanie się, jak funkcjonuje Unia Europejska, 2. wykonywanie zadań wymagających specjalistycznej wiedzy lub zadań o charakterze okresowym, 3. wykonanie zadań o charakterze fizycznym lub administracyjnym, 4. opracowywanie kierunków polityki, monitorowanie wdrażania prawa unijnego, 5. wykonywanie zadań o charakterze pomocniczym pracownik kontraktowy Możliwe odpowiedzi: 1. przyglądanie się, jak funkcjonuje Unia Europejska, 2. wykonywanie zadań wymagających specjalistycznej wiedzy lub zadań o charakterze okresowym, 3. wykonanie zadań o charakterze fizycznym lub administracyjnym, 4. opracowywanie kierunków polityki, monitorowanie wdrażania prawa unijnego, 5. wykonywanie zadań o charakterze pomocniczym pracownik zatrudniony na czas określony Możliwe odpowiedzi: 1. przyglądanie się, jak funkcjonuje Unia Europejska, 2. wykonywanie zadań wymagających specjalistycznej wiedzy lub zadań o charakterze okresowym, 3. wykonanie zadań o charakterze fizycznym lub administracyjnym, 4. opracowywanie kierunków polityki, monitorowanie wdrażania prawa unijnego, 5. wykonywanie zadań o charakterze pomocniczym stażysta Możliwe odpowiedzi: 1. przyglądanie się, jak funkcjonuje Unia Europejska, 2. wykonywanie zadań wymagających specjalistycznej wiedzy lub zadań o charakterze okresowym, 3. wykonanie zadań o charakterze fizycznym lub administracyjnym, 4. opracowywanie kierunków polityki, monitorowanie wdrażania prawa unijnego, 5. wykonywanie zadań o charakterze pomocniczym
ĆWICZENIE: Połącz w pary
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Dlaczego warto pracować w instytucjach UE?

Praca w instytucjach UE to nie zwykła praca, lecz służba w interesie niemal pół miliarda ludzi, odpowiedzialność za bieg wydarzeń i możliwość czynnego udziału w dokonujących się zmianach. Praca w instytucjach unijnych otwiera liczne możliwości rozwoju zawodowego. Poznawanie ciekawych ludzi i odmiennych kultur, nauka języków obcych, zdobywanie nowych doświadczeń i kompetencji, możliwość wpływania na decyzje i kształt Unii Europejskiej, stabilna i pełna wyzwań praca w środowisku międzynarodowym oraz atrakcyjny pakiet socjalny to tylko niektóre z licznych powodów, dla których warto podjąć pracę w UE.

instytucje Źródło: Dlaczego warto pracować w instytucjach UE?, dostępny w internecie: https://www.gov.pl/web/dyplomacja/nabor-do-instytucji-ue.
R3Cqj1QkvyrV1
Ćwiczenie 7
Zaznacz cechy i umiejętności, którymi powinna posiadać osoba aplikująca na stanowisko w instytucjach Unii Europejskiej. Możliwe odpowiedzi: 1. komunikatywność, 2. otwartość, 3. umiejętność rozwiązywania problemów, 4. elastyczność, 5. zdolność do przemawiania, 6. poczucie misji
ĆWICZENIE: Wielokrotny wybór
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 8
RSWzYJj2PYh8r
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.

Słowniczek

Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO)
Europejski Urząd Doboru Kadr (EPSO)

instytucja odpowiadająca za nabór kandydatów do pracy w głównych instytucjach Unii Europejskiej

rekrutacja
rekrutacja

pozyskiwanie i wybór kandydatów na dane stanowisko spośród osób, które spełniają wymagania stawiane na danym stanowisku

konkurs otwarty
konkurs otwarty

konkurs mający charakter ciągły, co oznacza, że wnioski są przyjmowane i oceniane według kolejności wpływania, aż do wyczerpania środków finansowych przeznaczonych na dany rok lub do zamknięcia konkursu przez instytucję

służba cywilna
służba cywilna

zespół profesjonalnych urzędników zatrudnionych w organach administracji publicznej mających gwarancję stałości zatrudnienia, bez względu na wynik wyborów

Bibliografia

https://bankier.pl/wiadomosc/Unijne-fotele-rozdane-Polacy-objeli-wazne-stanowiska-7216549.html

https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/8673/Witkowska_Znaczenie%20Polak%C3%B3w%20w%20instytucjach_2015.pdf?sequence=1&isAllowed=y

https://european-union.europa.eu/live-work-study/jobs-traineeships-eu-institutions_pl

https://gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1421462,parlament-europejski-nowe-stanowiska-dla-polakow.html

R5fw6HM1Uurqc
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.