Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Od dźwięku do ciszy – kierunki w muzyce współczesnej

Zakres

IV etap edukacyjny

Przedmiot

Wiedza o kulturze

Wymagania szczegółowe zgodne z podstawą programową nauczania ogólnego:

(I.2) wskazuje różne funkcje dzieła sztuki (np. estetyczną, komunikacyjną, społeczną, użytkową̨, kultową, poznawczą, ludyczną);

(I.3) analizuje temat dzieła oraz treści i formę̨ w kontekście jego różnych funkcji, wykorzystując podstawowe wiadomości o stylach i epokach z różnych dziedzin sztuki;

Temat lekcji:

Od dźwięku do ciszy – kierunki w muzyce współczesnej

Czas na realizację:

1 godzina lekcyjna

Cele szczegółowe:

wiadomości – uczeń:

  • wymienia kierunki rozwoju i cechy w muzyce klasycznej XX wieku (ekspresjonizm, witalizm,

  • zna przedstawicieli muzyki klasycznej XX wieku,

  • zna tendencje w rozwoju muzyki popularnej,

  • wymienia nurty w muzyce rozrywkowej,

  • zna ważne nazwiska i zespoły ze świata muzyki rozrywkowej,

  • wie, jakie elementy należy uwzględnić podczas opisu dzieła muzycznego.

umiejętności – uczeń:

  • potrafi połączyć wybranego artystę z kierunkiem, tendencją lub nurtem we współczesnej muzyce klasycznej lub rozrywkowej,

  • umie wymienić cechy stylowe wskazanych kierunków w muzyce klasycznej lub rozrywkowej XX wieku,

  • analizuje utwór muzyczny, stosując właściwą dla opisu dzieła terminologię.

postawy:

  • umiejętność odczytywania współczesnych wytworów kultury,

  • rozwijanie wyobraźni i kreatywności,

  • kształtowanie osobowości poprzez wyrabianie postawy poszukującej.

Metody pracy:

podająca (wykład informacyjny), problemowa, praktyczna (ćwiczeniowa – karty pracy), eksponująca (pokaz materiału wizualnego, zaprezentowanie materiału dźwiękowego)

Forma pracy:

indywidualna, zbiorowa

Środki dydaktyczne,

interaktywny zestaw ilustracyjno- dźwiękowy przedstawiający przełomowe kierunki i tendencje w muzyce XX wieku: poważnej i rozrywkowej

zestaw kilku plików audio zawierający utwory (wybór) do szczegółowego omówienia tematu, formy i treści.

w tym zasoby multimedialne:

Przebieg lekcji

faza wprowadzająca:

(4 min.)

  1. Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności, zapisanie tematu lekcji).

  2. Nauczyciel prosi uczniów o zaprezentowanie swoich gustów muzycznych. Uczniowie wypowiadają się na temat ulubionych kierunków, wykonawców oraz utworów.

faza realizacyjna:

(37 min.)

  1. Nauczyciel prezentuje uczniom interaktywny zestaw ilustracyjno- dźwiękowy, przedstawiający przełomowe kierunki i tendencje w muzyce poważnej i rozrywkowej II poł. XX wieku

  2. Uczniowie słuchają fragmentów utworów muzycznych właściwych dla danych kierunków i uzupełniają na podstawie materiału wizualizacyjno‑dźwiękowego kartę pracy. Karta powinna po wypełnieniu wyglądać następująco:

  1. Po każdym krótkim fragmencie nauczyciel wprowadza komentarz odnośnie cech właściwego dla utworu kierunku.

  2. Nauczyciel zapoznaje uczniów z różnymi sposobami opisu dzieła muzycznego i jego interpretacji: artystycznej – określenie koncepcji dzieła i ekspresji wykonawczej oraz naukowej - ukazanie dzieła w kontekście materiałów historycznych, idei społecznych, religijnych, filozoficznych, obyczajowych, panujących trendów i stylów muzycznych.

  3. Nauczyciel rozdaje uczniom karty z terminologią właściwą dla opisu działa muzycznego (załącznik)

  4. Nauczyciel, korzystając z zestawu plików audio odtwarza jeden z wybranych utworów do szczegółowego omówienia. Uczniowie opisują utwór zgodnie z poleceniami na karcie pracy.

faza podsumowująca:

(4 min.)

  1. Uczniowie porównują swoje karty na podstawie wypowiedzi nauczyciela i uzupełniają wpisy.

  2. Zadanie domowe: Dokonaj opisu swojego ulubionego utworu.

Karta z terminologią właściwą dla opisu działa muzycznego

Melodyka to sposób tworzenia i rozwijania melodii, wyznaczający następstwo dźwięków o różnej wysokości i różnym czasie trwania. Wyróżniamy utwory instrumentalne lub wokalne. Możemy określić sposób melodyki: deklamacyjna, która jest podobna do recytacji, kantylenowa, czyli śpiewana oraz ornamentalna, która posiada wiele ozdób.

Rytmika to element regularnie powtarzający się w czasie. Rytm występuje w postaci zmiennej, gdy podział jest różny dla poszczególnych partii oraz okresowej, w którym powtarzają się co jakiś czas te same elementy (rytmika mototczna, miarowa, taneczna, marszowa)

Dynamika to element regulujący natężenie (głośność) dźwięku. Wyróżniamy tu: piano – cicho, forte – głośno, pianissimo – najciszej, mezzo forte – średnio głośno, fortissimo – bardzo głośno. Stopniowe zmiany głośności określamy słowami crescendo, gdy głośniej i decrescendo, gdy ciszej.

Agogika (tempo) – określa prędkość (szybkość, tempo), jaką posiada dany utwór. Do określania tej cechy stosujemy pojęcia: largo – bardzo wolno, adagio – powoli, andante – wolno, moderato – umiarkowanie, allegretto – szybciej niż moderato, allegro – szybko, presto – bardzo szybko, prestissimo – jak najszybciej

Artykulacja – określa sposób wydobycia dźwięku. Grając na różnych instrumentach można wyróżnić trzy podstawowe rodzaje artykulacji: legato – łącząc dźwięki ze sobą, staccato – odrywając dźwięki od siebie lub portato – sposób pośredni między legato a staccato

Kolorystyka (barwa dźwięku) to element dzieła muzycznego związany z barwą dźwięku. Ta sama melodia wykonana na fortepianie i zagrana przez orkiestrę za każdym razem będzie miała inne brzmienie. Kolorystyka jest nierozerwalnie związana ze środkami wykonawczymi. O zmianie barwy może decydować np. zmiana rejestru na danym instrumencie, różne rodzaje artykulacji, różne zestawienia instrumentów itd.

Karta pracy nr 1 do lekcji:

Od dźwięku do ciszy – kierunki w muzyce współczesnej

Rodzaj muzyki

Kierunek/tendencja/nurt

Artysta: nazwisko/zespół

Muzyka klasyczna

Arnold Schönberg

Olivier Messiaen

muzyka elektroniczna

minimalizm

Muzyka rozrywkowa

Michael Jackson

Louis Armstrong

blues

reggae

rock

Ramones

Eminem

Karta pracy nr 2 do lekcji:

Od dźwięku do ciszy – kierunki w muzyce współczesnej

Opis utworu muzycznego

Rt9IWbmeZVnA1

Pobierz załącznik

Plik DOC o rozmiarze 167.50 KB w języku polskim
Rk0roVhuihzEv

Pobierz załącznik

Plik ODT o rozmiarze 55.24 KB w języku polskim