Odejmowanie ułamków dziesiętnych
Odejmowanie ułamków dziesiętnych
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń utrwala pojęcia odjemnej, odjemnika i sumy.
Uczeń zna algorytm odejmowania pisemnego ułamków dziesiętnych.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi odejmować ułamki dziesiętne pamięciowo.
Uczeń potrafi odejmować ułamki dziesiętne pisemnie.
Uczeń pomniejsza ułamki dziesiętne.
Uczeń rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem odejmowania ułamków dziesiętnych.
c) Podstawy
Uczeń współpracuje w grupie
2. Metoda i forma pracy
Metody:
Metoda czynnościowa
Formy:
Praca z całą klasą
Praca w grupach
Praca indywidualna
3. Środki dydaktyczne
Dwie książki o różnych cenach w zł i gr
Kartki z działaniami zgodne z załącznikiem 1 i 2, po jednej dla każdego ucznia
Kartki z zadaniami tekstowymi zgodne z załącznikiem 3, po jednej na ławkę
Zestaw dwóch kartoników z literami P (Prawda) i F (Fałsz), po jednym zestawie dla ucznia
Karteczki z plusami
Plansza z napisem „Ułamki dziesiętne”, z numerami uczniów z dziennika i kolumnami kratek odpowiadających kolejnym lekcjom o ułamkach dziesiętnych
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
N – nauczyciel, U – uczniowie
N – Poleca narysować w zeszycie dwa odcinki długości: 9 mm i 5 mm. Pyta, o ile mm odcinek AB jest dłuższy od CD. Prosi o zapisanie długości odcinków w postaci ułamków dziesiętnych.
U – Rysują odcinki, obliczają różnice między nimi, zapisują ich długości w dwóch postaciach ułamka dziesiętnego. Obliczają: cm – cm = cm = cm = 0,4 cm, przypominają pojęcia odjemnej, odjemnika i różnicy.
N - Informuje, że celem lekcji będzie zdobycie umiejętności odejmowania ułamków dziesiętnych. Podaje temat lekcji.
U – Zapisują temat: „Odejmowanie ułamków dziesiętnych”, zapisują działania odejmowania.
b) Faza realizacyjna
N – Poleca obliczyć różnice: 0,9 cm – 0,5 cm.
U – Zapisują: 0,9 cm – 0,5 cm = 0,4 cm.
N – Poleca obliczyć różnice: 0,8 – 0,4; 1– 0,2; 0,75 – 0,25; 1 – 0,35, tłumaczy sposób odejmowania całości od całości i odpowiednich części ułamkowych od siebie.
U – Przy odejmowaniu od liczby 1, rozszerzają liczbę jeden do części dziesiątych lub setnych, 1= = = 1,0 = 1,00, zapisują: 1,0 – 0,2 = – = = = 0,8 itd., sprawdzają poprawność odejmowania działaniami dodawania.
N – Pokazuje dwie książki. Prosi o odczytanie ich cen, obliczenie, o ile droższy jest album od zwykłej książki w wydaniu broszurowym.
U – Odczytują ceny, zapisują i obliczają różnice w postaci wyrażeń dwumianowanych.
zł gr
99
– 23 50
72 49
wykonują w tabelce sprawdzenie.
N – Poleca zapisać ceny w postaci wyrażeń jednomianowanych z użyciem ułamków dziesiętnych, podpisać do odejmowania pisemnego. Informuje, że tak jak w dodawaniu należy podpisać przecinek pod przecinkiem i odpowiednie pozycje w całościach i częściach ułamkowych pod sobą.
U – Zapisują wyrażenia jednomianowane z użyciem ułamków dziesiętnych, obliczają ich różnicę:
95, 99
– 23, 50
72, 49
i wykonują sprawdzenie sposobem pisemnym.
N – Rozdaje kartki z działaniami (załącznik 1), prosi o zapisanie wyrażeń dwumianowanych w postaci wyrażeń jednomianowanych, podpisanie, obliczenie różnic i sprawdzenie działaniami dodawania poprawności wyników.
U – Wpisują liczby do tabelek, obliczają różnice, zamieniają wyrażenia dwumianowane na wyrażenia jednomianowane, podpisują, obliczają różnice, wykonują sprawdzenie, głośno odczytują wyniki.
N – Rozdaje kartki z działaniami odejmowania (załącznik 2), prosi o przyjrzenie się częściom ułamkowym przed podpisaniem ułamków.
U – Stwierdzają, że muszą rozszerzyć niektóre z ułamków do takiej samej liczby części ułamkowych, podpisują i obliczają różnice, wykonują sprawdzenie sposobem pisemnym.
N – Rozdaje po jednej kartce na ławkę z zadaniami tekstowymi (załącznik 3). Prosi o rozwiązanie zadań w grupach dwuosobowych.
U – Analizują treść zadań, zapisują wyrażenia dwumianowane w postaci jednomianowanych z użyciem ułamków dziesiętnych, wykonują obliczenia, głośno odczytują wyniki.
c) Faza podsumowująca
N – Rozdaje po dwa kartoniki z literkami P (Prawda) i F (Fałsz). Prezentuje całej klasie proste działania w rodzaju: 1– 0,7 = 0,3, prosi o podniesienie w górę jednego z kartoników oceniającego poprawność wyniku.
U – Oceniają poprawność wyniku, podnoszą w górę właściwe kartoniki.
N – Ocenia pracę uczniów na lekcji. Zadaje pracę domową. Prosi, aby uczniowie, którzy potrafią odejmować ułamki dziesiętne i będą umieć samodzielnie wykonać zadania domowe, wpisali swoje inicjały na planszy z napisem „Ułamki dziesiętne”, w kolumnie „Odejmowanie ułamków dziesiętnych”, w wierszu ze swoim numerem z dziennika lekcyjnego.
5. Bibliografia
H. Lewicka, E. Rosłon, Matematyka wokół nas. Podręcznik dla klasy czwartej, WSiP, Warszawa 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
załącznik 1
Oblicz różnice, wpisując liczby do tabelki, zamieniając wcześniej wyrażenia dwumianowane na wyrażenia jednomianowane. Sprawdź wyniki działaniami dodawania.
16 m 94 cm – 6 m 52 cm = 27 kg 83 dag – 19 kg 34 dag = 5 km 346 m – 3k m 78 m =
m cm kg dag km m
załącznik 2
Oblicz różnice sposobem pisemnym, sprawdź poprawność wyników za pomocą dodawania.
43,87 – 15,6; 63,4 – 18,55; 75, 236 – 47,09; 237,25 – 66,008;
załącznik 3
1. Aneta rzuciła piłeczką palantową na odległość 45 m 60 cm, a jej koleżanka Ula wykonała rzut o 6,75 m krótszy. Na jaką odległość rzuciła piłeczką palantową Ula?
2. Ewa kupiła banany za 4,70 zł. Ile reszty otrzyma z 10 złotych?
3. Czarny Staw ma 76,4 m głębokości, a Morskie Oko 50,8 m głębokości. O ile metrów jest głębsze Morskie Oko od Czarnego Stawu?
b) Zadanie domowe
Zadania 1/265 oraz 3, 4, 5, 8, 11/266 (zamieszczone w poz.[1] bibliografii).
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Scenariusz lekcji matematyki „Odejmowanie ułamków dziesiętnych” z działu „Ułamki dziesiętne” jest przeznaczony do realizacji w klasie czwartej szkoły podstawowej, pracującej z podręcznikiem H. Lewickiej i E. Rosłon Matematyka wokół nas.
Nauczyciel w trakcie lekcji stosuje ocenianie cząstkowe, wręczając uczniom karteczki z „plusem”. Dziesięć karteczek uczeń może wymienić na ocenę bardzo dobrą.
Nauczyciel zachęca uczniów do przeczytania i przerobienia przykładów z matematycznej czytanki umieszczonej przed zadaniami, przy temacie: „Odejmowanie ułamków dziesiętnych”.