Odpady przemysłowe i komunalne oraz ich zagospodarowanie

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna pojęcia: odpad, recykling, utylizacja,

• zna pojęcia: odpady, śmieci, surowce wtórne, recykling, utylizacja,

• potrafi wymienić rodzaje odpadów.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• wyjaśnić potrzebę segregowania odpadów do odzysku,

• wyjaśnić wpływ codziennych czynności swoich i innych na stan środowiska,

• wyjaśnić szkodliwość odpadów dla zdrowia ludzi i środowiska,

• omówić sposoby zagospodarowania odpadów oraz ich zalety i wady,

• wyjaśnić potrzebę zbierania, segregowania i przekazywania surowców wtórnych,

• podać przykłady postępowania przyczyniające się do zmniejszenia liczby odpadów,

• wskazać zagrożenia środowiskowe związane z wytwarzaniem odpadów,

• wyjaśnić, dlaczego należy ograniczać kupowanie towarów w opakowaniach jednorazowych,

• wprowadzić zmiany w swoim domu mające na celu zmniejszenie ilości odpadów.

2. Metoda i forma pracy

Metody

• pogadanka,

• mini wykład,

• dyskusja z elementami burzy mózgów,

• „śnieżna kula”,

• szkielet ryby,

• metoda trójkąta,

• ranking.

Formy pracy:

• praca z całym zespołem,

• praca w grupach,

• praca w parach,

• praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

Szary papier, markery, magnesy, kartki, kartki z nazwami produktów (mleko, ryż, ciastka, napoje, owoce, proszki do prania itp.), długopisy, „cenki”, karty pracy dla uczniów.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Wprowadzenie w tematykę zajęć polega na definiowaniu pojęć. Uczniowie indywidualnie ustalają definicje: odpadów, zrównoważonego rozwoju itp. Następnie pracując w parach dokonują weryfikacji swoich definicji, pary ustalają jedną definicję, następna definicja powstaje w wyniku pracy czwórek, kolejną tworzy cała grupa.

Nauczyciel przestawia główne akty prawne dotyczące ochrony środowiska, zapoznaje młodzież z danymi dotyczącymi rocznej produkcji odpadów w polskiej rodzinie oraz sposobami zagospodarowania odpadów. Przedstawia definicję odpadów i ich klasyfikację.

b) Faza realizacyjna

Nauczyciel podaje temat zajęć i proponuje ćwiczenie pod hasłem: Nasze wybory i ich wpływ na środowisko. Uczniowie losują karteczki z nazwami produktów (mleko, ryż, ciastka, napoje, owoce, proszki do prania itp.), a następnie określają, w jakich opakowaniach te produkty są sprzedawane.

Młodzież zastanawia się w grupach (techniką szkieletu ryby) nad problemem: Czy wybierając w sklepie produkty zapakowane w określone opakowania, możemy wpłynąć na stan środowiska naturalnego? (załącznik 1).

Prezenterzy poszczególnych zespołów przedstawiają efekty pracy swojej grupy. Nauczyciel wspólnie z uczniami omawia ćwiczenie.

Następnie nauczyciel stawia problem wzrastającej ilości odpadów ze szczególnym zwróceniem uwagi na odpady pochodzące z gospodarstw domowych i zadaje pytanie: Co zrobić z wzrastającą liczbą odpadów?

Uczniowie w grupach analizują problem, określają przyczyny, które powodują jego istnienie oraz „metodą trójkąta” zastanawiają się nad możliwościami usunięcia tych przyczyn (załącznik 2).

Prezenterzy poszczególnych grup przedstawiają efekty pracy. Nauczyciel wspólnie z uczniami omawia ćwiczenie.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie otrzymują po trzy kolorowe „cenki” i przydzielają swoje punkty najciekawszym według nich pomysłom. Koncepcje, które zyskały najwięcej punktów, stanowią wyzwanie i zobowiązanie dla całego zespołu. Uczniowie powinni je zastosować w swoich domach, aby przyczynić się do zmniejszenia ilości odpadów.

5. Bibliografia

1. Litwin M., Styka–Wlazło Sz, Szymońska J., Chemia organiczna. Kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa 2005.

2. Materiały z kursu „Wprowadzenie kompetencji kluczowych do procesu dydaktycznego KREATOR”, Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku, Gdańsk 1999.

3. Materiały z kursu praktycznych umiejętności wychowawczych ,,Szkoła dialogu’’ zlecenie MEN13.2, Regionalna Agencja Promocyjna EDUCATOR, Krokowa 1999.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1

załącznik 2

Zastanówcie się w grupach nad problemem wzrastającej liczby odpadów. Swoje przemyślenia zapiszcie na szarym papierze, wykorzystując metodę trójkąta.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak