Odruchy – budowa i funkcja łuku odruchowego

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

- zna pojęcia: synapsa, łuk odruchowy, odruch warunkowy i bezwarunkowy, receptor, efektor, ośrodek,

rdzeń kręgowy,

- wie jak jest zbudowana komórka nerwowa,

- wie jaka jest funkcja układu nerwowego,

- wie jaki jest podział układu nerwowego.

b) Umiejętności

Uczeń:

- potrafi wymienić cechy układu nerwowego potrzebne do pełnienia odpowiednich funkcji,

- potrafi dokonać podziału odruchów na warunkowe i bezwarunkowe,

- potrafi wykonać schematyczny rysunek łuku odruchowego,

- potrafi wskazać na schemacie neuronu poszczególne jego elementy,

- potrafi wyonać schematyczny rysunek neuronu z zaznaczeniem jego elementów.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, pokaz, dyskusja, obserwacja.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik, ćwiczenia, grafoskop, foliogramy, tablice biologiczne.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Przywitanie się z uczniami, sprawdzenie listy obecności, podanie tematu zajęć. Wprowadzenie do tematu zajęć.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel zastanawia się z uczniami nad znaczeniem układu nerwowego dla człowieka.

2. Uczniowie pracując z podręcznikiem starają się podać właściwości połączeń komórek nerwowych.

3. Nauczyciel definiuje pojęcie odruchu, podaje podział odruchów na warunkowe i bezwarunkowe,

podaje przykłady.

4. Nauczyciel przy pomocy dostępnych pomocy dydaktycznych omawia funkcjonowanie łuku

odruchowego.

5. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z tekstem i schematem (Biologia podręcznik ucznia,

Nowa Era, Warszawa 2002) ze strony 128.

6. Uczniowie uzupełniają ćwiczenia (Zeszyt ćwiczeń ucznia, Nowa Era, Warszawa 2000) nr 4 strona

70.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań.

5. Bibliografia

1. Gołda W., Biologia dla gimnazjum, Nowa Era, Warszawa 2004.

2. Kiwiński M., Zeszyt ćwiczeń dla gimnazjum, Nowa era, Warszawa 2000.

3. Nęcka E., Trening twórczości. Podręcznik dla psychologów, pedagogów i nauczycieli, Impuls, Kraków 1998.

4. Grzegorek J., *Biologia, WSiP,*Warszawa 2002.

5. Szmidt J.K., Dydaktyka twórczości. Koncepcje – Problemy – Rozwiązania, Impuls, Kraków 2003.

6. Bartnik W., Biologia zakres rozszerzony, Operon, Gdynia 2004.

7. Krzymanowski T., Fizjologia zwierząt, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze I Leśne, Warszawa 1995.

8. Krechowiecki A., Zarys anatomii człowieka, Państwowy Zakład WydawnictwLekarskich, Warszawa 1992.

9. Żelazny I., Notatki z lekcji, Wydawnictwo Szkolne Omega, Kraków 2000.

10. Villee S., Biologia, Oicyna Wydawnicza Multico, Warszawa 2000.

6. Załączniki

a)Karta pracy ucznia

Ćwiczenie

Zadanie 1.

Uzupełnij table odpowiednimi typami odruchów:

Odruchy bezwarunkowe odruchy warunkowe

1. zwężenie żrenicy oka, pod wpływem światła,

2. wydzielanie śliny na myśl o jedzeniu,

3. połykanie,

4. cofnięcie ręki przy dotknięciu gorącym przedmiotem,

5. kaszel,

6. wyminięcie kałuży,

7. kichanie.

Zadanie 2.

Posługując się informacjami z podręcznika scharakteryzuj w zeszycie pojęcie „Odruch Pawłowa”.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak