Opisujemy własne uczucia – Kazimiera Iłłakowiczówna Samotność
Opisujemy własne uczucia – Kazimiera Iłłakowiczówna Samotność
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna zasady metody Dywanik pomysłów,
rozumie znaczenie słowa samotność.
b) Umiejętności
Uczeń:
określa emocje doznawane podczas różnych sytuacji,
potrafi pracować metodą Dywanika pomysłów,
potrafi nazywać uczucia podmiotu lirycznego oraz własne,
potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy,
rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
potrafi odnieść wymowę wiersza do konkretnych sytuacji z życia.
2. Metoda i forma pracy
Podróż w świat wyobraźni, dywanik pomysłów, wizualizacja, praca z tekstem
3. Środki dydaktyczne
K. Iłłakowiczówna, Samotność, [w:] M. Nagajowa, Słowa znane i nieznane. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy piątej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 2004.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
Następnie inicjuje zabawę Podróż w świat wyobraźni. Włącza spokojną muzykę, prosi uczniów o aktywne słuchanie i czyta spokojnie tekst: Wyobraź sobie, że nikogo nie ma w domu. Wszędzie panuje cisza i spokój. Jest ciemny wieczór. Za oknami cichutko hula wiatr. Ty siedzisz sam w domu. Nagle gaśnie światło. Nie możesz znaleźć ani latarki, ani świecy. Wyobraź sobie, co czujesz wtedy.
Uczniowie po chwili wypowiadają się na temat przedstawionej sytuacji. Nauczyciel może zadawać dodatkowe pytania typu:
Czy są to pozytywne, czy negatywne uczucia?
Jak wyglądały twoje oczy w tym momencie?
Czy wykonywałeś jakieś gesty?
Czy zmienił się kolor twojej cery, twoich ust?
Czy wydawałeś jakieś dźwięki?
Jakie uczucie najbardziej dominowało?
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi poszczególnych uczniów o wzorcowe odczytanie wiersza Kazimiery Iłłakowiczówny Samotność. Następnie bada stopień zrozumienia tekstu przez uczniów, zadając pytania:
Wymień wszystkie osoby, o których mówi się w wierszu.
Czego się o nich dowiadujemy?
Kim jest Krysia?
Kim jest dla Krysi lalka?
Co w stosunku do zgarbionego człowieka czuje lalka, a co Krysia?
Czego się z wiersza dowiadujemy o sytuacji lalki?
Gdzie jest lalka?
Zastanów się, dlaczego dzieci czasami wchodzą pod stół.
Jak mogła znaleźć się pod stołem lalka?
Nauczyciel przedstawia problem do przedyskutowania, zapisuje go również na tablicy: Jak można sobie radzić z samotnością? Uczniowie otrzymują chwilę czasu na bliższe zapoznanie się z sytuacją problemową, mogą stawiać dodatkowe pytania. Nauczyciel przedstawia zasady pracy zwanej Dywanikiem pomysłów. Uczniowie tworzą pomysły indywidualnie i zapisują je mazakami na kartkach. Każdy uczeń dostaje 2 – 3 kartki. Po krótkim zastanowieniu się uczniowie mają zapisać na swoich kartkach propozycje własnych rozwiązań, ale tak, żeby na jednej kartce znalazł się jeden pomysł. Następnym etapem jest tworzenie dywanika pomysłów. W wyznaczonym miejscu sali nauczyciel przypina duży arkusz papieru, na którym uczniowie będą układać swoje kartki z propozycjami. Następnie uczniowie podchodzą i przyklejają na papierze swoje pomysły, jednocześnie odczytując je na głos. Po zawieszeniu wszystkich kartek następuje wartościowanie pomysłów. Każdy uczeń podchodzi i przyznaje jeden punkt tej propozycji, która jest według niego najlepsza i najtrafniejsza. Wybór, którego dokona klasa, zostaje przedyskutowany przez uczniów.
Następny etap to narysowanie w zeszytach schematu domu i umieszczenie w jego środku symbolu samotności. Dla każdego z uczniów słowo to będzie się z czymś innym kojarzyć, nie należy więc dawać uczniom żadnych wskazówek. Chętni uczniowie prezentują na forum klasy swoje rysunki. Opowiadają o swoich uczuciach związanych z sytuacją, kiedy opanował ich strach.
c) Faza podsumowująca
Uczniowie odpowiadają na pytanie – Kto naprawdę jest samotny w wierszu?
Nauczyciel ewaluuje lekcję, prosząc uczniów, by wystawili sobie sami ocenę, biorąc pod uwagę swoją pracę i zaangażowanie na lekcji, ocenę można ładnie ozdobić.
5. Bibliografia
Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, SFS, Kielce 2000
Iłłakowiczówna K*.*, Samotność, [w:] M. Nagajowa, Słowa znane i nieznane. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy piątej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 2004.
Rau K., Ziętkiewicz E., Jak aktywizować uczniów: „burza mózgów” i inne techniki edukacji, Oficyna Wydawnicza GiP, Poznań 2000.
6. Załączniki
a) Zadanie domowe
Wymyśl inny tytuł wiersza, uzasadnij swój wybór lub napisz krótki wiersz, w którym opiszesz swoje uczucia.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak