Oratorium „Mesjasz” G.F. Haendla
Oratorium „Mesjasz” G. F. Haendla
Zapoznanie uczniów z życiem i twórczością G. F. Haendla. Przedstawienie wpływu kompozytora na muzykę baroku. Omówienie tematyki i pochodzenia oratorium „Mesjasz”. Analiza muzyczna dzieła.
Umiejętności
Uczeń potrafi:
Omówić życiorys G. F. Haendla.
Przedstawić najważniejsze dzieła G. F. Haendla.
Omówić wpływ kompozytora na muzykę baroku.
Przedstawić etapy twórczości i zmieniającą się stylistycznie muzykę G. F. Haendla.
Przedstawić tematykę oratorium „Mesjasz”.
Zanalizować dzieło pod względem formalnym.
Metoda i forma pracy
Metoda opisu. Podsumowanie tematu lekcji metodą pogadanki. Wysłuchanie i percepcja wybranych utworów G. F. Haendla*.*
Podręcznik: J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Stanowisko do odtwarzania muzyki.
Płyta z nagraniami utworów G. F. Haendla:
Oratorium Mesjasz: „Alleluja”.
Karta pracy ucznia.
4.Przebieg lekcji
Powitanie, czynności organizacyjno‑porządkowe.
Sprawdzenie zadania domowego.
Podanie tematu lekcji.
(7 min. )
Faza realizacyjna
1. Zapoznanie uczniów z życiorysem G. F Haendla (metoda opisu). Wskazanie najważniejszych dzieł kompozytora i omówienie ich cech stylistycznych.
Notatka:
G. F Haendel urodził się 23 II 1685 w Halle, zmarł 14 IV 1759 w Londynie. Niemiecki kompozytor. Lekcji kompozycji, a także gry na organach, klawesynie i skrzypcach udzielał mu F. W. Zachow, organista z Halle. Podczas pobytu Haendla w Berlinie elektor brandenburski Fryderyk III (późniejszy król Fryderyk Wilhelm I) zaproponował Haendlowi wyjazd na studia do Włoch, lecz kompozytor odmówił i wrócił do Halle. Tam w lutym 1702 zapisał się na uniwersytet, a w miesiąc później został organistą katedry. Po roku zrezygnował z kariery muzyka kościelnego, nie pociągało go także stanowisko muzyka dworskiego. Porzucił tradycyjny tok kariery i zdecydował się na niezależną działalność artystyczną. Prawdopodobnie w lecie 1703 osiadł w Hamburgu, gdzie zaprzyjaźnił się z J. Matthesonem. W Hamburgu działał w tym czasie R. Keiser, tworzący głównie dla tamtejszej opery (założonej 1678). Haendel został przez niego przyjęty do orkiestry operowej jako drugi skrzypek, a później jako klawesynista. Jesienią 1706 opuścił Hamburg i udał się do Florencji, a w końcu roku do Rzymu. We Włoszech występował m.in. jako wirtuoz gry na organach. W Rzymie związał się z Arkadią – akademią muzyków i poetów założoną przez kardynała P. Ottoboniego. Nie był wprawdzie członkiem, lecz brał czynny udział w jej pracach. Zimą 1708 Haendel powrócił do Rzymu, a część roku 1709 spędził we Florencji. Angielski poseł w Wenecji zaprosił go do Anglii, otrzymał także zaproszenie do odwiedzenia dworu hanowerskiego. Po opuszczeniu w 1710 Włoch droga Haendla prowadziła przez Hanower (objął tam po A. Steffanim stanowisko dyrygenta na dworze elektora) do Londynu, gdzie znalazł się z końcem 1710. W 1719 zorganizował na życzenie króla zespół operowy Royal Academy of Music w Haymarket Theater z udziałem najwybitniejszych śpiewaków europejskich. W tym czasie odbył też podróż do Niemiec. Po powrocie do Londynu znów rozpoczął się okres aktywnej działalności publicznej, pełen zarówno sukcesów, jak i niepowodzeń. W styczniu 1729 Haendel wyjechał do Włoch w celu pozyskania śpiewaków dla nowego przedsiębiorstwa operowego, które nie korzystało już z żadnych dotacji. 1731–32 sytuacja opery Haendla pogarszała się, frekwencja w teatrze słabła, rósł obóz przeciwników.
2. Wysłuchanie i percepcja kompozycji G. F. Haendla – oratorium Mesjasz.
3. Omówienie historii powstania utworu i jego tematyki.
Notatka:
Mesjasz powstał w zaledwie dwa tygodnie, między 29 VIII a 14 IX 1741 roku, w czasie szczególnym dla kompozytora, kiedy to narosłe wokół niego intrygi doprowadziły do załamania jego kariery. Postanawiając opuścić na zawsze Anglię, (w której dziś uważany jest za największego kompozytora), przyjął zaproszenie do Irlandii, na koncerty w Dublinie. Dla Irlandczyków, w podziękowaniu za ofiarowaną gościnę, skomponował to monumentalne dzieło. Premiera odbyła się w Dublinie 13 kwietnia 1742 roku.
Tekst oratorium, zamknięty w 52 ogniwa, jest zaczerpnięty z wersetów Pisma Świętego (głównie ksiąg prorockich Starego Testamentu, ale również z Nowego Testamentu). Ich wyboru i zestawienia dokonał Karol Jennes.
Dzieło podzielone jest na trzy części:
pierwsza jest zapowiedzią przyjścia Mesjasza
druga opowiada o jego życiu, śmierci i zmartwychwstaniu
trzecia mówi o misji zbawienia ludzkości.
(30min.)
Faza podsumowująca
Podsumowanie (metodą pogadanki) najważniejszych zagadnień omówionych na lekcji.
(8 min.)
J. Ekiert, Bliżej muzyki. Encyklopedia, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1994.
Powtórzenie zagadnień związanych z tematem w formie otwartych pytań.