Ważne daty

Jak zaciekawić muzyką?

Jak zaciekawić muzyką? Przypuszczam, że wielu kompozytorów zadawało sobie to pytanie. Z pewnością zastanawiali się nad odpowiedzią ci zatrudniani na dworach. Każdy przecież chciałby się wyróżnić.

Stosowano więc różne efekty muzyczne, które miały na celu przyciągać uwagę. Aby jednak zabiegi te były skuteczne, należy korzystać z nich z umiarem.

Pamiętajcie, najważniejszy jest kontekst stylistyczny. Źle dobrany efekt może wiele zniszczyć. Przy wyborze środków obowiązuje tylko jedna zasada: muzyka nie może nudzić. Najlepiej więc nie powtarzać dokładnie tak samo, oczywiście za wyjątkiem sytuacji, w których wymaga tego stylistyka (minimal music, muzyka tapetowa, muzyka mająca wprowadzać w trans).

Przykuwanie uwagi muzyką

RtJtZieARdqH9

Ilustracja przedstawia popiersie Johanna Straussa II jako brodatego mężczyznę kierującego wzrok w prawo. Mężczyzna jest elegancko ubrany - w białą koszulę i czarny frak. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: Polka Tri, autorstwa Johanna Straussa II. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym, miłosnym, wesołym charakterem.

Ilustracja przedstawia popiersie Johanna Straussa II jako brodatego mężczyznę kierującego wzrok w prawo. Mężczyzna jest elegancko ubrany - w białą koszulę i czarny frak. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: Polka Tri, autorstwa Johanna Straussa II. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym, miłosnym, wesołym charakterem.

1

1. Utwór: Polka Tri , autorstwa Johanna Straussa II {audio}

Przysłuchując się dokładnie temu nagraniu z pewnością uda Wam się wychwycić, że sporo odcinków powtarza się tutaj. Jest to z resztą typowa cecha muzyki tanecznej. Zwróć jednak uwagę, że mimo wielokrotnego wykorzystania muzycznego materiału, nigdy nie zostaje on zaprezentowany w ten sam sposób. I nawet przy dosłownych powtórzeniach istnieją minimalne różnice, choćby dynamiczne, pomiędzy powtórzeniami.

Jak więc w takiej sytuacji przykuwać uwagę?

1. Powtarzając podobne frazy i motywy z niewielkimi zmianami w instrumentacji, tempie, harmonii, dynamice itp.;

2. Nie powtarzać danego elementu więcej niż trzy razy;

3. U używać motywów lub fraz bardzo podobnych, ale nie identycznych, i przeplatać je, te frazy, przekształceniami (inwersją, wariantem itp.);

4. Stosować muzyczne dialogi pomiędzy instrumentami, rodzinami instrumentów itp..

5. Bardzo często w podobnych kompozycjach tanecznych używa się też zmian tempa, takich jak ritardando (zwolnienie) lub accelerando (przyśpieszenie). Gdy chcesz powrócić do ostatniego zadanego tempa, w tekście muzycznym musi pojawić się określenie a tempo. Gdy zaś chcesz na chwilę zatrzymać przebieg myśli muzycznej, przydatna staje się także fermataFermatafermata. Poniższe grafiki pokażą Wam, jak zazwyczaj umieszcza się wspomniane oznaczenia.

RlozZx6TSxkVm

Ilustracja interaktywna przedstawia przykładowy zapis fermaty na pięciolinii. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Przykładowy zapis fermaty na pięciolinii.

Ilustracja interaktywna przedstawia przykładowy zapis fermaty na pięciolinii. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Przykładowy zapis fermaty na pięciolinii.

1

1. Przykładowy zapis fermaty na pięciolinii.

RX5O5kmNU4OW7

Ilustracja interaktywna przedstawia Ritardando umieszczone w zapisie nutowym.Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ritardando umieszczone w zapisie nutowym.

Ilustracja interaktywna przedstawia Ritardando umieszczone w zapisie nutowym.Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Ritardando umieszczone w zapisie nutowym.

1

1. Ritarlando umieszczone na pięciolinii.

R1XSlLuwrP5zr

Ilustracja interaktywna przedstawia a tempo umieszczone w zapisie nutowym. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. A tempo umieszczone w zapisie nutowym.

Ilustracja interaktywna przedstawia a tempo umieszczone w zapisie nutowym. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. A tempo umieszczone w zapisie nutowym.

1

1. A tempo umieszczone w zapisie nutowym.

Zmiany w obrębie dźwięku

RW1a5cXMi447F

Ilustracja interaktywna przedstawia kontrabas jest to muzyczny instrument strunowy z grupy smyczkowych; jest największym instrumentem tej grupy. Kontrabas składa się z wielkiego pudła rezonansowego z dwoma otworami w kształcie stylizowanej litery f, gryfu z bezprogową podstrunnicą, zakończonego główką w charakterystycznym kształcie ślimaka. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kontrabas solo, wyk. instrumentalista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.

Ilustracja interaktywna przedstawia kontrabas jest to muzyczny instrument strunowy z grupy smyczkowych; jest największym instrumentem tej grupy. Kontrabas składa się z wielkiego pudła rezonansowego z dwoma otworami w kształcie stylizowanej litery f, gryfu z bezprogową podstrunnicą, zakończonego główką w charakterystycznym kształcie ślimaka. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kontrabas solo, wyk. instrumentalista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się żywiołowym charakterem.

1

1. Kontrabas solo {audio}
wyk. instrumentalista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

Sonoryzm przedstawiony na gamie C‑dur

Powyższy przykład inspirowany był dokonaniami sonoryzmuSonoryzmsonoryzmu. Jest to kierunek, którego myślą przewodnią jest eksploracja brzmienia poprzez przeprowadzanie najróżniejszych eksperymentów zmierzających do rozwoju nowych technik wykonawczych na obecnych już w składzie orkiestry instrumentach oraz wprowadzaniu doń instrumentów niestosowanych dotychczas. Więcej na jego temat dowiesz się z innej lekcji.

A tak nasz przykład mógłby wyglądać w zapisie:

RjBsswxyNhBaH1

Ilustracja przedstawia zapis nutowy gamy C-dur z instrukcją: uderzać filcową pałką po strunach.

Aleatoryzm kontrolowany

RlANtZ3YYbWJK

Ilustracja przedstawia zdjęcie Witolda Lutosławskiego. Starszy mężczyzna ubrany w szary garnitur. Postać siedzi przy fortepianie opierając o niego rękę.

Technika aleatoryzmu kontrolowanegoAleatoryzm kontrolowanyaleatoryzmu kontrolowanego została wprowadzona przez Witolda Lutosławskiego. Polega ona na wykonaniu określonej myśli muzycznej według pewnych założeń:

1. Wysokości dźwięków wykonuje się zgodnie z zapisem.

2. Wartości rytmiczne należy potraktować jedynie jako sugestie. To znaczy, że bardziej liczą się proporcje pomiędzy elementami niż ich konkretna długość.

3. Ujęte w klamry odcinki powtarza się pewną liczbę razy. Czasami kompozytor podaje szacowaną długość powtórzenia, czasami nie. Wówczas jednak wskazuje tempo.

4. Powtórzenia danego odcinka zaczyna się i kończy na wyraźny znak dyrygenta. W zależności od zastosowanych symboli przejście pomiędzy odcinkami jest gwałtowne i urwane lub też nie. Rodzaj przejścia wskazuje kompozytor przy pomocy odpowiedniego zapisu. Obowiązują tu z resztą różne konwencje, ale przewodnia myśl jest ta sama: przy łagodnym przejściu wykonawca kończy powtarzać daną myśl przed rozpoczęciem następnej; przy ostrym przejściu dana myśl zostaje urwana i natychmiast rozpoczyna się wykonywanie następnej.

Podsumowanie

Jak więc zaciekawić muzyką? Sposobów jest wiele. Można wykorzystać rozmaite techniki. Poniżej wymieniłam niektóre z nich:

1. Nagłe lub stopniowe zmiany dynamiczne.

2. Zmiany tempa.

3. Wykorzystanie różnych instrumentów (pochód smyczków tremolo, dialog fletów i obojów, fanfara osobno trąbek i rogów itp.).

4. Nagłe lub stopniowe zmiany rejestru tego samego instrumentu.

5. Zróżnicowanie artykulacji itp.

Pamiętajcie: zmiana przykuwa uwagę. Żeby jednak tak się stało, konieczna jest równowaga i wyczucie. Jeśli zmieni się zbyt wiele rzeczy jednocześnie, umysł tego nie ogarnie i po prostu przestanie podążać za natłokiem muzycznych myśli.

Ilustracja interaktywna. Oryginalne efekty muzyczne, czyli jak zaciekawić muzyką?

R1cfjF1XWJhBD

Ilustracja interaktywna przedstawia fleksaton. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Fleksaton to instrument perkusyjny o nieokreślonej wysokości dźwięku. Często bywa stosowany w kreskówkach, ponieważ wydobywający się z niego dźwięk oscyluje pomiędzy częstotliwościami. Nie można kontrolować dokładnie jego wysokości. Poprzez mocniejsze lub słabsze potrząsanie udaje się tylko zmniejszyć lub zwiększyć zakres nieustającego glissando. 2. Prawidłowy sposób trzymania fleksatonu.

Ilustracja interaktywna przedstawia fleksaton. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Fleksaton to instrument perkusyjny o nieokreślonej wysokości dźwięku. Często bywa stosowany w kreskówkach, ponieważ wydobywający się z niego dźwięk oscyluje pomiędzy częstotliwościami. Nie można kontrolować dokładnie jego wysokości. Poprzez mocniejsze lub słabsze potrząsanie udaje się tylko zmniejszyć lub zwiększyć zakres nieustającego glissando. 2. Prawidłowy sposób trzymania fleksatonu.

1

1. Fleksaton to instrument perkusyjny o nieokreślonej wysokości dźwięku. Często bywa stosowany w kreskówkach, ponieważ wydobywający się z niego dźwięk oscyluje pomiędzy częstotliwościami. Nie można kontrolować dokładnie jego wysokości. Poprzez mocniejsze lub słabsze potrząsanie udaje się tylko zmniejszyć lub zwiększyć zakres nieustającego glissando.

Zadania

Słownik pojęć

Źródło:

encyklopedia.pwn.pl

Biblioteka muzyczna